بازار آریا

آخرين مطالب

نقش شرکت‌های مدیریت دارایی در رفع انسداد پولی چیست؟

حل بحران نقدینگی بانک‌ها اقتصاد ایران

حل بحران نقدینگی بانک‌ها
  بزرگنمايي:

بازار آریا - مهدی کیخا* یکی از مهم‌ترین چالش‌های نظام بانکی ایران در شرایط کنونی، انسداد پولی است. این پدیده زمانی رخ می‌دهد که حتی با افزایش حجم نقدینگی توسط سیستم بانکی، امکان تامین مالی موثر برای بخش‌های مختلف اقتصادی وجود ندارد. استمرار چنین شرایطی، بانک‌ها را با مشکلات شدید کسری ذخایر نقدینگی مواجه کرده و آنها را برای تامین نیازهای روزمره خود به استقراض از بانک مرکزی بیش از گذشته وادار کرده است. تداوم این شرایط می‌تواند به بحران‌های عمیق‌تری در نظام مالی کشور منجر شود و ثبات اقتصادی را از طریق انتقال تورم به تعادل‌های پایدار (و حتی ماندگار) به‌شدت تهدید کند. بنابراین، نوشتار حاضر به بررسی علل بروز انسداد پولی، تاثیر آن بر نرخ بهره بین‌بانکی، اختلال در مکانیسم انتقال پولی و چگونگی کارکرد شرکت‌های مدیریت دارایی (AMC) برای کاهش این معضل پرداخته است.
مهم‌ترین پیامد استمرار انسداد پولی در اقتصاد، افزایش نرخ بهره بین‌بانکی و کاهش کارآیی سیاست‌های پولی است. شاهد این مدعا، تشدید روند افزایشی نرخ بهره بین‌بانکی از نیمه دوم سال جاری است؛ به‌طوری‌که این نرخ حتی به سقف تاریخی 23.98درصد رسید که نشان‌دهنده بحران کسری ذخایر نقدینگی و شدت‌یافتن انسداد پولی در شبکه بانکی کشور است. هرچند در هفته‌های اخیر بانک مرکزی از سیاست‌های انقباضی خود فاصله گرفته و با حجم بیشتری از درخواست‌ها موافقت کرده است که کمی از فشار بازار بین‌بانکی کاسته شده و نرخ بهره بین‌بانکی در سطح 23.95 درصد ثابت مانده است، اما با توجه به اینکه حجم درخواست‌ها در عملیات بازار باز به بالای 320هزار میلیارد تومان (بالاترین سطح خود در سال جاری) رسیده است، همچنان می‌توان گفت شرایط انسداد پولی ادامه دارد. به همین دلیل، نرخ بهره بین‌بانکی برای سومین هفته متوالی در سطح 23.95درصد ثابت مانده است و همچنان با سقف دالان نرخ بهره فاصله زیادی ندارد.
عوامل ایجاد انسداد پولی و کمبود نقدینگی بانک‌ها
انسداد پولی در اقتصاد ایران ناشی از چندین عامل ساختاری و سیاستگذاری نادرست است که موجب کاهش کارآیی گردش نقدینگی در نظام بانکی شده است. یکی از مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری این انسداد، انباشت دارایی‌های غیرجاری در ترازنامه بانک‌ها (شامل مطالبات از دولت، تسهیلات معوق و دارایی‌های منجمد) و به تبع آن مختل شدن جریان ذخایر نقدینگی و کاهش توان وام‌دهی بانک‌ها بوده است. فقدان شرکت مدیریت دارایی (AMC) کارآ و ضعف بازار بدهی (چه از نظر عمق و چه از نظر تنوع اوراق) نیز مزید بر علت شده و بانک‌ها را از دسترسی سریع به منابع نقدی محروم کرده است. درنتیجه، بانک‌ها برای تامین نیازهای نقدی خود ناچار به استقراض از بانک مرکزی یا افزایش نرخ بهره در بازار بین‌بانکی شده‌اند که این امر خود زمینه‌ساز بی‌ثباتی در نظام مالی است. این مشکلات در نیمه دوم سال با محدود شدن موافقت بانک مرکزی با درخواست‌های اعتباری بانک‌ها در بازار باز تشدید شده و درنهایت، نرخ بهره بین‌بانکی را تا سقف 23.98درصد در دی‌ماه افزایش داد.
تاثیر انسداد پولی بر سیاست‌های پولی
یکی از پیامدهای مهم انسداد پولی، افزایش فشار بر نرخ بهره بین‌بانکی از طریق کاهش سررسید بدهی‌ها در سیستم بانکی است. ازآنجاکه عملیات حسابداری بانک‌ها عمدتا به‌صورت تعهدی است، رشد ذخایر نقدینگی بانک‌ها از رشد ترازنامه آنها واگرا شده است. در چنین شرایطی و با توجه به اینکه بانک مرکزی برای کنترل تورم، به سیاست‌های انقباضی و تمرکز بر کنترل مقداری ترازنامه بانک‌ها روی آورده است، دسترسی به منابع جدید محدودتر از گذشته شده است. این اقدامات، هرچند در کوتاه‌مدت می‌تواند از رشد بی‌رویه نقدینگی جلوگیری کند، اما در بلندمدت به تشدید کسری ذخایر نقدی بانک‌ها و افزایش هزینه مالی آنها از طریق شارژ درون‌زا ذخایر توسط بانک مرکزی منجر می‌شود. هرچند در هفته‌های اخیر، بانک مرکزی حجم بیشتری از درخواست‌های بانک‌ها در بازار باز را تامین کرده و کمی از فشار بازار بین‌بانکی کاسته شده، اما همچنان نرخ بهره بین‌بانکی برای چند هفته متوالی روی سطح 23.95درصد ثابت مانده است که نشان‌دهنده باقی ماندن فشار کسری ذخایر نقدینگی بر شبکه بانکی است.
اثرات اختلال در مکانیسم انتقال پولی بر اقتصاد کلان
یکی دیگر از مهم‌ترین عوارض انسداد پولی، اختلال در مکانیسم انتقال سیاست پولی است. در یک نظام مالی سالم، سیاست‌های پولی از طریق تغییر در نرخ بهره و حجم نقدینگی، بر هزینه تامین مالی بانک‌ها، رفتار وام‌گیرندگان و در نهایت بر رشد اقتصادی تاثیر می‌گذارد. اما در شرایط فعلی، انسداد پولی موجب شده است که تاثیرگذاری این مکانیسم به‌شدت کاهش یابد. از یک‌سو، افزایش نرخ بهره بین‌بانکی و کاهش توان وام‌دهی بانک‌ها باعث می‌شود که سیاست‌های بانک مرکزی برای تحریک سرمایه‌گذاری اثر محدودی داشته باشد. از سوی دیگر، بخش عمده‌ای از تسهیلات بانکی به بخش‌های غیرمولد و دارایی‌های غیرقابل نقدشوندگی اختصاص یافته‌اند. بنابراین حتی با کاهش نرخ بهره، بخش تولید از منابع مالی مورد نیاز بهره‌مند نمی‌شود. این وضعیت موجب می‌شود که رشد اقتصادی نتواند از مزایای سیاست‌های پولی بهره‌مند شود؛ درحالی‌که تورم ناشی از رشد نقدینگی همچنان پابرجا می‌ماند. به همین دلیل، کاهش اخیر نرخ بهره بین‌بانکی نیز با سرعت پایینی صورت گرفته و همچنان در سطح بالایی باقی مانده است.
نقش AMC در حل انسداد پولی
برای حل مشکل انسداد پولی و کاهش بحران نقدینگی، اصلاحات ساختاری در نظام بانکی و بهبود سیاست‌های اقتصادی ضروری است. یکی از اقدامات کلیدی در این راستا، اصلاح بازار بدهی و افزایش نقدشوندگی اوراق دولتی و دارایی‌های مالی بانک‌ها است تا امکان تامین نقدینگی از طریق بازارهای ثانویه فراهم شود. در ادبیات اقتصادی، این موضوع معمولا توسط شرکت‌های مدیریت دارایی (AMC) انجام می‌شود. شرکت مدیریت دارایی کارآمد با طراحی سازوکارهای شفاف برای انتقال دارایی‌های غیرمولد، دارایی‌های غیرجاری بانک‌ها را تجمیع می‌کند و از طریق فرآیندهای بازسازی و فروش، به نقدشوندگی این دارایی‌ها کمک می‌کند. این اقدامات موجب بهبود جریان نقدینگی در سیستم بانکی می‌شود و از افزایش کسری ذخایر نقدینگی بانک‌ها و رشد بی‌رویه نرخ بهره بین‌بانکی جلوگیری می‌کند. این اقدام، همراه با اصلاحات ساختاری در بدهی بانک‌ها از طریق متنوع‌سازی بدهی‌ها، تاثیر قابل‌توجهی بر بهبود مکانیسم انتقال سیاست‌های پولی و افزایش کارآیی تامین مالی در اقتصاد خواهد داشت. همچنین، AMC می‌تواند از طریق انتشار اوراق بدهی، منابع مالی جدیدی جذب و از این طریق، فرآیند بازسازی بدهی‌ها را تسهیل کند. در این شرایط، با انتقال دارایی‌های مشکل‌دار به AMC، بانک‌ها قادر خواهند بود نسبت کفایت سرمایه خود را بهبود بخشند و ظرفیت وام‌دهی خود را افزایش دهند.
* کارشناس بانکی

لینک کوتاه:
https://www.bazarearya.ir/Fa/News/1280498/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

رشد دستمزد از لنز تولید

آیا بهار بورس فرا می‌رسد؟

آماده باش بیمارستان های آلمان برای شرایط جنگی

برنامه هسته‌ای ایران محور گفتگوی عراقچی با همتای ژاپنی

مراکز معاینه فنی تهران در ایام تعطیلات نوروز فعال هستند

بازداشت سرنشین و توقیف خودرویی که از آن مواد محترقه پرتاب شود

سخنگوی کمیسیون صنایع: خودروسازی ما همچون یک بچه بد است که باید تنبیه شود

مقام صنفی: میزان واردات لوازم خانگی توسط کولبران و ته‌لنجی خیلی بالاست

دیدار دبیر کل سازمان همکاری اقتصادی اکو با وزیر امور خارجه آذربایجان

رشد اقتصادی 3.7 درصدی در 9 ماهه سال 1403

ترافیک سنگین در محور چالوس و آزادراه تهران-شمال

نخست‌وزیر جدید کانادا با ماکرون دیدار می‌کند

رشد اقتصادی 9 ماهه امسال 3.7 درصد شد

بقایی: استفاده از مکانیزم ماشه تبعاتی دارد که متوجه طرف‌های مقابل هم خواهد شد

فوری؛ حصر مهدی کروبی رفع شد

حقوق ورودی خودروهای کارکرده 100 درصد تعیین شد

سازمان تعاون روستایی: زعفران را به نفع کشاورز گران کردیم

فقط تا 29ام اسفند ماه 1403 فرصت دارید صنوبر3 متری فقط وفقط 10هزارتومان ارسال یک روزه به کل ایران تخفیف ویژه برای کشاورزان

عراقچی: متاسفانه غم‌های سال 1403 بیشتر بود/ بارها گفته‌ام که میدان، دیپلماسی و رسانه در کنار هم هستند

مجتبی جباری رسما دستیار بوژوویچ شد

حمایت از رژیم اسرائیل برندهای غربی را به ورطه سقوط کشاند

کوکاکولا، نستله و دیگران؛ سقوط آزاد برندهای حامی رژیم اسرائیل

در 9 ماهه امسال رشد اقتصادی 3.7 درصدی بوده است

آذربایجان شرقی در1403؛از شهادت امام جمعه واستاندار تاانتخاب رئیس جمهور

عراق برای کارگران ایرانی رسما فرش قرمز پهن کرد

راه‌اندازی 120 قرارگاه نوروزی در مازندران

لزوم توجه به مطالعات راهبردی در مسیر توسعه صنعت پتروشیمی

واکنش ایران به تهدید ترامپ/ به هرگونه تعرضی با قاطعیت پاسخ می‌دهیم

انفجار مهیب در دمشق

بقایی: پاسخ ما به ترامپ بعد از تکمیل بررسی‌ها داده خواهد شد+ فیلم

آب سدها از خط قرمز هم عبور کرد

قیمت طلا، سکه و ارز امروز 27 اسفندماه 1403/ سقف مقاومتی طلا و سکه شکست

قیمت دلار، یورو و پوند امروز دوشنبه 27 اسفند 1403‌/ کاهش قیمت دلار+ جدول

قیمت طلا امروز دوشنبه 27 اسفند 1403/ افزایش قیمت+ جدول

نرخ ارز دلار سکه طلا یورو امروز دوشنبه 27 اسفند 1403/ کاهش قیمت دلار+‌ جدول

عرضه اولیه کانسار آغاز شد

واکنش ایران به تهدید آمریکا/ به هرگونه تعرضی با قاطعیت پاسخ می‌دهیم

بورس در انتظار منجی

بوسه سکه به 87 میلیون تومان

فروش حمایتی باغداران: نهال صنوبر درجه یک نیگرا ترکیه فقط10هزارتومان

ترافیک سنگین در محورهای شمالی

زیباترین ایستگاه متروی پایتخت افتتاح شد

قیمت طلا، سکه و دلار امروز دوشنبه 27 اسفند 1403/ کاهش قیمت دلار+‌ جدول

مهمترین عوامل رشد نرخ ارز در سال 1403

نامه‌نگاری جدید درباره وام 30 میلیونی بازنشستگان

قیمت طلا 18 عیار امروز دوشنبه 27 اسفند 1403+ جدول

قیمت طلا و سکه امروز دوشنبه 27 اسفند 1403+ جدول

استوری کنایه‌آمیز بیرانوند در اینستاگرام

چاپ عکس و لوگو روی شکلات با نیکان شکلات!

خاندوزی: شهید رئیسی قائل به حمایت از نسل‌های پرانرژی‌تر، خلاق و با جسارت بود

© - www.bazarearya.ir . All Rights Reserved.

چاپ ایرانیان کمپانی