بزرگنمايي:

بازار آریا - خبرهای جدیدی که در هفته جاری از روند آزادسازی واردات آی‌فون منتشر شده است، نشان می‌دهد که سرانجام مسیر ناهموار رجیستری گوشی‌های اپل به نقطه امنی نزدیک شده و در روزهای گذشته چند محموله این گوشی‌ها از گمرک ترخیص شده است.
کارشناسان این حوزه معتقدند با وجود اینکه هنوز مشکلاتی در سامانه جامع تجارت برای بازرگانان وجود دارد و روند ترخیص به کندی پیش می‌رود، واردات به صورت مرتب به کشور انجام می‌شود. فعالان بازار موبایل نیز می‌گویند آزادسازی واردات آی‌فون در همین مدت کوتاه نیز تاثیر خود را بر قیمت‌ها آشکار کرده است و احتمال می‌رود در هفته‌های آینده نیز شاهد کاهش قیمت آی‌فون به‌ویژه در سری آی‌فون 16 معمولی باشیم.
روند کند ترخیص کالا
در حالی که طی ماه‌های گذشته واردات آی‌فون در هاله‌ای از ابهام قرار داشت و هر بار اخبار جدیدی از چالش‌های تجار به گوش می‌رسید، اما بالاخره روز دوشنبه اظهارات فرود عسگری، رئیس‌کل گمرک ایران، مهر تاییدی روی خبرهای مربوط به ورود محموله‌های آی‌فون 16 به کشور زد و این ماجرا پس از مدت‌ها کشمکش به نقطه مشخصی رسید. فرود عسگری در این باره اعلام کرده است: «یک محموله 600دستگاهی در گمرک شهید رجایی و چند اظهارنامه در فرودگاه مشهد و گمرک باهنر داشتیم. فرآیند انجام تشریفات با ثبت سفارش معتبر انجام شده و ما هم حقوق ورودی را اخذ کرده‌ایم؛ مجوزها نیز اخذ شده است. ترخیص این گوشی تلفن همراه در فرودگاه امام هم از 15 بهمن در حال انجام است.»
حسین سادات‌حسینی، رئیس کمیسیون تخصصی موبایل و لوازم جانبی اتاق اصناف ایران نیز از رفع مشکل ترخیص گوشی‌های تلفن همراه وارداتی خبر داده و روز دوشنبه در این باره گفته است: «با پیگیری‌های مستمر و پیاپی در نهایت مشکل ترخیص گوشی‌های تلفن همراه به ویژه آی‌فون‌های سری16 برطرف شد و واردکنندگان توانستند گوشی‌های وارداتی را به بازار عرضه کنند. گوشی‌های ترخیص شده از گارانتی معتبر برخوردار است و مردم می‌توانند با خیال آسوده گوشی مورد نیاز خود را از بازار خریداری کنند.»
پیگیری‌های «دنیای اقتصاد» از بازرگان‌ها و فعالان این حوزه نیز اظهارات رئیس گمرک را تایید می‌کند. این فعالان معتقدند در چند روز گذشته محموله‌هایی از گوشی‌های اپل از گمرک ترخیص و به کشور وارد شده است. رضا عالیان، دبیر کنگره موبایل و فعال بازار در این باره به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «روند ترخیص در حال حاضر کند است، با این وجود واردات مرتب انجام و کالا وارد کشور می‌شود.»
آبی بر آتش بازار
در سمت دیگر این ماجرا به نظر می‌رسد واردات آی‌فون توانسته است کمی از جو متشنج گوشی‌های اپل در بازار بکاهد. فعالان بازار موبایل و کارشناسان این حوزه معتقدند آزادسازی واردات آی‌فون طی روزهای گذشته قیمت این سری از گوشی‌ها به‌ویژه در مدل 16 معمولی را تعدیل کرده است. عدم رجیستری و ممنوعیت واردات گوشی‌های اپل در سال‌های گذشته این بازار را با مشکلات متعددی مواجه کرده بود. حسین سادات‌حسینی، رئیس کمیسیون تخصصی موبایل و لوازم جانبی اتاق اصناف ایران در خصوص این تعدیل قیمت به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «محموله گوشی‌های اپل اکنون در حال ورود به کشور است و همین عامل نیز باعث شده است قیمت‌ها متعادل شوند. همچنین تخصیص ارز نیز رو به بهبودی است و زمان تخصیص ارز از 200 روز در حال کاهش به 100 روز است. البته هنوز برخی مشکلات سامانه همچنان پابرجاست که باید حل شود.»
رضا عالیان، دبیر کنگره موبایل، این مشکلات را مربوط به ویرایش در سامانه می‌داند و در این باره به «دنیای اقتصاد» توضیح می‌دهد: «هنوز مشکلاتی در فرآیند ویرایش «کالای لوکس» به «لوکس» وجود دارد که احتمالا آن هم در چند روز آینده رفع می‌شود. این موضوع اختلالی در ثبت سفارش ایجاد نمی‌کند و تنها تجاری که قبلا ثبت سفارش برای سری‌های 13 انجام داده‌اند هنوز نمی‌توانند در سامانه ویرایش انجام دهند، اما بقیه بازرگان‌ها به صورت عادی می‌توانند کالا وارد کنند. البته این مشکلی جدی محسوب نمی‌شود و تعداد کمی از شرکت‌ها که قبلا ثبت سفارش داشته‌اند، هنوز با این مورد مواجه هستند و ثبت سفارش آی‌فون 16 اکنون انجام می‌شود.»
این مشکلات تنها مربوط به امروز نیست و در هفتم بهمن ماه نیز بازرگان‌ها در اعتراض به مشکلاتی که در سامانه جامع تجارت برای ثبت سفارش وجود داشت، جلوی سازمان توسعه تجارت تجمع کرده بودند. مشکل نخست تجار در آن زمان مربوط به همین موضوع ویرایش در سامانه بود و در این بین شرکت‌هایی بدون سابقه نیز وجود داشتند که عملا ثبت سفارش در سامانه برای آنها ممکن نبود. رضا عالیان در ‌آن زمان در این خصوص به «دنیای اقتصاد» گفته بود: «بر اساس قانون تجارت برخی شرکت‌ها تا سقف 500هزار دلار می‌توانند بدون سابقه واردات انجام دهند. واردات گوشی‌های لوکس در سامانه برای این شرکت‌ها با این شرایط مسدود شده بود.» در جلسه‌ای که همان روز انجمن واردکنندگان موبایل با وزارت صمت داشت، اعلام شد که این مشکلات طی روزهای آینده برای تجار برطرف خواهد شد؛ تصمیمی که باعث شد با وجود پابرجا ماندن برخی مشکلات سامانه، سرانجام واردات آی‌فون به کشور کلید بخورد.
خطر خالی‌فروشی
پیش از خبرهای مربوط به آزادسازی واردات آی‌فون برخی فعالان بازار معتقد بودند اخبار ضدونقیض از رجیستری آی‌فون و تعویق در اجرای قانونی و آغاز رویه ثبت تجاری این گوشی‌ها باعث شده است تخلفاتی در بازار اتفاق بیفتد. رضا عالیان درباره این تخلفات به «دنیای اقتصاد» گفته است: «تا پیش از بهمن ماه هیچ بازرگانی نتوانسته بود ثبت سفارش آی‌فون 16 انجام دهد، بنابراین هر پلتفرمی در گذشته اقدام به فروش گوشی‌های آی‌فون سری 16 کرده باشد از دو حالت خارج نیست. در درجه نخست ممکن است گوشی مسافری فروخته‌ باشند که خلاف قانون بوده است، زیرا آی‌فون مسافری قابلیت فروش تجاری ندارد. از سوی دیگر، اگر هم منظور آنها از پیش‌فروش، حالت تجاری بوده است باید مجوز پیش‌فروش داشته باشند. در صورتی هم که فروشگاه مجوزی داشته باشد، صرفا یک مجوز کلی است؛ در حالی که اساسا مجوز پیش‌‌فروش برای موبایل وجود ندارد. ممکن است خالی‌فروشی نیز اتفاق افتاده باشد که در هر صورت تخلف است. تمام این اقدامات تخلف است، زیرا در بازاری که قرار بوده به صورت بازرگانی تعریف شود، هم قیمت‌گذاری دچار التهاب شده و هم رونق از آن گرفته شده است.»
عالیان معتقد است این مشکلات همچنان وجود دارد و خطرات احتمالی آن نیز هنوز متقاضیان را تهدید می‌کند. او در این باره به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: «در حوزه بازرگانی مشکلات برطرف شده است، اما در حوزه فروش با مشکلاتی مواجه هستیم، مانند پیش‌فروشی که حدود 20 روز پیش انجام گرفته است. برخی از فروشگاه‌های آنلاین مبلغی را از مشتری دریافت کرده‌اند، ولی کالایی تحویل نداده‌اند. این در حالی است که ثبت سفارشی نیز در آن زمان انجام نشده بود. اکنون ثبت سفارش انجام می‌شود و کالا هم در حال ترخیص است، اما هنوز به تعدادی از این مشتری‌ها گفته می‌شود کالایی وجود ندارد، متقاضیان همچنان باید صبر کنند و در صورت انصراف نیز گفته می‌شود پول آنها را با سود عودت می‌دهند.»
البته با وجود این شرایط فعالان بازار موبایل معتقدند تاثیرات ناشی از آزادسازی واردات و ترخیص محموله‌های آی‌فون از گمرک همین حالا نیز در جو بازار و قیمت گوشی‌های اپل قابل مشاهده است. البته آنها اعتقاد دارند باز هم امکان کاهش قیمت آی‌فون وجود دارد و به‌ویژه اگر متقاضیان قصد خرید آی‌فون 16 معمولی را داشته باشند ممکن است در هفته‌های آینده باز هم با کاهش قیمت این سری آی‌فون مواجه شوند.