بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد - حمید ملازاده : تغییرات آب‌و‌هوایی دیگر یک چالش زیست‌محیطی ساده نیست. این بحران با تاثیرات گسترده بر سلامت عمومی، اقتصاد جهانی و ساختارهای اجتماعی، به یکی از پیچیده‏‏‏‏‏‏‏‌ترین مسائل عصر ما تبدیل شده‌است. موج‌های گرما، آلودگی هوا، بالا آمدن سطح دریاها و بیماری‌های منتقله توسط حشرات، تنها چند نمونه از پیامدهای این پدیده رو به گسترش هستند، درحالی‌که دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و جوامع محلی سعی در مقابله با این معضل دارند، سرعت پیشرفت آثار اقلیمی فراتر از اقدامات پیشگیرانه است. این نوشته به بررسی پیامدهای بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی تغییرات اقلیمی و راهکارهای ممکن برای مقابله می‌پردازد.
یکی از ملموس‌‌‌‌‌‌‌‌ترین آثار تغییرات آب‌و‌هوایی، وقوع موج‌های گرماست که در سال‌های اخیر شدت و فراوانی آن افزایش‌یافته‌است. موج‌های گرما نه‌تنها سلامت افراد را به‌خطر می‌‌‌‌‌‌‌‌اندازند، بلکه هزینه‌های اقتصادی سنگینی را نیز تحمیل می‌کنند. بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، موج گرمای سال‌2022 در اروپا بیش از 20‌هزار مورد مرگ‌‌‌‌‌‌‌‌ومیر مستقیم و ‌میلیاردها یورو خسارت اقتصادی به‌همراه داشت. در هند، موج‌های گرما تاثیرات ویرانگری بر تولید کشاورزی داشته و منجر به کاهش شدید بهره‌‌‌‌‌‌‌‌وری نیروی کار شده‌است. کارگران فضای باز، مانند کشاورزان و کارگران ساختمانی، بیشتر در معرض خطر هستند. گرما نه‌تنها بهره‌‌‌‌‌‌‌‌وری کاری را کاهش می‌دهد، بلکه هزینه‌های درمانی گرمازدگی، بیماری‌های قلبی-عروقی و سکته‌‌‌‌‌‌‌‌های ناشی از مسائل مرتبط با گرما، فشار مضاعفی بر سیستم‌های بهداشتی وارد می‌کند. موج‌های گرما چرخه‌‌‌‌‌‌‌‌ای از فقر، بیماری و کاهش بهره‌‌‌‌‌‌‌‌وری ایجاد می‌کنند که نه‌تنها زندگی فردی، بلکه اقتصاد ملی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های مقاوم در‌برابر گرما، از جمله سیستم‌های تهویه پیشرفته و ایجاد فضاهای سبز شهری، می‌تواند از پیامدهای این بحران بکاهد.
مرگ خاموش
افزایش آلودگی هوا، پیامد دیگر تغییرات اقلیمی، یکی از جدی‌‌‌‌‌‌‌‌ترین تهدیدات برای سلامت عمومی است. ذرات معلق، دی‌‌‌‌‌‌‌‌اکسید‌کربن و گازهایی مانند ازن نه‌تنها به تشدید بیماری‌های مزمنی مانند آسم و برونشیت منجر می‌شوند، بلکه خطر سکته‌‌‌‌‌‌‌‌های قلبی و مغزی را نیز افزایش می‌دهند. طبق تحقیقات بانک جهانی، آلودگی هوا سالانه معادل 7‌تریلیون دلار خسارت اقتصادی به جهان تحمیل می‌کند. این معضل به‌طور ویژه در کشورهای پرجمعیت مانند چین و هند چشمگیرتر است، جایی‌که سالانه‌ میلیون‌ها نفر به دلیل بیماری‌های مرتبط با آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند. کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌‌‌‌‌‌ای و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، از جمله خورشیدی و بادی‌ از راهکارهای کلیدی برای مقابله با این چالش است، همچنین اجرای سیاست‌های سختگیرانه برای کنترل انتشار آلاینده‌‌‌‌‌‌‌‌ها، نظیر استانداردهای سوخت پاک، ضروری به‌نظر می‌رسد. تغییرات اقلیمی الگوهای شیوع بیماری‌های منتقله توسط حشراتی نظیر مالاریا، تب دنگی و زیکا را نیز تغییر داده‌است. افزایش دما و تغییر در الگوهای بارندگی باعث‌شده مناطقی که پیش‌‌‌‌‌‌‌‌تر در معرض این بیماری‌ها نبودند، به کانون جدید شیوع تبدیل شوند. به‌عنوان مثال‌ در اروپا که پیش‌‌‌‌‌‌‌‌تر عاری از مالاریا بود، اکنون مواردی از این بیماری گزارش می‌شود. گسترش بیماری‌های منتقله توسط حشرات نشان‌دهنده پیچیدگی آثار تغییرات اقلیمی است. این امر نیازمند همکاری‌های بین‌المللی در زمینه توسعه واکسن‌‌‌‌‌‌‌‌ها و تقویت سیستم‌های بهداشتی برای مقابله با این تهدیدات نوظهور است.
فشار بی‌سابقه به سیستم‌های بهداشتی
افزایش تقاضا برای خدمات درمانی، کمبود منابع و هزینه‌های فزاینده، سیستم‌های بهداشتی جهان را در‌برابر تغییرات اقلیمی آسیب‌‌‌‌‌‌‌‌پذیر کرده‌است. بیمارستان‌‌‌‌‌‌‌‌ها و مراکز درمانی، به‌ویژه در کشورهای کم‌‌‌‌‌‌‌‌درآمد، با بحران‌‌‌‌‌‌‌‌هایی همچون افزایش بیماران مبتلا به بیماری‌های مرتبط با گرما، آلودگی و بیماری‌های عفونی مواجهند. برای کاهش این فشار، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های بهداشتی و آموزش نیروهای درمانی ضروری است. علاوه‌بر این، ایجاد سیستم‌های هشدار زودهنگام و توسعه فناوری‌های پیش‌بینی به کمک هوش‌مصنوعی می‌تواند از شدت بحران بکاهد.
هزینه‌های غیرمستقیم
علاوه بر هزینه‌های مستقیم، تغییرات اقلیمی پیامدهای غیرمستقیمی نیز به‌همراه دارد. کاهش بهره‌‌‌‌‌‌‌‌وری کشاورزی، افزایش قیمت مواد غذایی، مهاجرت‌‌‌‌‌‌‌‌های اقلیمی و تنش‌های سیاسی و اجتماعی، ‌بار اقتصادی و اجتماعی بیشتری ایجاد می‌کنند. به‌عنوان مثال، در مناطقی که کشاورزی منبع اصلی درآمد است، کاهش تولید ناشی از خشکسالی و سیل می‌تواند فقر را تشدید و مهاجرت‌‌‌‌‌‌‌‌های گسترده‌ای را به‌همراه داشته‌باشد. این مهاجرت‌‌‌‌‌‌‌‌ها اغلب به تنش‌های اجتماعی و سیاسی در مناطق میزبان منجر می‌شوند. این پیامدها نیازمند رویکردهای جامع و چندبخشی هستند که هم مسائل زیست‌محیطی و هم مسائل اجتماعی-اقتصادی را مورد‌توجه قرار دهند. تغییرات اقلیمی نه‌تنها یک تهدید، بلکه فرصتی برای تغییر الگوهای توسعه و ایجاد آینده‌‌‌‌‌‌‌‌ای پایدارتر است. سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، توسعه زیرساخت‌های مقاوم در‌برابر تغییرات اقلیمی و ترویج رفتارهای پایدار می‌تواند از شدت این بحران بکاهد. دولت‌ها باید سیاست‌های اقلیمی مبتنی بر علم و عدالت اجتماعی تدوین کنند. سازمان‌های بین‌المللی، مانند سازمان‌ملل و بانک جهانی، نقش کلیدی در تامین مالی پروژه‌های اقلیمی و کاهش نابرابری‌‌‌‌‌‌‌‌ها ایفا می‌کنند. در نهایت، مردم عادی نیز باید از طریق تغییر رفتارهای روزمره، بخشی از راه‌‌‌‌‌‌‌‌حل باشند. اقدامات پیشگیرانه نه‌تنها از نظر زیست‌محیطی، بلکه از نظر اقتصادی نیز سودآورند. این اقدامات می‌توانند به ایجاد شغل‌‌‌‌‌‌‌‌های سبز، کاهش هزینه‌های بهداشتی و بهبود کیفیت زندگی منجر شوند.
مقابله با بحران دوگانه
تغییرات اقلیمی و پیامدهای بهداشتی-اقتصادی آن یک بحران چندجانبه است که نیاز به اقدامات هماهنگ و جامع دارد. موج‌های گرما، آلودگی هوا و گسترش بیماری‌های منتقله توسط حشرات تنها بخشی از مشکلاتی هستند که این بحران ایجاد‌کرده‌است. آثار مستقیم و غیرمستقیم این تغییرات نه‌تنها سلامت عمومی را تهدید می‌کند، بلکه باعث افزایش فشار بر اقتصادهای محلی و جهانی می‌شود، از این‌رو مقابله با این چالش نیازمند رویکردی جامع و همه‌‌‌‌‌‌‌‌جانبه است که در آن دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی، بخش‌خصوصی و مردم عادی نقش مهمی ایفا می‌کنند. برای مقابله با این چالش‌ها، دولت‌ها باید سیاست‌های اقلیمی بلندمدت و مبتنی بر علم را تدوین کنند که کاهش انتشار گازهای گلخانه‌‌‌‌‌‌‌‌ای را در اولویت قرار دهد. این سیاست‌ها می‌توانند شامل سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر، توسعه فناوری‌های پاک و ایجاد سیستم‌های هشدار زودهنگام برای مقابله با بحران‌های اقلیمی باشند. در عین حال، تقویت زیرساخت‌های بهداشتی، از جمله تجهیز بیمارستان‌‌‌‌‌‌‌‌ها، آموزش کادر درمانی و گسترش دسترسی به خدمات پزشکی، امری ضروری است، همچنین نقش سازمان‌های بین‌المللی مانند سازمان‌ملل و بانک جهانی در تامین مالی پروژه‌های اقلیمی و بهداشتی بسیار حیاتی است.
این سازمان‌ها می‌توانند با ارائه وام‌‌‌‌‌‌‌‌ها و کمک‌های بلاعوض به کشورهای درحال‌توسعه، زمینه را برای مقابله موثرتر با بحران‌های اقلیمی و بهداشتی فراهم کنند. علاوه‌بر این، همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی می‌تواند به اشتراک‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری دانش و تجربیات موفق کمک کند و روند مقابله با این بحران را سرعت بخشد. از طرفی، جوامع محلی و مردم عادی نیز باید در این مسیر مشارکت فعال داشته باشند. افزایش آگاهی عمومی درباره پیامدهای تغییرات اقلیمی و راهکارهای پیشگیری می‌تواند رفتارهای روزمره مردم را به سمت گزینه‌‌‌‌‌‌‌‌های پایدارتر و دوستدار محیط‌زیست هدایت کند. مدارس و رسانه‌‌‌‌‌‌‌‌ها در این زمینه نقشی کلیدی دارند و می‌توانند نسل‌های آینده را برای مواجهه با این چالش‌ها آماده کنند. در نهایت، مقابله با بحران تغییرات اقلیمی تنها از طریق تعهد جهانی به اقدامات پیشگیرانه و پایدار امکان‌پذیر است. این بحران فرصتی برای بازاندیشی در الگوهای توسعه، ایجاد شغل‌‌‌‌‌‌‌‌های سبز و بهبود کیفیت زندگی انسان‌ها فراهم می‌کند، اگرچه مسیر پیش‌‌‌‌‌‌‌‌رو پرچالش است، اما از طریق همکاری، نوآوری و همبستگی می‌توان آینده‌‌‌‌‌‌‌‌ای سالم‌‌‌‌‌‌‌‌تر، پایدارتر و منصفانه‌‌‌‌‌‌‌‌تر برای نسل‌های کنونی و آینده تضمین کرد. تعهد به اقدام امروز، تضمین‌کننده‌ سلامت و رفاه فردای بشر است.
--> اخبار مرتبط مزیت اصفهان؛ گردشگری سلامت باورهای اشتباه در خصوص شست و شو با چای هوای پاک و تخمین‏‏‌گر هزینه آلودگی هوا دانش آموزان نخستین قربانیان آلودگی هوا لزوم استفاده از دستگاه­های تصفیه هوا در تابستان