بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتنصاد - بندرعباس - محمد خداکریمی : عملیات سوخت‏‏‌رسانی و خدمات‏‏‌رسانی به کشتی‏‏‌های عبوری در دریا بانکرینگ نامیده می‌شود. بانکرینگ به دو صورت سوخت‎رسانی در دریا با استفاده از شناورهای خاص یا پهلوگیری کشتی در اسکله‏‏‌های سوخت‎رسانی انجام می‌شود. کشتی‏‏‌هایی که چند ماه روی آب دریانوردی می‌کنند نیاز به خدماتی مانند سوخت‏‏‌گیری و تامین اقلام ضروری دارند. امروزه فعالیت بانکرینگ به یک صنعت تبدیل شده است.
صنعت بانکرینگ به عنوان یکی از بخش‌‌‌های کلیدی در اقتصاد دریامحور، نقش بسزایی در ارزآوری و ایجاد اشتغال در کشور دارد. با این حال، ایران با داشتن حدود 5800 کیلومتر نوار ساحلی و موقعیت استراتژیک در خلیج فارس و ظرفیت‌‌‌های بی‌‌‌نظیر در استان هرمزگان، نتوانسته است سهم قابل‌توجهی از این بازار پررونق را به خود اختصاص دهد. این در حالی است که سالانه بیش از 12‌هزار کشتی در خلیج فارس رفت و آمد می‌کنند و ظرفیت سالانه سوخت‌‌‌رسانی این منطقه به کشتی‌‌‌ها فراتر از25 میلیون تن است. غفلت از توسعه صنعت بانکرینگ موجب شده که سود سرشار این صنعت به جیب کشورهای همسایه، به‌ویژه امارات متحده عربی، سرازیر شود. سهم ایران از بازار بانکرینگ منطقه که گردش مالی آن بیش از 22 میلیارد دلار است، کمتر از 4‌درصد است. بندرفجیره امارات متحده عربی در چند قدمی ما با فروش سالانه 24 میلیون متریک تن سوخت از این صنعت درآمدزایی می‌کند. نکته مهم اینجاست که بخش عمده‌‌‌ای از سوخت مورد استفاده در بانکرینگ امارات، از طریق قاچاق سوخت از ایران تامین می‌شود. بر اساس آمارهای رسمی، روزانه حدود 20 میلیون لیتر سوخت از ایران قاچاق و به کشورهای همسایه و کشتی‌‌‌های خارجی منتقل می‌شود. آماری که در هفته‌‌‌های اخیر رئیس مجلس و رئیس‌‌‌جمهور به آن اشاره کردند.
ظرفیت‌‌‌های هرمزگان در بانکرینگ
استان هرمزگان با دارا بودن حدود 2‌هزار کیلومتر نوار ساحلی و موقعیت استراتژیک در خلیج فارس، بهترین منطقه برای توسعه صنعت بانکرینگ است. اسکله سلخ در جزیره قشم یکی از نقاطی است که زیرساخت‌‌‌های نسبی برای سوخت‌‌‌رسانی به کشتی‌‌‌ها در آن فراهم شده است. بندر«سلخ» در ساحل جنوبی جزیره قشم تقریبا با آبراهه بین‌المللی خلیج فارس 5 مایل معادل 8 کیلومتر فاصله دارد. اسفندماه سال گذشته بود که رسانه‌‌‌ها از آغاز رسمی سوخت‌‌‌رسانی به کشتی‌‌‌های عبوری (بانکرینگ) از تنگه هرمز و در منطقه ژئوپلیتیک سلخ جزیره قشم با اعتبار 60 میلیون دلار و ظرفیت 450‌هزار تن در سال، در راستای تحقق سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری برای توسعه اقتصاد دریامحور و درآمد پایدار این صنعت خبر دادند. اما به نظر می‌رسد تاکنون برنامه‌‌‌ریزی جامعی برای بهره‌‌‌برداری از این ظرفیت‌‌‌ها صورت نگرفته است.
سهم ناچیز ایران
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی می‌‌‌گوید: چاره‌‌‌اندیشی برای رونق دادن به بانکرینگ در خلیج فارس جهت بهره‌‌‌گیری هرچه بیشتر از این ظرفیت، در نشست اخیر با رئیس‌‌‌جمهور مطرح شد. احمد جباری، نماینده بندرلنگه، پارسیان و بستک ادامه می‌دهد: سهم بسیار ناچیز ایران از بانکرینگ سوخت در خلیج فارس موضوعی است که نیاز به برنامه‌‌‌ریزی ملی دارد و می‌تواند درآمد بسیاری را نصیب ایران کند.
جایگاه بانکرینگ در برنامه هفتم
احمد مرادی، نماینده بندرعباس، بندرخمیر، حاجی‌‌‌آباد، قشم و ابوموسی و عضو کمیسیون انرژی مجلس شورای اسلامی نیز می‌‌‌گوید: بانکرینگ در توسعه ایران و به‌ویژه استان هرمزگان دارای اهمیت است و در اسناد بالادستی بر توسعه آن تاکید شده است. او تاکید می‌کند: برنامه هفتم توسعه نگاه ویژه‌‌‌ای به بانکرینگ دارد و مجلس این تکلیف را برای دولت قائل شده است که سهم کشور از بازار ارائه سوخت و خدمات جانبی به کشتی‌‌‌های عبوری از خلیج فارس و دریای عمان افزایش یابد.
خلق درآمدهای جدید
محمد آشوری، استاندار هرمزگان نیز با بیان اینکه توسعه اقتصاد دریا‌محور فصل مشترک کار همه دستگاه‌‌‌های اجرایی و بخش خصوصی در استان هرمزگان است، بانکرینگ را یکی از مزیت‌‌‌های استان هرمزگان معرفی می‌کند و می‌‌‌گوید: حجم گردش مالی بانکرینگ در منطقه بیش از 22 میلیارد دلار است. وی با اشاره به گردش مالی بالای صنعت بانکرینگ و سهم پایین کشور در این صنعت، تاکید می‌کند: ما دنبال خلق درآمدهای جدید هستیم اما نباید از فرصت‌‌‌های درآمدی موجود غفلت کنیم، چرا که در حال حاضر سود قاچاق سوخت انجام‌شده در کشور به جیب کشورهای همسایه می‌رود. او معتقد است؛ با فعال کردن تنها گوشه‌ای از ظرفیت‌‌‌های بی‌نظیر منطقه‌‌‌ای ما در این زمینه می‌توان درآمد بالایی برای اقتصاد کشور کسب کرد و آن را صرف توسعه زیرساخت‌‌‌های کشور با اولویت استان‌های ساحلی کرد.
فرصت‌‌‌های طلایی ارزآوری
بدون تردید صنعت بانکرینگ یکی از فرصت‌‌‌های طلایی برای ارزآوری و توسعه اقتصادی ایران است. توسعه صنعت بانکرینگ در ایران می‌تواند با ایجاد اشتغال و زنجیره ارزش در داخل به کاهش قاچاق سوخت کشور کمک کند. علاوه بر آن، بانکرینگ موجب توسعه و رونق بنادر، جذب مالکان کشتی‌‌‌های خارجی و ارزآوری نیز می‌‌‌شود. اما، همان‌طور که به آن اشاره شد، غفلت از این صنعت و عدم‌توسعه زیرساخت‌‌‌های لازم، موجب شده است که سود سرشار آن به جیب کشورهای همسایه سرازیر شود و ایران نتواند از این فرصت مطلوب، خوب بهره‌‌‌برداری کند. برای تغییر این وضعیت، نیاز است که دولت و بخش خصوصی با همکاری یکدیگر، زیرساخت‌‌‌های لازم را در جنوب ایران به‌ویژه در استان هرمزگان توسعه داده و فناوری تولید سوخت کم‌سولفور (سوخت شناورها) را به پالایشگاه‌‌‌های جنوبی و در راس آنها استان هرمزگان منتقل کنند.
اکنون تنها پالایشگاه شازند، سوخت با سولفور پایین تولید می‌کند و مستقیم آن را در اختیار کشتیرانی جمهوری اسلامی که یک دستگاه دولتی است، قرار می‌دهد و دست بخش خصوصی از این سوخت خالی مانده، زیرا میزان این سوخت آن قدر نیست که دراختیار شرکت‌های بانکرینگ قرار گیرد و این عرضه مستقیم، باعث بیکاری بانکرینگ‌‌‌ها شده است. تنها با تغییر روند فعلی، ایران می‌تواند سهم خود را از بازار بانکرینگ منطقه افزایش دهد و به قطب سوخت‌‌‌رسانی در غرب آسیا تبدیل شود. در غیر‌این صورت، سخن گفتن از بانکرینگ رویایی دست‌‌‌نیافتنی خواهد بود.