بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد - پروانه کُبره : در معاملات روز گذشته بورس تهران شاهد بازگشت احتیاط به دادوستدها بودیم. خریداران ریسک‏‏‌پذیر‏‏‌تر که نسبت به وضعیت آینده امیدواری بیشتری دارند، به پشتوانه عوامل بنیادی اقدام به خرید کردند. اما هراس از ریزش ناگهانی به دنبال تب و تاب سناریوی اصلاح موجب احتیاط بسیاری از معامله‏‏‌گران شده بود. بورس اوراق بهادار تهران معاملات روز گذشته خود را با رشد 1.24درصدی شاخص کل پشت سر گذاشت تا بازدهی بازار مذکور از ابتدای سال به بیش از 22‌درصد برسد. البته دماسنج اصلی بورس دوشنبه را با نوسان پشت سر گذاشت؛ موضوعی که نشان‏‏‌دهنده «بازگشت نسبی تردید و احتیاط بین معامله‏‏‌گران» است؛ امری که با خروج پول سهامداران حقیقی به تثبیت رسید.
صبا طاهریان / دنیای اقتصاد
با وجود اینکه در حال حاضر اوضاع از هر لحاظ به نفع بازارسهام است، اما معامله‌‌‌گران به دلیل تجارب تلخ سال 99 همچنان با تردید نظاره‌‌‌گر تحولات اخیر بازار سهام هستند. سیمای فعالان بورس تهران از ابتدای هفته دگرگون شده است، این مهم مشخصا با فروکش ریسک‌‌‌های سیاسی طی روزهای گذشته و پیشتازی قیمت دلار آزاد در کانال 76‌هزار تومان ارتباط دارد. علاوه بر آن در بازار ارز توافقی نیز اتفاقات به نفع بازار سرمایه در حال رقم خوردن است. قیمت دلار در این بازار که روز یکشنبه در محدوده 59‌هزار تومان تثبیت شده بود، روز دوشنبه به 61‌هزار تومان رسید تا به این ترتیب فاصله دلار توافقی با بازار آزاد به 23‌درصد برسد که این مقدار از 21 اسفند 1401 بی‌‌‌سابقه محسوب می‌شود. اما امروز خروج پول حقیقی حاوی یک پیام مهم بود. آیا سهامداران نسبت به رشد بورس تهران تردید دارند؟ قبل از اینکه به ریشه تردید سهامداران بپردازیم، باید یک نکته مهم را در نظر بگیریم. با توجه به اینکه رشد قیمت دلار احتمالا رشد سودآوری شرکت‌ها را به همراه دارد، رشد قیمت‌ها در بازار سهام می‌تواند از لحاظ بنیادی برای سرمایه‌گذاران منطقی به نظر برسد. هرچند رشد سودآوری معادل رشد قیمت دلار نیست، اما خوش‌بینی را برای سرمایه‌گذاران به همراه دارد. همچنین کاهش نرخ بهره که اخیرا بحث آن داغ شده است نسبت دادن P/E بالا به سود شرکت‌ها را منطقی جلوه می‌دهد. ازین‌رو اتفاقا با مفروضات یادشده P/E حدود 7واحدی فعلی توجیه خرید داشته و احتمالا این نسبت تا 12واحد جای تعدیل دارد.
براساس اظهارات تکنیکالیست‌‌‌‌‌‌ها عبور پرقدرت شاخص از سقف قیمتی این اطمینان را در بازار ایجاد کرده که مانند گذشته شاخص کل بتواند در حوالی 3میلیون واحد پیشروی داشته باشد. با وجود این سناریو تنها «افزایش نااطمینانی در مباحث سیاسی» مبتنی بر بازگشت ریسک‌‌‌های سیاسی و تمدید تنش‌‌‌های برون‌مرزی است که در روز‌‌‌های آینده می‌تواند مهم‌ترین عامل غلبه فضای احتیاط بر بازار سهام باشد. اما براساس آنچه در بازار سهام می‌گذرد، می‌توان اینطور بیان کرد که رفع ریسک سیاسی می‌‌‌تواند با سوخت جدیدی که همانا پشتوانه بنیادی سهام است، فصل جدیدی از رونق را در بازار سهام به ارمغان بیاورد. از این‌رو «توقف ممتد بورس در این مقطع» سناریوی قابل استنادی نخواهد بود. البته معامله‌‌‌گران باید توجه داشته باشند که اصلاح و استراحت، جزئی از روند طبیعی معاملات است.
بورس در راه اصلاح؟
در سه‌روز ابتدای هفته جاری، شاخص سهام تحت‌تاثیر نرخ دلار و تداوم حمایت‌های سیاستگذار در مسیر صعودی چشمگیر حرکت کرد. در این سه‌روز نماگر اصلی بازار ضمن ورود به کانال 2.6میلیون واحد، افزایش 6.65درصدی را ثبت کرد. بر همین اساس می‌‌‌توان گفت، ریشه خروج پول 93میلیارد تومانی (سهام) را باید در عامل ترس از ریزش بورس جست‌‌‌وجو کرد. به نظر می‌رسد اکنون نگرانی‌ها از نزدیک شدن به زمان حضور دونالد ترامپ در کاخ‌سفید بیش از هر عامل دیگری بر وضعیت بازار سهام اثر‌‌‌گذار است. ریسک بازگشت تحریم‌‌‌ها نزد سهامداران شاید مهم‌ترین دلیل احتیاط این افراد در داد‌‌‌وستد سهام است. البته با توجه به اینکه این موضوع سناریوی افزایش انتظارات تورمی را مطرح می‌کند، از اثرات بلندمدت برخوردار نیست؛ به‌خصوص آنکه بازارهای موازی یعنی دلار آزاد و طلا و سکه برای ورود به فاز نزولی طی روزهای گذشته مقاومت شدیدی نشان دادند. در این میان توجه به دو مساله ضروری است. اگر ریسک پیرامون بازار رفع شود، می‌‌‌توان به پشتوانه عوامل بنیادی در انتظار آغاز فصل جدیدی در بورس بود. کارشناسان بازار سرمایه می‌گویند، حتی در صورتی که ریسک‌‌‌ها تشدید شوند باز هم اصلاح شدید در انتظار بازار نخواهد بود. حال با در نظر گرفتن بدبینانه‌‌‌ترین حالت باید گفت شاخص بعد از برخورد با مقاومت 2.8میلیون واحد روند اصلاحی را با حمایت 2.5میلیونی دنبال کند. اما روند اخیر بازار سهام در چند هفته گذشته نشان داد نمادهایی که رشد قیمت را تجربه کردند، عمدتا شاخص‌ساز بودند تا با عبور شاخص از سقف 1402، فضای رونق در بازار حاکم شود. احتمالا طی روزهای آینده آن دسته از نمادهایی که پتانسیل رشد بیشتر را دارند و دارای P/E و ارزش بازار پایین‌تری هستند می‌‌‌توانند وارد میدان شوند. در همین خصوص، اردلان عزیززاده، کارشناس بازار سرمایه، در گفت‌وگو با «دنیای‌اقتصاد» در مورد وضعیت فعلی بورس اظهار کرد: شاخص کل بورس در دوماه اخیر و از کف یک‌میلیون و 970‌هزار واحدی تجربه‌‌‌شده در دوم آبان تا محدوده 2میلیون و 689‌هزار واحدی بالا آمده و رشد حدود 35درصدی را از نظر ریالی ثبت کرده است. از منظر دلاری نیز بازار توانسته است طی این مدت با رشد حدود 22درصدی روبه‌رو شود. با مقایسه این دو آمار متوجه می‌شویم که بازدهی دلاری از بازدهی ریالی کمتر بوده است؛ یعنی رشد بورس با توجه به اینکه همزمان با رشد دلار آزاد اتفاق افتاده، سبب بازدهی بهتر از لحاظ ریالی شده است. بنابرین با مقایسه این وضعیت درمی‌یابیم که قیمت‌های کنونی در سطوح بالا قرار ندارند و می‌توانیم ارزندگی را در تالار شیشه‌ای یا سهام مشاهده کنیم. اما در این میان سرعت بالای تحولات مثبت و رشد شاخص کل در هفته‌‌‌های اخیر باعث شده است تا معامله‌گران استراتژی شناسایی سود را به کار بندند. با توجه به اینکه رشد اخیر بورس برخلاف گذشته با اصلاح همراه نبوده، همین امر موجب احتیاط معامله‌‌‌گران شده است. به همین دلیل ورود پول قدرتمند منوط به استراحت کوتاه‌مدت بازار و دست به دست شدن سهام است.
به گفته این کارشناس، بورس در آستانه یک صعود پرقدرت قرار دارد. آنچه در بازار سهام می‌‌‌گذرد نشان‌دهنده آن است که شاخص کل تا صعود مذکور فاصله زیادی ندارد. روز گذشته نشانه‌‌‌هایی از تضعیف معاملات را مشاهده کردیم. این موضوع می‌‌‌تواند بیانگر آغاز اصلاح کوتاه‌مدت باشد. البته رونق در بازارهای موازی، به‌ویژه دلار آزاد سبب می‌شود تا صفوف طولانی عرضه شکل نگیرد و نقدشوندگی سهام حفظ شود؛ موضوعی که احتمالا به افزایش ارزش معاملات طی روزهای آینده منجر خواهد شد. اردلان عزیززاده در ادامه گفت: در روزهای اخیر شاهد شیفت لیدرهای بازار نیز بودیم؛ به این صورت که در روزهایی که خودرو با صف خرید روبه‌رو بود روز گذشته با صف فروش مواجه شد. به نظر می‌رسد این امر در روزهای آینده نیز با سرایت به نمادهای دیگر ادامه یابد.