بازار آریا - دنیای اقتصاد - علی قاسمی : تالار نقره‏‏‌ای بورس‌کالا در دهمین ماه سال، موفق شد با رشد ارزش معاملات در زنجیره فولاد همراه شود؛ به‌طوری که محدودیت‌های تولید در فصل سرد سال به دلیل قطعی گاز، افزایش نرخ‌ها و رقابت بالا در این صنعت سبب شد تا تنور معاملات زنجیره فولاد داغ بماند. این درحالی است که محدودیت‌های برقی نیز به فولادی‏‏‌ها اضافه شد.
بررسی‌‌‌ها حکایت از آن دارد که در اولین ماه از زمستان قیمت‌ها در رینگ صنعتی بورس‌کالا بهبود یافته است. سرمای سخت امسال، تولید آهن اسفنجی را با محدودیت مواجه کرد و نرخ این محصول میانی در زنجیره فولاد، طی دی‌‌‌ماه به طور متوسط از 15میلیون تومان به ازای هر تن رد شد. نرخ کنسانتره سنگ‌آهن هم حوالی 4میلیون تومان به ازای هر تن بود. ضمن آنکه قیمت گندله سنگ‌آهن، از 5میلیون و 600هزار تومان عبور کرد. شمش فولاد نیز به‌طور میانگین 25میلیون و 200هزار تومان به ازای هر تن مورد دادوستد قرار گرفت.
رشد شدید ارزش معاملات سنگ‌آهن
کنسانتره سنگ‌آهن به‌عنوان اولین حلقه مهم در زنجیره فولاد، در بورس‌کالا معاملات خوبی داشت. رشد قیمت دلار در کنار افزایش تقاضا برای این محصول، نرخ متوسط معاملات کنسانتره سنگ‌آهن را در دی‌‌‌ماه به حوالی 4میلیون تومان به ازای هر تن رساند. بررسی‌‌‌ها حکایت از آن دارد که نسبت قیمت کنسانتره سنگ‌آهن به قیمت شمش فولاد به‌طور میانگین در مقیاس ماهانه، 22درصد بوده است. معاملات دی‌‌‌ماه این محصول نشان می‌دهد که نسبت نرخ کنسانتره به شمش فولاد برای اولین‌‌‌ بار به 26درصد رسیده است. ارزش معاملات کنسانتره سنگ‌آهن پس از اردیبهشت1402 برای اولین بار به بالای 4هزار میلیارد تومان رسید. حجم معاملات نیز برای اولین‌‌‌بار از یک‌میلیون تن رد شد. در اردیبهشت1403 آخرین بار حجم معاملات از یک‌میلیون تن عبور کرده بود.

رونق گندله همگام با سنگ‌آهن
گندله بورس‌کالا به‌عنوان محصولی که از کنسانتره سنگ‌آهن تولید می‌شود، با افزایش حجم معاملات رو‌‌‌به‌رو شد. حجم معاملات گندله در دی‌‌‌ماه به یک‌میلیون و 800هزار تن رسید که بیشترین مقدار از دی‌‌‌ماه سال قبل است. افزایش قیمت همزمان با افزایش حجم معاملات موجب شد تا ارزش معاملات از 10هزار میلیارد تومان عبور کند. قیمت گندله به دلیل افزایش تقاضا، به‌طور میانگین به بالای 5میلیون و 600هزار تومان به‌ازای هر تن رسید. این نرخ نسبت به ماه قبل رشد بیش از یک‌درصدی را تجربه کرده است. نرخ گندله طی دهمین ماه سال، نسبت به دی‌‌‌ماه قبل، رشد 20درصدی داشته است. ضمن آنکه نسبت قیمت گندله به شمش فولاد، به‌طور میانگین 24درصد بوده است. در دی‌‌‌ماه این نسبت به 26درصد افزایش یافت. به نظر می‌رسد به دلیل افزایش تولید آهن اسفنجی و افزایش تقاضا در این محصول، این نسبت به طور میانگین افزایش قابل‌توجهی را تجربه کند.
افت شدید حجم معاملات در آهن اسفنجی
حجم معاملات آهن اسفنجی که تا قبل از آبان به بالای 800هزار تن رسیده بود، به محدوده 350هزار تن در آذر و دی‌‌‌ماه رسید. این درحالی است که ارزش معاملات این محصول از 11هزار میلیارد تومان به محدوده 5هزار میلیارد تومان رسیده است. نرخ آهن اسفنجی به تبع کاهش عرضه در بازار، افزایش خواهد یافت. نرخ آهن اسفنجی با رشد 3درصدی نسبت به آذرماه و افزایش 18درصدی نسبت به دی‌‌‌ماه به بالای 15میلیون و 600هزار تومان به ازای هر تن رسید. بررسی‌‌‌ها حکایت از آن دارد که نرخ آهن اسفنجی به شمش فولاد، 64درصد بوده و این نسبت در دی‌‌‌ماه، به بالای 69درصد رسیده است. آهن و فولاد غدیر ایرانیان، به‌طور میانگین آهن اسفنجی خود را حوالی 16میلیون تومان فروخته است که بیشترین نرخ در میان تولیدکنندگان است.
رشد نرخ شمش فولاد با محوریت «فخوز»
نرخ هر تن شمش فولاد، در حالی از 25میلیون تومان به‌طور میانگین عبور کرده که حجم معاملات در دی‌‌‌ماه به طور میانگین نسبت به آذرماه بهبود یافته است. هرچند حجم معاملات شمش فولاد در مهرماه به‌طور میانگین 930هزار تن بوده، حجم معاملات با آغاز زمستان به حوالی 550هزار تن رسیده است. ضمن آنکه با رشد نرخ فروش، ارزش معاملات هم به بالای 13هزار میلیارد تومان رسید. میانگین نرخ فروش شمش فولاد هم به 25میلیون و 244هزار تومان به ازای هر تن در اولین ماه از زمستان رسید. در میان شرکت‌های فعال در بورس‌کالا، فولاد خوزستان با فروش شمش خود با میانگین نرخ 25میلیون و 670هزار تومان، بیشترین نرخ فروش را در میان شرکت‌های تولیدکننده بورسی به ثبت رساند.
به‌طور کلی بخش فولاد در دی‌ماه سال‌جاری همچنان با معضل کمبود برق و گاز مواجه بود و این موضوع به صورت مستقیم بر میزان تولید واحدها تاثیر گذاشته است. در سمت تقاضا نیز رکود در بخش مسکن و ساخت‌وساز موجب شده است تا خریداران میلگرد به‌عنوان یکی از محصولات نهایی مهم زنجیره فولاد به صورت قابل‌توجهی کاهش یابد و به عبارت بهتر کمبود تقاضا در مقابل کاهش تولید موجب تداوم چرخش معیوب در این زنجیره شده است. بازار داخلی با رکود همراه است و صادرات را می‌‌‌توان راه نجات این صنعت از وضعیت فعلی تلقی کرد که تسهیل و گسترش مسیرهای صادراتی نیز نیازمند برنامه‌‌‌ریزی و تصمیم‌‌‌‌گیری درست دولت است.
در حال حاضر بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد میزان تولید در زنجیره فولاد بیش از 40‌درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش یافته است و بسیاری از واحدها به صورت نیمه‌تعطیل درآمده‌اند و رشد نرخ ارز موجب افزایش هزینه تولید شده و این در حالی است که بیشتر واحدهای تولیدی با معضلی به نام کمبود نقدینگی مواجه هستند و تقویت راه‌‌‌های صادراتی و استفاده از وضعیت تحریمی چینی‌‌‌ها طی هفته‌‌‌های آتی می‌‌‌تواند بخش فولاد را از وضعیت بحرانی نجات دهد.