بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد - رضا دهقان : سیاست توسعه دریامحور یکی از راهبردهای کلیدی برای ارتقای جایگاه اقتصادی و استراتژیک کشورهایی است که به دریا دسترسی دارند. این سیاست شامل مجموعه‌‌‌ای از اقدامات و برنامه‌‌‌ها برای بهره‌‌‌برداری بهینه از ظرفیت‌‌‌های دریا و بنادر برای تقویت حمل و نقل دریایی، تجارت خارجی، اشتغال‌‌‌زایی و رشد اقتصادی است. مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی جزئیات برنامه توسعه دریامحور در جزیره بوموسی را تشریح کرده است.
به گزارش «دنیای‌اقتصاد»، سیاست‌‌‌های کلی توسعه دریا‌محور در ایران، به‌‌‌عنوان یک راهبرد ملی، با هدف بهره‌‌‌برداری بهینه از ظرفیت‌‌‌های دریایی کشور و ارتقای جایگاه ایران در منطقه و جهان تدوین شده است. این سیاست‌‌‌ها در 29 خرداد 1403 از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شده‌‌‌اند. هدف از تدوین این سیاست‌‌‌ها احیای نقش دریا به‌‌‌عنوان پیشران توسعه کشور و ایجاد قطب‌‌‌های توسعه‌‌‌ای در مناطق ساحلی و دریایی بوده است. اجرای موفق این سیاست‌‌‌ها نیازمند همکاری و هماهنگی بین دستگاه‌‌‌های مختلف دولتی و بخش خصوصی است.
محورهای اصلی این سیاست‌‌‌ها شامل سیاستگذاری یکپارچه و مدیریت کارآمد در امور دریایی و ایجاد ساختاری منسجم برای هماهنگی و تقسیم کار ملی در حوزه دریا، برای بهره‌‌‌برداری حداکثری از ظرفیت‌‌‌های دریایی و دستیابی به جایگاه برتر در منطقه است. همچنین باعث توسعه فعالیت‌‌‌های اقتصادی دریامحور و ایجاد قطب‌‌‌های توسعه دریایی در سواحل، جزایر و پس‌‌‌کرانه‌‌‌ها می‌‌‌شود. این موضوع همچنین باعث تسهیل سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و فراهم‌‌‌سازی زیرساخت‌‌‌های لازم برای جذب سرمایه‌گذاری و مشارکت در طرح‌‌‌های بزرگ‌مقیاس و دانش‌‌‌بنیان در حوزه دریا می‌‌‌شود.
از دیگر مزایای آن تدوین طرح جامع توسعه دریامحور است که پهنه‌‌‌بندی دریا، کرانه و پس‌‌‌کرانه و تعیین سهم بخش‌‌‌های مختلف مانند جمعیت، تجارت، صنعت، کشاورزی و گردشگری با تاکید بر سواحل جنوب و به‌‌‌ویژه سواحل مکران، طی حداکثر یک سال پس از ابلاغ اجرا خواهد شد.
همچنین باعث تامین و ارتقای سرمایه انسانی و ایجاد پشتوانه علمی، آموزشی و پژوهشی برای توسعه دریامحور و تقویت زیست‌‌‌بوم نوآوری و فناوری دریایی می‌شود. از طرف دیگر باعث توسعه همکاری‌‌‌های بین‌المللی و گسترش همکاری‌‌‌های اقتصادی، تجاری و سرمایه‌گذاری با کشورهای همسایه و سایر کشورها در طرح‌‌‌های بزرگ‌مقیاس و دانش‌‌‌بنیان زیرساختی، تولیدی و خدماتی به‌‌‌منظور بهره‌‌‌گیری از ظرفیت‌‌‌های دریایی و حضور موثر در معابر بین‌المللی می‌‌‌شود. مهم‌تر از همه اینکه باعث افزایش سهم در حمل‌‌‌ونقل دریایی و ترانزیت و ایجاد و تقویت شبکه حمل‌‌‌ونقل ترکیبی برای افزایش سهم کشور در حمل‌‌‌ونقل دریایی و ترانزیت کالا می‌‌‌شود.
علی‌اکبر صفایی، مدیر عامل سازمان بنادر و دریانوردی در پاسخ به پرسش خبرنگار «دنیای‌اقتصاد» درباره برنامه‌‌‌ریزی برای سرمایه‌گذاری در جزایر سه‌گانه با توجه به اقتصاد دریامحور و مشوق‌‌‌ها و امتیازات در نظر گرفته‌شده برای سرمایه‌گذاری و رونق در این حوزه، اظهار کرد: به طور کلی دولت با محوریت سازمان برنامه و بودجه برنامه‌‌‌های بسیاری برای توسعه جزیره بوموسی دارد و وزارتخانه‌‌‌های مختلف در توسعه بوموسی فعال شده‌‌‌اند که توسعه بخش دریایی آن به عهده سازمان بنادر و دریانوردی است. بخش‌‌‌های دیگر نیز با محوریت هم دولت هم بخش خصوصی فعال خواهند شد.
وی افزود: وزرای مختلف راه و شهرسازی شاید کمتر به جزیره بوموسی تردد می‌‌‌کردند؛ اما ماه گذشته بود که وزیر شهرسازی با معاونان خود در جزیره بوموسی حضور پیدا کرد. اخیرا تردد هوایی با حدود دو پرواز هفتگی و تردد دریایی با حضور وزیر فعال شده و در هفته دو مرتبه شناور به این جزیره تردد می‌‌‌کند.
صفایی در ادامه گفت: آنچه در حوزه سازمان بنادر و دریانودی در آن جزیره انجام شده این است که در حال حاضر به طور ضربتی ترمینال مسافری بسیار مجهز در حال احداث بوده، همچنین حوضچه تقریبا مناسب با اسکله‌‌‌های مسافری و راه دسترسی از اسکله تا ترمینال مسافری را که یک نماد سنتی است احداث کرده‌‌‌ایم. در کنار آن یک برج کنترل برای حاکمیت دریایی ایجاد و در ادامه در حوضچه بندر نیز ساماندهی بهتری انجام خواهد شد و تکالیف در حوزه دریا انجام خواهد شد.
وی با اشاره به تقویت ساخت شناور برای تردد بیشتر به جزایر اظهار کرد: به دنبال این هستیم که با مجوز وزیر صمت، ساخت شناور را برای کل جزایر خلیج‌‌‌فارس تقویت کنیم. به این صورت که با اختصاص وجوه اداره‌شده با نرخ صفر به دنبال این هستیم که ساخت شناورهای مسافری را تشویق کنیم. همچنین برای اختصاص مجوز ساخت هشت فروند شناور باری و مسافری پیشرفته از وزارت صمت تقاضا کرده‌‌‌ایم تا بتوانیم تردد دریایی به جزایر را به سرعت به صورت روزانه اجرایی کنیم.
صفایی با اشاره به حمایت از سرمایه‌گذاری در حوزه بندر و دریا گفت: تسهیلات ویژه برای آنچه مربوط به سرمایه‌گذاری در حوزه بندر و دریا باشد، در نظر می‌‌‌گیریم. دولت برای حضور مردم و سرمایه‌گذاری در بنادر در حال برنامه‌‌‌ریزی است و نگاه مطلوبی نسبت به جزایر برقرار شده که امیدواریم با انجام تکلیف همه دستگاه‌‌‌ها، وضعیت خوبی در جزایر ایجاد شود.
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی گفت: سن ناوگان حمل‌‌‌ونقل دریایی کشور به 20 سال رسیده که در حال حاضر ظرفیت حمل ناوگان به 22 میلیون تن می‌‌‌رسد. وی با بیان اینکه در بحث سیاست‌‌‌های توسعه دریا‌محور اقدامات اجرایی زیادی را در دستور کار خود قرار داده است گفت: برخی از این اقدامات در حوزه دریا‌محور به بهره‌‌‌برداری رسیده و برخی دیگر هم در دستور کار برای رسیدن است.
صفایی افزود: سازمان بنادر و دریانوردی طی چند سال گذشته چند بندر کوچک را ساخته و به بهره‌‌‌برداری رسانده که تحویل این بنادر در اقتصاد کشور و منطقه بسیار حائز اهمیت بوده است و برخی دیگر از بنادر کوچک هم در دست ساخت است که به زودی به بهره‌‌‌برداری می‌رسد.
وی بیان کرد: در حوزه توسعه ناوگان اقدامات بسیار خوبی انجام شده است با وجود آنکه برای نوسازی و ساخت ناوگان جدید نیاز به یک سرمایه‌گذاری عظیم و فاینانس‌‌‌های بین‌المللی و تسهیلات بین‌المللی است که با وجود تحریم‌‌‌های بین‌المللی امکان آن وجود ندارد. صفایی بیان کرد: بسیاری از ناوگان متعلق به ایران است، اما به دلیل تحریم‌‌‌ها تحت پرچم ما نیستند و در حال فعالیت هستند. همچنین بندرگاه نخل ناخدا در بندر عباس در جهت افزایش تعداد جابه‌‌‌جایی مسافران بسیار حائز اهمیت است. فاز دوم توسعه بندر چابهار و بخش عظیمی از تجهیزات بندری و دریایی نیز در حال ساخت است که 24 فروند آن در ایام 22 بهمن‌‌‌ به بهره‌‌‌برداری می‌‌‌رسد.
35همت قرارداد سرمایه‌گذاری برای توسعه بنادر هرمزگان
علی‌اکبر صفایی با اشاره به بازدیدهای خود از طرح بندری استان هرمزگان حجم سرمایه‌گذاری‌‌‌ها در حوزه زیرساخت بندری این استان را نزدیک به 100‌هزار میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: 35هزار میلیارد تومان قرارداد جدید در حوزه زیرساخت‌‌‌های بندری و دریایی استان هرمزگان در روزهای آینده با حضور وزیر راه و شهرسازی امضا خواهد شد.
وی با بیان اینکه این طرح‌‌‌های بندری و زیربنایی استان چه در حوزه سازمان بنادر و چه در حوزه سرمایه‌گذاری بخش خصوصی فعال است، ادامه داد: بندرگاه نخل ناخدا در شرق بندرعباس تقریبا آماده شده و دسترسی 3.5 کیلومتری داخل دریا ایجاد شده که به‌‌‌زودی آسفالت آن نیز انجام خواهد شد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به رویکرد سازمان بنادر و دریانوردی برای توسعه زیرساخت‌‌‌های گردشگری دریایی گفت: بندرگاه نخل ناخدا در هفت مرحله دیده شده که مرحله نخست تا پایان سال به بهره‌‌‌برداری خواهد رسید و فازهای بعدی آن نیز توسط سرمایه‌گذاران بخش‌‌‌خصوصی تکمیل می‌‌‌شود.
جزئیات توسعه ناوگان حمل و نقل جزایر هرمزگان
وی در خصوص طرح‌‌‌های توسعه بندرگاه هرمز و بندر شهید حقانی از خرید 6 فروند شناور مسافری و دو فروند شناور باری جهت توسعه ناوگان حمل‌ونقل جزایر خلیج‌‌‌فارس به‌ویژه جزایر سه‌‌‌گانه با هدف توسعه گردشگری دریایی و مسافری خبر داد. مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی همچنین از آغاز طرح توسعه زیرساخت‌‌‌های بندری جزیره هرمز به عنوان مکمل طرح توسعه گردشگری دریایی هرمزگان خبر داد و با اشاره به طرح دریایی بندر شهید حقانی در بندرعباس گفت: مقدمات آغاز طرح گردشگری در بندر شهید رجایی نیز آماده شده و با توسعه سه بندرگاه نخل ناخدا، هرمز و شهید حقانی عصری جدید در حوزه دریا آغاز خواهد شد.
صفایی در ادامه با اشاره به طرح توسعه اراضی 2‌هزار و 400 هکتاری بندر شهید رجایی گفت: این طرح به سرعت در حال انجام بوده و پل 2‌هزار متری دسترسی به این اراضی نیز در حدود کمتر از شش ماه به پیشرفت 38 درصدی رسیده است. معاون وزیر راه و شهرسازی گفت: این پل دارای 320 شمع است که در عمق 45 متری زمین کار گذاشته می‌‌‌شود و در حال حاضر از برنامه زمان‌بندی جلوتر است.
وی در خصوص بندر جدید لنگه نیز بیان کرد: مطالعات بندرگاه جدید لنگه در پهنه‌‌‌ای خارج از شهر انجام شده و آمادگی داریم به زودی عملیات اجرایی این بندرگاه را آغاز و بندر فعلی این شهرستان را نیز به بندری مسافری و گردشگری در خور ‌شأن مردم تبدیل شود.
افزایش 37 درصدی ترانزیت خروجی بنادر ایران
مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی از افزایش 37درصدی ترانزیت خروجی بنادر ایران خبر داد و گفت: ظرفیت تناژ ناوگان کشور در دریای خزر به کشور روسیه رسیده است. صفایی با بیان اینکه ساخت 48 فروند شناور در دست اجراست، اظهار کرد: ساخت 36 دستگاه تجهیز بندری و دریایی به زودی آغاز می‌شود. تاکنون نیز از 125 دستگاه و تجهیز بندری، 71 دستگاه به بهره‌‌‌برداری رسیده است. وی با اشاره به اینکه برنامه‌‌‌ریزی کرده‌‌‌ایم در دهه مبارک فجر 30 دستگاه و تجهیز بندری و دریایی به بهره‌‌‌برداری برسد، افزود: در حوزه توسعه ناوگان دریایی رشد قابل‌توجهی در تناژ دریای خزر داشتیم و الان به ظرفیت تناژ کشور روسیه رسیده‌‌‌ایم.
صفایی از سرمایه‌گذاری 72‌هزار میلیارد تومانی بخش خصوصی در بخش‌‌‌های دریایی و بندری کشور خبر داد و درباره مباحث مربوط به خارج‌‌‌سازی سناتورهای معروف در اروند‌رود گفت: یکی از مهم‌ترین موضوعات در خارج‌‌‌سازی شناورهای معروف اروندرود، خط تالوگ است. در گذر زمان این خط بین ایران و عراق جابه‌جا شده که این مساله بین وزارت امور خارجه ایران و عراق در حال پیگیری است.
وی با اشاره به ساخت و توسعه بندر فاو از 20 سال قبل توسط عراق گفت: مجموعه‌ای از کشورهای همسایه در بحث کریدور فعال هستند و عراق هم موضوع را دنبال می‌کند. وی یادآور شد: در دوران پس از پیروزی انقلاب، ظرفیت بنادر، حوزه دریایی، ریلی و جاده‌‌‌ای افزایش قابل‌توجهی داشته است. این دستاورد در دوره‌‌‌ای حاصل شده که ما تحت تحریم بوده‌‌‌ایم.