بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد : بنگاه‌‌‌های کوچک و متوسط، نقش اساسی در خروج اقتصاد از رکود دارند. بررسی‌‌‌ها اما حاکی از این است که حضور این بنگاه‌‌‌ها در زنجیره ارزش جهانی نیازمند سه پیش‌شرط است؛ تکنولوژی، تامین مالی (فاینانس) و بازار. در دنیای کنونی پارادایم توسعه بنگاه تغییر کرده و مسیر بزرگ شدن بنگاه به روشنی مشخص شده است. در چنین فضایی تکنولوژی پیش‌‌‌شرط نخست برای قرار گرفتن در زنجیره ارزش جهانی و ورود به رقابت‌‌‌های بین‌المللی است. تامین سرمایه و کسب سهم مناسب از بازارهای مختلف هم از دیگر پیش‌‌‌شرط‌‌‌های توسعه بنگاه‌های کوچک و متوسط است.
شرکت تولید تراشه ASML هلند یکی از مثال‌های جالب پیرامون توسعه درست SMEهاست که از مسیر دسترسی به بازار، تکنولوژی و تامین مالی به موفقیت شگرفی دست یافت. / عکس : برایان دربالا - نیویورک تایمز
در حال حاضر شهرک‌‌‌های صنعتی بستری برای توسعه کسب‌وکارهای صنعتی و به‌‌‌ویژه برای صنایع کوچک و متوسط هستند. ارزش زیرساخت‌‌‌های شهرک‌‌‌های صنعتی با قیمت‌های امروز 480‌هزار میلیارد تومان برآورد می‌شود. با ‌‌‌وجود این، 34‌هزار میلیارد تومان از این زیرساخت‌‌‌ها فرسوده هستند. در همین‌‌‌حال بیش از 90‌درصد شهرک‌‌‌های فعال در سراسر کشور، دولتی هستند. با توجه به تجربیات جهانی می‌‌‌توان این‌‌‌طور ادعا کرد که خصوصی‌‌‌سازی و خصوصی‌‌‌شدن این شهرک‌‌‌ها تاثیر بسزایی بر ارتقای بهره‌‌‌وری آنها خواهد داشت. ضمن اینکه روی آوردن به رشته‌فعالیت‌های های‌تک می‌تواند باند پرواز واحدهای کوچک و متوسط ایران باشد.
تفاهم‌‌‌نامه همکاری در برنامه توسعه نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ایران
نشست شورای روسای اتاق‌‌‌های سراسر کشور با هیات‌‌‌رئیسه اتاق ایران، با حضور رضا انصاری، رئیس سازمان صنایع کوچک و شهرک‌‌‌های صنعتی و با موضوع امضای تفاهم‌‌‌نامه همکاری اتاق ایران و سازمان صنایع کوچک و شهرک‌‌‌های صنعتی در برنامه توسعه نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ایران (SPX) برگزار شد و در نهایت این تفاهم‌نامه به امضای صمد حسن‌‌‌زاده، رئیس اتاق ایران و علی انصاری، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌‌‌های صنعتی ایران رسید.
ضرورت خصوصی‌‌‌سازی شهرک‌‌‌های صنعتی
رضا انصاری، مدیرعامل سازمان صنایع کوچک و شهرک‌‌‌های صنعتی ایران، در این نشست تاکید کرد: برای قرار گرفتن در زنجیره ارزش جهانی و ورود به رقابت‌‌‌های بین‌المللی، چاره‌‌‌ای نداریم جز اینکه تکنولوژی را در رأس فعالیت‌‌‌های بنگاهی قرار دهیم. امروز همه بنگاه‌‌‌های اول دنیا تکنولوژی‌‌‌محور هستند، یعنی پارادایم‌‌‌های توسعه صنعتی تغییر کرده و اقتصاد دانش‌‌‌بنیان ملاک عمل قرار گرفته است.
او خاطرنشان کرد: در دنیای امروز فناوری‌‌‌ها جایگاه مهم و جدی دارند و واحدهایی که بر پای تکنولوژی فعالیت می‌کنند در زنجیره ارزش جهانی به‌راحتی وارد شده و رقابت می‌کنند. انصاری با اشاره به تجربه عملکردی شرکت ASML گفت: این شرکت کوچک هلندی با اتکا به تکنولوژی‌‌‌های نوین توانست به شریک تجاری شرکت TSMC، غول تایوانی صنعت نیمه‌‌‌هادی و پردازنده‌‌‌ها تبدیل شود.مدیرعامل شرکت شهرک‌‌‌های صنعتی ادامه داد: برای حضور در زنجیره ارزش جهانی باید به تکنولوژی، فاینانس و بازار توجه جدی کرد. تمرکز بیش از حد روی سیاستگذاری‌‌‌ها بدون توجه به استراتژی، بی‌‌‌نتیجه خواهد بود، پس باید راهبرد داشته باشیم.او درباره مشکلات شهرک‌‌‌های صنعتی نیز گفت: حدود 870شهرک صنعتی دولتی در حال فعالیت و حدود 70شهرک غیردولتی فعال و در حال بهره‌‌‌برداری وجود دارد. حدود 320شهرک صنعتی از طریق شرکت‌های خدماتی اداره می‌شود. بیش از 90‌درصد شهرک‌‌‌های فعال در سراسر کشور، دولتی هستند. با این حال شهرک‌‌‌های غیردولتی بهره‌‌‌ورتر هستند، پس باید به سمت خصوصی‌‌‌شدن شهرک‌‌‌ها برویم. برای رسیدن به الگویی مناسب برای مدیریت شهرک‌‌‌ها باید به سمتی برویم که مدلی از شهرداری‌‌‌ها باشد. این تغییر، نیازمند اصلاح قانون است.
مدیرعامل شرکت شهرک‌‌‌های صنعتی ادامه داد: زیرساخت‌‌‌های شهرک‌‌‌های صنعتی با قیمت‌های امروز 480‌هزار میلیارد تومان ارزش دارد که از این بین 34‌هزار میلیارد تومان از این زیرساخت‌‌‌ها فرسوده هستند و در تلاشیم با کمک قانون بودجه این مساله را حل کنیم.انصاری درباره بهای زمین در شهرک‌‌‌های صنعتی نیز گفت: موضوع را بررسی خواهیم کرد و نباید از اهداف اصلی، دور شویم. آنچه برای ما اهمیت دارد این است که تکنولوژی را دغدغه اصلی در نظر بگیریم؛ زیرا برای ایجاد صنعت رقابت‌‌‌پذیر، تکنولوژی حرف اول را می‌‌‌زند.
مسیر توسعه
صمد حسن‌‌‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایران، هم در این نشست با اشاره به نقش شهرک‌‌‌های صنعتی در رشد تولید و توسعه اقتصادی کشور، گفت: توجه به بنگاه‌‌‌های کوچک و متوسط، نقش اساسی در خروج اقتصاد از رکود دارد. توانمندسازی بنگاه‌‌‌های کوچک و متوسط، شبکه‌‌‌سازی و ساختارمند کردن ارتباط بین آنها به منظور ایجاد رقابت‌‌‌پذیری مناسب، از اهداف اصلی امضای تفاهم‌‌‌نامه همکاری در برنامه توسعه نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ایران است.
حسن‌‌‌زاده با بیان اینکه بنگاه‌‌‌های کوچک و متوسط در ایران نقش قابل‌توجهی در اشتغال‌زایی دارند، گفت: لازم است این بنگاه‌‌‌ها حمایت شوند تا از منظر ارزش‌‌‌افزوده نیز جایگاه درخوری به خود اختصاص دهند. در صورتی که برنامه توسعه نظام مبادلات پیمانکاری فرعی ایران به‌درستی اجرا و پیاده‌سازی شود، راه ارتباط بین بنگاه‌‌‌های کوچک تولیدی با کارفرمایان بین‌المللی نیز باز خواهد شد.
او در ادامه به برخی چالش‌‌‌هایی که در شهرک‌‌‌های صنعتی جاری هستند، اشاره و تصریح کرد: برخی سرمایه‌گذاران در شهرک‌‌‌های صنعتی ورود می‌کنند و به دلیل شرایط اقتصادی موجود، موفق به شروع فعالیت نمی‌‌‌شوند و زمان طولانی معطل می‌‌‌مانند تا بتوانند زیرساخت‌‌‌های تولید را مهیا کنند. در این حین به دلیل طولانی شدن فرآیندها و طبق قانونی که نباید زمین‌‌‌های شهرک بدون استفاده باقی بمانند، شاهد واگذاری زمین به فرد دیگری هستیم. به نظر می‌رسد در این وضعیت نباید چنین قانونی را اعمال کرد. بهای واگذاری زمین‌‌‌ها هم بسیار بالاست. رئیس اتاق ایران با بیان اینکه سند شهرک‌‌‌های صنعتی به عنوان وثیقه و ضمانت مورد تایید نیست، گفت: لطفا شرایطی را فراهم کنید تا این اسناد به‌عنوان وثیقه بانکی مورد استفاده قرار گیرند. حسن‌‌‌زاده افزود: سطح خدمات‌‌‌دهی شهرک‌‌‌ها در ایران مناسب نبوده و تاسیسات و زیرساخت‌‌‌ها در شهرک‌‌‌های صنعتی طبق استانداردهای بین‌المللی نیست. اعضای اتاق ایران برای حل مشکلات مربوط به شهرک‌‌‌های صنعتی، مطالبه‌‌‌گر هستند تا بودجه کافی به شهرک‌‌‌ها تخصیص پیدا کند.
حضور بنگاه‌‌‌های کوچک و متوسط در چرخه تولید و صادرات
پیام باقری، نایب‌‌‌رئیس اتاق ایران، هم گفت: نظام مبادلات پیمانکاری، یک‌‌‌ترم بین‌المللی است که برای اولین مرتبه از سوی یونیدو مطرح شد و امروز در بسیاری از کشورها این شرایط حاکم شده است. اصل این تفاهم‌‌‌نامه هم‌‌‌رسانی بین عرضه و تقاضاست. مرزهای جغرافیایی در نظام مبادلات پیمانکاری از بین رفته و تمرکز روی تقویت شرکت‌های کوچک و متوسط و صادراتی کردن این شرکت‌هاست تا تولیدات خود را راحت‌‌‌تر در اختیار مصرف‌کنندگان قرار دهند.
پروژه SPX عضویت فراگیر اتاق‌‌‌ها را ممکن می‌کند
بابک ولی‌‌‌زاده، مدیر اجرای پروژه SPX در اتاق ایران درباره روند اجرای پروژه که از سال 1396 شروع شده است، گفت: عضویت فراگیر یکی از اهداف کلی و اولویت‌‌‌های اتاق دهم است. در این زمینه، اقدامات پژوهشی صورت گرفته است و مشخص شد برای تحقق این هدف باید به سمت خدمت‌‌‌محوری برویم. اتاق‌‌‌ها امروز خدماتی را ارائه می‌دهند و برای جذاب شدن این خدمات برای عضویت فراگیر می‌‌‌توان SPX را خدمتی جدید تلقی کرد.
تسهیل و تقویت روابط پیمانکاری
طهمورث لاهوتی، معاون سازمان صنایع کوچک، هم گفت: سازمان صنایع کوچک از سال 1386 به این موضوع ورود کرد. در 10استان این پروژه را شروع کرده و سعی داشته از همان ابتدا اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی را در کنار خود داشته باشد. با تشکیل شورای راهبری و ساختار اجرای پروژه، فرآیند کار، شروع می‌شود و در قدم اول ضرورت داشت، شاهد تمدید تفاهم‌‌‌ها بین اتاق ایران و سازمان باشیم. او از تشکیل اولین کمیته تخصصی در حوزه نفت و نیرو خبر داد و افزود: اولین نشست این کمیته تخصصی با حضور مدیران دولتی و خصوصی برگزار شد. ماموریت اصلی پروژه تسهیل و تقویت روابط پیمانکاری با ایجاد سکوی هوشمند همکاری‌‌‌هاست. تقویت زنجیره ارزش هم در این پروژه دنبال می‌شود.
لاهوتی با توجه به اسناد بالادستی مانند قانون برنامه هفتم گفت: موضوع تحرک‌‌‌بخشی صادرات، کاهش خام‌‌‌فروشی و تقویت زنجیره ارزش که از اهداف همین پروژه هم هست، در قالب قانون برنامه هفتم نیز پیگیری می‌شود. علاوه بر این، توسعه روابط بین بنگاه‌‌‌های بزرگ و کوچک نیز در دستورکار قرار دارد. طبق برنامه‌‌‌ریزی انجام‌شده، تا پایان سال‌جاری ساختار اجرایی این پروژه نهایی خواهد شد.
انتظارات از شهرک‌‌‌های صنعتی
محمدصادق حمیدیان، رئیس اتاق شیراز از دخالت‌‌‌های ناروا در شهرک‌‌‌های صنعتی سخن گفت و اظهار کرد: 6شهرک صنعتی داریم که هیچ‌کدام واگذار نشده‌اند. تقاضا داریم در روند تغییر مدیران از بدنه سازمان استفاده شود تا افرادی که مدیریت را به عهده می‌‌‌گیرند، توان و حرفه لازم را داشته باشند.
یونس ژائله، رئیس اتاق تبریز افزود: قرار بود بخشی از مالیات ارزش‌‌‌افزوده برای تجهیز شهرک‌‌‌های صنعتی صرف شود؛ اما در عمل اقدامی را ندیدیم. سطح زیرساخت‌‌‌های خدمت‌‌‌رسانی شهرک‌‌‌ها قابل دفاع نیست. محمد ایرانی، رئیس اتاق قم گفت: بهای زمین در شهرک‌‌‌ها مدام در حال افزایش است و روند سرمایه‌گذاری واحدهای کوچک و متوسط را سخت کرده است.
مهدی طبیب‌‌‌زاده، رئیس اتاق کرمان، از بی‌‌‌توجهی به شرایط حاکم بر شهرک‌‌‌های صنعتی انتقاد کرد و گفت: ضرورت دارد ماموریت ویژه‌‌‌ای تعریف شود و امکاناتی را هماهنگ با ماموریت‌‌‌های تعریف‌شده در شهرک‌‌‌های صنعتی ایجاد کنیم. 70‌درصد واحدهای کوچک به بلوغ سازمانی لازم نرسیده‌اند تا بتوانند در عرصه اقتصاد جهانی رقابت داشته باشند و ارتقای سطح تکنولوژی این واحدها رخ نداده است.