بازار آریا - دنیای اقتصاد - علی قاسمی : بازار سهام تهران هفته‌ای سخت و طاقت‌‌‌‌‌‌فرسا را پشت‌سر گذاشت و با افت قابل‌توجهی همراه بود، به‌طوری‌که نماگر اصلی و شاخص هموزن با کاهش بیش از 3درصدی، خروج حدود 4هزار‌میلیارد‌تومانی پول حقیقی را در رقم زد. در روزهای گذشته، شاخص‌کل بورس به‌دنبال پناهی برای تخلیه هیجانات منفی بود و به محدوده حمایتی 2میلیون و 650هزار واحد واکنش نشان‌داد. این سطح توانست تا حدی جلوی ریزش بیشتر را بگیرد، اما همچنان ابهاماتی در مورد سرنوشت بازار در میان‌مدت وجود دارد. برخی سیگنال‌های مثبت سیاسی که در روز چهارشنبه منتشر شد، احتمالا در روزهای آینده موجب رشد موقت بورس شود، اما هنوز نمی‌توان با قطعیت از تغییر روند بازار سخن گفت، چراکه روند متغیرهای کلان به نفع بورس نیست.
تیر خلاص سیاستگذار
یکی از چالش‌های اصلی این روزهای بازار که موجب افزایش ترس درمیان معامله‌گران بورسی‌شده، ادامه روند خروج سرمایه‌های حقیقی است. در هفته گذشته، نزدیک به 4هزار‌میلیارد‌تومان پول از بازار سهام خارج‌شده که در مقایسه با هفته‌های گذشته، رقمی نگران‌‌‌‌‌‌کننده به‌شمار می‌رود. این خروج گسترده سرمایه‌ها در حالی رخ‌داده که با وجود افزایش قیمت دلار تا 93هزار‌تومان، ارزش معاملات بورس همچنان در حدود 7هزار‌ میلیارد‌تومان باقی‌مانده‌است. افت و تثبیت ارزش معاملات زیر 9هزار‌ میلیارد‌تومان خطرناک است، به‌عبارتی بهتر کاهش ارزش روز دادوستدهای به زیر 100میلیون دلار نشان از تداوم فضای رکود خواهدداشت. 
امید است در روزهای پایانی اسفندماه و ابتدای سال‌آینده این رقم به بالای 10همت افزایش یابد. به‌نظر می‌رسد ریسک‌های سیاسی عامل اصلی این وضعیت هستند، اما نقش متغیرهای اقتصادی را نیز نباید نادیده گرفت. افزایش نرخ بهره بدون‌ریسک، جذابیت سرمایه‌گذاری در بورس را کاهش داده و از سوی دیگر، سرکوب نرخ دلار توافقی نیز بر عملکرد شرکت‌های بورسی تاثیر منفی گذاشته‌است. این نرخ، اکنون نزدیک به 36درصد است و با توجه به تورم بالایی که در انتظار اقتصاد ایران است، نمی‌توان چشم‌‌‌‌‌‌انداز کاهشی را در میان‌مدت برای آن متصور بود. علاوه‌بر این، افزایش ریسک‌های سیاسی موجب رشد دوباره قیمت دلار به محدوده 93هزار‌تومان شد، در نتیجه سرمایه‌های خارج‌‌‌‌‌‌شده از بازار سهام به سمت صندوق‌های طلا حرکت کرده‌اند، به‌طوری که این صندوق‌ها در هفته گذشته بیش از 4هزار و 600میلیارد‌تومان جذب کرده‌اند، همچنین افزایش اختلاف قیمتی دلار آزاد با دلار توافقی، برای صنایع نگران‌‌‌‌‌‌کننده شده‌است.

روزهای بد به در؟
شاخص‌کل بورس تهران از 19 دی‌‌‌‌‌‌ماه وارد یک کانال نزولی شده و پس از برخورد به سقف این کانال در 12 اسفندماه، روندی کاهشی را درپیش گرفته‌است. در حال‌حاضر، این شاخص به محدوده 2میلیون و 650هزار واحد رسیده که یک حمایت مهم به‌شمار می‌رود. اهمیت این سطح حمایتی از آنجاست که هم‌‌‌‌‌‌زمان با خط میانی کانال نزولی، یک نقطه حمایتی استاتیک نیز محسوب می‌شود، از این‌رو انتظار می‌رود که در کوتاه‌مدت، شاخص‌کل بورس با رشد همراه شده و تا سطح 2میلیون و 850هزار واحد افزایش یابد، با این‌حال ادامه روند صعودی شاخص، نیازمند تغییرات جدی در متغیرهای کلان اقتصادی و تحولات سیاسی است. 
اگر شاخص‌کل موفق به عبور از مقاومت یا سقف این کانال نشود، تا محدوده قله اردیبهشت1402 اصلاح خواهدداشت. همچنین اگر از سقف مذکور عبور کند، محدوده 2میلیون و 900هزار واحد و 3میلیون و 50هزار واحد مقصد نهایی روند خواهند بود. اگر این تغییرات رخ ندهد و تنش‌های موجود افزایش یابد، ممکن است شاخص‌کل حمایت فعلی را از دست داده و به محدوده 2میلیون و 500هزار واحد سقوط کند. این سطح از آن جهت مهم است که می‌تواند نسبت P/E بازار را جذاب‌‌‌‌‌‌تر کند و زمینه را برای ورود سرمایه‌های جدید فراهم سازد. در چنین شرایطی، بورس می‌تواند با قدرت بیشتری به مسیر صعودی بازگردد، چراکه احتمالا نسبت قیمت به سود یا P/E بازار به محدوده 5.5واحد بازخواهد گشت. این محدوده همواره بازار سهام را برای یک رالی قوی آماده کرده‌است. 
از دیدگاه تحلیلگران فنی نیز واکنش شاخص از کانال 2.5میلیون‌واحدی می‌تواند موجبات عبور شاخص‌کل از مرز 3میلیون واحد را فراهم آورد. اینکه روزهای سرد زمستان به اتمام برسد، به عوامل متعددی بستگی دارد که اصلی‌ترین آن عزم سیاست‌گذار برای تغییر مهم در روند متغیرهای کلان است که احتمالا بدون حل و فصل مناقشات سیاسی امکان‌پذیر نیست. رشد افسارگسیخته قیمت طلا و سکه، در کنار سرکوب دلار صنایع بورسی نتیجه‌‌‌‌‌‌ای جز سبقت صندوق‌های طلا در جذب سرمایه‌هاس سرگردان نخواهد داشت.