رهبر جدید سوریه به عملگرایی و تنشزدایی با روسیه و دیگر قدرتها روی آورده است
زدوبندهای سیاسی مسکو در دمشق
اقتصاد ایران
بزرگنمايي:
بازار آریا - دنیایاقتصاد: زمان برای تعظیم در برابر واقعیت فرا رسیده بود. هیاتی از دیپلماتهای روسی سهشنبه 9بهمنماه با کاروانی از خودروهای شاسیبلند سفید برای اجلاس سران در دمشق و یک ماموریت دشوار وارد سوریه شدند: زمینهسازی برای حفظ پایگاههای نظامی روسیه در سوریه، پس از سرنگونی بشار توسط شورشیان. برای انجام این کار، هیات روسی باید جانب مردمانی را داشته و توجهشان را جلب کند که سالها برای کمک به اسد، بیرحمانه آنها را بمباران کرده بود. «احمد الشرع» که از حملات هوایی یک دههای روسیه جان سالم به در برده بود تا بهعنوان رئیسجمهور موقت سوریه ظاهر شود، منتظر آنها بود. او در کاخ ریاستجمهوری ایستاده بود و با فرستادگان کرملین برای یک حسابرسی که مدتها انتظارش را میکشید، روبهرو شد.
«پل سون» و «کریستینا گلدبام» در گزارش 2فوریه برای نیویورکتایمز نوشتند، این گفتوگوها که برای اولینبار بین مسکو و دمشق پس از پایان جنگ تقریبا 14ساله انجام شد، بدون رسیدن به حل و فصل پایان یافت. اما این گفتوگوها نشاندهنده آغاز مذاکرات احتمالی طولانی درباره این مساله بود که روسیه پس از جنگ چه نقشی در سوریه ایفا خواهد کرد. این در حالی است که مسکو انگیزه خود برای حفظ اسد در قدرت را از دست داده است. این گفتوگوها نشاندهنده نوعی زد و بندی سیاسی بود که پس از جنگ داخلی سوریه - با پتانسیل بازسازی خاورمیانه - آغاز شده است. قدرتهای جهانی برای کسب نفوذ تلاش میکنند؛ زیرا رهبری نوپای سوریه تلاش میکند تا مشروعیت، امنیت و کمکها را از طریق «سیاست واقعی» (رئال پلیتیک) منضبط بهدست آورد. «چارلز لیستر» کارشناس ارشد موسسه خاورمیانه در واشنگتن گفت: «من فکر میکنم هوای عمومی دمشق این است که «ما سوریها در این مرحله به جنگ با هیچکس، از جمله دشمنان سابقمان، نیاز نداریم.» بنابراین نام این بازی تنشزدایی و عملگرایی است.» با این حال، این روسها بودند که از آنها خواسته شد امتیاز بدهند.
الشرع تاکید کرد که برای هرگونه روابط جدید با مسکو «باید اشتباهات گذشته را مورد بررسی قرار دهد.» دولت او در بیانیهای درخواست غرامت برای ویرانیهایی کرد که روسیه به بار آورده است. به گفته دو مقام در دولت موقت سوریه که از این دیدار اطلاع داشتند، الشرع همچنین از مسکو خواست که اسد و دستیاران ارشدش را تحویل دهد تا در برابر دادگاه محاکمه شوند. ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه بیتردید موافق نیست. سخنگوی پوتین در پاسخ به این پرسش که آیا الشرع درخواست استرداد اسد را دارد یا خیر، از اظهارنظر خودداری کرد. به نوشته گزارشگران نیویورکتایمز، الشرع بهطور شگفتانگیزی مایل به همکاری با روسیه است. مقامات جدید دمشق ادعا میکنند که دیگر استقبالی از ایران در این کشور نمیشود.
در مصاحبه ای با بیبیسی در اواخر دسامبر، الشرع به «روابط راهبردی دیرینه» سوریه با مسکو اشاره کرد و گفت: «آنطور که برخی تصور میکنند عجلهای برای خروج روسیه از سوریه ندارد.» وی در مصاحبه جداگانهای با تلویزیون دولتی عربستان خاطرنشان کرد که روسیه برای دههها تسلیحات ارتش سوریه را تامین کرده و کارشناسانی را برای اداره نیروگاههای سوریه اعزام کرده است. مفهوم آن چنین است: «دمشق ممکن است در آینده به روسیه نیاز داشته باشد.» لیستر درباره رهبران جدید سوریه گفت: «آنها کاملا از مشروعیت و حمایت بینالمللی ناامید هستند. ایجاد هر گسست بینالمللی بزرگ بدترین کاری است که میتوانند انجام دهند.»
«هانا نوت»، تحلیلگر مرکز مطالعات منع گسترش تسلیحات هستهای جیمز مارتین میگوید که علاوه بر تحویل احتمالی نفت و غلات از روسیه، چیزی که الشرع به آن نیاز دارد این است که مسکو در تلاش او برای بازسازی سوریه و تشکیل دولت، نقش خرابکارانهای نداشته باشد. او افزود: «این کشوری است که اکنون، از نظر سیاسی، در حال ساخته شدن از خاکسترهای گذشته است.» این تحلیلگر خاطرنشان کرد که روسها عضو دائمی شورای امنیت هستند و اگر تصمیم بگیرند که «خیرخواه سیاسی» نباشند، میتوانند از طرق مختلف چوب لای چرخ فعالیتهای الشرع بگذارند. خود الشرع خاطرنشان کرد که روسیه دومین ارتش قدرتمند جهان محسوب میشود و دولت تازهتاسیس او در موقعیتی نیست که بتواند با قدرتهای بزرگ سر ناسازگاری داشته باشد.
در این نشست که «میخائیل بوگدانوف» نماینده ارشد روسیه در خاورمیانه و معاون وزیر امور خارجه روسیه در آن حضور داشت، به نظر نمیرسید که هیچیک از طرفین برای گرفتن تصمیمات بزرگ عجلهای داشته باشند. آنچه بقیه جهان و بهویژه ایالات متحده، اتحادیه اروپا، ترکیه و عربستان سعودی از رهبران جدید سوریه میخواهند نیز میتواند بر سرنوشت روسیه تاثیر بگذارد. در هفتههای اخیر، انبوهی از دیپلماتها از روسیه و دیگر کشورها برای دیدار با الشرع وارد دمشق شدهاند. این روزها دمشق شاهد ترافیک دیپلماتیک از سوی شخصیتهای سیاسی و نمایندگان کشورهای همسایه و غیرهمسایه است. روسیه میخواهد پایگاه دریایی خود را در دریای مدیترانه در طرطوس که به دوران شوروی بازمیگردد، حفظ کند. این کشور همچنین به دنبال حفظ پایگاه هوایی حمیمیم در خارج از لاذقیه است که مسکو از آن بهعنوان مرکز تدارکات و توقفگاه برای عملیاتهای اعزامی در آفریقا استفاده میکند. تاکنون مقامات جدید سوریه «نه» نگفتهاند و روسیه بهرغم جابهجایی تجهیزات از پایگاهها، در جای خود باقی است.
ادبیات عملگرایانه سوریه در مسکو با واکنش متقابلی روبهرو شده است. رهبران روسیه پس از سالها دفاع از رژیم اسد در میدانهای جنگ و سازمان ملل، از دست رفتن متحد دیرینه خود را یک پیروزی قلمداد کرده و شاخه زیتون را به مقامات جدید که مسکو مدتها آنها را تروریست خوانده بود، نشان دادند. «هانا نوت» میافزاید: «من آن را فرصت طلبی بداههوار مینامم. این یک محور بسیار قابل توجه است.» پوتین که در ماه دسامبر در کنفرانس خبری سالانه خود صحبت میکرد، گفت که روسیه در سوریه برنده شده نه بازنده، زیرا مسکو از تبدیل شدن این کشور به یک منطقه تحت محاصره تروریستها جلوگیری کرده است. او افزود که هنوز اسد را ندیده است؛ اگرچه متعهد شد که در مقطعی با او ملاقات کند. مشخص نیست که آیا از آن زمان پوتین با اسد ملاقات کرده یا خیر؟
رهبر روسیه پیشنهاد استفاده از پایگاههای روسیه را برای رساندن کمکهای بشردوستانه به مردم سوریه داد. پوتین گفت که تنها در صورتی حضور روسیه را در آنجا حفظ خواهد کرد که منافع مسکو با منافع نیروهای سیاسی که کنترل را به دست گرفتهاند، مطابقت داشته باشد. «واسیلی نبنزیا»، سفیر روسیه در سازمان ملل در ژانویه گفت که این نیروها «کاملا شایسته رفتار میکنند». او تاکید کرد که دوستی روسیه و سوریه «به هیچ رژیمی مرتبط نیست». کت و شلوار و کراوات الشرع که در دیدار با فرستادگان روسیه به تن داشت، نشانی از گذشته او بهعنوان یک جنگجوی القاعده که به رهبر شورشیان اسلامگرا تبدیل شده، نداشت. ادبیات معتدل او در آستانه مذاکرات و تمایل او برای خوشرفتاری با دشمنان سابق، از جمله ایالات متحده نیز همینطور است. الشرع بهرغم اینکه یکبار در عراق توسط نیروهای آمریکایی زندانی شده و دولت ایالات متحده جایزه 10میلیون دلاری برای دستگیری او تعیین کرده بود؛ اما در ماه دسامبر از یک هیات عالی وزارت خارجه آمریکا استقبال کرد (واشنگتن پس از مذاکرات، این جایزه را پس گرفت.)
به نوشته گزارشگران نیویورکتایمز، اقدامات روسیه در سوریه چیزی نیست که مردم سوریه به راحتی فراموش کنند. الشرع اکنون به دنبال مشروعیت در داخل سوریه است. ذکر این نکته مهم است که او به دنبال توافق با مسکو نیز هست. لیستر درخواست استرداد اسد را بهعنوان یک «خواست حداکثری» توصیف کرد که مشخصه مذاکرات در مراحل اولیه است. در داخل سوریه، الشرع همچنان به دنبال بقایای نیروهای رژیم اسد برای تحکیم کنترل است. مسکو میتواند این کار را دشوارتر کند. اگرچه از دست دادن پایگاهها در سوریه به قدرت روسیه در منطقه آسیب میرساند، اما مسکو بهطور بالقوه گزینههای دیگری نیز دارد. حمایت کرملین از رهبر نظامی شرق لیبی (خلیفه حفتر) میتواند مکانی جایگزین برای پایگاه دریایی روسیه در دریای مدیترانه باشد. در حال حاضر روسیه از پایگاههای هوایی لیبی برای پروازها استفاده میکند.
وضعیت پایگاههای روسیه در سوریه ممکن است به این زودیها حل نشود. «آنتون مرداسوف»، کارشناس امور نظامی روسیه گفت: «من فکر میکنم که هر دو طرف از به تعویق انداختن مذاکرات درباره سرنوشت پایگاهها سود میبرند. بنابراین مسکو میتواند وجهه خود را حفظ کند؛ زیرا توانسته است تا زمانی که ممکن است مقاومت کند و بلافاصله پس از سقوط رژیم اسد، این کشور را ترک نکند. دمشق هم در حال حاضر میتواند درباره لغو تحریمها مذاکره کند.»
-
سه شنبه ۱۶ بهمن ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۰:۱۲
-
۵ بازديد
-
روزنامه دنیای اقتصاد
-
بازار آریا
لینک کوتاه:
https://www.bazarearya.ir/Fa/News/1260675/