بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد- علی عبدالمحمدی : بورس تهران در ادامه حرکت نزولی خود، در معاملات دیروز نیز همچنان به پیشروی در مسیر سرخ ادامه داد و شاخص‌کل به‌رغم صعود در نیمه نخست بازار، در نیمه دوم در مسیر نزولی قرارگرفت و از سقف روزانه خود عقب‌نشینی قابل‌توجهی را تجربه کرد.
تمایلات فروش در بازار بیش از میل به خرید است که این موضوع موجب عقب‌نشینی شاخص‌کل از سقف روزانه شد و نماگرهای هموزن و کل فرابورس نیز از همان ابتدای بازار در مسیر نزولی قرارگرفتند. فعالان بازار سهام فعلا امیدی به افزایش قیمت‌ها در این بازار ندارند و نقدکردن سهام را به کاهش ارزش سبد سهام خود ترجیح می‌دهند. این روزها رکود و رخوت در صحنه معاملات بورس تهران به عادت و‌سنت همیشگی تبدیل شده‌است و تابلوی معاملات و نقشه بازار، هر روز رنگ سرخ را مهمان دیدگان سهامداران می‌کند و نشانی از تمایل به سمت ارتفاعات بالاتر در بازار مشاهده نمی‌شود. بر کسی پوشیده نیست که بازار سهام این روزها با مشکلات عدیده‌ای مواجه است و این موضوع سبب شده‌است تا بازار سهام درمیان قدرت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نمایی سایر بازارهای موازی، مهجور شود و جا بماند. قاعده بازی در معاملات این روزهای تالار شیشه‌ای به سمت فروش بیشتر حقیقی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و سرازیرشدن پول به سمت بازارهای موازی است.
بازار از لنز آمار
در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ شاخص‌کل با رشد اندک 0.1‌درصدی همراه شد. شاخص هموزن نیز در جریان معاملات دیروز، 0.48‌درصد از ارتفاع خود را از دست داد و شاخص‌کل فرابورس نیز با افت 0.5‌درصدی مواجه شد. تمایلات نزولی در بازار سهام موجب‌شده تا خروج پول از گردونه معاملات، تبدیل به یکی از تکراری‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ترین صحنه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بورس تهران شود و در معاملات دیروز نیز 210‌میلیارد‌تومان پول حقیقی از بازار خارج شد. ارزش معاملات خرد بازار سهام نیز رقم 8‌هزار و 390‌میلیارد‌تومان را ثبت کرد. قبلا و با حضور دلار در کانال‌های پایین‌تر گفته می‌شد که قرارگرفتن ارزش معاملات در محدوده‌های بالاتر از 10‌هزار‌ میلیارد‌تومان در بازار سهام، نشان‌دهنده رونق است و به‌عبارتی این محدوده، مرز میان رکود و رونق در تالار شیشه‌ای بود، اما با رشد قیمت دلار و بی‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ارزش‌شدن هرچه بیشتر ‌ریال، می‌توان گفت؛ برای ورود بازار سهام به فاز‌رونق نیازمند رشد بیشتری در فاکتور ارزش معاملات باید حادث شود.
سقوط ارزش دلاری بازار
در پایان معاملات روز گذشته بورس تهران، ارزش بازار سهام تهران به 9‌هزار و 821‌همت رسید‌که با احتساب دلار 93‌هزار‌تومانی در بازار آزاد، ارزش دلاری کل بازار سرمایه به 105‌میلیارد دلار رسیده‌است. آخرین زمانی‌که ارزش دلاری بازار سهام در ارقام کمتر از 100‌میلیارد دلار قرار داشت؛ به مردادماه 98 بازمی‌گردد که مجددا بازار سهام در آستانه از دست‌دادن این سطح قرار گرفته‌است. البته در این مدت، شرکت‌های بسیاری از طریق فرآیند عرضه اولیه و پذیره‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نویسی وارد بازار سهام شده‌اند. بازگشت ارزش دلاری بازار به حوالی 5 سال‌قبل نشان می‌دهد؛ در پنج سال‌اخیر بازار سهام در قیاس با دلار دچار جاماندگی زایدالوصفی شده‌است که علل مختلفی را برای این موضوع می‌توان برشمرد.
همچنین ارزش دلاری بازار فرابورس در پایان معاملات دیروز به 15‌میلیارد دلار رسید‌که کم‌ترین مقدار این متغیر آماری از 7مرداد سال‌98 است. فرابورس در سال‌جاری، اوضاع و احوال به‌شدت نابسامانی داشته‌است و شاخص‌کل این بازار از ابتدای سال‌تا پایان معاملات دیروز، 3.2‌درصد از ارتفاع خود را از دست داده‌است. این موضوع در حالی رقم خورده که دلار از ابتدای سال، رشد 54‌درصدی را به‌ثبت رسانده‌است که طبیعتا این موضوع موجب‌شده تا ارزش دلاری فرابورس به یکی از کم‌ترین مقادیر پنج سال‌اخیر سقوط کند. در سنوات اخیر، ارزش دلاری بازار سهام، همواره در معرض سقوط بوده‌است.
میانگین ارزش دلاری بازار سهام در سال‌99، 269‌میلیارد دلار بود که در سال‌1400 این رقم به 232‌میلیارد دلار کاهش‌یافت. در سال‌1401 و با شروع روند صعودی در قیمت اسکناس آمریکایی، ارزش دلاری بازار با سرعت بیشتری کاهش‌یافت و میانگین ارزش دلاری بازار سهام در این سال ‌به 188‌میلیارد دلار کاهش‌یافت. این روند در سال‌1402 نیز ادامه‌دار بود و میانگین ارزش دلاری بازار به 168‌میلیارد دلار رسید ‌و نهایتا در سال‌جاری و با افزایش قیمت دلار و عدم‌رشد قیمت‌ها در بازار سهام، میانگین ارزش دلاری بازار سهام به 127‌میلیارد دلار رسیده‌است.
عقب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نشینی بانک ‌مرکزی
در کارزاری که اخیرا از سوی فعالان بازار سهام ایجادشده بود؛ عنوان شد که بانک‌مرکزی در بهمن ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه سال‌گذشته با طراحی گواهی‌سپرده 30‌درصدی، موجبات تضعیف بازار سرمایه را فراهم کرد که یک سال‌برای بازگشت اعتماد دوباره به بازار زمان صرف شد. البته هنوز هم بانک‌مرکزی در مقابل کاهش جدی نرخ سود سپرده، نظارت کافی نداشته و رسما سقف نرخ سود سپرده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها را اعلام نمی‌کند، با این‌حال در بهمن‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ماه امسال، بانک‌مرکزی مجددا در اقدامی غیرقانونی اقدام به عرضه گواهی سکه طلا‌کرده و اکنون نیز در اسفندماه 1403 وعده انتشار گواهی طلا را داده‌است. این اقدام بانک‌مرکزی به‌معنای تضعیف بازار سرمایه است و به‌نظر می‌رسد آن نهاد به‌دنبال ایجاد ابزارهای موازی بازار سرمایه است. بر همین اساس، اقدامات اخیر بانک‌مرکزی از یک‌سو خلاف قوانین بازار سرمایه بوده و از سوی دیگر، تضعیف بازار سرمایه و فعالان آن را هدف گرفته‌است. روابط‌عمومی بانک‌مرکزی اخیرا اعلام‌کرده؛ با توجه به شرایط اقتصادی پایان سال‌و بازار سهام، اجرای موضوع انتشار اوراق گواهی طلای بانک‌مرکزی به سال‌آینده موکول شد.