بازار آریا - ایسنا /دومین مرحله از طرح کالابرگ الکترونیک درحالی از 13 فروردین‌ماه با هدف حمایت از معیشت خانوارها و جامعه هدف (هفت دهک اول درآمدی) آغاز شده است که در مرحله اول این طرح، 55 میلیون نفر از آن استقبال کرده‌اند و باتوجه به اینکه 13 فروردین‌ماه حساب سرپرستان خانوار تحت پوشش نهادهای حمایتی شارژ شد، فردا (20 فروردین‌ماه) نیز حساب سرپرستان خانوارِ دهک‌های درآمدی اول تا سوم شارژ خواهد شد.
ایجاد رفاه و رفع فقر و برطرف ساختن هر نوع محرومیت در زمینه‌های تغذیه، بهداشت و حمایت از اقشار و گروه‌های هدف از جمله مادران در دوران بارداری، سالمندان، تأمین نیازهای اساسی، خوراک، بهداشت و اهم آنچه که از اهداف رفاه عمومی و تأمین سلامت و تسهیل معیشت مردم است، در اصول 3، 21، 29 و 43 قانون اساسی به عنوان حق همگانی برشمرده شده است.
همچنین مطابق بند 6 سیاست‌­های کلی سلامت، ابلاغی مقام معظم رهبری در 18 فروردین‌ماه سال 1393، بر«تأمین امنیت‌ غذایی و بهره‌مندی عادلانه آحاد مردم از سبد غذایی سالم، مطلوب و کافی» و همچنین در بند 12-6 آن بر«اصلاح سبک زندگی در عرصه تغذیه» تأکید شده است.
در ماده 31 برنامه هفتم پیشرفت نیز به‌منظور توسعه عدالت اقتصادی و بهبود توزیع درآمد، مقرر شده اقدامات زیر تا پایان سال اول برنامه انجام ‌شود:
براساس این ماده قانونی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مجاز است در سقف منابع مربوط در قوانین بودجه سنواتی با طراحی و استقرار نظام تأمین اجتماعی چندلایه، مبتنی ‌بر آزمون وسع با هدف کاهش فقر مطلق و بهبود توزیع درآمد و با شناسایی اقشار کم‌درآمد تا دهک هفتم درآمدی با رویکرد اجتماع‌محور نسبت به ارائه اقلام ضروری، در قالب بسته معیشتی پایه به خانوارهای کم‌درآمد به‌صورت کالا­برگ الکترونیکی مازاد بر یارانه‌های قانونی اقدام کند.
علاوه بر این نیز،‌ برابر جزء 2 بند الف تبصره 8 قانون بودجه سال 1403 کل کشور نیز مقرر شده است که منابع جزء (1) این بند برای پرداخت یارانه دارو، شیرخشک و ملزومات مصرفی پزشکی، یارانه نقدی، معیشتی و کالابرگ الکترونیک و ... در چارچوب قانون هدفمندکردن یارانه‌ها تخصیص می‌یابد. سازمان هدفمندسازی یارانه‌ها موظف است با ابلاغ و تخصیص سازمان برنامه و بودجه کشور نسبت به پرداخت مصارف در حدود منابع وصولی اقدام کند.
در همین راستا،‌ هیئت وزیران در 24 بهمن‌ماه سال 1403 در راستای اجرایی‌کردن طرح کالابرگ الکترونیکی، مصوبه را به تصویب رساند که هدف اصلی آن حمایت از معیشت خانوارها و جامعه هدف آن به صورت گسترده و شامل هفت دهک پایین است.
شبکه ملی اعتبار (شما) بستر و روش اجرایی طرح کالابرگ الکترونیکی
دولت جهت اعمال سیاست­‌های حمایتی، نیاز به بستر فنی مطمئن و فراگیر دارد. جهت رفع این نیاز، شبکه ملی اعتبار شکل گرفته است. سامانه شما (شبکه ملی اعتبار) بستری مناسب جهت مدیریت و اختصاص کلیه اعتبارهای حمایتی بر اساس هر کدملی است و با تصمیم دولت چهاردهم در خصوص اعطای حمایت‌­های معیشتی در قالب طرح کالابرگ الکترونیک، در اسفندماه 1403 نیز از بستر شبکه ملی اعتبار بهره گرفته شد.
اما مشمولان این طرح چگونه می‌توانند خرید خود را انجام دهند؟
به منظور حمایت از سبد غذایی و تامین سلامت مردم، امکان خرید اعتباری 11 قلم کالای اساسی تا سقف اعتباری 500 هزار تومان برای هر نفر از یارانه بگیران دهک‌های درآمدی یک تا سه و تا سقف 350 هزار تومان برای هر نفر از یارانه‌بگیران دهک­‌های درآمدی چهار تا هفت فراهم شده است. مشمولان طرح می‌توانند از اعتبار تخصیصی برای خرید این اقلام در سه دسته کلی لبنیات، پروتئین و خواربار مطابق با جدول زیر استفاده کنند:

چند نکته درخصوص خرید در طرح کالابرگ
خانوارهای مشمول در هر بار خرید، حداقل سه قلم کالا از گروه­‌های سه­‌گانه جدول فوق را خریداری می‌کنند. برای انجام هر تراکنش، حداقل 5000 تومان از سوی خریدار باید پرداخت شود تا حداقل مبلغ تراکنش شاپرکی رعایت شده و احراز هویت صورت پذیرد. این مبلغ از سر جمع فاکتور خرید کسر می‌شود. مشارکت در این طرح و استفاده از این اعتبار کاملاً اختیاری است. استفاده از اعتبار از طریق تمامی کارت­‌های بانکی که به نام سرپرست خانوار است، امکان­‌پذیر خواهد بود. در مورد کالاهای مشمول طرح نیز الزامی به خرید از یک نشان تجاری خاص نیست و افراد می‌توانند از گروه کالایی اعلام‌شده و از هر نشان تجاری دلخواه، خرید خود را انجام دهند. اجرای طرح در دو دوره 60 روزه خواهد بود. در پایان دوره اول، اعتبارات مصرف‌نشده خانوارها ذخیره می‌شود و در صورت مصرف نشدن اعتبار خانوار تا 60 روز پس از شروع دوره دوم طرح، این اعتبار حذف خواهد شد. عضویت فروشندگان
شرکت در این طرح برای فروشندگان اختیاری است. در حال حاضر، فروشندگان صنوف خواربار، لبنیات و پروتئین، فروشگاه­‌های زنجیره‌ای و تعاونی مصرف طرف قرارداد طرح هستند. باتوجه به اینکه حمایت و پشتیبانی از فروشگاه‌­ها و کسب و کارهای خرد در اجرای این طرح مدنظر است، با هدف دسترسی آسان و مناسب شهروندان به فروشگاه‌های طرف قرارداد طرح، شرکت فارا مکلف است نسبت به ثبت­‌نام فروشگاه‌های جدید در این طرح اقدام کند. بر این اساس، فروشگاه‌­هایی که تمایل به مشارکت در این طرح دارند می‌توانند با مراجعه به نرم‌افزارهای "بازار" و "مایکت" و یا از طریق درگاه الکترونیکی www.shoma.sfara.ir نسبت به نصب برنامه کاربردی شما اقدام کنند و از طریق ثبت­‌نام از قسمت قاب (پنل) فروشنده، به این سامانه متصل شوند. اتصال به این طرح کاملاً رایگان بوده و نیاز به پرداخت هیچ‌گونه هزینه‌ای توسط فروشندگان نیست.
غیرفعالسازی پایانه فروش (ترمینال‌) متخلفان
در طرح کالابرگ الکترونیکی فروشگاه‌هایی که مرتکب تخلفات زیر شده‌­اند، به عنوان فروشگاه متخلف شناسایی شده و دسترسی آنها غیرفعال می‌شود:
افزایش صوری وزن کالا و دریافت اعتبار کالابرگ، بالاتر از میزان واقعی فروش اجبار مشتریان به خرید تمامی اعتبار کالابرگ در یک مرحله ثبت فروش‌های صوری اقلام کالابرگ پرداخت وجه نقد به ازای کسر مبلغی از اعتبار کالابرگ کم‌فروشی، اجبار به خرید نشان تجاری خاص یا کالای خاص پایانه‌هایی که تخلفات زیر را داشته باشند به هیچ وجه فعال نخواهند شد:
فروشگاه‌­هایی که بالای صد میلیون تومان از محل اعتبار طرح، فروش داشته باشند (فروشگاه­‌های خرد). فروشگاه‌هایی که نمره تخلف آنها بالای 10 است. نمره­‌دهی توسط الگوریتم داده‌ای احصاء می‌شود. پایانه‌هایی که قبلاً در طرح تخلف کرده و با اخذ تعهدنامه مجدداً فعال شده باشند، در صورت تکرار تخلف، غیرفعال خواهند شد.