بزرگنمايي:
بازار آریا - دنیای اقتصاد : در پاکستان کافی است از طریق مقامات در بخش عمومی استخدام شوید تا رستگار شوید؛ زیرا نه نیازی به حضور در محل کار است و نه از بابت غیبت مجازات میشوید. این داستان فروپاشی بخش عمومی در پاکستان است که ریشه در فساد دارد.
امیررضا انگجی*: غیبت کارکنان و مقامات اجرایی در بخش عمومی، ارائه خدمات را در بسیاری از کشورهای در حال توسعه تضعیف کرده است. یک مطالعه تجربی در حوزه اقتصاد بخش عمومی متوجه شده است که این نوع غیبت و کارشکنی به ارتباطات سیاسی با سیاستمداران در حوزههای انتخابیه مختلف مرتبط است. در پنجابِ پاکستان، مداخله سیاسی بهطور معمول از پزشکان در برابر اقدامات نظارتی و تنبیهی محافظت میکند. سیاستمداران، اشتغال در بخش خدمات عمومی را برای خرید حمایت سیاسی تسخیر کرده و افرادی را در این بخش به کار گماشتهاند و این افراد بهدلیل ارتباط و محافظت سیاسی کارشکنی میکنند و در کار حاضر نمیشوند.
یک یافته جالب دیگر این است که در مناطقی که با فقدان رقابت سیاسی مواجهیم این ارتباطات شخصی بین پزشکان و کارکنان بخش عمومی و سیاستمداران با غیبت بیشتر نیز همراه است. بر مبنای نتایج تجربی این گزارش ما متوجه شدیم که اصلاحات در افزایش حضور پزشکان در حوزههایی که رقابت سیاسی وجود دارد، موثرتر بوده است؛ هم از طریق افزایش نظارت و هم از طریق مقامات ارشد بهداشتی که قادر به پاسخ موثرتر به دادههای جمعآوری شده در کلینیکها با عملکرد ضعیف هستند. نتایج نشان میدهد که فساد و ارتباطات سیاسی میتواند مانع از موفقیت اصلاحات شود. اصلاحات به جای بهبود عملکرد مناطق ضعیف، تنها مکانهایی را بهبود بخشیده که قبلا عملکرد بهتری داشتند.
چالشهای غیبت بخش عمومی
پرداختن به غیبت کارکنان بخش عمومی همچنان یک چالش مهم سیاستگذاری در بسیاری از کشورهای در حال توسعه است و این مشکلی اساسی و پایدار در اقتصاد سیاسی بخش عمومی است. در اوایل دهه2000، از هر سه معلم یک نفر و از هر پنج کارمند بهداشت یک نفر در سرتاسر بنگلادش، اکوادور، هند، اندونزی، پرو و اوگاندا در محل کار غایب بودند. اخیرا نیز طبق آمار 30درصد از تمام کارکنان بهداشتی در 10کشور آفریقایی غایب هستند. در محیط مورد بررسی این گزارش (پنجاب در پاکستان)، پزشکان بیش از دو سوم مواقع غیبت میکنند. بسیاری از دولتها در حال حاضر غیبت را عمدتا از طریق نظارت و ایجاد انگیزه برای حضور در کار هدف قرار دادهاند.
این گزارش با تمرکز بر استفاده از توزیع مشاغل بخش دولتی و عمومی بهعنوان خرید حمایت سیاسی، بررسی میکند که چرا این مشکل تا این حد چالش برانگیز است. ما درباره یک ارزیابی تصادفی کنترلشده از یک اصلاحات در سراسر منطقه پنجاب، استانی با بیش از 100میلیون نفر جمعیت در پاکستان که 297 حوزه انتخاباتی را دربرمیگیرد و به همین ترتیب شامل طیف متنوع و گستردهای از موقعیتهای سیاسی محلی است، گزارش میدهیم. در بدو امر، ارزیابی برای جمعآوری دادهها و عملکرد در مقیاسی طراحی شده که به ما امکان میدهد بفهمیم سیاست محلی چگونه بر غیبت و پتانسیل اصلاحات تاثیر میگذارد. تمرکز ما بر پیوند بین مشاغل حمایتی (در نتیجه ارتباط سیاسی و خرید حمایت) و غیبت (سوءاستفاده از مزایای این نوع از شغل) است. غیبت پزشک در پنجاب بسیار زیاد است، حتی نسبت به کشورهای مشابه و این کلینیکها مراقبتهای بهداشتی پیشگیرانه، خدمات پیش از زایمان و خدمات سرپایی را برای دهها میلیون پاکستانی روستایی ارائه میکنند. تضعیف این بخش شاید یکی از دلایلی است که پاکستان را در نرخهای پایین امید به زندگی و عدم تشکیل سرمایه انسانی به دام انداخته است.
این گزارش چند تجزیه و تحلیل جداگانه انجام میدهد. ابتدا، با تمام 34نفر از مقامات ارشد بهداشتی منطقه در استان مصاحبه میشود که هر کدام سیستمهای بهداشتی را مدیریت میکنند که به میلیونها نفر خدمات عمومی ارائه میکنند و همچنین 116معاون که برای آنها کار میکنند. پاسخدهندگان بهطور مداوم گزارش میدهند که تمایل سیاستمداران برای محافظت از پزشکان در برابر پاسخگویی دلیل اصلی غیبت است. 40درصد از این مسوولان بهداشتی گزارش میدهند که یک سیاستمدار در تصمیم آنها برای تحریم یک کارمند کم کار در سال گذشته دخالت کرده است. علاوه بر این، چنین مداخلاتی در حوزههای انتخاباتی کمتر رقابتی حتی رایجتر است. در کمرقابتیترین حوزههای انتخابیه مجلس استانی پنجاب، بازرسان بهداشت بهطور متوسط 6.03مورد مداخله سیاسی را گزارش میکنند؛ درحالیکه در رقابتیترین منطقه، 1.41مورد گزارش میشود. دوم، از یک ناپیوستگی رگرسیون جغرافیایی برای مطالعه نحوه ارتباط رقابت سیاسی با حضور پزشک استفاده شده است.
نکته مهم این است که در محیط مورد مطالعه، تغییرات در آستانههای جغرافیایی به آنهایی محدود میشود که مستقیما با سیاست مرتبط هستند. حرکت از یکسوم رقابتیترین حوزهها به یکسوم کمرقابتترین از نظر انتخابات سیاسی، حضور پزشک را 20درصد کاهش میدهد. اگرچه این نتیجه دقیقا به ما نمیگوید که چرا درجه رقابت سیاسی مهم است؛ اما نشان میدهد که بر حضور پزشکان تاثیرگذار است. علاوه بر این، پزشکانی که با سیاستمدار محلی خود در ارتباط هستند، 17.7درصد کمتر در یک نظارت تصادفی در محل کار حضور دارند. در نهایت، پزشکانی که هم از نظر سیاسی مرتبط هستند و هم در حوزههای انتخابیه کمتر رقابتی خدمت میکنند، 25.6درصد کمتر در کلینیکها یافت میشوند.
سوم، برخی اصلاحات نظارتی برای افزایش حضور پزشکان صورت گرفت. این اصلاحات با موفقیت نرخ بازرسی از کلینیکهای سلامت را افزایش داد و از طرفی میانگین حضور پزشکان را نیز افزایش داد. با این حال، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد افزایش نظارت، به نوبه خود، حضور پزشک را در رقابتیترین حوزههای انتخابیه از نظر سیاسی 10.2درصد افزایش داده است. علاوه بر این، در همین حوزههای انتخابیه، پزشکان بدون ارتباط با یک سیاستمدار 26.6درصد افزایش حضور دارند. در واقع کارآیی بوروکراسی توسط محیط اقتصاد سیاسی محدود میشود. بوروکراتهای ارشد فقط میتوانند حضور پزشک را در مناطق بسیار رقابتی از نظر سیاسی افزایش دهند و در آنجا نیز فقط برای پزشکان بدون ارتباط با سیاستمداران محلی این امر صورت میگیرد. هر سه تجزیه و تحلیل شواهدی را ارائه میدهد که سیاستمداران از پزشکان در برابر پاسخگویی به بوروکراتهایی که آنها را مدیریت میکنند، محافظت میکنند. این میتواند حاکی از این امر باشد که بخش عمومی پاکستان به محیطی برای استخدام نیرویکار سفارشی توسط سیاستمداران مبدل شده است.
این نتایج در ادبیات قابل توجهی درباره تعاملات بین سیاستمداران و بوروکراتها ریشه دارد. این ادبیات دلایل متعددی را ارائه میدهد که یک سیاستمدار ممکن است به دنبال دخالت در زمانی باشد که اصلاحات بر مشاغل بخش دولتی تاثیر میگذارد. مشاغل دولتی برای خرید حمایت سیاسی ایدهآل هستند. آنها میتوانند افراد را هدف قرار دهند، جریانی معتبر از مزایا را ارائه دهند و شرایط شغلی -مانند دستمزد، پست و الزامات گزارشدهی- اغلب به راحتی قابل تغییر هستند. سیاستمداران برای خرید حمایت برای حامیان خود در بخشهای دولتی و عمومی شغل ایجاد میکنند. فجایع چنین توزیع اشتغالی جدا از تخصیص غیربهینه منابع باعث انحراف از مسیر توسعه و شکلگیری بخشهای غیرمولد میشود. این خلاصهای از یافتههای این مطالعه تجربی درباره بخش بهداشت پاکستان است.
ساختار اداری بخش عمومی پنجاب
در استان پنجاب پاکستان، ارائه خدمات مراقبتهای بهداشتی توسط وزارت بهداشت، مستقر در دفتر مرکزی استان در لاهور مدیریت میشود. پنج نوع اصلی واحدهای خدمات بهداشتی وجود دارد و این گزارش بر پایینترین سطح، یعنی واحدهای بهداشتی پایه تمرکز میکند که از این به بعد به آنها «کلینیک» میگوییم. 2496کلینیک در پنجاب وجود دارد که تقریبا همه آنها در مناطق روستایی و حومه شهری فعالیت میکنند. هر کلینیک تقریبا به یک بخش خدمات میدهد که کوچکترین واحد اداری در پاکستان است. این کلینیکها بهگونهای طراحی شدهاند که اولین ایستگاه برای بیمارانی باشد که به دنبال درمان پزشکی در یک مرکز دولتی هستند. آنها خدمات متعددی از جمله واکسیناسیون، درمانهای سرپایی و مراقبتهای بهداشتی نوزادان و باروری را ارائه میدهند. هر کلینیک دارای یک پزشک است که بهعنوان افسر پزشک (Medical Officer) شناخته میشود که توسط تیمی شامل یک توزیعکننده، یک بازدیدکننده حوزه سلامت، یک سرپرست بهداشت و تغذیه مدارس، یک تکنسین بهداشت، یک ماما و سایر کارکنان کمکی پشتیبانی میشود. بهطور رسمی، کلینیکها با همه کارکنان از ساعت 8صبح تا 2بعدازظهر، از دوشنبه تا شنبه باز هستند.
تمرکز این گزارش بر افسران پزشک است که این کلینیکهای روستایی را مدیریت میکنند. این افسران، پزشکان عمومی هستند که پنجسال دوره دانشکده پزشکی را گذرانده و تقریبا همیشه آموزشدیدهترین متخصصان بهداشت در مناطق روستایی هستند. پزشکان یا بهعنوان کارمند دائمی استان توسط اداره بهداشت پنجاب یا بهصورت قراردادی در سطح ناحیه توسط یک بوروکرات ارشد استخدام میشوند. درحالیکه پزشکان با افزایش سابقه کار درآمد بالاتری دریافت میکنند، مجموعه وظایف آنها بهطور قابل توجهی افزایش نمییابد. تعداد بسیار کمی از این پزشکان برای تبدیل شدن به افسران معاون یا بازرس بهداشتی، درجات بالا را طی میکنند. در مقایسه با 2496پست افسر پزشکی در کلینیکها، تنها حدود 145بازرس بهداشتی از این دست وجود دارد.
تحت چتر ریاست بخش ولایات، دولتهای ولسوالی مسوول مدیریت کلینیکهای عمومی هستند. اداره بهداشت منطقه توسط یک افسر اجرایی منطقه (EDO) اداره میشود که از این به بعد «مقام ارشد بهداشتی» نامیده میشود و به مدیرکل خدمات بهداشتی و دبیر اداره بهداشت در لاهور گزارش میدهد. تنها 36مقام ارشد بهداشتی در پنجاب وجود دارد که یک نفر به ازای هر منطقه است. شکل این سلسلهمراتب مدیریت بهداشتی سادهشده را در پنجاب پاکستان نشان میدهد.
معاونان منطقه یا همان بازرسان (ردیف دوم از پایین در شکل)، پایینترین سمت را در کادر افسری اداره بهداشت منطقه به خود اختصاص میدهند. بازرسان این اختیار را دارند که کارکنان غایب کلینیک را با صدور یک اخطار نمایشی مجازات کنند و از کارکنان بخواهند غیبت خود را به مسوول ارشد بهداشت توضیح دهند. در موارد شدید غیبت مداوم طبق قانون کارآیی، انضباط و پاسخگویی کارکنان پنجاب، مقامات ارشد بهداشتی میتوانند بهطور رسمی حقوق کارکنان قراردادی، از جمله پزشکان را تعلیق کنند. آنها همچنین میتوانند کارکنان غایب را بهطور غیررسمی با انتقال آنها به مکانهای کمتر مطلوب مجازات کنند. مقام ارشد بهداشتی برای اطمینان از حضور کارکنان، کاملا به این بازرسان متکی است. بازرسان بهطور متوسط 21کلینیک در حوزه قضایی خود دارند و انتظار میرود هرماه یکبار به آنها مراجعه کنند. در طول این بازدیدها، بازرسان یافتههای خود را در یک فرم استاندارد ثبت میکنند و دادههای مربوط به استفاده، دردسترس بودن منابع و غیبت نیروی کار را جمعآوری میکنند.
این سیستم بازرسی توانایی مقامات ارشد بهداشتی را برای نظارت بر بازرسان خود محدود میکند. با تشدید این مشکل، مقامات ارشد بهداشتی نیز تنها دو ابزار ناکارآمد برای تحریم بازرس دارند: صدور توبیخ شفاهی یا در موارد جدی، ارسال درخواست کتبی برای رسیدگی به مقامات استانی. روند تحقیقات طولانی، بهشدت بوروکراتیک و مستعد مداخله سیاستمداران منتخب است؛ اگرچه میتواند به عواقب جدیتری منجر شود. نگرانیهای شغلی مقامات ارشد بهداشتی و بازرسان نیز اساسا متفاوت است. مقام ارشد بهداشت مستقیما به مقامات ارشد استانی گزارش میدهد که با موانع بوروکراتیک کمی برای تحریم و مسوول نگه داشتن مستقیم مقامات ارشد بهداشتی برای ارائه خدمات در منطقه خود مواجه هستند. عملکرد خوب یک مقام ارشد بهداشتی معمولا با انتصاب در یک مقام بالاتر پاداش میگیرد؛ اما در مقابل، بازرسان نه بهطور رسمی و نه عملا برای ارائه خدمات بهداشتی پاسخگو نیستند. منصوبشدگان به این پست پایینتر باید چندین سال خدمت کنند تا اینکه برای ارتقا به سطح بعدی در منطقه در نظر گرفته شوند و به ندرت به سمتهای بالاتر صعود کنند. این ملاحظات بهشدت به نحوه واکنش مسوولان بهداشتی به فناوریهای جدید که نظارت را آسانتر میکنند، بستگی دارد.
این گزارش از سه منبع داده استفاده میکند: 1) مصاحبه با مقامات ارشد بهداشتی و بازرسان درخصوص ویژگیهای کارشان و میزان مداخلات سیاسی. 2) ممیزی حضور و غیاب از طریق 3 با بازدید ناگهانی از 850 کلینیک و مصاحبه با پزشکان در یک نمونه معرف از کلینیکها و پرسش از اینکه آیا آنها مقامات سیاسی را میشناسند یا نه و 3) دادهها درباره نتایج انتخابات.
دخالت سیاسی در مدیریت بوروکراتیک
مداخله سیاسی در بوروکراسی در پاکستان میتواند حداقل به دو صورت عمل کند. اولا، سیاستمداران میتوانند به مقامات بهداشتی کمک کنند تا در منطقه مورد نظر خود که اغلب شهرستان محل سکونت آنهاست، پست دریافت کنند. پزشکانی که سیاستمداران را میشناسند، احتمال بیشتری دارد که به شهر خود نزدیکتر باشند. ثانیا پس از گرفتن پست، پزشکان و کارکنان کلینیک نیز در عوض حمایت از سیاستمداران، در برابر تعلیق، انتقال و سایر تحریمها بهدلیل عملکرد ناقص، درخواست کمک میکنند. اغلب کارکنان کلینیکها به قبایل و خانوادههای قدرتمند سیاسی تعلق دارند. این کارکنان میتوانند حداقل دو نوع لطف به سیاستمداران ارائه کنند. اول، آنها میتوانند شبکههای خود را برای بسیج آرا فعال کنند. اگرچه این مطالعه این نوع بسیج را مستقیما اندازهگیری نمیکند، کارشناسان مختلفی که برای این پروژه مصاحبه شدهاند بهطور مستقل تایید کردند که این یک کانال مرتبط در زمینه ما است. در واقع، شواهدی وجود دارد که نشان میدهد پزشکان درحالیکه در مقام رسمی خدمت میکنند، مستقیما برای کاندیداها تبلیغ میکنند. ثانیا، کارکنان کلینیک معمولا برای کمک به کمیسیون انتخابات در تهیه فهرست رایدهندگان و نظارت بر رایگیری در روز انتخابات استخدام میشوند.
بنابراین آنها میتوانند بهطور قابل توجهی به کمپین انتخاباتی یک سیاستمدار با سوگیری در لیست رایدهندگان یا با چشمپوشی از رای دادن و تقلب کمک کنند. مطابق با این، ما یک رابطه مثبت قوی بین سهم پزشکان در یک حوزه انتخابیه مییابیم که گزارش میدهند سیاستمدار انتخابی خود را در سال2011 میشناسند. همچنین ممکن است سیاستمداران بخواهند بدون انتظار منافع متقابل مستقیم، برای پزشکان مزایایی را ارائه دهند. در مصاحبههای انجامشده، سه بوروکرات ارشد سابق با تجربه در بخش بهداشت پنجاب توضیح دادند که چگونه نامزدها برای جلب اعتماد رایدهندگان نیازمند نشان دادن نفوذ عمومی بر دستگاههای دولتی محلی هستند. پلیس محلی، دادگاهها و خدمات عمومی بهعنوان دستگاههای اجرایی مطلوب برای نفوذ شخصیتهای سیاسی تلقی میشوند. توانایی سیاستمداران برای تاثیرگذاری بر دستگاههای دولتی، از جمله تاثیرگذاری بر پست و ارتقای مقامات بخشهای خدماتی، بر برداشت رایدهندگان از نامزد نیز تاثیر میگذارد. در پنجاب، شهروندان آگاه هستند که سیاستمداران با محدودیتهای اجرایی محدودی روبهرو هستند. در نتیجه، حتی اگر اشتغال پزشکان مطرح باشد، هدایت یک پست به یک پزشک ابزار مهمی برای نشان دادن قدرت و شایستگی سیاستمدار را فراهم میکند. شکل گزارش آمار خلاصهای را درباره تحت فشار قرارگیری گزارششده توسط بازرسان و مقامات ارشد بهداشتی گزارش میکند. پاسخدهندگان موارد زیر را گزارش میکنند:
الف) عدم اقدام علیه پزشکان یا سایر کارکنانی که در شهرستان یا ناحیه خود عملکرد نامناسبی داشتند.
ب) تخصیص پزشکان یا سایر کارکنان به پست مورد نظرشان.
40درصد از مقامات بهداشتی گزارش میدهند که این نوع مداخله مذکور در بالا را تجربه کردهاند و 32درصد از همه پاسخدهندگان گزارش میدهند که از سوی اعضای منتخب مجامع استانی تحت فشار قرار گرفتهاند.
ارتباطات، رقابت سیاسی و حضور پزشک
بررسی رابطه ارتباطات سیاسی پزشکان با حضور پزشک و مقایسه مناطق با رقابت سیاسی متنوع حقایق جالبی آشکار میکند. مشاهده میشود که حضور پزشک در مناطق تحت کنترل کم است. درحالیکه بازدیدهای اعلامنشده در ساعات عادی کار انجام میشد، تنها در 22.5درصد از بازدیدها پزشکان بر سر کار حاضر بودند. درحالیکه قرار بود در تمام کلینیکها پزشک حضور داشته باشد. با این حال، بهدلیل ترکیبی از کمبود پزشک، عدم علاقه به پستهای روستایی و شاید گزارش نادرست برای غیبت پنهان، متوجه میشویم که تنها 53.1درصد از کلینیکها بهطور رسمی پزشک دارند. حتی با توجه به این نرخ پایین، پزشکان تنها در 42.1درصد از پستهای واقعی حضور داشتهاند. از مجموعه پزشکانی که مشاهده میکنیم، 25.3درصد گزارش میدهند که مقام سیاسی را شخصا میشناسند. آزمایش اینکه آیا میزان رقابت سیاسی در یک حوزه انتخابیه بر حضور پزشک تاثیر میگذارد یا خیر با استفاده از یک OLS با اثرات ثابت و همچنین یک رویکرد ناپیوستگی رگرسیون جغرافیایی انجام میشود که از توضیح جزئیات آن اجتناب میکنیم.
خلاصه کلام
غیبت در میان کارمندان دولتی یک مشکل بسیار پایدار در کشورهای در حال توسعه است. بهطور مناسب، تحقیقات فعلی بر جنبههای فنی این موضوع تمرکز میکند و ریشه آن را در عدم تقارن اطلاعاتی بین مدیران و عوامل تحت نظارت میداند. اگر غیبت نتیجه مشکلات فنی بین بوروکراتهای ارشد و کارمندان دولتی در سطح محلی باشد، بهبود نظارت باید یک پاسخ سیاستی موثر باشد. به همین ترتیب، بدنه قابل توجهی از تحقیقات تجربی اخیر پتانسیل نظارت برای بهبود ارائه خدمات عمومی را بررسی میکند. این مطالعات نتایج متفاوتی را ارائه میدهند و توجه را به ماهیت حیاتی درک اینکه آیا محیط
اقتصاد سیاسی میتواند چنین اصلاحاتی را حفظ کرده یا مانع شود، جلب میکند. نتایج گزارش حاضر اهمیت ملاحظات
اقتصاد سیاسی را در تعیین اینکه آیا ابتکارات نظارتی موثر خواهند بود، برجسته میکند.
این گزارش بینشی را درباره اینکه چرا پزشکان عمومی اغلب غایب هستند و اینکه چرا اصلاحات با هدف حل مشکل با موفقیتهای متفاوتی روبهرو میشود، ارائه میدهد. درباره پاکستان سیاستمداران بهطور معمول با بوروکراتهایی که مایل به افزایش حضور کارکنان در بخش عمومی هستند، مقابله میکنند. پزشکان، کمتر (در مراکز عمومی) در جایی که سیاست رقابتی نیست و بهویژه زمانی که با سیاستمداران ارتباط مشترک دارند، کار میکنند. این با این دیدگاه مطابقت دارد که سطوح پایین رقابت، حوزههای انتخابیه را در یک تعادل اشتغال حمایتی قرار میدهد که در آن پستهای پزشکی حمایت سیاسی برای سیاستمداران فراهم میکند. از طرفی متوجه شدیم که افزایش بازرسیهای ناشی از فناوری جدید، فقط حضور پزشکان را در حوزههای رقابتی که ارتباط سیاسی نداشتند، افزایش داد. باز هم، این به سیستمی اشاره میکند که در آن پزشکان نیازی به پاسخگویی به بازدیدهای منظمتر توسط بازرسان احساس نمیکنند. این نشان میدهد که پزشکان وابسته به سیاستمداران پرنفوذ که در حوزههای انتخابیه غیررقابتی کار میکنند، وقتی مدیران بوروکرات از غیبت آنها مطلع میشوند، اهمیتی نمیدهند. دادههای گزارش نمیتوانند بهطور کامل نحوه عملکرد این کار را نشان دهند؛ اما این یافتهها نشان میدهند که موارد زیر عناصر مهمی در مدلی هستند که دلایل سیاسی را مشخص میکنند که غیبت هم زیاد است و هم در برابر اصلاحات مقاوم است. اول، حداقل برخی از بوروکراتهای ارشد میخواهند به این مشکل رسیدگی کنند و بهطور موثر از فناوریهای جدید برای این کار استفاده خواهند کرد. دوم، سیاستمداران مرتبا در تلاشهای بوروکراتها برای افزایش حضور دخالت میکنند. سوم، پزشکانی که با سیاستمداران ارتباط دارند میدانند که از آنها محافظت میشود و بنابراین کمتر در محل کار حاضر شده و کمتر به افزایش نظارت اهمیت میدهند و سرانجام، مشکل غیبت و سیاستمدارانی که تلاشهای بوروکراتیک را برای کاهش آن محدود میکنند در حوزههایی متمرکز خواهد شد که با سطوح پایین رقابت سیاسی مشخص میشوند.
درحالیکه این توصیف خلأهایی ایجاد میکند، به مجموعه گستردهتری از مداخلات برای مبارزه با غیبت کارکنان اشاره دارد. اول، حرفهای کردن خدمات دولتی و حذف دخالت سیاستمداران در تصمیمات مربوط به استخدام بوروکراتیک، اخراج، ترفیع و استخدام، فرصت استفاده از این موقعیتها بهعنوان خرید حمایت سیاسی را از بین میبرد. با این حال، اجرای چنین اصلاحات سیاستی در عمل دشوار است و مجموعهای از راهحلهای جایگزین ممکن است امیدوارکنندهتر باشد. در کل این گزارش نشان داد که مبادله دو طرفه سودآوری میان کارکنان خدمات عمومی و سیاستمدران وجود دارد. اما نتایج این مبادله سیاسی منجر به تضعیف بخش عمومی در کشورهای در حال توسعه و توسعهنیافته شده است. فروپاشی و تضعیف بخش عمومی صدمات جبرانناپذیری به کشورهای در حال توسعه تحمیل میکند. پاکستان نمونه جالبی از تبدیل شدن بخش عمومی به حیاط خلوت سیاستمداران است.
* پژوهشگر توسعه