بازار آریا - مهدی فرهادی* در بازارهای مالی، نوسانات قیمت سهام یکی از ویژگی‌‌‌های اجتناب‌‌‌ناپذیر است که تحت‌تاثیر عوامل مختلف اقتصادی، سیاسی و اجتماعی قرار دارد. در این راستا، آشنایی با ابزارها و روش‌های تحلیل می‌‌‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا تصمیمات بهتری اتخاذ کرده و ریسک‌‌‌های خود را مدیریت کنند.

نوسانات قیمت در بورس به‌‌‌طور معمول ناشی از تغییرات در عرضه و تقاضا برای سهام است. عواملی مانند آریا بازار، تغییرات در سیاست‌‌‌های مالی و پولی و احساسات عمومی سرمایه‌گذاران می‌‌‌تواند بر این تغییرات تاثیر بگذارد. به‌‌‌خصوص در شرایطی که هیجانات بازار افزایش می‌‌‌یابد، تقاضا برای اوراق اختیارمعامله (آپشن) نیز افزایش می‌‌‌یابد. این ابزارها به سرمایه‌گذاران امکان می‌دهند تا ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهند یا از زیان‌‌‌های احتمالی جلوگیری کنند.
افزایش هیجانات در بازار نه‌تنها تقاضا برای اختیار معامله (آپشن‌‌‌ها) را افزایش می‌دهد، بلکه می‌‌‌تواند به نوسانات بیشتر در قیمت سهام منجر شود. زمانی که سرمایه‌گذاران به دلیل ترس یا طمع تصمیمات سریع و غیرمنطقی می‌‌‌گیرند، این رفتار می‌‌‌تواند باعث نوسانات شدید قیمت‌ها شود. بنابراین، پیش‌بینی این نوسانات با استفاده از ابزارها و شاخص‌‌‌های مختلف می‌‌‌تواند به سرمایه‌گذاران کمک کند تا برنامه‌‌‌ریزی‌‌‌های مالی بهتری داشته باشند. در این بین، یکی از شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مورد توجه خاص سرمایه‌گذاران، شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌های رفتاری است.
این شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها مجموعه‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از معیارها و ابزارها هستند که برای تحلیل و ارزیابی رفتار و تصمیمات سرمایه‌گذاران در بازارهای مالی استفاده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند و می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند به درک بهتری از روان‌شناسی بازار و تاثیر احساسات بر تصمیمات سرمایه‌گذاران کمک کنند و می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان به شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی همچون شاخص اعتماد سرمایه‌گذاران، شاخص ترس و طمع، نسبت خریداران به فروشندگان و شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بسیار دیگری اشاره کرد. این شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها به تحلیلگران و سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا روان‌شناسی بازار را بهتر درک کنند و تصمیمات بهتری بگیرند. در این یادداشت، از شاخص حساس بازار (Market Sensitive Index) برای بررسی دو نماد «خودرو» و «شستا» استفاده شده است.
این شاخص می‌‌‌تواند به تحلیل دقیق‌‌‌تر نوسانات قیمت و رفتار بازار کمک کند. با بررسی این دو نماد، سرمایه‌گذاران می‌‌‌توانند الگوهای رفتاری و واکنش‌‌‌های بازار را شناسایی و تصمیمات آگاهانه‌‌‌تری اتخاذ کنند. دامنه نوسان شاخص حساس بازار MSI به شرح زیر قابل تفسیر است:
کمتر از نوسان‌‌‌پذیری روزانه نشان از ریسک پایین بوده و سرمایه‌گذاران در این مقاطع می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند نسبت به معامله اختیار خرید اقدام کنند.
فاصله بین نوسان‌‌‌پذیری روزانه و شاخص حساس بازار به معنی ریسک متعادل در آینده معاملات است.
بالای 60درصد به معنی ریسک زیاد سهامداران است. در این مقاطع سرمایه‌گذاران می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند نسبت به معامله اختیار فروش یا استفاده از استراتژی‌های پوشش ریسک اقدام کنند.
آشنایی با نوسانات بازار و ابزارهای مدیریت ریسک، از جمله اختیار معامله، برای هر سرمایه‌گذار ضروری است. با تحلیل دقیق‌‌‌تر و استفاده از شاخص‌‌‌های مناسب، می‌‌‌توان نوسانات را پیش‌بینی و در نتیجه تصمیمات بهتری در زمینه سرمایه‌گذاری اتخاذ کرد. این امر نه‌تنها به کاهش ریسک کمک می‌کند، بلکه می‌‌‌تواند موجب افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری‌‌‌ها نیز شود. بنابراین تسلط بر مفاهیم و ابزارهای مرتبط با شاخص‌‌‌ها برای هر سرمایه‌گذار ضروری است.
* تحلیلگر بازار‌های مالی