بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد - گروه اقتصاد بین‏‏‏‏‌الملل : تلاش رئیس‌‌‌‌‌جمهور آمریکا دونالد ترامپ برای تغییر نظم تجارت‌جهانی با وضع تعرفه‌های سنگین، ارزش بازار سهام ایالات‌متحده را طی دو روز 5.4تریلیون دلار کاهش داد، درحالی‌که چین با اعمال تعرفه‌های متقابل‌به این اقدام واکنش نشان‌داد و ترس از وقوع رکود در اقتصاد جهانی را تشدید کرد. بر اساس گزارش فایننشال‌‌‌‌‌تایمز، شاخص S&P 500 روز جمعه 6‌درصد سقوط کرد و پس از کاهش 4.8درصدی در روز پیش از آن، 5.38تریلیون دلار از ارزش بازار خود را از دست داد. این اتفاق پس از اعلامیه «روز آزادی» رئیس‌‌‌‌‌جمهور آمریکا در روز چهارشنبه رخ‌داد.
کاهش 9.1درصدی این شاخص در طول هفته گذشته، بزرگ‌ترین کاهش از زمان آغاز همه‌‌‌‌‌گیری کرونا در پنج سال‌قبل محسوب می‌شود. سهام شرکت‌های فناوری، از جمله غول‌هایی مانند اپل و آمازون، عقب‌نشینی کرد و شاخص تکنولوژی محور نزدک بیش از 20‌درصد از اوج خود در نیمه دسامبر فاصله گرفت و وارد منطقه «بازار خرسی» شد. در آن‌سوی آتلانتیک، شاخص استاکس 600 اروپا 8.4درصد طی هفته گذشته کاهش‌یافت، درحالی‌که فوتسی100 بریتانیا 7‌درصد سقوط کرد. شاخص MSCI آسیا نیز 4.5درصد تنزل یافت.
این آشفتگی نشان می‌دهد؛ برنامه‌های ترامپ برای اعمال تعرفه 10‌درصدی فراگیر و اعمال تعرفه‌های «متقابل» بیشتر بر بسیاری از کشورها ظرف چند روز، اعتماد سرمایه‌گذاران را مختل‌کرده و نگرانی‌ها از کندی رشد در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان را به‌همراه داشته‌است.
چین، بزرگ‌ترین صادرکننده جهان، روز جمعه با اعلام تعرفه 34‌درصدی بر تمامی واردات از ایالات‌متحده، بر شدت این ناامیدی افزود. به گفته آجای راجادیهاکشا، رئیس جهانی بخش تحقیقات بانک بارکلیز: «اگر تعرفه‌های متقابل‌تا 9 آوریل لغو نشوند که فکر نمی‌کنم این اتفاق بیفتد، احتمالا شاهد رکود در ایالات‌متحده و اتحادیه اروپا خواهیم بود.» او افزود: «اگر این جنگ تجاری جهانی به‌سرعت پایان نیابد، فکر می‌کنیم که ایالات‌متحده در سال‌جاری وارد رکود خواهدشد.»
هشدار پاول
جرمی پاول، رئیس فدرال‌رزرو، همچنین روز جمعه هشدار داد؛ تعرفه‌های ترامپ باعث «افزایش تورم و رشد کندتر» خواهدشد. او گفت: «اکنون مشخص شده‌است که افزایش تعرفه‌‌‌‌‌ها بسیار بیشتر از آنچه که انتظار می‌رفت خواهد بود. احتمالا اثرات اقتصادی نیز به همین شکل خواهد بود.»
پیش از سخنرانی پاول، ترامپ از رئیس فدرال‌رزرو خواسته بود که هزینه‌های استقراض را کاهش دهد و در پلتفرم رسانه اجتماعی خود نوشت: «این زمانی کاملا مناسب برای کاهش نرخ بهره است.» او همچنین با اشاره به برنامه پکن برای مقابله با تعرفه‌های ایالات‌متحده با وضع تعرفه‌های سنگین، ادعا کرد؛ چین «وحشت کرده‌است؛ چیزی که توان انجام آن را ندارد.»
اما اظهارات رئیس‌‌‌‌‌جمهور ایالات‌متحده کمکی به آرامش بازار سهام نکرد و نگرانی‌ها از بدتر‌شدن وضعیت اقتصادی همچنان ادامه دارد. جی‌‌‌‌‌پی‌‌‌‌‌مورگان روز جمعه پیش‌بینی خود را برای رشد اقتصاد آمریکا کاهش داد و اعلام کرد اکنون انتظار دارد تولید ناخالص داخلی در 2025 به میزان 0.3درصد کاهش یابد، در مقایسه با پیش‌بینی قبلی که رشد 1.3درصدی بود. این بانک پیش‌بینی کرد؛ «رکود در فعالیت‌های اقتصادی نرخ بیکاری را به 5.3درصد برساند.» 
سیتی‌‌‌‌‌گروپ نیز برآورد رشد اقتصادی خود برای ایالات‌متحده در 2025 را به 0.1درصد کاهش داد، درحالی‌که پیش از این آن را 0.6درصد پیش‌بینی کرده‌بود. به گفته این بانک: «عدم‌اطمینان در مورد چشم‌‌‌‌‌انداز اقتصادی آمریکا در بالاترین سطح خود از زمان اختلالات کووید قرار دارد. هیچ اقتصاد پیشرفته مدرن تاکنون تعرفه‌‌‌‌‌ها را به این شدت و سرعت افزایش نداده‌است.» این احساس بدبینی تضاد چشمگیری با گزارش اشتغال قوی ماه مارس داشت که روز جمعه منتشر شد و نشان می‌داد که بازار کار ایالات‌متحده شغل‌‌‌‌‌های بیشتر از پیش‌بینی‌‌‌‌‌ها اضافه‌کرده و نرخ بیکاری 4.2درصد است. در نشانه‌‌‌‌‌ دیگری که حاکی از وجود نگرانی عمیق در بازارهاست، سرمایه‌گذاران از اوراق قرضه شرکتی کم‌‌‌‌‌اعتبار و دیگر دارایی‌های پرریسک فرار کردند و به پناهگاه‌های امنی مانند اوراق خزانه‌‌‌‌‌داری روی‌آوردند.
در چنین شرایطی، عرضه سهام شدت گرفت و بانک‌ها از مشتریان صندوق‌های پوشش‌ریسک خواستند که برای جبران خسارت ناشی از نوسانات بازار، پول بیشتری تامین کنند. در همین حال، چندین شرکت برنامه‌های عرضه اولیه عمومی خود را متوقف کردند. شاخص ویکس که معیار سنجش نوسانات در بازار سهام ایالات‌متحده است و معمولا به آن «شاخص ترس» وال‌‌‌‌‌استریت گفته می‌شود، 15.1واحد افزایش‌یافت و به 45.1 (بالاترین سطح از سال‌2020) رسید. 
این روند منفی به بازارهای کالاهای پایه‌‌‌‌‌ نیز رسید، به‌طوری ‌‌‌‌‌که شاخص نفت‌برنت روز جمعه 6.5درصد سقوط کرد و به حدود 65‌دلار در هر بشکه رسید‌ (پایین‌ترین سطح در سه سال‌اخیر). شاخص نفت WTI ایالات‌متحده نیز در آن روز 7.4درصد افت کرد و به حدود 62دلار در هر بشکه رسید. قیمت مس که اغلب به‌عنوان معیاری برای سلامت صنعت جهانی درنظر گرفته می‌شود، حدود 9‌درصد در بریتانیا کاهش‌یافت. اوراق خزانه‌‌‌‌‌ آمریکا از اصلی‌ترین برندگان عرضه سنگین سهام بود، به‌طوری‌‌‌‌‌ که بازده اوراق خزانه‌‌‌‌‌داری 10‌ساله - که با انتظارات رشد مرتبط است - به 3.86درصد رسید‌که پایین‌ترین سطح از زمان قبل از انتخابات ترامپ بود.