بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد - حمید ملازاده : نفت‌برنت در معاملات روز جمعه 24 ژانویه حدود 78 دلار در هر بشکه معامله شد و به سمت بدترین هفته خود از نوامبر 2024 حرکت کرد. این کاهش تحت‌تاثیر درخواست دونالد ترامپ، رئیس‏‏‏‏‌جمهوری ایالات‏‏‏‏‌متحده، برای کاهش قیمت نفت رخ‌داد. ترامپ در سخنرانی خود در مجمع‌جهانی اقتصاد داووس اعلام کرد؛ قصد دارد عربستان‌سعودی و اوپک را برای کاهش قیمت نفت تحت‌فشار قرار دهد، اقدامی که با اولویت‏‏‏‏‌های سیاست انرژی دولت او هماهنگ است. این اظهارات به بدبینی در بازار افزود و معامله‌گران نسبت به تاثیر تعرفه‌های پیشنهادی ترامپ بر رشد اقتصاد جهانی و تقاضای انرژی محتاط شدند.
فشار سیاسی ترامپ بر تولیدکنندگان نفت به سال‌های ابتدایی ریاست‌‌‌‌‌جمهوری او بازمی‌‌‌‌‌گردد. در سال‌2018، ترامپ بارها از اوپک و به‌ویژه عربستان‌سعودی خواست تا تولید خود را افزایش داده و قیمت نفت را کاهش دهند. او بارها در توییتر به این مساله اشاره کرد و هشدار داد؛ قیمت‌های بالای نفت برای اقتصاد جهانی مضر است. این رویکرد باعث شد عربستان تولید خود را افزایش دهد، اما در برخی موارد این سیاست‌ها نوسانات شدید در بازار را به‌دنبال داشت.
سیر صعودی تولید نفت از سوی تولیدکنندگان بزرگ، به‌ویژه عربستان، در کنار رشد تولید نفت شیل در ایالات‌‌‌‌‌متحده، باعث شد قیمت نفت به‌شدت کاهش یابد. به‌عنوان نمونه، در اواخر2018 قیمت نفت‌برنت از حدود 86دلار به کمتر از 50 دلار در هر بشکه کاهش‌یافت. این افت شدید نه‌‌‌‌‌تنها باعث زیان تولیدکنندگان شد، بلکه سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نفتی جدید را نیز تحت‌تاثیر قرارداد.
بازار نفت امروز
از منظر عرضه، گزارش اخیر اداره اطلاعات انرژی ایالات‌‌‌‌‌متحده(EIA) نشان‌داد که ذخایر نفت‌خام آمریکا هفته گذشته یک‌میلیون بشکه کاهش و به زیر میانگین فصلی پنج‌‌‌‌‌ساله رسیده و این در حالی است که گزارش‌های قبلی صنعت نفت افزایش ذخایر را پیش‌بینی کرده‌بودند. همچنین ذخایر سوخت‌های سنگین به‌شدت کاهش‌یافته، اما ذخایر بنزین همچنان روند افزایشی دارد. قیمت نفت در معاملات روز جمعه تغییرات اندکی داشت، اما در هفته‌ای که گذشت، تحت‌فشار سیاست‌های جدید ترامپ، کاهش هفتگی را تجربه کرد. نفت‌برنت برای هفته‌جاری با کاهش 3‌درصدی و نفت‌خام آمریکا با افت 4‌درصدی مواجه شد.
سیاست‌های جدید ترامپ
ترامپ در سخنرانی اخیر خود در داووس خواستار کاهش قیمت نفت توسط اوپک و عربستان‌سعودی شد و همچنین اعلام کرد؛ از ریاض می‌خواهد بسته سرمایه‌گذاری ایالات‌‌‌‌‌متحده را به یک‌‌تریلیون دلار افزایش دهد. این درخواست‌ها در راستای اعلام وضعیت اضطراری انرژی از سوی او صورت‌گرفت که با هدف حداکثرسازی تولید داخلی نفت و گاز، محدودیت‌های زیست‌محیطی بر زیرساخت‌های انرژی را کاهش داد، همچنین وی وعده اعمال تعرفه‌های 25‌درصدی بر کانادا و مکزیک و 10‌درصدی بر چین را مطرح کرد که می‌تواند چشم‌‌‌‌‌انداز رشد اقتصادی جهانی را تحت‌تاثیر قرارداده و به کاهش تقاضای نفت منجر شود. پریانا ساچدو، تحلیلگر ارشد بازار در Phillip Nova، اعلام کرد؛ قیمت نفت در طول این هفته به دلیل کاهش تنش‌های ژئوپلیتیک پس از آتش‌‌‌‌‌بس غزه و تغییر سیاست‌های انرژی ترامپ کاهش ‌یافته‌است.
او افزود: «ترامپ طبق پیش‌بینی‌‌‌‌‌ها همچنان غیرقابل‌پیش‌بینی است و این مساله باعث نوسانات کوتاه‌مدت قیمت نفت می‌شود.» در عین حال، گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا نشان‌داد که ذخایر نفت‌خام ایالات‌‌‌‌‌متحده به پایین‌ترین سطح خود از مارس 2022 رسیده‌است. به‌‌‌‌‌رغم کاهش ذخایر و دیگر عوامل مثبت کوتاه‌مدت، بازار جهانی همچنان با عرضه مازاد و کاهش پیش‌بینی‌های تقاضا از سوی چین مواجه است.
چشم‌‌‌‌‌انداز قیمت نفت
سیاست‌های فشار ترامپ در گذشته نشان‌داد که دخالت‌های او می‌تواند به تغییرات ناگهانی در عرضه و تقاضا منجر شود. این سیاست‌ها اغلب باعث افزایش تولید و کاهش قیمت شدند، اما در عین حال، سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نفتی بلندمدت را نیز مختل کردند. امروز نیز چنین سیاست‌هایی با خطر تکرار اثرات گذشته، بازار نفت را تحت‌فشار قرارداده‌است. ابهام پیرامون سیاست‌های جدید ترامپ و تاثیر آنها بر تجارت‌جهانی و تولیدکنندگان نفت، چشم‌‌‌‌‌انداز روشنی را برای قیمت نفت به‌همراه ندارد، اگرچه عواملی مانند کاهش ذخایر نفت‌خام آمریکا می‌توانند در کوتاه‌مدت به افزایش قیمت نفت کمک کنند، اما سیاست‌های ترامپ همچنان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین متغیرهای تاثیرگذار بر بازار باقی خواهدماند.
استقبال سرد شرکت‌های نفتی
دستور اجرایی دونالد ترامپ برای بازگشایی مناطق وسیعی از آلاسکا و قطب‌شمال به‌منظور حفاری نفت و گاز، هرچند امیدهایی را برای گسترش صنعت انرژی ایجاد‌کرده، اما با استقبال سرد شرکت‌های نفتی روبه‌رو شده‌است. به گفته کارشناسان، عدم‌قطعیت‌‌‌‌‌های سیاسی و اقتصادی اصلی‌ترین مانع برای سرمایه‌گذاری در این مناطق است. کارشناسان و فعالان این صنعت معتقدند؛ موانع متعدد اقتصادی و سیاسی، اشتیاق به سرمایه‌گذاری در این مناطق را به‌شدت محدود کرده‌است.
تولید نفت آمریکا در سال‌های اخیر به لطف افزایش حفاری در مناطق قابل‌‌‌‌‌دسترس‌‌‌‌‌تر مانند تگزاس و نیومکزیکو، به رکوردهای جدیدی رسیده‌است. در چنین شرایطی، شرکت‌های بزرگ نفتی نظیر اکسون‌‌‌‌‌موبیل و شورون ترجیح می‌دهند به‌جای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های پرهزینه و بلندمدت مانند حفاری در قطب شمال، سود خود را به سهامداران بازگردانند.
حفاری در آلاسکا و قطب‌شمال نیازمند سرمایه‌گذاری ‌میلیاردی و دهه‌‌‌‌‌ها تلاش برای بهره‌‌‌‌‌برداری است که همین امر، ریسک اقتصادی این پروژه‌ها را بالا برده است. علاوه‌بر هزینه‌های هنگفت، بی‌‌‌‌‌ثباتی سیاسی یکی دیگر از چالش‌های اصلی توسعه این مناطق است. داستین مایرز، معاون ارشد سیاستگذاری در موسسه نفت آمریکا(API)، با اشاره به احتمال لغو این دستور اجرایی توسط دولت‌های آینده، این بی‌‌‌‌‌ثباتی را عامل بازدارنده‌‌‌‌‌ای برای سرمایه‌گذاری شرکت‌های نفتی دانسته است.
او معتقد است؛ شرکت‌ها به‌جای ریسک‌کردن روی پروژه‌های نامطمئن، نیازمند تضمین‌‌‌‌‌های بلندمدت سیاسی و قانونی هستند. حفاری در مناطق قطبی همچنین به دلیل زیرساخت‌های ضعیف و شرایط سخت محیطی با موانع متعددی مواجه است. پناهگاه ملی حیات‌‌‌‌‌وحش قطب‌شمال که تخمین‌زده می‌شود حاوی 11.8میلیارد بشکه نفت باشد، به دلیل فقدان جاده‌‌‌‌‌ها و امکانات عمومی، برای بسیاری از شرکت‌ها جذابیت ندارد.
حتی دولت بایدن در سال‌گذشته برای اجاره 400‌هزار هکتار از این منطقه هیچ پیشنهادی از سوی شرکت‌های انرژی دریافت نکرد، اگرچه ترامپ تلاش می‌کند با کاهش محدودیت‌های محیط‌زیستی و ارائه تسهیلات قانونی، سیگنال مثبتی به صنعت نفت ارسال کند، اما به‌نظر می‌رسد این اقدامات تاثیر محدودی داشته‌باشد. تحلیلگران معتقدند؛ شرکت‌های نفتی با توجه به افزایش فشارهای محیط‌زیستی و نیاز به تمرکز بر بازدهی سرمایه، تمایلی به گسترش در مناطقی مانند قطب‌شمال ندارند. به‌طور کلی، سیاست‌های ترامپ برای توسعه نفت در آلاسکا و قطب شمال، هرچند گامی در راستای افزایش تولید داخلی انرژی محسوب می‌شود، اما تا زمانی‌که ابهامات سیاسی و اقتصادی برطرف نشود، تحقق این پروژه‌ها همچنان با چالش‌های جدی مواجه خواهد بود.