بازار آریا

آخرين مطالب

یارانه‌گیری بدون تعهد‌دهی اقتصاد ایران

یارانه‌گیری بدون تعهد‌دهی
  بزرگنمايي:

بازار آریا - صدرا سپهری* اقتصاد ایران در شرایطی خاص قرار دارد؛ نه کاملا دولتی است و نه کاملا مبتنی بر بازار آزاد. در چنین فضایی، گروهی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان در موقعیتی قرار گرفته‌‌‌اند که از مزایای یک اقتصاد دولتی بیشترین بهره را می‌‌‌برند، اما در مقابل، وقتی نوبت به مسوولیت‌هایشان می‌‌‌رسد، به ناگهان طرفدار بازار آزاد می‌شوند.
در این میان، حمایت‌‌‌های گسترده‌‌‌ای از سوی دولت به این بخش‌ها تعلق می‌گیرد:
ممنوعیت واردات و ایجاد انحصار: بسیاری از کالاهای خارجی اجازه ورود ندارند تا تولیدکنندگان داخلی بدون رقابت رشد کنند.
انرژی و نیروی کار ارزان: قیمت برق، گاز و دیگر حامل‌‌‌های انرژی برای صنایع، به‌‌‌شدت پایین‌‌‌تر از نرخ جهانی است و حداقل دستمزد کارگران نیز متناسب با تورم واقعی افزایش نمی‌‌‌یابد.
وام‌‌‌های کم‌‌‌بهره‌‌‌تر از تورم: تولیدکنندگان و صادرکنندگان وام‌‌‌هایی دریافت می‌‌‌کنند که نرخ بهره آنها کمتر از نرخ تورم است که عملا نوعی رانت مالی محسوب می‌شود.
حمایت‌‌‌های تعرفه‌‌‌ای و غیرتعرفه‌‌‌ای: تعرفه‌های بالا روی کالاهای مشابه خارجی و محدودیت‌‌‌های قانونی بر واردات، عملا به نفع تولیدکنندگان داخلی تمام می‌شود و سایر حمایت‌‌‌های دیگر که تحت عناوین مختلف از تولید داخل و صادرات صورت می‌گیرد. در چنین بستری، انتظار منطقی این است که همان‌گونه که این گروه از حمایت‌‌‌های دولتی برخوردار هستند، در هنگام کسب درآمد ارزی نیز متعهد باشند و ارز را با نرخی که دولت تعیین کرده، به داخل کشور بازگردانند. اما اینجا دقیقا همان نقطه‌‌‌ای است که «تمامیت‌‌‌خواهی اقتصادی» نمایان می‌شود، این گروه که با کمک همین حمایت‌‌‌ها و یارانه‌های ناعادلانه به درآمدهای دلاری رسیده‌‌‌اند، حاضر نیستند این دلارها را با نرخ مصوب و عادلانه به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند و می‌خواهند آن را در بازار آزاد، با بالاترین نرخ ممکن بفروشند.
طرفداران رانت در ورودی، حامیان بازار آزاد در خروجی
رهبر انقلاب در یکی از سخنرانی‌‌‌های اخیر خود صراحتا به این موضوع اشاره کرد: «برگشت ارزهای کسانی که درآمد صادراتی ارزی دارند خیلی مهم است.»
این جمله دقیقا ماهیت مساله را آشکار می‌‌‌کند؛ شرکت‌ها و افرادی که از یارانه‌های عظیم دولتی که سهم عموم مردم است بهره‌‌‌مند شده‌‌‌اند، درآمد دلاری‌‌‌شان را نه از رقابت سالم، بلکه از حمایت‌‌‌های گسترده دولت کسب کرده‌‌‌اند. این ارز در واقع حاصل یک چرخه اقتصادی یارانه‌‌‌ای است و باید به عنوان حق عمومی مردم به کشور بازگردد. اما در مقابل، همین گروه که در زمان دریافت حمایت‌‌‌های دولتی مشکلی ندارند، در زمان بازگرداندن ارز، ناگهان مدافع اقتصاد آزاد می‌شوند!
از پیامد‌‌‌های سنگین این رفتار که بر پیکره اقتصاد و جامعه تحمیل شده است می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
1. افزایش شکاف طبقاتی و نابرابری اقتصادی: صنایع انحصاری که از این حمایت‌‌‌ها بهره می‌‌‌برند، سودهای هنگفتی به دست می‌‌‌آورند، در حالی که مصرف‌‌‌کنندگان داخلی با قیمت‌‌‌های بالا و کیفیت پایین مواجه هستند. این سازوکار، موجب می‌شود که دسترسی مردم به کالاهای باکیفیت و ارزان محدود شود و فشار اقتصادی بیشتری بر دهک‌‌‌های پایین جامعه وارد شود.
2. بحران ارزی و کاهش ارزش پول ملی که مدام شاهد آن هستیم: اگر صادرکنندگان بتوانند ارز خود را در بازار آزاد بفروشند، یا از بازگرداندن آن امتناع کنند، عرضه ارز رسمی در کشور کاهش می‌‌‌یابد و در نتیجه، نرخ ارز بالا می‌‌‌رود. این موضوع، به افزایش تورم و تضعیف ارزش ریال منجر خواهد شد. فشار اصلی این افزایش نرخ ارز، مستقیما بر مردم عادی و کسب‌‌‌وکارهای کوچک خواهد بود که توان رقابت در چنین شرایطی را ندارند.
3.ایجاد اقتصاد ناکارآمد و غیررقابتی: حمایت‌‌‌های دولتی، اگر بدون نظارت و محدودیت باشد، به ایجاد بنگاه‌های اقتصادی غیررقابتی و ناکارآمد منجر می‌شود. این صنایع، به‌‌‌جای سرمایه‌‌‌گذاری در فناوری و بهره‌‌‌وری، به حمایت‌‌‌های دولتی وابسته می‌‌‌مانند و در نتیجه، در برابر رقابت بین‌المللی ناتوان خواهند شد. در واقع اقتصاد یک مسیر یک‌طرفه است که تمامیت‌‌‌خواهان این اصل را نمی‌پذیرند؛ نمی‌توان همزمان رانت‌‌‌خوار و یارانه‌گیر و لیبرال بود. مساله اصلی این است که نمی‌توان به‌‌‌صورت گزینشی از دو سیستم اقتصادی بهره برد. اگر این گروه از تولیدکنندگان و صادرکنندگان واقعا طرفدار بازار آزاد هستند، باید اجازه دهند واردات آزاد شود تا رقابت شکل بگیرد. همچنین انرژی و نیروی کار را با قیمت واقعی دریافت کنند. علاوه بر این وام‌‌‌هایشان را با نرخ بهره واقعی دریافت کنند. اما اگر قرار است دولت همچنان از صنایع حمایت کند، باید نظارت خود را تا انتها حفظ کند و اجازه ندهد که صادرکنندگان، ارز حاصل از یارانه‌های داخلی را با قیمت آزاد در بازار بفروشند.
در نهایت، تمامیت‌‌‌خواهی اقتصادی به این معناست که گروهی خاص می‌خواهند در بخش هزینه‌ها، دولتی بمانند و در بخش درآمدها، آزاد عمل کنند. این تناقض نه‌‌‌تنها به اقتصاد ملی آسیب می‌‌‌زند، بلکه موجب تضعیف عدالت اقتصادی، افزایش تورم، کاهش ارزش پول ملی و نابرابری گسترده در جامعه می‌شود. اگر این ساختار اصلاح نشود، اقتصاد ایران همچنان گرفتار چرخه‌‌‌ای از رانت، فساد و بی‌‌‌ثباتی خواهد بود.
* ‌فعال اقتصادی

لینک کوتاه:
https://www.bazarearya.ir/Fa/News/1279925/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

واکنش سخنگوی دولت به احتمال معرفی علی طیب‌نیا به‌عنوان وزیر اقتصاد

واکتش قاطع کانادا به جاه طلبی ترامپ

قیمت میوه و صیفی‌جات شب عید اعلام شد

نماینده مجلس: اگر بحث رانت باشد و از ظرفیت خصوصی سازی فقط یک گروه خاص بهره ببرند قطعا خطاست

مجری معروف در آی‌سی یو بستری شد

صدور حکم دادگاه پرونده قتل دانشجوی دانشگاه تهران

بلیت‌های استرداده شده قطار چه می‌شود؟

شناسایی فرار مالیاتی 48 میلیارد تومانی یک رستوران در غرب تهران

اگر راه مصدق تداوم می‌یافت....

پشت پرده گم شدن 61 تن طلا؛ جنجال رسانه‌ای یا واقعیت تلخ اقتصادی؟/ ویدئو

هشدار نارنجی برای گیلان/ مسافران شمال کشور بخوانند

چرا حق مسکن کارگری در سال 1404 تغییر نکرد؟

افت 9 هزار واحدی شاخص بورس؛ امروز 27 اسفند

برنامه فعالیت موزه‌ها و اماکن تاریخی در شب‌های قدر و تعطیلات نوروز

علت واریز نشدن سود سهام عدالت متوفیان به حساب این وراث

واکنش زیدآبادی به رفع حصر مهدی کروبی/ اتفاق مبارک و خوشایندی است

طرح جدید نیکوکاری اسنپ‌کلاب آغاز شد / مشارکت اسنپ در توان‌افزایی تسهیلگران و سازمان‌های مردم‌نهاد محلی

رتبه ایران در اینترنت موبایل و ثابت سقوط کرد

عارف: اولویت‌ها، چالش‌ها و منافع هر پروژه به تفکیک ارائه شود

برخورد سختگیرانه با مشترکان پرمصرف آب

افزایش بیش از 2 درصدی تولید پالایشگاه‌های چین

شاهرخی : شایستگی ملاک انتخاب مدیران برای تحول در لرستان است

شایستگی ملاک انتخاب مدیران برای تحول در لرستان است

تولید؛ بنیان یک نظام مستقل و مقاوم

شناور قاچاق‌بر در آبهای بوشهر توقیف شد

لایحه انتشار 800 میلیارد تومانی اوراق مشارکت برای خط 2 متروی اصفهان تصویب شد

تبریک تولد جالب وریا غفوری به رسول خادم

آغاز به‌کار کمیته توانمندسازی اقتصادی محلات البرز

خدمت‌رسانی 8 مرکز معاینه فنی در تعطیلات نوروز

قیمت زعفران به بالای 100 میلیون تومان رسید

سخنگوی صنعت آب: جیره بندی آب نداریم

عدم تغییر قیمت شیرینی در شب عید/ مردم گرانفروشی را گزارش دهند

انفجار در پالایشگاه روسنفت یک کشته بر جای گذاشت

رشد دستمزد از لنز تولید

آیا بهار بورس فرا می‌رسد؟

آماده باش بیمارستان های آلمان برای شرایط جنگی

برنامه هسته‌ای ایران محور گفتگوی عراقچی با همتای ژاپنی

مراکز معاینه فنی تهران در ایام تعطیلات نوروز فعال هستند

بازداشت سرنشین و توقیف خودرویی که از آن مواد محترقه پرتاب شود

سخنگوی کمیسیون صنایع: خودروسازی ما همچون یک بچه بد است که باید تنبیه شود

مقام صنفی: میزان واردات لوازم خانگی توسط کولبران و ته‌لنجی خیلی بالاست

دیدار دبیر کل سازمان همکاری اقتصادی اکو با وزیر امور خارجه آذربایجان

رشد اقتصادی 3.7 درصدی در 9 ماهه سال 1403

ترافیک سنگین در محور چالوس و آزادراه تهران-شمال

نخست‌وزیر جدید کانادا با ماکرون دیدار می‌کند

رشد اقتصادی 9 ماهه امسال 3.7 درصد شد

بقایی: استفاده از مکانیزم ماشه تبعاتی دارد که متوجه طرف‌های مقابل هم خواهد شد

فوری؛ حصر مهدی کروبی رفع شد

حقوق ورودی خودروهای کارکرده 100 درصد تعیین شد

سازمان تعاون روستایی: زعفران را به نفع کشاورز گران کردیم

© - www.bazarearya.ir . All Rights Reserved.

چاپ ایرانیان کمپانی