بزرگنمايي:

بازار آریا - جواد مرادیان * پلتفرم‌های خرید و فروش آنلاین طلا در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته‌‌‌‌‌‌اند. این پلتفرم‌‌‌‌‌‌ها به افراد امکان می‌دهند تا طلا را به‌صورت دیجیتال خرید و فروش کنند، بدون اینکه نیاز به حضور فیزیکی در بازار یا طلافروشی‌‌‌‌‌‌ها داشته باشند.
این پلتفرم‌‌‌‌‌‌ها معمولا دو دسته اصلی دارند: پلتفرم‌های خرید و فروش طلا به‌صورت فیزیکی که در این مدل، طلا به‌صورت شمش، سکه یا جواهرات به‌کاربران عرضه می‌شود و معامله‌گران می‌توانند طلا را خریداری‌کرده و در صورت تمایل، آن را به‌صورت فیزیکی دریافت کنند.
برخی از این پلتفرم‌‌‌‌‌‌ها حتی امکان نگهداری طلا در صندوق‌های امانات برای کاربران را فراهم می‌کنند. پلتفرم‌های خرید و فروش طلا به‌صورت کاغذی یا دیجیتال نوع دوم این پلتفرم‌‌‌‌‌‌ها است. این پلتفرم‌‌‌‌‌‌ها به‌جای ارائه طلا به‌صورت فیزیکی، امکان خرید و فروش قراردادهای کاغذی یا دیجیتال طلا را به‌کاربران می‌دهند.
در این نوع پلتفرم‌‌‌‌‌‌ها، کاربران می‌توانند با واحدهایی از طلا که به‌صورت دیجیتال معامله می‌شوند، وارد معاملات شوند. این مدل به دلیل سادگی، هزینه‌های کمتر و دسترسی آسان‌‌‌‌‌‌تر به بازار طلا محبوب است. مزایای این پلتفرم‌‌‌‌‌‌ها برای کاربران عبارت است از؛ دسترسی آسان و قیمت‌های به‌‌‌‌‌‌روز. در عین حال، با توجه به نوسانات شدید بازار طلا، سرمایه‌گذاران باید مراقب ریسک‌ها باشند و قبل از ورود به این بازار، اطلاعات کافی کسب کنند.
بانک‌های تجاری معمولا ذخایر طلای خود را در قالب سکه یا شمش نگهداری می‌کنند تا از آنها برای انجام تراکنش‌های بین‌المللی یا به‌عنوان یک پشتوانه مالی استفاده کنند. ذخایر طلای بانک‌مرکزی به‌عنوان بخشی از دارایی‌های ارزی کشور نگهداری می‌شوند، اما به‌دلایل مختلف، میزان دقیق ذخایر طلا در ایران همیشه به‌‌‌‌‌‌طور رسمی اعلام نمی‌شود.
در برخی از گزارش‌ها و اخبار منتشر‌شده، اشاره‌شده که میزان طلای به‌فروش رسیده در پلتفرم‌های آنلاین ایران تا حدود پنج‌ تن هم رسیده‌است. این آمار نشان می‌دهد؛ بازار خرید و فروش آنلاین طلا در ایران با رشد قابل‌توجهی مواجه‌شده و مردم بیشتر به سمت این پلتفرم‌‌‌‌‌‌ها رفته‌‌‌‌‌‌اند، به‌ویژه در شرایط نوسانات ارزی و اقتصادی که باعث افزایش تقاضا برای خرید طلا به‌عنوان یک دارایی امن می‌شود. در این راستا، پلتفرم‌های مختلفی که امکان خرید و فروش طلا به‌صورت آنلاین را فراهم می‌کنند، این پلتفرم‌‌‌‌‌‌ها با ارائه گواهی‌‌‌‌‌‌های سپرده طلا یا معاملات دیجیتال طلا، امکان خرید و فروش طلا به‌صورت آنلاین و بدون‌نیاز به حضور فیزیکی را فراهم کرده‌اند. در عین‌حال، این آمار مربوط به میزان فروش طلا از طریق پلتفرم‌های آنلاین است و نمی‌توان آن را با میزان کل ذخایر یا حجم کل طلا در کشور مقایسه کرد، بلکه فقط نشان‌دهنده میزان استقبال از این نوع خرید و فروش است.
خالی‌‌‌‌‌‌فروشی؛ نگرانی اصلی مردم
خالی‌فروشی این پلتفرم‌ها؛ در واقع یکی از نگرانی‌های اصلی مردم و نهادهای نظارتی هم در مورد پلتفرم‌های آنلاین خرید و فروش طلا به‌شمار می‌آید. وقتی گفته می‌شود که حدود 5‌تن طلا در این پلتفرم‌‌‌‌‌‌ها به‌فروش رسیده، به‌معنای این نیست که این پلتفرم‌‌‌‌‌‌ها لزوما «خالی‌فروشی» کرده‌اند، اما قطعا وجود شفافیت و نظارت مناسب برای اطمینان از پشتوانه فیزیکی طلا در این معاملات اهمیت زیادی دارد و در صورتی‌که نهادهای نظارتی مانند بانک‌مرکزی و سازمان بورس و اوراق‌بهادار نظارت دقیق‌تری داشته باشند، می‌توان از این نگرانی‌ها کاسته شد.
در نهایت اگر بخواهم جمع‌بندی کنم خرید از صندوق‌های طلای بورس به‌عنوان یکی از مطمئن‌‌‌‌‌‌ترین و شفاف‌‌‌‌‌‌ترین روش‌های خرید طلا شناخته می‌شود. این روش مزایای زیادی مانند پشتوانه فیزیکی و شفافیت، نظارت دولتی و امنیت، دسترسی آسان و نقدشوندگی، هزینه‌های پایین‌تر، تنوع سرمایه‌گذاری و عدم‌نیاز به ذخیره‌سازی فیزیکی را دارد.
* کارشناس بازار سرمایه