بازار آریا - مرکز مبادله ایران: روز 27 دی ماه سال گذشته، نخستین جلسه حراج شمش طلا در مرکز مبادله ارز و طلای ایران برگزار شد. با نگاهی به روند یک ساله حراج شمش طلا در مرکز مبادله ایران می‌توان مسیر رو به رشد مدیریت و تنظیم‌گری مرکز مبادله ایران به نمایندگی از بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را در بازار شمش طلای استاندارد مشاهده کرد.مسیری که تاکنون به معامله بیش از 14 هزار کیلوگرم طلای خالص در این بازار نوظهور و البته کارآمد و موثر منجر شده است.
به اذعان کارشناسان و فعالان صنف طلا و جواهر این مرکز با راه‌اندازی تالار حراج شمش طلا قدمی بزرگ در حوزه فلزات گران‌بها برداشت، تا بتواند با عرضه مستقیم شمش طلای استاندارد و با خلوص بالا، کمک شایانی به فعالان حوزه بازار طلای کشور داشته باشد.
27 دی ‌‌‌ماه 1402؛ نخستین مراسم حراج نخستین جلسه حراج شمش طلای مرکز مبادله ایران در 27 دی ماه برگزار شد، جلسه‌‌‌‌‌‌ای که با حضور فعالان صنعت طلا، 10کیلو شمش طلا با عیار حداقل 995 در هزار و با میانگین قیمت 3 میلیارد و 404 میلیون تومان به ازای هر شمش، معامله شد و این سرآغاز روند شروع حراج‌‌‌های شمش طلا در مرکز مبادله ایران شد. در آن مقطع زمانی برخی فعالان صنعت و رسانه‌ها با دیده تردید به فعالیت بازار جدید تاسیس شمش طلای مرکز مبادله می‌نگریستند و حتی نگران بودند که این مرکز با دخالت دستوری و قیمت‌‌‌گذاری کاذب مانع کشف قیمت‌‌‌های ناشی از عرضه و تقاضای بازار شود؛ اما به تدریج که مکانیسم معاملات و کشف قیمت آشکارتر شد، اعتماد به این بازار نیز به‌طور روزافزونی افزایش یافت و معاملات چند عددی شمش طلا در روزهای نخست، به معاملات چند صد کیلویی در هر جلسه رسید که این روند ناشی از اعتماد هر دو گروه خریداران و فروشندگان به این بازار بود.
معامله 14 هزار کیلو طلای خالص طی یک سال
از اواخر دی ماه 1402 تا اواخر دی‌‌‌ماه 1403، هشتاد و دو جلسه حراج شمش طلا برگزار شده که در مجموع، 14 هزار و 117کیلوگرم شمش طلا به ارزش بیش از 69هزار میلیارد تومان معامله شده است. این امر بدان معناست که مرکز مبادله با راه‌اندازی این بازار از یک‌سو 14 تن شمش طلا به دست تولیدکنندگان و فعالان صنف طلا و جواهر رسانده و از سوی دیگر حدود 69 همت منابع ریالی صادرکنندگان کشور را به سرعت در اختیار آنان قرار داده است.کمترین و بیشترین حجم معامله با نگاهی مقایسه‌‌‌ای به 82 مراسم حراج شمش طلا برگزار شده، کمترین میزان فروش شمش طلا در دومین جلسه حراج با 5 کیلوگرم و با میانگین قیمت 3 میلیارد و 603 میلیون تومان و بیشترین فروش شمش طلا نیز با 567کیلوگرم و با میانگین قیمت 4 میلیارد و 719 میلیون تومان در حراج شماره چهلم انجام شد.
کمترین و بیشترین میانگین قیمت
بر اساس آمار و اطلاعات اداره بازار طلای مرکز مبادله ایران، کمترین میانگین قیمت به ازای هر شمش طلای استاندارد برابر با 3میلیارد و 404 میلیون تومان در حراج شماره یک بوده است و بیشتر میانگین قیمت نیز متعلق به حراج شماره 82 با میانگین قیمت 6 میلیارد و 997 میلیون تومان به ازای هر کیلوگرم شمش طلای استاندارد بوده است.
کمترین و بیشترین ارزش ریالی معاملات
طبق داده‌های منتشر شده، کمترین ارزش ریالی معاملات برای یک جلسه حراج برابر با 180 میلیارد و 160 میلیون ریال بوده است که در حراج شماره 2 به ثبت رسید و بیشترین ارزش ریالی معاملات شمش طلا برابر با 26هزار میلیارد و 740 میلیون ریال در حراج شماره 40 ثبت شد.

کمترین و بیشترین حجم معاملات بر اساس ماه
با توجه به اینکه حراج‌‌‌های شمش طلای مرکز مبادله ایران به صورت منظم و مستمر و به صورت هفتگی(روزهای یکشنبه و سه‌‌‌‌‌‌شنبه) برگزار می‌شود، می‌توان در دسته‌بندی ماهانه، گزارشی از روند معاملات به صورت ماهانه نیز ارائه کرد. بر همین اساس، کمترین میزان حجم مورد معامله شده در ماه، برابر با 421 کیلوگرم در بهمن ماه 1402 بوده است و بیشترین حجم معامله شده برابر با 1871 کیلوگرم در اردیبهشت ماه 1403 انجام گرفته است.
کمترین و بیشترین حجم ارزش ریالی بر اساس ماه
همان‌طور که به کمترین و بیشترین حجم معامله شده شمش طلا به صورت ماهانه اشاره کردیم، در این بخش نیز به کمترین و بیشترین ارزش ریالی معاملات شمش در ماه اشاره خواهیم کرد.بر همین اساس، کمترین میزان ارزش معامله شده در بهمن ماه 1402 بود که مقدار آن حدود 15 هزار میلیارد ریال بوده است و بیشترین ارزش ریالی معامله شده نیز متعلق به اردیبهشت‌‌‌ماه 1403 در حدود 84 هزار میلیارد ریال بوده است.
کمترین و بیشترین حجم عرضه
در طول یک سال گذشته، کمترین حجم عرضه شمش طلا در حراج شماره یک و برابر با 17 کیلوگرم بوده است و بیشترین حجم عرضه شده در حراج شماره 25 برابر با 670 کیلوگرم بوده است .
کمترین و بیشترین تقاضای خرید
در طول 82 مرحله از برگزاری جلسات حراج شمش طلا در مرکز مبادله ایران، کمترین میزان تقاضای خرید برابر 4 کیلوگرم در حراج شماره 3 بوده است و بیشترین آن نیز برابر با 520 کیلوگرم در حراج شماره 53 ثبت شده است.
تعداد کل خریداران و فروشندگان
بر اساس آمار منتشره توسط اداره بازار طلای مرکز مبادله ایران، در یک سال گذشته تعداد کل خریداران 104 نفر و تعداد کل فروشندگان 361 نفر ثبت شده است. همچنین رکورد بیشترین حجم خرید توسط یک خریدار برابر با 571 کیلوگرم و بیشترین حجم فروش توسط یک عرضه‌‌‌کننده برابر با 1071 کیلوگرم بوده است.
به نظر می‌‌‌رسد، تالار شمش طلای مرکز مبادله ایران در یک‌سالگی خود توانسته در بین فعالان صنعت مصنوعات طلا جایگاه مناسبی به دست آورده و با سازوکار شفافی که در روند معاملات شمش در پیش گرفته است، اعتماد تولیدکنندگان و فعالان این حوزه را تامین کند.