بزرگنمايي:

بازار آریا - به گزارش آریا بازار، مهدی شهیدی، رئیس واحد بومی‌سازی مواد، قطعات و تجهیزات فولاد مبارکه، با بیان تاریخچه بومی‌سازی در فولاد مبارکه و راهبردها و دستاوردهای شرکت گفت: اگر اذعان داشته باشیم که اهمیت بومی‌سازی تجهیزات و اقلام مصرفی صنایع کشور از جمله صنعت فولاد از احداث آن‌ها کمتر نبوده و نیست، سخنی به‌گزاف نگفته‌ایم؛ زیرا در شرایط تحریم و محدودیت‌ها، راهبرد و همت والا در حوزه بومی‌سازی بوده که تاب‌آوری و پایداری صنایع کشور را به ارمغان آورده است.
امروز کمتر صنعتی را در کشورمان سراغ داریم که از حرکت در مسیر بومی‌سازی مفتخر و منتفع نشده باشد. در این میان فولاد مبارکه را می‌توان طلایه‌دار نهضت بومی‌سازی در کشور دانست.
در ادامه رئیس واحد بومی‌سازی مواد، قطعات و تجهیزات فولاد مبارکه به سؤالات خبرنگار فولاد چنین پاسخ داد: چرا بومی‌سازی؟
بومی‌سازی حرکتی دانش‌محور است که در معنای کلی یک استراتژی و در معنای جزئی یک ابزار برای توسعه صنعتی محسوب می‌شود و محدود به شرایط تحریم نیست. بررسی رشد کشورهای نوظهور صنعتی نشان می‌دهد که استراتژی توسعه صنعتی این کشورها تماماً بر مبنای بومی‌سازی بوده است.
امروزه کشورهای درحال‌توسعه و نوظهور صنعتی می‌کوشند تا با بهره‌گیری از پتانسیل‌های داخل کشور، اقلام یدکی و تجهیزات موردنیاز صنایع مادر خود را تأمین کنندو بدین منظور، با استفاده از مزیت‌های نسبی و رقابتی در هر رشته فعالیت، سیاست‌های روشن و اثربخشی در مسیر شناسایی، حمایت و توانمندسازی صنایع کوچک‌تر را تدوین می‌کنند و به کار می‌گیرند. علاوه بر این، سرریز دانش ایجادشده در فرایند بومی‌سازی در صنعت می‌تواند موتور محرک توسعه موزون و هماهنگ نیازهای فناورانه کشور گردد.
برنامه‌ها و دستاوردهای شرکت فولاد مبارکه در زمینه بومی‌سازی را تشریح کنید.
مهم‌ترین مزیت هر کشور، تولیدات آن کشور است. با توجه به اینکه مجتمع فولاد مبارکه، بزرگ‌ترین فولادساز خاورمیانه و یکی از صنایع مادر مطرح در جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود، لازم است علاوه بر انجام رسالت اصلی خود که تولید محصولات تخت است، سیاست‌های کاربردی لازم جهت پرورش صنایع پایین‌دست به‌منظور تأمین پایدار اقلام موردنیاز خود در زمان مناسب، کیفیت موردقبول و قیمت اقتصادی را جاری سازد.
سیاست فولاد مبارکه جهت حمایت و غنای این فرایند بر این اساس است که علاوه بر بومی‌سازی اقلام موردنیاز فولاد، سازندگان در زمینه‌های فعالیت تخصصی خود به درجه‌ای از توانمندی دست یابند که محصولات ایشان از نظر کیفیت قابل‌رقابت با نمونه‌های خارجی و همچنین سبد محصولاتشان در زمینه تخصصی مربوطه تکمیل باشد تا به مزیت صادرات محصولات خود دست یابند. به‌طور مثال، در حال حاضر در بسیاری از موارد موردنیاز فولادی نظیر پمپ‌ها و شیرهای سیالاتی، مبدل‌ها، قطعات تخصصی خطوط فولاد و... نیاز کشور به خارج رفع شده و این قابلیت در کشور ایجاد شده که طراحی خطوط جدید بر مبنای محصولات ایرانی صورت پذیرد.
درباره آغاز و اهمیت تداوم بومی‌سازی توضیح دهید.
مدیریت ارشد فولاد مبارکه، بومی‌سازی را از ابتدا جزو مأموریت‌های اصلی زیرمجموعه خود دانسته و بر اساس این مأموریت، کارکنان این شرکت از ابتدای راه‌اندازی و شروع به تولید، این سیاست را در کشور عزیزمان اجرایی کردند. تداوم حرکت بومی‌سازی در صنعت فولاد باعث شد اکتساب تکنولوژی و دانش فنی طراحی و ساخت اقلام موردنیاز این صنعت در داخل کشور نهادینه شود و مجموعه‌های صنعتی در کشور قدم در مسیر طراحی و ساخت تجهیزات موردنیاز این صنعت بگذارند.
جایگاه فولاد مبارکه در بومی‌سازی کجاست؟
بنا به اذعان همه صاحب‌نظران این حرفه، فولاد مبارکه موتور محرکه و پیشران صنعت فولاد در امر بومی‌سازی است. اولین واحد بومی‌سازی در صنایع فولادی کشور در فولاد مبارکه راه‌اندازی شد و بعد از آن، از سوی این شرکت، این دانش با بسیاری از شرکت‌های فولادساز و سایر صنایع کشور به اشتراک گذاشته شد. با ایجاد و توسعه فرایند بومی‌سازی علاوه بر صنعت فولاد کشور، سایر صنایع کشور نیز از برکات این فرایند منتفع شدند.
در حال حاضر نیروی جوان و تحصیل‌کرده کشور به برکت فرایند بومی‌سازی به این خودباوری رسیده است که با تکیه‌بر توان داخلی می‌توان علاوه بر رفع نیازهای موجود قدم در راه طراحی، به‌روزآوری و توسعه صنعت در زمینه‌های مختلف گذاشت.
امروز فولاد مبارکه با انجام حمایت‌هایی نظیر اشتراک دانش طراحی، بهره‌برداری و تعمیرات، تسهیل ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به فهرست تأمین‌کنندگان فولاد مبارکه، پرداخت پیش‌پرداخت سفارش‌ها با درصدهای بیشتر از روال معمول در کشور، خریدهای تضمینی و بلندمدت، اعتماد به استفاده از محصولات شرکت‌های داخلی و دانش‌بنیان در واحدهای تولیدی خود با توجه به وجود ریسک توقف خطوط و عدم النفع تولید ناشی از این توقفات و حتی سرمایه‌گذاری مشترک در تولید محصولات شرکت‌ها پشتیبان و ضامن بقای این حرکت است.
دستاوردهای صنعتی و اقتصادی بومی‌سازی کدام‌اند؟
در سال گذشته 967 قطعه و تجهیز پیچیده و با تکنولوژی پیشرفته برای اولین بار در داخل کشور طراحی و ساخته شد که صرفه‌جویی 16.5 میلیون یورویی را در پی داشت. همچنین حدود 90 درصد از نیاز‌های فولاد مبارکه از داخل کشور تأمین شد. برخی از این تجهیزات شامل ماشین‌های اصلی خطوط ریخته‌گری، احیا و نورد هستند.
پروژه‌های شاخص بومی‌سازی اتمام یافته در سال 1403 کدام‌اند؟
قیچی واحد نورد گرم؛ سیستم اسپیره بازکن نورد سرد؛ اسیلاتور واحد ریخته‌گری مداوم؛ اسپیندل‌های نورد گرم؛ بازوی الکترودگیر واحد فولادسازی مجتمع سبا؛ گیربکس لدل تارت واحد ریخته‌گری مجتمع سبا؛ مجموعه رول‌ها و سگمنت‌های واحد بریکت‌سازی؛ سرند دبل دک واحد گندله‌سازی؛ گیربکس کمپرسور واحد احیاء مجتمع سبا؛ گیربکس فرآیندی واحد احیا مستقیم؛ سقف کوره واحد فولادسازی؛ سگمنت‌های واحد ریخته‌گری مجتمع سبا؛ هد مست کوره واحد فولادسازی؛ بازوی ماشین TML واحد حمل‌ونقل؛ پالت‌کارهای واحد گندله‌سازی؛ پمپ‌های عمودی ناحیه انرژی و سیالات؛ بویلر واتر تیوب واحد اکسیژن مجتمع سبا؛ پمپ‌های افقی واحد فولادسازی؛ انواع مبدل‌های حرارتی کمپرسور واحد اکسیژن؛ موتور 6 مگاوات مجتمع سبا؛ بانک خازنی ناحیه انرژی و سیالات؛ کابل‌های آبگرد واحد فولادسازی.
درباره برنامه‌ها و اهداف آتی واحد بومی‌سازی توضیح دهید.
در حال حاضر در راستای انجام مأموریت‌های محوله سه هدف را در دست اقدام داریم. در هدف اول بنا به سیاست ابلاغی، قصد داریم که فرایند بومی‌سازی را در سطح همه اقلام موردنیاز در گروه فولاد مبارکه گسترش دهیم و با استفاده از تجمیع نیازهای گروه فولاد مبارکه سهم بیشتری در بومی‌سازی اقلام موردنیاز این صنعت داشته باشیم.
هدف دوم که جهت توسعه این فرایند پیگیری می‌شود توسعه بومی‌سازی تجهیزات با پیش کد 80 جهت واحدهای تولیدی و پشتیبانی فولاد مبارکه است. با توجه به اینکه بیشتر این پروژه‌ها نیاز به طراحی دارند و تجهیزِ مابه‌ازای آن جهت مهندسی معکوس وجود ندارد، لازم است سازنده اقدام به طراحی و ساخت آن کند. این فرایند باعث توسعه فزاینده دانش طراحی شرکت‌های داخلی و نقطه عطفی جهت بلوغ این فرایند خواهد شد.
در نهایت هدف غایی بومی‌سازی حرکت در مسیر طراحی و ایجاد زیرساخت لازم جهت توسعه خطوط تولید فولاد است. یکی از مهم‌ترین ارکان و زیرساخت‌های این موضوع وجود منابع تأمین باکیفیت و اقتصادی مواد، قطعات و تجهیزات موردنیاز این واحدهاست که در حال حاضر در کشور به‌طور کامل محقق نشده است و نیل به این موضوع را با مشکل مواجه ساخته است. تنها راه برون‌رفت از این مشکل ایجاد شرکت‌های صاحب نشان تجاری ایرانی (برند) متناظر با شرکت‌های صاحب نشان تجاری (برند) بین‌المللی است. درصورتی‌که شرکتی اقدام به ساخت و تجاری‌سازی یک گروه محصول کرد و این گروه محصول به نام این شرکت در کشور شناخته شد، جهت پایداری بازار فروش خود مجبور به رقابت در زمینه‌های کیفی، اقتصادی و فناوری با محصولات خارجی است. در کنار این موضوع، تجربه ثابت کرده است که شرکت‌های صاحب نشان به فکر صادرات محصولات خود به خارج از کشور نیز هستند که این مهم باعث اجبار به ارتقای فناوری محصولات شرکت‌ها هم‌زمان با ارتقای این فناوری در سطح دنیاست.
در زمینه زیرساخت‌ها چه اقداماتی انجام شده است؟
گروه فولاد مبارکه در نظر دارد نسبت با ایجاد زیرساخت‌های لازم برای ظهور این شرکت‌ها، جهت تحقق زیرساخت توسعه خطوط فولادی اقدام کند. تا کنون این امر در بسیاری از اقلام موردنیاز میسر شده و حرکت بومی‌سازی در این صنعت تا تحقق کامل ادامه خواهد داشت. در حال حاضر با توجه به عملکرد مطلوب واحد بومی‌سازی فولاد مبارکه در کشور، این شرکت از طرف ایمیدرو و انجمن آهن و فولاد به‌عنوان دبیرخانه برندسازی شرکت‌های فولادی و معدنی انتخاب شده است. در حال حاضر مشغول فراهم ساختن مقدمات عملیاتی کردن فرایند برندسازی شرکت‌های تأمین‌کننده در بستر این دبیرخانه با مشارکت کلیه شرکت‌های فولادی و معدنی هستیم. این امر، با توجه به نام‌گذاری امسال با عنوان «سرمایه‌گذاری برای تولید»، زمینه جذابی جهت جذب هدفمند سرمایه‌های بخش خصوصی برای مشارکت در افزایش تولید شرکت‌های سازنده نیازهای شرکت‌های معدنی و فولادی فراهم خواهد ساخت.