بازار آریا - دنیای اقتصاد : تولید 10 ماهه سه خودروساز بزرگ کشور در سال‌جاری درحالی با افت 6.3 درصدی نسبت به مدت مشابه سال گذشته همراه بوده که تولید ماهانه رشد 14.7 درصدی به خود می‏‏‌بیند. همچنین آمار کدال نشان از رشد تولید خودروهای ناقص دارد. بنابر اطلاعات ارسالی سه خودروساز بزرگ کشور به بورس، این شرکت‌ها از ابتدای سال تا انتهای دی ماه 719‌هزار و 31 دستگاه خودروی سواری تولید کرده‏‏‌اند. این در شرایطی است که در مدت مشابه سال 1402 این رقم به 767هزار و 293 دستگاه می‏‏‌رسید. بنابراین در این مدت، سه خودروساز بزرگ کشور، یعنی ایران‏‏‌خودرو، سایپا و پارس‏‏‌خودرو، 48هزار و 262 دستگاه معادل 6.3‌درصد تولید کمتری در سواری‏‏‌ها داشته‏‏‌اند.
تولید تجمیعی خودروسازان از ابتدای سال‌جاری همواره کمتر از مدت مشابه سال گذشته بوده است. نیمه اول سال با توجه به مشکلات قطعی برق و کمبود ارز تولید خودروسازان در وضعیت خوبی قرار نداشت اما در مهرماه وضعیت تغییر کرد و رشد قابل‌توجهی را به خود دید. اما آبان دوباره وضعیت به منوال سابق برگشت. سه تولیدکننده بزرگ خودرو در آبان‌‌‌ماه 24.2‌درصد کمتر از مهر تولید کردند.
افت قابل‌توجه تولید خودروی سواری در آبان موجب شد که به‌رغم دو ماه پیاپی رشد تولید در آذر و دی، باز هم آمار 10 ماهه تولید خودروی سواری نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهشی باشد. تولید آذرماه خودروسازان نسبت به آبان 14‌درصد رشد داشت و حالا آمار کدال نشان می‌دهد که تولید آنها در دی ماه نیز رشد 14.7 درصدی نسبت به آذر را ثبت کرده است. با این حال هنوز تولید دی ماه به آمار مهر نرسیده است. ماه ابتدایی زمستان در رتبه سوم ماه‌‌‌های پرتولید خودرو، پس از خرداد و مهر ماه قرار گرفته است.
موضوعی که احتمالا بیشترین تاثیر را روی رشد تولید خودرو در آذر و دی داشته، رشد قیمت رسمی خودرو است. اصلاح قیمت 30 درصدی بهای کارخانه‌‌‌ای خودرو، در اواخر آبان ماه رخ داد. احتمالا در طول آبان، خودروسازان منتظر رشد قیمت بوده و تولید خود را کاهش داده بودند. تاجایی که با فاکتور گرفتن از فروردین که نیمی از آن تعطیل است در مرداد و آبان کمترین تیراژ خودروسازان رقم خورد.
در واقع این افت تولید در آبان دلیلی است که آمار افزایش تولید در آذر و دی را قابل قبول کرده است. به طوری که بعد از دوماه رشد تولید بالای 14‌درصد تازه تولید در دی ماه به آمار مهر نزدیک شده است. اما نکته قابل‌توجه دیگر در مورد آمار تولید 10 ماهه خودروسازان رشد تولید خودروهای ناقص است. به طوری که ایران خودرو در گزارش خود به سازمان بورس تاکید کرده که از ابتدای سال‌جاری تا انتهای دی ماه، 9‌هزار و 546 دستگاه خودروی ناقص تولید کرده که پنج‌هزار و 168 دستگاه آن تنها مربوط به دی ماه است. سایپا و پارس‌خودرو گزارشی در مورد خودروهای ناقص خود نداده‌‌‌اند. همچنین مشخص نیست که ایران‌خودرو محصولات ناقص خود را در آمار تولید نیز احتساب کرده است یا خیر.
دلیل دیگری هم که می‌تواند در رشد تولید خودروسازان طی دو ماه گذشته موثر باشد کاهش زیان این شرکت‌هاست. خروج محصولات قدیمی و زیان‌‌‌ده از خط تولید خودروسازان موجب شد که از حجم زیان آنها کاسته شده و حتی در برخی محصولات به سوددهی برسند. این موضوع انگیزه و توانایی آنها را برای رشد تولید افزایش داده است. اما اگر همین روند ادامه پیدا کند پیش‌بینی می‌شود که تولید خودروسازان بزرگ کشور در دو ماه پایانی سال نیز با رشد همراه شود.
البته حذف سامانه نیما و شناورسازی ارز تجاری، هزینه تولید خودروسازان را بالا خواهد برد، مخصوصا اینکه این روزها دلار نیز روندی افزایشی به خود گرفته و طبعا هرچه نرخ آن بالا رود، هزینه تولید در خودروسازی هم رشد خواهد کرد. بنابراین باید منتظر ماند و دید که همه این عوامل چگونه باهم دست و پنجه نرم کرده و تولید خودرو در ادامه سال چگونه رقم خواهد خورد.

جزئیات تولید 10 ماهه خودرو
بنابر آمار منتشرشده در سایت کدال، ایران‌‌‌خودرو توانسته در 10 ماه امسال 420هزار و 437 دستگاه محصول سواری را به تولید برساند. این شرکت در 10 ماه ابتدایی سال گذشته، 444هزار و 471دستگاه تولید داشت. بنابراین تیراژ این شرکت نسبت به 10 ماه مشابه پارسال افت 24هزار و 34دستگاهی، معادل 5.4 ‌‌‌درصد، را تجربه کرده است. به منوال گذشته بیشترین تولید آبی‌‌‌پوشان جاده‌‌‌‌‌‌ مخصوص به مدل‌‌‌‌‌‌‌‌‌های پژو اختصاص دارد.
این در حالی است که ایران‌‌‌خودرو در‌‌‌حال‌‌‌حاضر فقط پژو 207 را از این خانواده به تولید می‌‌‌رساند. این شرکت در بازه زمانی تحت بررسی، 138هزار و 54دستگاه پژو تولید کرده است. با توجه به تولید 231هزار و 882 دستگاهی خانواده پژو در 10 ماه مشابه پارسال، ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرویی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها در تولید اعضای این خانواده افت حدودا 40درصدی داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند.
در بین دیگر محصولات ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو، گروه سورن تیراژ 98هزار و 404دستگاهی را در 10 ماه امسال از خود به جا گذاشته است. با در نظر گرفتن تیراژ 49هزار و 520دستگاهی این گروه خودرویی در 10 ماه پارسال، ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها توانسته‌‌‌اند تولید در این گروه را حدود دو برابر کنند.
طبق آمار منتشره در سایت کدال، دنا نیز از ابتدای سال تا انتهای دی نسبت به مدت مشابه سال گذشته تیراژ بیشتری داشته است. ایران‌‌‌خودرو اعلام کرده در 10 ماه امسال 73هزار و 968دستگاه دنا را به تولید رسانده است. بنابراین با توجه به تیراژ 71هزار و 439دستگاهی این خودرو در 10 ماه پارسال، تولید دنا 3.5 درصد بالا رفته است.
دیگر محصول ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو به نام رانا 10 ماه امسال را با افت پشت‌‌‌سر گذاشته است. طبق اطلاعات منتشر‌‌‌شده در کدال، تا پایان دی امسال 14هزار و 580دستگاه رانا در این شرکت به تولید رسیده است. بنابراین با در نظر گرفتن تیراژ 19هزار و 996دستگاهی مدت مشابه پارسال، تولید رانا 27‌درصد افت را به خود می‌‌‌بیند. ایران‌‌‌خودرویی‌‌‌ها در 10 ماه امسال 13هزار و 20دستگاه هایما را مونتاژ کرده‌‌‌اند، این در حالی است که در مدت مشابه پارسال، تیراژ این مونتاژی چینی 16‌هزار و 739 دستگاه بود. بنابراین مونتاژ هایما در 10 ماه امسال حدود 22‌درصد افت کرده است. طبق آمار منتشره در کدال، ایران‌‌‌‌‌‌‌‌‌خودرو در 10 ماه امسال 56‌هزار و 805 دستگاه تارا تولید کرده است. این خودروساز در 10 ماه پارسال 38هزار و 694 دستگاه از این محصول را به تولید رسانده بود.
بنابراین تولید تارا در 10 ماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد 32 درصدی را به ثبت رسانده است. در آمار تولید ایران‌‌‌خودرو آیتمی به نام خودروهای تولیدی تجاری‌‌‌نشده سایت‌‌‌ها وجود دارد که عدد درج‌‌‌شده در مقابل آن، 9‌‌‌هزار و 546دستگاه است، که این میزان به خودروهای ناقص تولیدی اشاره دارد که5هزار و 168 دستگاه آن مربوط به دی ماه است.
همچنین بخش دیگری به نام «دیگر محصولات» تعریف شده که تولید ایران‌‌‌خودرو در این بخش 25هزار و 606دستگاه بوده است. بدین‌‌‌ترتیب کاهش تولید خانواده پژو نقش مهمی در افت تولید محصولات سواری ایران‌‌‌خودرو ایفا کرده است.
سری هم به سایپا بزنیم. دومین خودروساز بزرگ کشور در 10 ماه امسال 213هزار و 136دستگاه خودروی سواری تولید کرده‌‌‌ که این رقم در مدت مشابه سال گذشته 237هزار و 731دستگاه بوده است. بنابراین در این مدت زمانی نارنجی‌‌‌پوشان جاده‌‌‌مخصوص 24هزار و 595دستگاه، معادل 10.3‌درصد کمتر، تولید خودروی سواری داشته‌‌‌اند.
بیشترین حجم از سبد محصولات این شرکت در 10 ماه امسال به خانواده ایکس 200 (تیبا، کوئیک و ساینا) اختصاص داشته است. طبق اعلام سایپا این شرکت از ابتدای امسال تا انتهای دی‌‌‌ماه، 173‌هزار و 532دستگاه خودرو از این گروه تولید کرده است. این رقم در 10 ماه سال گذشته 195هزار و 637دستگاه بوده است، بنابراین در این مدت زمان تولید این محصولات سایپا 11.3‌درصد کمتر شده است.
سایپا همچنین توانسته در مدت مذکور 40هزار و 552 دستگاه شاهین معمولی و اتومات را به تولید برساند. این در حالی است که طی 10 ماه سال گذشته تیراژ شاهین حدود 42هزار و 75دستگاه بود. با این حساب، تولید شاهین نسبت به 10 ماه مشابه پارسال کاهش 3.6 درصدی داشته است.
دومین خودروساز بزرگ ایران در بازه زمانی تحت بررسی 26دستگاه آریا اتوماتیک نیز تولید کرده که 9 دستگاه از آن مربوط به دی ماه است. البته در 10 ماه مشابه پارسال نیز تنها 19دستگاه آریا اتوماتیک در این شرکت تولید شده بود.
پارس‌‌‌خودرو به عنوان سومین خودروساز بزرگ کشور در 10 ماه سال‌جاری، 85هزار و 458دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده است. در مقایسه با تیراژ 85هزار و 91دستگاهی 10 ماه مشابه پارسال، تولید این شرکت تنها 367 دستگاه معادل 0.4‌درصد بیشتر شده و تقریبا ثابت باقی مانده است.
پارس‌‌‌خودرو در 10 ماه امسال کوئیک دنده معمولی، ساینا اس، سهند و گروه Q200 را به تولید رسانده است. طبق گزارش ارسالی به بورس، گروه Q200 پارس‌‌‌خودرو تیراژ 54هزار و 223دستگاهی در 10 ماه امسال داشته که نسبت به مدت مشابه پارسال با تیراژ 63هزار و 161دستگاهی، از افت بیش از 14درصدی حکایت دارد.
پارس‌‌‌خودرو در حالی ‌هزار و 234دستگاه کوئیک معمولی دنده‌‌‌ای را در 10 ماه امسال تولید کرده که در مدت مشابه پارسال، 21هزار و 890 دستگاه از این خودرو را به تولید رسانده بود. این محصول از مهر تاکنون هیچ تولیدی نداشته و به نظر می‌رسد پارس‌‌‌خودرو آن را از سبد محصولاتش حذف کرده است. خودروساز سوم ایران همچنین در 10 ‌‌‌ماه امسال 12هزار و 486دستگاه سهند را به تولید رسانده است. سهند محصول جدید پارس‌‌‌خودرو به شمار می‌رود که در 10 ماه مشابه پارسال تنها 40 دستگاه از آن تولید شد.
پارس‌‌‌خودرو در بازه زمانی تحت بررسی 17هزار و 515 دستگاه ساینا اس را نیز تولید کرده است. این خودرو در 10 ماه مشابه پارسال هیچ تولیدی در پارس‌‌‌خودرو نداشت.
تولید ماهانه خودروسازان
همان‌طور که اشاره شد تولید خودروی سواری در دی با رشد 14.7 درصدی نسبت به آذر مواجه بوده است. بر این اساس خودروسازان در آذر امسال 72هزار و 630 دستگاه محصول سواری را تولید کرده بودند، اما در دی ماه، تیراژ آنها به 83هزار و 291 دستگاه رسیده است. بنابراین تولید ماهانه خودروسازان نیمه‌‌‌دولتی، 14.7درصد افزایش یافته است.
ایران‌‌‌خودرو در دی ‌‌‌ماه امسال 49هزار و 951دستگاه تولید داشته که در مقایسه با تیراژ 43‌هزار و 360دستگاهی آذر، نشان از رشد 6‌هزار و 591 دستگاهی و 15.2 درصدی دارد. سایپا نیز تولید 24هزار و 488دستگاهی در ماه ابتدایی زمستان داشته که در مقایسه با تیراژ 20هزار و 707 دستگاهی آذر رشد 3‌هزار و 781دستگاهی و 18.2درصدی را به خود می‌‌‌بیند. همچنین پارس‌‌‌خودرو که تولید 8‌‌‌هزار و 563 دستگاهی در آذر‌‌‌ماه داشته، در دهمین ماه از سال 8هزار و 852دستگاه خودروی سواری تولید کرده تا رشد تولید آن طی دی‌‌‌ماه به 289 دستگاه معادل 3.4 درصد، برسد.