موسسه «واشنگتن برای سیاست خاور نزدیک» بررسی کرد
ترامپ چگونه میتواند خاورمیانه را بازسازی کند؟
اقتصاد ایران
بزرگنمايي:
بازار آریا - دنیای اقتصاد : «اگر ترامپ از اهرم اصلی منطقهای خود برای محدود کردن برنامه هستهای ایران و پایان دادن قطعی به جنگ غزه استفاده کند، در موقعیت مناسبی قرار خواهد گرفت تا سایر دستورکارهای مهمی را که در دوره قبلی پشت سر گذاشته است، از جمله عادیسازی بین اسرائیل و عربستان سعودی، از سر بگیرد.»
دنیس راس، دستیار ویژه سابق رئیسجمهور باراک اوباما، مشاور و همکار برجسته در موسسه واشنگتن، در سایت این موسسه دستراستی آمریکا مینویسد: کارل فون کلاوزویتس، ژنرال پروس و نظریهپرداز نظامی، به شکل مشهوری اشاره کرد که جنگ یک ابزار است، نه یک هدف. تنها در شرایطی که فرد در حال جنگ برای بقاست، میتوان گفت ابزار نظامی ملاحظات سیاسی را تحتالشعاع قرار میدهد.
پس از حمله حماس در 7 اکتبر 2023، اسرائیلیها خود را در حال جنگ برای بقا یافتند. آنها اغلب میگفتند که بدون نابودی توان نظامی حماس و تضمین عدم کنترل غزه، اسرائیل نمیتواند در پیرامون خود باقی بماند.
از آن زمان، اسرائیل بسیاری از زیرساختهای نظامی حماس در غزه را تضعیف کرده است. هیچکس خارج از اسرائیل گمان نمیکرد که میتوان رهبران حزبالله را ترور کرد و سیستم فرماندهی و کنترل آن را تحتتاثیر قرار داد. درنهایت، تقریبا هیچکس پیشبینی نمیکرد که پیشروی هیئت تحریر الشام منجر به سرنگونی بشار اسد در سوریه شود. بدون سوریه، ایران فعلا کریدور زمینی برای تامین و بازسازی حزبالله، نگین تاج «محور مقاومت»، را ندارد.
در نتیجه، راهبرد ایران برای محاصره اسرائیل از طریق متحدان منطقهای که قصد نابودی آن را دارند، در شرایط کنونی در ابهام قرار دارد. سرمایهگذاریهای ایران فعلا نتیجه ملموسی را در پی نداشته است. رویکرد تهاجمی اسرائیل توازن قوا را در منطقه تغییر داده است.
اما اگر کلاوزویتس امروز زنده بود، میپرسید که این دستاوردهای نظامی چگونه به نتایج سیاسی تبدیل میشود؟ اسرائیل چگونه میخواهد در غزه باقی بماند؟ بدون آلترناتیوی برای حماس - که اسرائیل نمیتواند آن را ایجاد کند - غزه ممکن است یک کشمکش برای اسرائیل باشد، نه یک پیروزی.
علاوه بر این، به دلیل برخی محدودیتها که ایران در منطقه با آن مواجه شده است، برخی در این کشور اکنون معتقدند که باید بازدارندگی خود را با دستیابی به سلاح هستهای احیا کنند. با انباشت مواد شکافتپذیر با درجه تسلیحاتی، این یک خطر واقعی خواهد بود.
اسرائیل ممکن است احساس کند که هم فرصت - و هم نیاز - برای حمله به زیرساختهای هستهای ایران برای جلوگیری از این تهدید را خواهد داشت. اما در اینجا نیز زور نباید بهخودیخود هدف باشد. زور میتواند تهدید را کاهش دهد، اما استراتژی باید در ایجاد یک واقعیت سیاسی جدید نقش داشته باشد.
چنین استراتژیای باید در سال 2025بر اساس دو هدف مشخص باشد: اسرائیل باید به جنگ غزه پایان دهد و به شرط آزادی گروگانها، عقبنشینی نظامی کند و همچنین کاهش زیرساختهای هستهای ایران تا حدی که زمینه درجه تسلیحاتی را محدود کند.
اسرائیل بهتنهایی نمیتواند هیچیک از این نتایج را ایجاد کند. با نقش فعال آمریکا، هر دو ممکن است محقق شوند و به نوبه خود خاورمیانه را متحول کنند.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب، با این نتیجه به عنوان یک احتمال واقعی وارد قدرت خواهد شد. اما او با چیز دیگری هم وارد میشود: اهرم فشار. در آغاز دولت او، اسرائیل و رهبران کلیدی عرب به طور یکسان از هزینه نه گفتن به او بیم دارند. این ممکن است دقیقا همان چیزی باشد که برای پایان کامل جنگ در غزه لازم است. (آتشبس موقت و تبادل اسرا که روز چهارشنبه اعلام شد درحالحاضر بازتابی از تاثیر ترامپ است.)
بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، تا زمانی که حماس کنترل سیاسی خود را در دست دارد، تمایلی به خروج از غزه ندارد. امارات متحده عربی، مصر، مراکش و برخی از کشورهای اروپایی - با حمایت آمریکا - آماده هستند تا یک دولت انتقالی در غزه ایجاد و اداره کنند تا جایگزین حماس شود، از خلأ قدرت جلوگیری کند و روند بازسازی را آغاز کند.
بااینحال، این شرکا تا زمانی که اسرائیل عقبنشینی نکند، تعامل نخواهند کرد و از آنجا که آنها میخواهند وانمود کنند که حامی نجات فلسطینیها هستند و برای اسرائیل پوششی فراهم نمیکنند، میخواهند که تشکیلات خودگردان فلسطین این نقش را ایفا کند - سناریویی که نتانیاهو آن را رد کرده است.
فشار ترامپ میتواند به پر کردن این شکاف کمک کند. ترامپ همچنین مشتاق عادیسازی روابط عربستان سعودی با اسرائیل است. اما تا زمانی که جنگ ادامه داشته باشد و اسرائیل در غزه بماند، سعودیها این کار را نخواهند کرد.
مرگ و ویرانی در غزه نگرشها را نسبت به اسرائیل در منطقه بدتر کرده است. تا زمانی که جنگ تمام نشود و روند بازسازی آغاز نشده باشد، سعودیها عقبنشینی نخواهند کرد.
در مورد مساله هستهای، تلاطمات اقتصاد ایران همراه با برخی آسیبپذیریهای منطقهای، اکنون اهرم فشاری برای ترامپ فراهم میکند. بدون شک او از نظر اقتصادی فشار خواهد آورد. اما او همچنین ممکن است از تهدید احتمالی اسرائیل برای وادار کردن ایران به مذاکره استفاده کند.
ایرانیها ممکن است موافقت نکنند که حجم و ماهیت برنامه هستهای خود را تا حد لازم از طریق مذاکره کاهش دهند. اما استفاده از زور روی میز بهعنوان نقطه شروع، ایرانیها را بهخوبی متوجه این مساله خواهد کرد که در صورت حرکت به سمت توسعه سلاح، خطرات آن را در نظر داشته باشند.
ترامپ نیز باید در نظر داشته باشد که موضوع ایران هم برای نتانیاهو و هم برای محمد بن سلمان به اندازهای مهم است که هر یک از طرفین چیزهای دیگری را میپذیرد - از یک طرف در مورد غزه یا سیاست فلسطین و از طرف دیگر در مورد به رسمیت شناختن اسرائیل توسط عربستان.
اگر ترامپ بتواند نشان دهد که اساسا مساله ادعایی تهدید ایران را برطرف کرده است، خیلی چیزها ممکن خواهد بود. آیا ترامپ میتواند این کار را انجام دهد؟ باید دید.
اگر او این کار را انجام دهد، قطعا تاییدیه کلاوزویتس را خواهد داشت.
-
سه شنبه ۲ بهمن ۱۴۰۳ - ۰۰:۱۱:۲۹
-
۶ بازديد
-
روزنامه دنیای اقتصاد
-
بازار آریا
لینک کوتاه:
https://www.bazarearya.ir/Fa/News/1251611/