بزرگنمايي:

بازار آریا - در سال 1345 اولین خودروی همه‌گیر تولید داخل یعنی پیکان تولید شد و شرکت سیتروئن ایران (سایپا) در سال 1347 تاسیس شد که اولین خودروی تولیدی آن ژیان بود.

به گزارش خبر فوری ، خورور یکی ازابزارهای ساخته بشر برای زندگی راحت تر است که از زمان اختراع آن در سال 1885 تا به امروز همواره در حال به روز شدن و اضافه شدن امکانات جدید به آن برای استفاده راحت تر علاقمندان است .
خودرو چه زمانی وارد ایرا ن شد؟
اولین ماشین با موتور احتراقی در سال 1885 اختراع شد و 15 سال بعد یعنی در سال 1900 مظفرالدین شاه قاجار دستور داد دو دستگاه خودروی رنو از فرانسه خریداری کنند و از طریق بندر انزلی به ایران وارد کنند .
با پایان جنگ جهانی دوم و شکوفایی صنعت خودرو در جهان، احداث جاده‌های متناسب با خودرو درکشور در دستور کار قرار گرفت و قیمت جهانی خودرو نیز کاهش یافت. در نتیجه تعداد خودروهای وارداتی به کشور افزایش پیدا کرد و شهروندان بیشتری از این وسیله بهره می‌گرفتند. ضمن آنکه حمل‌ونقل عمومی درون شهری و برون شهری نیز درحال گسترش بود. آمارها نشان می‌دهد، طی یک دهه و نیم، یعنی از سال 1321 تا سال 1334، تعداد خودروهای وارداتی به کشور، به‌صورتی چشمگیر افزایش یافت و به نزدیک صد برابر رسید تا جایی که در سال 1334، آمارها حاکی از ورود 10 هزار دستگاه خودروی سواری به کشور است.
اولین ها در خودرو سازی کشور
کارخانه خودروسازی «مرتب» اولین کارخانه تولید خودرو در کشور است که در 15مهر سال 1336 تاسیس شد و با نام کارخانه‌های «لندرور» و به‌عنوان نمایندگی فروش اتومبیل‌های شرکت «روور»، در اداره ثبت شرکت‌ها و مالکیت صنعتی تهران، به ثبت رسید، هرچند تولید و مونتاژ این شرکت رسما از سال 1341 آغاز شد.
پس از این تغییر سیاست، یعنی مونتاژ خودرو در داخل به‌جای واردات آن، شرکت‌های متعددی در کشور، با هدف مونتاژ خودروهای خارجی، تشکیل شدند. کارخانه «خاور» (ایران خودرو دیزل فعلی)، که کامیون‌های شرکت بنز را تولید می‌کرد به‌عنوان اولین تولید‌کننده کامیون در سال 1338 تاسیس شد. همچنین شرکت «پارس خودرو» در سال 1335 هجری شمسی با نام شرکت بازرگانی «جیپ ایران» در حومه تهران (کیلومتر 9 جاده مخصوص کرج) راه‌اندازی شد. شرکت‌های «ایران ناسیونال» (ایران خودرو) در سال 1341، «زامیاد» 1342، «لیلاند موتور ایران» (شهاب خودرو) 1342، «ایران کاوه» در سال 1344، «سیتروئن ایران» (سایپا) 1345 و مزدا 1349 نیز در همین دوران تاسیس شدند.
با وجود تاسیس این شرکت‌ها و کارخانه‌ها، نقش آنها اغلب مونتاژ خودرو بود و در بهترین شرایط نیز تنها حدود 30 درصد قطعات این خودروها در داخل کشور ساخته و مابقی قطعات برای مونتاژ در کارخانه‌های ایران، وارد می‌شدند. همچنین تیراژ تولید این کارخانه‌ها بسیار پایین بود و اغلب این خودروها در داخل کشور مورد استفاده قرار می‌گرفت. از سال 1353 و با افزایش چشمگیر درآمدهای ارزی، واردات خودرو سواری نیز افزایش یافت و در نتیجه کارخانه‌های خودروسازی با مشکل افزایش رقبای خارجی مواجه شدند.
نظر وزیر اقتصاد وقت در مورد صنعت خودرو سازی دردهه 40
علینقی عالیخانی، وزیر اقتصاد طی سال‌های 1341 تا 1348 در خاطراتش آورده است: "ممنوع کردن ورود اتومبیل در عمل باعث آن چیزی شده بود که به نام مونتاژ اتومبیل در ایران انجام می‌دادند. تمام قطعات را از بیرون وارد می‌کردند و همان ارز اتومبیل و شاید بیشتر هم خرج می‌شد و عده به‌خصوصی بدون هیچ جهتی پولدار می‌شدند.بدون اینکه در داخل کشور یک کار درست و حسابی انجام بدهند. مونتاژی که به آن صورت وجود داشت یکی از بلا‌های کشور بود... بدون اینکه ارزش افزوده‌ای در داخل کشور به‌دست بیاید یک چیز‌هایی را بردارند و بیاورند. مثلا فیات را در ایران مونتاژ می‌کردند و علامت ساخت ایران هم پشتش بود، ولی حتی این علامت «ساخت ایران » را هم در ایتالیا ساخته وآورده بودند!"
ژیان و پیکان وارد می شوند!
اولین شرکت تولیدکننده خودرو که فیات ایران بود در سال 1332 تأسیس شد، ولی تولید اولین محصولات این شرکت که فیات 1100 نام داشت در سال 1339 انجام شد و عملاً شرکت جیپ ایران (پارس خودرو) که در سال 1336 تأسیس شده بود در سال 1338 اولین خودروی تولیدشده در ایران را که جیپ شش سیلندر کالسکه‌ای بود تولید کرد. در سال بعد اولین فیات‌های ایرانی تولید شدند. در سال 1338 شرکت تولید خودروی ایران (مرتب خودرو) تأسیس شد. این شرکت هم در سال 1342 اولین محصولات خود را که انواع مدل‌های لندروور بود تولید می‌کرد. در سال 1341 ایران ناسیونال (ایران خودرو) توسط برادران خیامی تأسیس و در سال 1345 اولین خودروی همه‌گیر تولید داخل یعنی پیکان تولید شد و شرکت سیتروئن ایران (سایپا) در سال 1347 تاسیس شد که اولین خودروی تولیدی آن ژیان بود.
در سال 47 بیش از 12 هزار دستگاه پیکان در ایران ساخته شد در حالی که تیراژ تولید بقیه خودروهای ذکر شده حداکثر از 2000 دستگاه تجاوز نمی‌کرد. این روند همچنان ادامه داشت تا سال 51 حدود 120 هزار دستگاه پیکان ساخت ایران در خیابان‌های تهران و دیگر شهرستان‌ها تردد می‌کردند. این تعداد در سال 57 و پیش از انقلاب اسلامی با رشد نسبتاً زیادی به بیش از 432 هزار دستگاه در سال 57 رسید.
در زمان پهلوی خودروی محبوب مردم چه بود؟
در زمان پهلوی، به دلیل تعرفه‌های بالای گمرکی و محدودیت واردات، قیمت خودروها در ایران به طور قابل توجهی بیشتر از قیمت آنها در کشورهای دیگر بود. با این وجود، برخی از خودروها به دلیل محبوبیت و کیفیت بالا، در بین مردم از جایگاه ویژه‌ای برخوردار بودند.
در دهه 1340، خودروهایی مانند پیکان، آریا و شاهین به دلیل قیمت مناسب و کیفیت قابل قبول، از محبوبیت بالایی در بین مردم برخوردار بودند. در دهه 1350، با افزایش درآمد مردم و رونق اقتصادی، خودروهایی مانند پژو 504، مرسدس بنز و ب‌ام‌و نیز در بین قشر مرفه جامعه محبوبیت پیدا کردند.
خودروی محبوب در دهه 40 و 50 چقدر آب می خورد؟
پیکان : قیمت پیکان در دهه 1340 حدود 14 هزار تومان بود و در دهه 1350 به حدود 23 هزار تومان رسید.
پژو 504: قیمت پژو 504 در دهه 1350 حدود 75 هزار تومان بود.
مرسدس بنز: قیمت مرسدس بنز در دهه 1350 بسته به مدل آن متفاوت بود و از چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان متغیر بود.
BMW : قیمت ب‌ام‌و نیز مانند مرسدس بنز بسته به مدل آن متفاوت بود و از چند صد هزار تومان تا چند میلیون تومان متغیر بود.
ژیان: این خودروی فرانسوی در آن زمان حدود 40 هزار تومان قیمت داشت.
فولکس واگن: قیمت این خودرو نیز بسته به مدل و سال ساخت، متفاوت بود ولی به طور کلی از پیکان گران‌تر بود.
خودروهای آمریکایی : خودروهای آمریکایی مانند شورلت و کادیلاک، به دلیل تجملاتی بودن، قیمت‌های بسیار بالایی داشتند و فقط قشر مرفه جامعه قادر به خرید آنها بودند.
خودروهای ژاپنی: در دهه‌های اخیر حکومت پهلوی، خودروهای ژاپنی مانند تویوتا و نیسان نیز به بازار ایران وارد شدند و به دلیل کیفیت و قیمت مناسب، مورد استقبال قرار گرفتند.