بزرگنمايي:

بازار آریا - آغاز به‌کار نشست سران اتحادیه اوراسیا
نشست سران اتحادیه اقتصادی اوراسیا روز پنجشنبه، 6 دی 1403 در نزدیکی سن‌پترزبورگ روسیه آغاز به کار کرد. جلسات سران در قالب‌های محدود و گسترده برگزار می‌شود. رئیس‌جمهور روسیه در سخنانی در آغاز به کار این نشست گفت: روسیه برای همکاری با شرکای خود در اتحادیه اقتصادی اوراسیا ارزش قائل بوده و علاقه‌مند به تقویت همکاری‌ها است.
ولادیمیر پوتین افزود: فعالیت‌های اتحادیه اقتصادی اوراسیا به گسترش تجارت و تعمیق همکاری‌ها کمک می‌کند و امکان رشد پایدار اقتصاد در منطقه را فراهم می‌کند.
وی خاطرنشان کرد: اتحادیه اقتصادی اوراسیا خود را به‌عنوان یکی از مراکز مستقل و خودکفا در جهان چندقطبی در حال ظهور، تثبیت کرده و در حال توسعه است.
سران کشورهای عضو این اتحادیه در جلسات روز پنجشنبه خود درباره رفع موانع و محدودیت‌ها در بازار داخلی، هماهنگ‌سازی قوانین در بخش مالی و آزادسازی بازار بخش خدمات و همچنین تشکیل بازار مشترک گاز، نفت و فرآورده‌های نفتی تبادل‌نظر کردند. رهبران 5 کشور عضو مسیرهای اصلی فعالیت‌های بین‌المللی اتحادیه برای سال 2025 و بودجه این سازمان را تصویب خواهند کرد. در پایان این اجلاس اسنادی از جمله تصمیم برای اعطای وضعیت ناظر ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا امضا شد. از ابتدای سال 2025 میلادی، ریاست دوره‌ای اتحادیه اقتصادی اوراسیا از ارمنستان به بلاروس منتقل می‌شود.
سال گذشته در چنین روزهایی در سن‌پترزبورگ، ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، توافقنامه تجارت آزاد امضا کرده بودند که به‌دنبال تصویب این توافقنامه در مجالس کشورهای عضو این اتحادیه و تصویب کلیات آن در مجلس شورای اسلامی، سران اتحادیه اوراسیا در نشست روز پنجشنبه خود موافقت خود را با اجرای این توافقنامه اعلام کردند. 2 ماه پس از طی مراحل قانونی تصویب این توافقنامه در مجلس شورای اسلامی، این قرارداد عملیاتی می‌شود و حدود 87 درصد صادرات کالاهای ایرانی به کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا بدون تعرفه گمرکی انجام خواهد شد و متقابلا نیز صادرات این کشورها به کشورمان از این مزیت برخوردار خواهد شد. این توافقنامه پارسال بین طرفین امضا شده و اجرایی شدن آن منوط به تصویب در همه مجالس کشورهای طرف قرارداد بود. مجالس 5 کشور عضو اتحادیه، پیش‌تر این توافقنامه را تصویب کرده‌اند.
سید‌محمد اتابک که با هدف شرکت در اجلاس سران کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا به سن‌پترزبورگ سفر کرده بود، در پایان این سفر یادآور شد: در نشست مجمع اقتصادی اوراسیا که با حضور محمدرضا عارف معاون اول رئیس‌جمهور (در ارمنستان) برگزار شد، عضویت ناظر ایران به تصویب مقامات ارشد در آن نشست رسید و با تلاش‌هایی که توسط رئیس‌جمهور، سایر مسئولان و کارشناسان صورت گرفت، امروز به تصویب سران رسید.
وزیر صمت گفت: عضویت ناظر ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا می‌تواند زمینه‌ساز تاثیرات خوبی در اقتصاد کشور ما باشد، از این پس، ایران در جلسات این اتحادیه و در دبیرخانه آن حضور خواهد داشت و مفاد تصمیمات و برنامه‌های اتحادیه تبادل خواهد شد.
وزیر صمت گفت: تلاش‌های برخی کشورها برای اینکه ایران را به انزوا بکشند و از بازار بزرگ جهانی محروم نگه دارند، یکی پس از دیگری ناکام می‌شود و شاهد بوده‌ایم که نتیجه تلاش‌های رئیس‌جمهور و پیگیری‌های سایر مسئولان و کارشناسان امروز به بار نشست و ایران موقعیت ناظر اتحادیه اوراسیا را پیدا کرد.
اتابک ادامه داد: با توافقات صورت گرفته میان طرفین، اگر بازرگانان دو کشور نیز وارد بازار اتحادیه اوراسیا شوند، می‌توانند از مزایای حضور بدون تعرفه گمرکی 87 درصد کالاها و صادرات به بازاری 240 میلیون نفری استفاده کنند.
اتابک در سخنانی در این اجلاس با اشاره به تصویب توافقنامه تجارت آزاد جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در مجالس
5 عضو آن اتحادیه و مجلس شورای اسلامی، گفت: با اجرایی شدن منطقه تجارت آزاد بین این 6 کشور، فصل جدیدی از تبادلات تجاری گشوده خواهد شد و در گام بعدی، آماده گسترش همکاری‌ها در دیگر حوزه‌ها از جمله حمل‌ونقل و ترانزیت هستیم.
وزیر صمت از تصمیم سران این اتحادیه در اعطای موقعیت ناظر به ایران استقبال کرد و افزود: اطمینان دارم این نشست، نقطه عطفی در تاریخ روابط رو به گسترش تهران و این اتحادیه خواهد بود. اتابک که در این نشست از سوی سفیر ایران در روسیه و رئیس سازمان توسعه تجارت همراهی می‌شد، همچنین در حاشیه این اجلاس با ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه گفت‌وگو کرد. دیدار با معاون نخست‌وزیر روسیه، رئیس هیأت اجرایی و وزیر تجارت کمیسیون اقتصادی اوراسیا و معاون نخست‌وزیر ارمنستان از دیگر برنامه‌های اتابک در سفر به سن‌پترزبورگ بود.
اتصال اوراسیا به بازارهای هدف وزیر صنعت، معدن و تجارت با اشاره به تصویب توافقنامه تجارت آزاد جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا در مجالس 5 عضو آن اتحادیه و مجلس شورای اسلامی، گفت: با اجرایی شدن منطقه تجارت آزاد بین این 6 کشور، فصل جدیدی از تبادلات تجاری گشوده خواهد شد و در گام بعدی، آماده گسترش همکاری‌ها در حوزه حمل‌ونقل هستیم. به گزارش ایرنا، سید محمد اتابک با اشاره به رویکردی مسئولانه ایران در مناسبات چندجانبه باوجود چند دهه تحریم‌های غیرقانونی و ظالمانه، ادامه داد: نمونه موفق این رویکرد فعالانه و مسئولانه، همکاری با اتحادیه اقتصادی اوراسیا از جمله اجرای موفق موافقت‌نامه تجارت ترجیحی در 5 سال گذشته است.
وزیر صمت خاطرنشان کرد: آسیب‌هایی که یک‌جانبه‌گرایی افسارگسیخته امریکا در حوزه‌های مختلف به منافع فردی و جمعی کشورها وارد کرده، بیش از هر زمانی، ضرورت اتحاد و همگرایی دولت‌های مستقل در قالب سازکارهای همکاری چندجانبه را عیان کرده است.
وی یادآور شد: در سال‌های اخیر شاهد گسترش دامنه تحریم‌های امریکا به منطقه اوراسیا و اعمال فشار بر فعالان اقتصادی کشورهای این منطقه بوده‌ایم.
اتابک اظهار کرد: تسلیحاتی شدن اقتصاد در عرصه بین‌المللی، ضرورت هم‌افزایی اقتصادی کشورهای مستقل و در حال توسعه را به امری اجتناب‌ناپذیر تبدیل کرده است.
وزیر صمت در بخش دیگری از سخنان خود گفت: جمهوری اسلامی ایران آماده است با غنیمت شمردن تحول مثبت در زمینه اجرای توافقنامه تجارت آزاد با اتحادیه اوراسیا در آینده نزدیک و کسب موقعیت ناظر در این اتحادیه، همکاری‌ها را به سایر حوزه‌ها از جمله حمل‌ونقل و ترانزیت و نیز امنیت انرژی گسترش دهد.
وی اظهار کرد: بدون تردید، همکاری‌های طرفین علاوه بر کمک به رشد، توسعه و رفاه پایدار برای مردم عزیزمان، باید تاب‌آوری کشورهایمان را در قبال شوک‌های احتمالی در آینده تقویت کند؛ ما آماده هستیم که توانمندی‌های خود در عرصه‌های مختلف را در خدمت تحقق این اهداف قرار دهیم.
وی ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد ظرفیت‌های ترانزیتی خود را برای اتصال اتحادیه اوراسیا به بازارهای هدف در خلیج‌فارس، جنوب و جنوب شرق آسیا در اختیار این اتحادیه قرار دهد.
محکومیت جنایات رژیم‌صهیونیستی وزیر صمت در بخش آغازین سخنان خود همچنین گفت: سال 2024 را در حالی به پایان می‌بریم که جهان کماکان شاهد بی‌عملی سازکارهای موجود جهانی در مواجهه با جنایات بی‌سابقه رژیم صهیونیستی و حامیانش در 15 ماه گذشته است. از فرصت استفاده کرده و این جنایات را به‌شدت محکوم می‌کنیم.
سخن پایانی سند مربوط به موقعیت ناظر جمهوری اسلامی ایران در اتحادیه اقتصادی اوراسیا عصر پنجشنبه، 6 دی 1403 به امضای سران 5 کشور عضو این اتحادیه رسید.
سازکار عضویت ناظر در اتحادیه اقتصادی اوراسیا به‌گونه‌ای تدوین شده که تعهداتی را به کشور ناظر تحمیل نمی‌کند، اما در عین حال، به کشور ناظر اجازه می‌دهد در چارچوب‌های کاری این اتحادیه مشارکت و اطلاعاتی درباره فعالیت‌ها در اختیار داشته باشد. یک بند دیگر مصوبات این نشست مربوط به توافقنامه تجارت آزاد با ایران بود.