بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد -علی قاسمی : نماگر اصلی بورس در واکنش به منطقه حمایتی 2میلیون و 750هزار‌واحدی، سبزپوش شده و با رشد 3هزار‌واحدی در محدوده 2میلیون و 780هزار‌واحدی آرام گرفت، با این‌حال شاخص هموزن به‌عنوان نماینده سهام کوچک و متوسط بازار با کاهش 0.01درصدی همراه شد. ارزش معاملات زیر 8هزار‌میلیارد ‌تومان است. با توجه به دلار 85هزار‌تومانی، این رقم حکایت از آن دارد که حال عمومی بازار حتی در روزهای سبز هم خوب نیست.
با وجود خروج 331میلیارد‌تومانی پول حقیقی از بازار، برخی از صنایع با ورود پول همراه شدند، به‌طوری‌که صنعت پتروشیمی موفق شد بیشترین جذب پول حقیقی را تجربه کند. این صنعت که به واسطه بسته‌بودن برخی از نمادها از رالی بازار عقب مانده‌است، با جذب 195میلیارد‌تومان سرمایه حقیقی، نقش پررنگی را در معاملات بورس بازی می‌کند.
این صنعت، 14درصد از ارزش معاملات خرد بازار را در روز دوشنبه تشکیل داده‌است. به‌نظر می‌رسد با توجه به آنکه بازار به این نتیجه رسیده که سیاست گواهی 25درصدی در عمل جوابگوی انتظارات بالای تورمی نیست، احتمالا با افزایش ریسک‌های سیاسی، موانعی پیش‌روی بازار خواهد بود. هرچند که تاثیر نرخ دلار و رشد سودآوری شرکت‌ها در روند اخیر دیده شد، اما به دلیل ابهامات موجود در فضای سیاسی، بازار P/E بالایی را نسبت نخواهد داد. صندوق‌های طلا در جذب پول جدید همچنان برنده رقابت‌ها هستند.
نقش پررنگ پتروشیمی‌ها
نمادهای پتروشیمی طی هفته‌های اخیر بسته‌بودند. عدم‌شفافیت درخصوص نرخ یوتیلیتی‌ها سبب شد تا برای عدم ‌به‌هم‌ریختگی بازار سهام، معاملات برخی از نمادهای این صنعت ممنوع شود. در روند اخیر عمده شرکت‌های پتروشیمی، از بازدهی بازار جاماندند. انتظار می‌رفت با وجود عدم‌شفاف‌سازی کافی، با محرک رشد قیمت دلار، قیمت سهام پتروشیمی‌ها تعدیل شود. این درحالی است که صندوق‌های بخش پتروشیمی نیز قبل از بازگشایی نمادهای پتروشیمی موجود در سبدهایشان، با تعدیل قیمت‌های خود، روند افزایشی سهام این صنعت را پیش‌بینی می‌کردند. معاملات روز دوشنبه نشان‌داد که از گردونه معاملات بیش از 300میلیارد‌تومان پول حقیقی خارج شده‌است، اما صنعت پتروشیمی در جذب پول حقیقی صدرنشین بود، به‌طوری‌که این صنعت با جمع‌آوری 195میلیارد ‌تومان پول حقیقی، موفق شده‌است تا نقش مهمی را در دادوستدهای بورس داشته‌باشد.
ضمن آنکه ارزش معاملات این صنعت بیش از 14درصد از ارزش معاملات خرد را تشکیل داده‌است، با این‌وجود همچنان درخصوص فرمول نرخ خوراک پتروشیمی‌ها بحث‌هایی وجود دارد. به‌نظر می‌رسد اگر روند دعوای شرکت‌های تولیدکننده یوتیلیتی و شرکت‌های پتروشیمی‌ ادامه داشته‌باشد، این صنعت پرحاشیه بورسی می‌تواند برای بورس دردساز باشد. همان‌طور که در اردیبهشت سال1402 نیز حواشی مربوط به ‌نامه نرخ خوراک این صنعت، مانع از آن شد تا شاخص بورس از کانال 2.5میلیونی عبور کند. از سوی دیگر، گزارش‌های خوب این صنعت در پاییز و کارنامه قابل‌قبول پتروشیمی‌ها در دی‌ماه، بر هیجانات مثبت در معاملات پتروشیمی‌ها دامن زده است.
عقب‌نشینی دلاری بورس
ارزش معاملات خرد برای چهارمین روز متوالی است که زیر 8هزار‌ میلیارد‌تومان قرار دارد. این عدد از آنجایی حائزاهمیت است که با دلار 80 تا 85هزار‌تومانی، ارزش دلاری آن به زیر 100میلیون دلار در روز رسیده‌است. تداوم این روند کاهشی در ارزش دادوستدهای بورس احتمالا خطرناک خواهد بود. هرچند مقصر اصلی این کاهش ارزش معاملات را می‌توان هیجانات منفی ناشی از افزایش ابهامات سیاسی دانست، اما به‌نظر می‌رسد دامنه‌نوسان یکی دیگر از عوامل اصلی پایین‌ماندن این سنجه آماری باشد، ضمن آنکه خود دامنه‌نوسان محدود در این شرایط، بازار را درگیر هیجانات دیگری خواهد کرد. بازگشایی برخی از پتروشیمی‌ها در روز شنبه در کنار کاهش قابل‌توجه شاخص‌های بورسی سبب شد تا این صنعت نتواند نقش پررنگی در افزایش تقاضا داشته‌باشد. همچنین ارزش دلاری بازار شرکت‌های بورسی به کانال 120میلیارد دلار رسید ‌که کم‌ترین مقدار از 4آذر 1403 است.
کاهش نقش گواهی 25درصدی
با وجود اعلام بانک‌مرکزی مبنی‌بر کاهش نرخ گواهی‌سپرده بانکی در روز چهارشنبه، بازار سرمایه واکنش جدی به این موضوع نشان نداد. نرخ 25درصدی این گواهی‌ها می‌توانست ضمن بهبود P/E بازار در میان‌مدت به رشد شارپ‌گونه در بازار سهام کمک کند، اما نقش این خبر به مرور کمرنگ‌تر شد. شنیده‌ها حاکی از آن است که نرخ این گواهی‌ها بر عهده بانک‌ها گذاشته شده‌است و برخی از بانک‌ها همچنان برای سپرده‌های با مبلغ بالا، نرخ 30درصد را پیشنهاد می‌دهند. به‌عبارت بهتر، تمدید نرخ بهره 30درصدی در کنار ابهامات سیاسی، موجب ‌شده‌است تا بازار از ادامه روند صعودی جابماند.
رشد قیمت دلار در اوایل آبان‌ماه به رشد انتظارات تورمی دامن زد و در کنار آن نقش نرخ بهره 30درصدی کمرنگ‌تر شد، اما اکنون با توجه به ریسک‌های سیاسی حاکم بر فضای روابط خارجی ایران، نمی‌توان انتظار داشت که رونق به بازار بازگردد. علاوه‌بر این، جذب پول بالا به صندوق‌های طلا طی یکی دو روز اخیر نشان‌داد که همچنان طلا قصد دارد تا در صدر بازدهی سال‌جاری باشد. صندوق‌های طلا از اول هفته بیش از 2هزار‌ میلیارد‌تومان پول حقیقی را از بازار جمع‌آوری کردند که رکورد ورود پول روزانه در روز یکشنبه توسط این صندوق‌ها شکسته شد. احتمالا با تداوم ابهامات سیاسی و اقتصادی بر بازار سهام، همچنان شاخص بورس از بازدهی طلا عقب خواهد ماند.
هم‌اکنون نیز بازدهی سهام طی سال‌جاری از بازدهی صندوق‌های درآمد ثابت کمتر بوده‌است. علاوه‌بر این، عدم‌شفافیت در نرخ خوراک پتروشیمی و نرخ فروش یوتیلیتی‌سازان، نشان‌داد که یک‌چهارم از ارزش بازار سهام در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. هرگونه دستکاری در نرخ خوراک پتروشیمی‌ها و نرخ دلار موثر بر نرخ فروش آنها می‌تواند بازار را با تلاطم‌هایی همراه کند. این درحالی است که با رشد 40درصدی شاخص‌کل از ابتدای آبان، بخشی از اعتماد ازدست‌رفته به بازار بازگشته بود. فرمول بازگشت رونق به بورس، کاهش تنش‌های سیاسی در کنار شفافیت‌های اقتصادی خواهدبود.