بزرگنمايي:
بازار آریا - دنیای اقتصاد - عاطفه چوپان : مدتی است که بازار سرمایه به‌رغم ارزندگی قابلتوجه قافیه را به حباب بازارهای موازی باخته است. بورس که همواره بیش از سایر بازارها از ریسک‌های سیاسی و اقتصادی تاثیر گرفته با وجود فشارهای اخیر نتوانسته برای سرمایه‌گذاران جذاب باشد و از آنجاکه ارزندگی لازم را دارد، نیازمند محرک‌‌‌‌‌هایی برای از سر‌گیری رشدی است که از نیمه آبان آن را آغاز کرده‌بود.
حالا که شرایط در خارج از دیوارهای تالار شیشه‌ای به نفع بورس نیست اتفاقات داخلی از جنس آنچه دیروز رخ‌داد می‌تواند در جان‌‌‌‌‌بخشی به بورس موثر باشد. در شرایطی که فعالان بازار پس از مدت‌ها رکود، چشم به نشانه‌هایی از بازگشت رونق دوخته بودند، انتشار اخباری همچون پیشنهاد افزایش سرمایه سنگین ایران‌خودرو و روند معاملات در بورس‌کالا دیروز نقش مهمی در جهت‌‌‌‌‌دهی به شاخص‌ها داشتند؛ این در حالی است که سایه ریسک‌های سیستماتیک مانند بی‌‌‌‌‌اعتمادی به سیاستگذار و نوسانات نرخ ارز همچنان بر سر بازار سنگینی می‌کند.
پیشنهاد افزایش سرمایه 941درصدی ایران‌خودرو از محل مازاد تجدیدارزیابی دارایی‌ها، با هدف اصلاح ساختار مالی و خروج از شمول ماده141 قانون تجارت، به مجمع‌عمومی فوق‌‌‌‌‌العاده ارائه شده‌است. این خبر در روز گذشته تاثیر قابل‌توجهی بر بازار سرمایه گذاشت و نماد ایران‌خودرو با صف خرید سنگین مواجه شد. جو مثبت ایجادشده به سایر نمادهای گروه خودرویی سرایت کرد و در نهایت کلیت بازار را تحت‌تاثیر قرارداد. با این حال، نرخ ارز توافقی در هفته‌جاری تغییر محسوسی نداشته‌است و بانک‌مرکزی نیز تصمیم تازه‌‌‌‌‌ای درباره نرخ بهره اتخاذ نکرده‌است.
با وجود این، شرایط کلی اقتصاد و تحولات بازارهای موازی همچنان بر رفتار سرمایه‌گذاران اثرگذار است. در مجموع، بازار در جست‌وجوی محرک‌‌‌‌‌هایی مشابه خبر افزایش سرمایه ایران‌خودرو است و تداوم روند مثبت اخیر در گرو کاهش ریسک‌های موجود و ایجاد فضای پیش‌بینی‌‌‌‌‌پذیر در اقتصاد خواهد بود.
از سوی دیگر، شکاف قابلتوجه میان نرخ ارز توافقی و بازار آزاد به یکی از عوامل بدبینی در بازار تبدیل شده‌است. در شرایطی که دلار آزاد روندی صعودی را تجربه می‌کند و طلا نیز به‌عنوان پناهگاه امن سرمایه‌گذاری مورد‌توجه قرارگرفته، بازار سرمایه به‌رغم ارزندگی قابلتوجه قافیه را به حباب بازارهای موازی باخته است. در گفت‌وگو با دو‌تن از تحلیلگران بازار سرمایه، ابعاد مختلف شرایط کنونی بازار بررسی شده‌است. حسین‌‌‌‌‌نیا به نقش لیدرهای بازار و تاثیر خودروسازان بر کلیت بازار پرداخته و رئیسی بر اهمیت سیاست‌های پولی، سرعت تحولات در بازارهای مالی و نیاز بازار به محرک‌‌‌‌‌های بنیادی تاکید کرد. در ادامه، مشروح این دو گفت‌وگو را می‌‌‌‌‌خوانید.
خودرویی‌ها پیشتاز رشد شدند
حسن حسین‌‌‌‌‌نیا، تحلیلگر بازار سرمایه، با اشاره به رشد شاخص‌های قیمتی در بازار
سرمایه در روز یکشنبه گفت: «این رشد در شرایطی رقم خورد که روز قبل از آن فشار عرضه‌ها بالا بود.» او درباره تحرکات نمادهای خودروساز افزود: «رونمایی ایران‌خودرو از افزایش
سرمایه سنگین 941درصدی از محل تجدیدارزیابی دارایی‌ها موجب شکل‌گیری تقاضای قابلتوجه در این نمادها شد. جو مثبت ایجادشده به دلیل اهمیت این نمادها و نگاه لیدرمحور بازار به نماد خودرو، به کلیت بازار تسری پیدا کرد.» حسین‌‌‌‌‌نیا در مورد صف خرید ایران‌خودرو توضیح داد: «در حالی شاهد صف خرید سنگین برای این نماد بودیم که یک روز قبل حقیقی‌‌‌‌‌ها فشار عرضه بالایی ایجاد‌کرده‌بودند. توجه بازار به
قیمت تئوریک پایین این نماد، با احتساب
قیمت فعلی و افزایش
سرمایه پیشنهادی که البته نیازمند تایید سازمان
بورس است، تقاضا را تقویت کرد.»
او تاکید کرد: «درحالی‌که پیش‌‌‌‌‌تر خروج نماد
خودرو از ماده141 با افزایش
سرمایه از محل تجدیدارزیابی دارایی‌ها دشوار به‌نظر می‌رسید، ارزیابی کارشناسان رسمی دادگستری نشان از ارزش بالاتر دارایی‌ها دارد.» این تحلیلگر بازار
سرمایه در ادامه به تحرکات بازار در نیمه دوم معاملات اشاره کرد و گفت: «افزایش تقاضا در کلیت بازار مشهود بود؛ به‌‌‌‌‌طوری که حتی صندوق‌های دارایکم و پالایش‌یکم نیز با صف خرید مواجه شدند. نمادهایی مانند فولاد و فملی هم از این روند مستثنی نبودند و افزایش تقاضای قابل‌توجهی را تجربه کردند.» وی در توضیح دلایل این اتفاق افزود: «با نگاهی به وضعیت معاملاتی محصولات این شرکت‌ها در بورس‌کالا، رقابت برای خرید و رشد قیمتی مشاهده می‌شود که می‌تواند نویدبخش افزایش سودآوری آنها باشد؛ موضوعی که تحت‌تاثیر رشد نرخ‌های جهانی و
دلار داخلی است.»
حسین‌‌‌‌‌نیا در پایان با اشاره به بی‌‌‌‌‌توجهی بازار به ارزندگی
سهام گفت: «واکنش بازار به ریسک‌های سیستماتیک سبب‌شده ارزندگی بازار
سهام برای فعالان مالی و سرمایه‌گذاران چندان مهم تلقی نشود. تجربه تلخ سال‌های اخیر و بی‌‌‌‌‌اعتمادی به سیاستگذار پولی و مالی نیز در این بی‌‌‌‌‌توجهی نقش مهمی دارد.» او تاکید کرد: «در شرایطی که ارزش کل بازار در محدوده 105میلیارد
دلار قرار دارد، جذب نقدینگی و ایفای نقش فعال در رقابت با بازارهای سوداگری نیازمند محرک‌‌‌‌‌هایی همچون اطمینان‌‌‌‌‌بخشی و اعتمادزایی است؛ موضوعی که نمود آن در رشد ارزش معاملات
سهام قابل‌مشاهده است، درحالی‌که در شرایط فعلی در سطوح پایینی قرار دارد.»
بورس؛ بستر بدبینی و امیدواری همزمان
ایمان رئیسی، تحلیلگر بازار
سرمایه در تحلیل خود از شرایط کلی بازار
سرمایه تاکید کرد؛ عوامل کلان
اقتصادی و سیاست‌های پولی نقش پررنگی در تعیین مسیر بازار ایفا می‌کنند. او با اشاره به تاثیر نرخ بهره گفت: «هرچند نرخ بهره ابزاری برای کنترل
تورم است، اما در فضایی که
تورم بالا و نرخ
ارز و
طلا در مسیر صعودی قرار دارند، جذابیت بازارهای موازی بیشتر از بازار
پول شده‌است. این موضوع باعث‌شده سیاست‌های بانک‌مرکزی در زمینه نرخ بهره آنطور که باید و شاید در کنترل نقدینگی موفق نباشد.» رئیسی در مورد سرعت تحولات در بازارهای مالی هشدار داد: «در شرایطی قرار داریم که نوسانات شدید و تصمیمات آنی می‌تواند سرمایه‌های افراد را در مدت کوتاهی به‌خطر بیندازد.
این سرعت بالای تحولات نیازمند دقت و تحلیل لحظه‌‌‌‌‌ای است تا از تصمیمات هیجانی پرهیز شود.» او با بررسی دقیق‌تر بازار
سرمایه به نرخ
ارز توافقی اشاره کرد و گفت: «فاصله زیاد این نرخ با بازار آزاد، فضای بدبینی در بین سرمایه‌گذاران ایجاد‌کرده و این در حالی است که بورس‌کالا نشان می‌دهد کالاها با رقابت بالایی معامله می‌شوند. اختلاف قیمتی حدود 20درصد در این بازار، نشانه‌‌‌‌‌ای از انتظارات
تورمی و پیش‌بینی افزایش قیمت‌ها در آینده نزدیک است. این روند می‌تواند در ماه‌های آتی به رشد سودآوری شرکت‌ها منجر شود، به‌ویژه شرکت‌هایی که فروش محصولات آنها وابسته به نرخ
ارز است.»
رئیسی با بیان اینکه بازار نیازمند محرک‌‌‌‌‌های مثبت است، افزود: «افزایش
سرمایه ایران‌خودرو نمونه بارزی از این محرک‌‌‌‌‌هاست که توانست جو مثبتی در بازار ایجاد کند. این نشان می‌دهد؛ بازار همچنان به اخبار بنیادی و تحولات شرکتی واکنش نشان می‌دهد، اما این واکنش‌ها زمانی پایدار می‌شوند که ریسک‌های سیستماتیک کاهش یابد و فضای
اقتصادی قابل‌پیش‌بینی‌‌‌‌‌تر شود.» در پایان، او با اشاره به اهمیت اعتمادسازی در بازار گفت: «تنها در صورتی‌که سرمایه‌گذاران به ثبات سیاست‌ها و آینده
اقتصاد کشور اطمینان پیدا کنند، می‌توان به تداوم روند صعودی در بازار امیدوار بود.»