بازار آریا - دنیای اقتصاد : بررسی آمارهای مربوط به بازدهی بازارهای کالایی نشان می‌دهد که طلای سرخ در جایگاه مطلوبی از نظر رتبه بازدهی قرار دارد. زعفران در سال 1403 نسبت به سایر بازارهای سرمایه‌گذاری، میزان سود قابل‌توجهی را به خود اختصاص داد. وضعیت بازار زعفران براساس پیش‌بینی‌ها پیش رفت، به طوری که میزان برداشت امسال نسبت به سال گذشته افزایشی بود و قیمت این محصول در بازار سنتی و آتی افزایشی رقم خورد.
رضا محمدی اکباتان، کارشناس مشتقه کالایی، در مورد وضعیت بازار زعفران در سال 1403 به خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» گفت: بازار زعفران در سال 1402، نسبت به سایر بازارهای سرمایه‌گذاری، بیشترین میزان سود را از آن خود کرد. آمارها حاکی از آن است که بازار طلای سرخ را می‌توان بازار برنده سال 1402 دانست؛ این کالای کشاورزی در بازه زمانی ابتدای فروردین 1402 تا انتهای فروردین 1403 رشد 170درصدی را در گواهی سپرده سحرخیز تجربه کرد و همچنین رشد 135درصدی آن را در صندوق نهال شاهد بودیم؛ رشدی بیش از طلا، دلار، بورس و بیت‌کوین که ناشی از عوارض سرمای زمستان سال 1401 و گرمای تابستان 1402 بود.
این رشد خیره‌کننده سال گذشته، فعالان بازار مالی را به این تفکر واداشت تا امسال نیز از این کالای استراتژیک سود‌های خوبی به دست آورند؛ با این تفاوت که امسال افزایش برداشت را نیز نسبت به سال گذشته تجربه کردیم.
وی افزود: قبل از بررسی قیمت زعفران باید به این نکته توجه کرد که زعفران به‌عنوان کالای کشاورزی قابلیت تحلیل دقیقی ندارد و سیستم عرضه و تقاضا در آن دخیل است که در سمت تقاضا با مواردی همچون نوسانات نرخ ارز، تعرفه‌های گمرکی کشورهای وارد‌کننده و موانع صادراتی و عرضه کشورهای رقیب در بازار روبه‌رو هستیم و در سمت عرضه، شرایط آب‌وهوایی، فصل کاشت و برداشت و مقررات و دستورالعمل‌ها دخالت دارند. طبق گفته مسوولان کشاورزی استان خراسان به‌‌عنوان قطب تولید زعفران، با توجه به شرایط مساعد بارش در فصل بهار انتظار می‌رفت تولید زعفران به بیش از 400تن برسد، اما به دلیل تنش‌های گرمایی در مردادماه، این میزان حداکثر به 300 تا 350تن رسید و رشد بیش از 20درصدی را نسبت به سال قبل (تولیدی معادل 238تن) شاهد بودیم.
افزایش 10درصدی قیمت زعفران
این کارشناس مشتقه کالایی گفت: برآوردها نشان می‌دهد که امسال صادرات زعفران به 210 تا 220تن می‌رسد که در صورت تحقق، 300 تا 350میلیون دلار ارزآوری خواهد داشت. در حال حاضر قیمت هر کیلو زعفران 98 تا 110میلیون تومان است؛ در حالی که امسال کالاهای اساسی سبد خانوار 50تا 60‌درصد رشد قیمت داشته‌اند و رشد قیمت زعفران 5 تا 10‌درصد بوده است. تحریم‌ها و نبود امکان مبادلات بانکی مشکل اصلی صادرات زعفران ایران است. طبق آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران در بهمن‌ماه در مجموع 26،102کیلوگرم زعفران به ارزش 22،493،884دلار صادر شده است. کشورهای امارات، اسپانیا و تایوان به ترتیب بیشترین مقاصد صادراتی طلای سرخ کشور به حساب می‌آیند. در حال حاضر پنج‌راه برای کسب سود از نوسانات قیمتی زعفران در بازار وجود دارد. اولین راهکار، خرید و فروش در بازار سنتی است. خرید و فروش با اهداف صادراتی از دیگر راهکارهای کسب سود از بازار زعفران در شرایط فعلی به حساب می‌آید. همچنین خرید و فروش اوراق بهادار مبتنی بر کالا (گواهی سپرده) در این بازار یکی دیگر از راه‌‌‌های سرمایه‌گذاری و کسب سود برای سرمایه‌گذاران به شمار می‌رود. از جمله راهکارهای دیگر در این زمینه می‌‌‌توان به خرید و فروش صندوق‌های کالایی و خرید و فروش قرارداد‌‌‌های آتی زعفران در بورس‌کالا اشاره کرد.

محمدی اکباتان عنوان کرد: براساس گزارش هفتگی معاملات زعفران منتهی به 23اسفند در بورس‌کالا مجموعا 388،333گواهی زعفران به ارزش 398،335میلیون ریال، 106،945،117واحد صندوق کالایی به ارزش 3،854،487میلیون ریال و 6،313قرارداد آتی در سه سررسید اردیبهشت، تیر و شهریور 1404به ارزش 792،086میلیون ریال معامله شد. طی معاملات هفته گذشته قرارداد آتی زعفران نگین در بازار مشتقه تقریبا معادل 631کیلوگرم بود. زعفران که در ابتدای سال بیشترین ارزش معاملات را در بازار آتی به خود اختصاص داده بود، در حال حاضر کمتر از 10‌درصد ارزش معاملات را در کنار قراردادهای آتی صندوق طلای لوتوس، کهربا، دنای زاگرس و شمش طلا و نقره دارد. در حال حاضر دو صندوق نهال و سحرخیز تنها صندوق‌های زعفرانی در کنار 20صندوق طلا هستند که در بازار مالی بورس‌کالا معامله می‌شوند (این صندوق که از زمستان 1399 شروع به کار کرد، بازدهی بیشتری نسبت به شاخص کل تا حال حاضر داشته است).
زعفران به‌عنوان کالایی ارزشمند در کشور عزیزمان ایران نقش مهمی در معاملات آتی و گواهی سپرده ایفا می‌کند؛ به طوری که زعفران در سال 1402 برنده کل بازارها بود.
امسال با توجه به افزایش بارندگی، انتظار افزایش برداشت و کاهش قیمت وجود داشت، به‌طوری که خالی‌فروشان آتی، خود را برای یک رالی نزولی تمام‌عیار آماده کرده بودند. اما با تلاش‌ها برای مقابله با مافیای زعفران و خرید‌های حمایتی و کف‌سازی مناسب و در ادامه اتحاد کشاورزان برای عرضه مرحله‌ای به جای عرضه یک‌جا در فصل برداشت، طلای سرخ با افزایش قیمت و ارزش بیش از 110‌هزار تومان به ازای هر گرم روبه‌رو شد. با ورود به ماه مبارک رمضان شاهد بودیم که صندوق‌های زعفران وارد فاز اصلاح قیمت شدند.
در این ماه با توجه به اینکه تقاضای صادراتی زعفران ایران از سمت کشورهای عربی کاهش پیدا می‌کند، تقاضای کلی طلای سرخ نیز با افت مقطعی مواجه شده و همین موضوع موجب ورود بازار زعفران به فاز اصلاح قیمت و اثر آن بر تابلوی بورسی زعفران شد.
طبق اطلاعیه جدید بورس‌کالا معاملات قراردادهای آتی زعفران با 2ساعت کاهش از ساعت 17 به ساعت 15 از تاریخ 18فروردین کاهش خواهد یافت تا پایان معاملات گواهی سپرده و قراردادهای آتی زعفران همزمان باشند.