بزرگنمايي:

بازار آریا - پس از خروج صافولا از ایران، این بار نوبت به خداحافظی هایپراستار رسیده است. حال این پرسش ایجاد می‌شود که آیا اقتصاد ایران بیش از پیش در انزوا فرو می‌رود؟

دومینوی خروج معدود سرمایه‌گذاران خارجی در ایران گویا به حرکت درآمده است. چنان‌که پس از خروج صافولا از ایران، حالا نوبت به خداحافظی فروشگاه‌های زنجیره‌ای هایپراستار از ایران رسیده است. در همین زمینه شورای شهر با واگذاری ملک هایپراستار شعبه باکری واقع در منطقه 5 تهران به بانک شهر موافقت کرد.
بر اساس این مصوبه قرار است تا دو سال دیگر این فروشگاه جای خود را به فروشگاه شهروند بدهد. سوال اینجاست که علت خروج برندهای خارجی نظیر صافولا و هایپراستار از ایران چیست و چه عواملی بر این موضوع تأثیرگذار‌ند؟
علت واگذاری شعبه اتوبان باکری هایپراستار به بانک شهر چیست؟
شورای شهر تهران در جلسه‌ای که در یازدهم دی‌ماه برگزار شد، ملک هایپراستار شعبه اتوبان باکری را با قیمت 11 هزار و 750 میلیارد تومان به بانک شهر واگذار کرد. طبق برنامه، پس از پایان دوره اجاره دوساله هایپراستار، فروشگاه شهروند جایگزین این فروشگاه می‌شود. علت این واگذاری، بدهی سنگین شهرداری تهران به بانک شهر بود.
حتی به گفته محمد آخوندی، عضو شورای شهر تهران، این پروژه مشارکتی بوده و دو سال از زمان آن باقی مانده است. اگر این پروژه در زمان خود به بانک واگذار نشود، بعد از اتمام پروژه ممکن است این کار به‌سختی انجام شود.
هایپراستار از ایران خارج می‌شود؟
طبق اطلاعات منتشرشده در روزنامه هفت صبح، گرچه فروشگاه هایپراستار اتوبان باکری در سال 1388 افتتاح شده، اما قرارداد آن در سال 1385 به ثبت رسیده است. دو دهه پیش، قرارداد گروه العظیم هم با تهران این بود که شهرداری این مکان را در اختیار هایپراستار قرار دهد و خود به‌ عنوان کارفرما و مالک اصلی فعالیت کند. همچنین هایپراستار هم بعد از احداث این پروژه ساختمان‌ها، زمین‌ها و امتیازات این پروژه را به مالک اصلی یعنی شهرداری تهران بازگرداند.
با توجه به نزدیک شدن موعد اتمام قرارداد این گروه و قرار گرفتن مهم‌ترین شعبه این فروشگاه در اختیار بانک شهر، این برند تا دو سال آینده از ایران خارج می‌شود.
تأثیر خروج هایپراستار بر بازار ایران
مسعود دانشمند، عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران، درباره خروج هایپراستار از بازار ایران و تأثیر آن بر اقتصاد کشور در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز توضیح داد: زمان احدات این فروشگاه، سرمایه زیادی برای خرید زمین، تأمین کالا، ساخت بنا و... احتیاج بود. اکنون تمام این موارد انجام شده بنابراین احتیاجی به حضور امارات در بازار ایران نیست.
شعبه جدید فروشگاه شهروند تأسیس می‌شود؟
این فعال بخش خصوصی درباره تأسیس شعبه جدید فروشگاه شهروند به جای هایپراستار گفت: تصور نمی‌شود بانک شهر به جای این فروشگاه، فروشگاه شهروند تأسیس کند چون این فروشگاه با این برند شناخته شده و می‌تواند به‌خوبی در بازار فعالیت کند.
او ادامه داد: خروج صافولا از ایران و سپس اخبار خروج هایپراستار از ایران، شاید به صورت مقطعی بازار را متشنج کند ولی این اتفاق دائمی نیست.
دانشمند در پاسخ به این پرسش که خروج این سرمایه‌گذاران به معنی فرو رفتن اقتصاد ایران در انزواست اظهار کرد: به نظر نمی‌رسد خروج این سرمایه‌گذاران به معنی انزوای اقتصاد ایران باشد؛ چراکه سرمایه‌گذار فعالیت خود را انجام داده و سود خود را هم به دست آورده است. بنابراین ترجیح می‌دهند به بازارهای دیگر هم وارد شوند.
عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران درباره خروچ پی‌درپی سرمایه‌گذاران خارجی از ایران تصریح کرد: این اتفاق معنی خاصی به دنبال ندارد. آنها ترجیح می‌دهند در بازارهای دیگر هم سرمایه‌گذاری کنند.
همه چیز به اقدام ایران بستگی دارد
این فعال بخش خصوصی درباره تأثیر انتخاب ترامپ به‌ عنوان رئیس‌جمهور آمریکا بر خروج سرمایه‌گذاران در ایران تشریح کرد: فرقی نمی‌کند چه کسی به‌ عنوان رئیس جمهوری آمریکا در کاخ سفید حضور داشته باشد، وضعیت تحریم‌ها تغییری نمی‌کند. بنابراین شاید دولت ایران تحریم باشد ولی می‌توان از بخش خصوصی کمک گرفت.
او ادامه داد: شاید ترامپ در این زمینه تأثیرگذار باشد ولی این بستگی دارد که ایران چه اقدامی در این زمینه انجام می‌دهد. اگر ایران با تدبیر جلو برود، می‌تواند تا حدی تأثیر این تصمیم‌ها را خنثی کند.
باید به شکل برابر مذاکره شود
مسعود دانشمند برای بهبود شرایط ایران در این وضعیت پیشنهاد داد: باید با سایر کشورها مذاکره صورت بگیرد و این مذاکره نباید به صورت تسلیم‌شده باشد، بلکه باید به شکل برابر مذاکره انجام شود.
اقتصاد ایران در انزوا
به‌رغم اظهارات عضو هیأت نمایندگان اتاق ایران، برخی از کارشناسان نظر دیگری دارند.
پیش‌تر در مورد خروج صافولا از ایران، علی شریعتی، عضو اتاق بازرگانی ایران، در گفت‌وگو با تجارت‌نیوز توضیح داد: واقعیت این است که دلیل خروج صافولا از ایران به طور رسمی اعلام نشده، اما تنها دلیل قابل حدس این است که با توجه به قطعی‌ شدن بازگشت دونالد ترامپ به کاخ سفید، ممکن است عربستان تصمیم داشته باشد سطح روابط خود با ایران را کاهش دهد. چراکه به نظر نمی‌رسد دلیل دیگری در میان باشد.
همچنین در دوره قبلی ریاست جمهوری ترامپ، تحریم‌ها علیه ایران تشدید شد. بنابراین، این جریان باعث نگرانی سرمایه‌گذاران و برندهای خارجی شده است.
البته به‌جز این موارد، اقتصاد ایران سال‌هاست با مشکلاتی نظیر تحریم‌ها، مشکلات و نوسانات ارزی و محدودیت‌های تجاری دست‌وپنجه نرم می‌کند. اما این روزها برندها و سرمایه‌گذاران خارجی هم اقدام به ترک بازار ایران کردند. شرایط فعلی کشور به طرز چشمگیری بر جذب سرمایه‌گذار خارجی تأثیر منفی گذاشته است.
دلایل مختلفی برای این اتفاقات وچود دارد که از مهم‌ترین آن می‌توان به سیاست‌های نامناسب ایران با سایر کشورها و نبود دیپلماسی اقتصادی اشاره کرد. این وضعیت موجب شده ریسک سرمایه‌گذاری در ایران افزایش یابد و برندها و سرمایه‌گذاران هم انگیزه‌ای برای حضور در بازار ایران نداشته باشند.
اگر این شرایط ادامه پیدا کند، قطعاً اقتصاد ایران بیش از پیش در انزوا فرو می‌رود. خروج چنین شرکت‌هایی می‌تواند زنگ خطری برای سیاست‌گذاران باشد تا برای اصلاح رویکردهای فعلی دست‌به‌کار شوند.