بازار آریا - دنیای اقتصاد : بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی بانک مرکزی، بانک‌ها در طول سال 1403 حدود 49 همت تسهیلات پرداخت کرده‏‏‌اند که نسبت به سال گذشته، رشدی معادل 6‌درصد را نشان می‌دهد. این افزایش در پرداخت تسهیلات بیانگر تلاش‏‏‌های بیشتر شبکه بانکی برای پاسخگویی به نیازهای مالی متقاضیان است. علاوه بر این، در سال گذشته بانک‌های کشور موفق به پرداخت بیش از 588‌هزار فقره تسهیلات فرزندآوری شدند. با این حال، به‌رغم این حجم از تسهیلات پرداختی، همچنان بیش از 373‌هزار متقاضی در انتظار دریافت این وام‏‏‌ها باقی مانده‏‏‌اند. این آمار نشان‏‏‌دهنده‏‏ تقاضای بالای این نوع تسهیلات در کشور و ضرورت توجه بیشتر به رفع نیازهای متقاضیان در سال‌های آینده است.
بررسی آمار تسهیلات پرداختی فرزندآوری در دو سال اخیر حاکی از آن است که مجموع وام‌‌‌های اعطایی از سوی بانک‌ها با افزایش روبه‌‌‌رو بوده است. این رشد چشمگیر نشان‌‌‌دهنده‌‌ تلاش‌‌‌های مستمر و هماهنگ شبکه بانکی کشور در راستای اجرای سیاست‌‌‌های حمایتی دولت به منظور افزایش نرخ فرزندآوری و ارائه حمایت‌‌‌های مالی به خانواده‌‌‌هاست. در حالی که به‌‌‌طور کلی روند کلی پرداخت تسهیلات فرزندآوری مثبت بوده است، لازم به ذکر است که میزان تغییرات در بین بانک‌های مختلف متفاوت بوده و برخی از بانک‌ها کاهش در میزان پرداخت تسهیلات را تجربه کرده‌‌‌اند. این تفاوت‌‌‌ها ممکن است ناشی از تغییرات در سیاست‌‌‌های اعتباری، وضعیت مالی و شاخص‌‌‌های سلامت بانکی هر یک از این موسسات باشد. بنابراین، تحلیل دقیق‌‌‌تر عملکرد هر بانک و شناسایی دلایل این تفاوت‌‌‌ها می‌تواند به بهبود وضعیت پرداخت تسهیلات فرزندآوری و بهینه‌‌‌سازی منابع در راستای سیاست‌‌‌های حمایتی کمک کند.
پیشتازان وام‌دهی 1403
بررسی آمارهای ارائه‌‌‌شده نشان می‌دهد که بانک‌های ملت، ملی، تجارت، صادرات و رفاه کارگران، پیشتاز پرداخت تسهیلات فرزندآوری در سال 1403 بوده‌‌‌اند. در این میان، بانک ملت با پرداختی در حدود 11 همت، جایگاه نخست را به خود اختصاص داده است. پس از آن، بانک ملی با پرداخت نزدیک به 7 همت، بانک تجارت با 6.5 همت، بانک صادرات با 5.5 همت و بانک رفاه کارگران با 2.5همت در رده‌‌‌های بعدی قرار گرفته‌‌‌اند و سهم عمده‌‌‌ای از تسهیلات فرزندآوری را به متقاضیان اختصاص داده‌‌‌اند.
نکته قابل‌‌‌توجه در این میان، ورود بانک توسعه صادرات به فهرست بانک‌های پرداخت‌‌‌کننده این تسهیلات در سال 1403 است. در حالی که در سال 1402، نامی از این بانک در پرداخت وام فرزندآوری به چشم نمی‌‌‌خورد، اما در سال‌جاری، این بانک نیز به صف پرداخت‌‌‌کنندگان این تسهیلات پیوسته است. با نگاهی به عملکرد بانک‌ها در سال 1402 نیز، بانک ملت همچنان در صدر فهرست پرداخت‌‌‌کنندگان تسهیلات تکلیفی فرزندآوری قرار دارد. پس از آن، بانک‌های ملی، تجارت، صادرات و سپه نیز در رده‌‌‌های بعدی جای گرفته‌‌‌اند و نقش مهمی در تامین مالی خانواده‌‌‌های متقاضی این تسهیلات ایفا کرده‌‌‌اند.

تحولی در پرداخت تسهیلات فرزندآوری
در سال 1403، روند پرداخت تسهیلات فرزندآوری در شبکه بانکی کشور دستخوش تغییرات بوده است. بررسی عملکرد بانک‌های مختلف حاکی از آن است که برخی از بانک‌ها در مقایسه با سال گذشته رشد چشمگیری در اعطای این تسهیلات داشته‌‌‌اند، در حالی که برخی دیگر با کاهش یا ثبات نسبی مواجه بوده‌‌‌اند.
بانک‌هایی که در سال‌های گذشته نقش پررنگ‌‌‌تری در پرداخت این تسهیلات ایفا کرده‌‌‌اند، همچنان سهم عمده‌‌‌ای از وام‌‌‌های فرزندآوری را به خود اختصاص داده‌‌‌اند. در عین حال، برخی بانک‌ها که در سال‌های گذشته عملکرد محدودی در این حوزه داشتند، در سال 1403 به جمع پرداخت‌‌‌کنندگان این تسهیلات پیوسته‌‌‌اند. افزایش میزان تسهیلات در برخی بانک‌ها می‌تواند بیانگر سیاست‌‌‌های اعتباری جدید، افزایش ظرفیت تخصیصی یا رشد تقاضا از سوی متقاضیان باشد. در مقابل، کاهش پرداخت‌‌‌ها در برخی بانک‌ها ممکن است ناشی از محدودیت‌های منابع مالی، تغییر اولویت‌‌‌های اعتباری یا کاهش تقاضای وام باشد.
با استناد به داده‌های منتشر شده از سوی بانک مرکزی و مقایسه روند وام‌دهی در حوزه فرزندآوری در سال 1402 و 1403 باید گفت که بانک‌ها حدود 6‌درصد میزان تسهیلات‌دهی خود را افزایش دادند. بر این اساس مجموع کل تسهیلات پرداختی فرزندآوری در سال 1402 که حدود 46 همت گزارش شده بود سال گذشته (1403) به حدود 49 همت رسید، اما همچنان 373‌هزار متقاضی این تسهیلات به سال‌جاری (1404) منتقل شدند.
پیشرفت تسهیلات‌‌‌دهی در 1403؟
بانک‌های ملی، سپه، کشاورزی، پارسیان، مسکن، سینا، ایران زمین، صنعت و معدن، خاورمیانه و دی از جمله بانک‌هایی هستند که در سال 1403 نسبت به سال 1402 کاهش قابل‌توجهی در میزان تسهیلات پرداختی خود تجربه کرده‌‌‌اند. این کاهش در پرداخت تسهیلات نشان‌‌‌دهنده‌‌ تغییراتی در سیاست‌‌‌های مالی و اعتباری این موسسات مالی است. در عین حال، برخی بانک‌ها همچون رسالت، مهر، پاسارگاد، سامان و کارآفرین توانستند با رشد چشمگیر در پرداخت تسهیلات، جایگاه خود را در این عرصه ارتقا دهند و بهبود قابل‌توجهی در عملکرد مالی خود به ثبت برسانند. این تغییرات می‌تواند نشان‌‌‌دهنده‌‌ تفاوت در استراتژی‌‌‌های اعتباری و مدیریت ریسک هر یک از این بانک‌ها در سال‌جاری باشد.
به سوی صعود یا سقوط؟
یکی از نکات حائز اهمیت در بررسی روند وام‌‌‌دهی بانک‌ها در دو سال گذشته، به‌‌‌ویژه در حوزه تسهیلات تکلیفی فرزندآوری، این است که برخی از بانک‌ها که در محدوده کفایت سرمایه منفی یا زیر 8‌درصد قرار دارند و در وضعیت زیان‌‌‌دهی به سر می‌‌‌برند، در سال 1403 افزایش قابل‌توجهی در میزان پرداخت تسهیلات فرزندآوری داشته‌‌‌اند. این بانک‌ها به‌‌‌رغم شرایط نامطلوب از منظر شاخص‌‌‌های سلامت بانکی، توانسته‌‌‌اند با رشد چشمگیر در میزان وام‌‌‌دهی، جایگاه خود را در این حوزه بهبود بخشند. این وضعیت نشان‌‌‌دهنده‌‌ یک تضاد میان رشد تسهیلات‌‌‌دهی این بانک‌ها و وضعیت مالی آنهاست. در حالی که این موسسات مالی در وضعیت مطلوبی از نظر شاخص‌‌‌های سلامت بانکی قرار ندارند، افزایش حجم تسهیلات پرداختی به‌ویژه در زمینه فرزندآوری می‌تواند بیانگر فشارهایی از سوی سیاست‌‌‌های دولتی یا تغییرات در استراتژی‌‌‌های اعتباری این بانک‌ها باشد. بنابراین، برای سال جدید باید تدابیر و اقدامات مناسبی اتخاذ شود تا این بانک‌ها بتوانند ضمن حفظ رشد در پرداخت تسهیلات، وضعیت مالی و شاخص‌‌‌های سلامت بانکی خود را بهبود بخشند و از بروز مشکلات احتمالی در آینده جلوگیری کنند.