بزرگنمايي:

بازار آریا - تین نیوز |
عباس قربانعلی بیک: شرکت اجیس در مطالعات طرح جامع حمل ونقل (CTSI)، بخش مسافری ریلی در ص 9 چنین آورده است: خدمات ناکافی برای پاسخگویی به تقاضای فعلی، نیاز به خدمات بیشتر برای مسافت های کوتاه تر در طول روز برای سفرهای کاری، نیاز به نوسازی ناوگان برای کاربران پرتعداد، نیاز به توسعه قطارهای حومه ، تعرفه های اقتصادی برای سنجش سطح واقعی تقاضا (تین 295233).
دو عامل اصلی سبب رویکرد افراطی خرید واگنهای 4 تخته (40 نفره) شد که حدود نیمی از آنها در مسیر تهران مشهد تردد می کنند عامل اول قیمت گذاری غیراقتصادی (مورد اشاره اجیس) و عامل دوم سرعت پایین قطارها (مورد اشاره رولندبرگر).
دلیل اول که در پاسخ یکی از عزیزان در یادداشت اخیر در مورد طرح جامع بیان شد: سال 1379 در هنگام ورود به شرکت رجا با تقاضای بسیاربالای بلیط واگنهای 4 تخته مواجه بودیم که با بررسی بیشتر مشخص شد، درآمد یک واگن چهارتخته 32 نفره که منطقا باید برابر درآمد یک واگن 60 نفره باشد و بلکه بیشتر (یارانه لکوموتیو و خط)، اینگونه نبود و با پیشنهادی به هیئت مدیره رویکرد را تغییر و در نتیجه تقاضا کاملا تغییرکرد و اول بلیط واگنهای 6 تخته نایاب میشد در صورتی که قبلا برعکس بود.
عامل دوم که زمان سیر حدود 11 ساعته در مسیر مشهد را سبب میشود با برقی کردن تهران- مشهد اصلاح خواهد شد و علاوه بر افزایش بهره وری چندبرابری لکوموتیو، یک واگن 40 نفره خواب با یک واگن 80 نفره تا 100 نفره جایگزین و سیر روزانه نیز دوبرابر خواهد شد، اقتصاد شرکتهای مالک واگن رونق یافته و رضایت مسافر و تعداد سفر افزایش خواهد یافت (تین 235396).
با وجود تصویب قانون مدیریت سوخت در 1386 که دولت را موظف به افزایش سهم مسافر از 4 به 18% و سهم بار ریلی از 7 به 30% نمود ولی به دلیل کم توجهی به ابعاد تخصصی این زیر بخش، شرکت رولندبرگر در صفحه 8 گزارش خود سهم جابجایی ریلی مسافر و بار را در سال 2014 به ترتیب 3 و 12 درصد اعلام مینماید در حالی که سهم ریلی سوئیس 17 و 36% بوده و
راه آهن ژاپن در 2003 با جابجایی 385 میلیارد مسافر-کیلومتر سهم 29% داشته است. (اتوبوس 56 و سواری شخصی 753)
بر اساس صفحه 242، سرعت متوسط قطارهای مسافری حدود 65 کیلومتر بر ساعت و کمتر از خودرو شخصی و اتوبوس است.
در صفحه 252 همین گزارش به درآمد حمل ونقل مسافری و مقایسه آن با چند کشور دیگر پرداخته که متوسط آنرا برحسب سنت بر نفرکیلومتر در سال 2014 در ایران 6 دهم سنت و آنرا برای کشورهای دیگر چنین بیان کرده است (اعداد گرد شده):
روسیه 5، راه آهن شرقی ژاپن 14، اسپانیا 15، اتریش 20، آلمان 27، فرانسه 28، سوئیس 28 و هلند 34 سنت بر نفرکیلومتر.
صفحه 215 گزارش به مقایسه قیمت و زمان سفر بین قطار، اتوبوس و هواپیما در شش مسیر نمونه ایران پرداخته که از مسافت (جاده ای) 450 تهران- اصفهان تا 1100 کیلومتر اصفهان- مشهد را پوشش میدهد (قیمت هوایی 363 و 169% بالاتر از ریلی). 
(بهای کنونی بلیط پاریس لیون (مشابه اصفهان) برای قطار 26 تا 180 یورو، اتوبوس 35 تا 60 یورو، هواپیما 93 تا 273 یورو ...).
سال 1355 بلیط درجه 1 و 2 توربوترن با نهار به مبلغ 145 و 175 تومان معادل 21 و 25 دلار بوده، این قطارها ظرف مدت 8 ساعت فاصله تهران- مشهد را طی می نمودند در حالیکه ریلها از انواع سبک و بدون جوش، تراورسها چوبی و پابندها پیچی بود.
بنا به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی (بررسی وضعیت حمل ونقل از برنامه اول تا ششم توسعه، تیر 99) سهم مسافر ریلی با کاهش بیش از 50% در سالهای 96 و 97 به زیر 2 درصد و سهم بار رشد 10% را نسبت به سال 86 تجربه نمود.
یکی از دلایل کاهش بیش از 50 درصدی سهم ریل ناشی از تعرفه تکلیفی پایین در بخش مسافری در کنار هزینه بالای نگهداری و تعمیرات واگنهای مسافری (79% بالاتر از ترکیه و 60% بالاتر از روسیه) میباشد و در کنار آن الگوی پرهزینه و افراطی سفرهای لوکس در کوپه های خواب چهارتخته که طی سالهای گذشته جایگزین انواع شش صندلی و شش تخته شدند، این رویکرد علاوه بر بالابردن 50% هزینه سفر (اولویت یک مسافرین)، ظرفیت متوسط هر واگن (و کل ناوگان) را بطور متوسط 33% کاهش داد. 
توجه و بکاربستن توصیه اجیس برای تعیین تعرفه های اقتصادی در بخش مسافری، نه تنها سبب درک صحیح از سطح واقعی تقاضای مسافرین ریلی میگردد بلکه زمینه افزایش اثربخشی و بازده سرمایه گذاری در حمل ونقل ریلی را فراهم خواهد نمود.