بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد : ماجرا از نامه جمعی از روزنامه‌نگاران و خبرنگاران درباره حوادث جاده‌ای و لزوم رسیدگی به وضعیت کیفی خودروها و مسیرها و همچنین تغییر در قوانین راهنمایی و رانندگی برای کاهش تعداد جان‌باختگان و آسیب‌های ناشی از تصادفات خطاب به رئیس‌جمهور ایران آغاز شد. این نامه در هیات دولت مطرح شد و وزارت بهداشت به‌شدت از آن استقبال کرد و ایده «پویش نه به تصادف» شکل گرفت.
از سوی دیگر با آغاز سفرهای نوروزی که در بسیاری مواقع برای همه گل و بلبل نیست و سالانه برای 22 هزار نفر همراه با تصادف می‌شود و خانواده‌های بسیاری را عزادار می‌کند، این پویش فراگیر شد. در راستای این رویداد دیروز وزیر بهداشت اعلام کرد: «سالانه 70 هزار نفر را در اثر آلودگی هوا و تصادفات رانندگی از دست می‌دهیم.» و رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی از صدمه اقتصادی 18 میلیاردی بابت هر مرگ تصادفی خبر داد. حالا همه امیدوارند که این پویش در کاهش مرگ‌ومیر جاده‌ای در نوروز 1404، تاثیرگذار شود.
کشته‌هایی برابر با سقوط 100 هواپیما
در چند هفته اخیر، اظهارنظرهای بسیاری درباره آمار تصادفات در ایران شده، اما یک بار دیگر مسوول روابط عمومی وزارت بهداشت بر عمق فاجعه تاکید می‌کند: «ما در جنگ تحمیلی تقریبا سالانه 23 هزار شهید دادیم، حالا هم سالانه 22 هزار کشته در جاده‌ها داریم، یعنی معادل تعداد شهدای جنگ تحمیلی مرگ‌ومیر جاده‌ای داریم، با این شرایط چطور انتظار داریم ملت ایران افسرده نباشند؟» حسین کرمان‌پور همچنین از 40 درصد افرادی می‌گوید که در تصادفات شدید قبل از رسیدن به بیمارستان فوت می‌کنند: «در سال 1402 براساس آمار پزشکی قانونی 20هزار و 45 نفر در تصادفات جاده‌ای جان خودشان را از دست دادند، یعنی روزی 55 نفر در کشور به علت تصادف فوت می‌کنند، این آمار معادل آن است که در جمهوری اسلامی ایران صد هواپیمای بوئینگ سقوط کرده است.» او از آمارهای سال گذشته خبر می‌دهد که در آن 803هزار نفر در تصادفات مجروح و معلول شدند: «تصادفات 7درصد از تولید ناخالص ملی را می‌بلعد.
تصادفات جاده‌ای علت اصلی مرگ‌و‌میر در گروه‌های سنی پنج تا 29 سال است.» بنابر گفته‌های این کارشناس، متوسط عمری که در ایران به‌واسطه تصادفات از دست می‌رود 51 سال است، اما همین متوسط عمر در بیماری‌های مزمن حدود 10 سال است. ما در جنگ تحمیلی تقریبا سالانه 23 هزار شهید دادیم، حالا هم هر سال 22 هزار کشته در جاده‌ها داریم، یعنی معادل تعداد شهدای جنگ تحمیلی مرگ‌و‌میر جاده‌ای داریم، با این شرایط چطور انتظار داریم ملت ایران افسرده نباشند؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد؛ تعداد مرگ‌ومیرهای جاده‌ای ایران از معدل جهانی و منطقه بیشتر است، برای مثال تعداد کشته‌ها در جاده‌های مصر 99.4 نفر در صد هزار نفر است، اما این عدد در ایران نزدیک به 20در صدهزار نفر است. براساس برخی آمارها هم سالانه حدود 800 هزار تصادف رانندگی در ایران رخ می‌دهد و روزانه 40 نفر کشته می‌شوند. یعنی مرگ یک نفر در هر 36 دقیقه.
هزینه سرسام‌آور تصادفات
این آمارها چنان تکان‌دهنده است که سال‌هاست بسیاری از کارشناسان هشدار می‌دهند باید تغییرات اساسی و تصمیم حاکمیتی برای پایان گرفتن این دست از مرگ‌ومیرهای جاده‌ای گرفته شود. اگر چه برخی هم معتقدند که مردم به هشدارهای راهنمایی و رانندگی توجه نمی‌کنند. رانندگی با سرعت بالا، خودروهای فرسوده و با مشکلات فنی و... در جاده‌ها بیشترین خطرات را در پی داشته است. از سوی دیگر تصادفات هزینه‌های بسیاری روی دوش دولت می‌گذارد. وزیر بهداشت در این زمینه می‌گوید: «هزینه تصادفات رانندگی از کل بودجه وزارت بهداشت بیشتر است و بالغ بر 7درصد تولید ناخالص ملی است. بیشترین عمر از دست رفته کشور در اثر تصادف است به‌طوری که 82درصد قربانیان تصادفات زیر 50 سال و 52درصد زیر 30 سال هستند. ما در تلاشیم تا کل ارکان حکومت را به صحنه بیاوریم و از تصادفات جلوگیری کنیم.»
بر پایه آخرین آمارهای وزارت بهداشت حدود 50 هزار نفر در سال هم به دلیل آلودگی هوا فوت می‌کنند. وزیر بهداشت اعتقاد دارد: «ما در ابتدا باید جلوی ریزش‌ها را بگیریم و بعد کار سازنده انجام دهیم یعنی در واقع به پیشگیری از آلودگی هوا و تصادفات بپردازیم. دو تا سه هزار نفر در سال نتیجه تلاش‌ها برای افزایش باروری در مراکز ناباروری است در حالی که بیش از 20 هزار نفر را سالانه بر اثر تصادفات از دست می‌دهیم.»
از سوی دیگر این روزها به‌شدت کادر درمان تحت‌فشار هستند و حتی پرستاران 12 ماه کارانه و اضافه کار خود را دریافت نکرده بودند. ظفرقندی در این زمینه می‌گوید: «ما برای پرداخت حقوق نیروهای طرحی مشکل داشتیم و صندوقی در وزارت بهداشت ایجاد کردیم و 500 میلیارد تومان به این صندوق ریختیم تا هر دستیاری که کار خود را شروع کرد کارانه او را پرداخت کنیم. در همین هفته گذشته نیز 240 میلیارد تومان پرداخت پرسنلی داشتیم و 330 میلیارد تومان برای دارو و تجهیزات هزینه شد. در بودجه سال آینده نیز نمایندگان مجلس، 85 همت به وزارت بهداشت کمک کردند.» با این شرایط او بر نگاه اجتماعی پیشگیرانه تاکید می‌کند، نگاهی که از مردم می‌خواهد به پویش نه به تصادفات جاده‌ای بپیوندند.
«نه به تصادف» در واقع «نه به مرگ» است
در سال‌های گذشته بار بیشتر تصادفات بر بیمارستان‌های ایران بوده است. سالانه از همین بیمارستان مرده‌های بسیاری راهی گورستان‌ها می‌شوند. بسیاری معتقدند که پویش نه به تصادف در واقع «نه به مرگ» است. در همین زمینه رئیس دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: «مرگ یک نفر بر اثر تصادفات جاده‌ای و شهری 18 میلیارد تومان صدمه اقتصادی به جامعه وارد می‌کند و منجر به از بین رفتن نیروی مولد می‌شود؛ به همین دلیل جلوگیری از مرگ حتی یک نفر در این پویش مهم است.» محمد‌اسماعیل قیداری تصادفات را سومین علت مرگ و میر کشور اعلام می‌کند که بیشتر در قشر فعال جامعه اتفاق می‌افتد و علاوه بر عواقب اجتماعی معلولیت‌هایی را نیز در پی دارد. او تنها راه جلوگیری از مرگ 22 هزارنفر در سال را بررسی علل و عوامل این اتفاقات می‌داند و اینکه مردم در این زمینه باید آگاه شوند. قیداری امیدوار است که با این پویش 8 درصد از مرگ‌ومیرها کاهش پیدا کند.