بازار آریا

آخرين مطالب

چرا منابع اقتصادی ما در حال اتمام است و راهکار چیست؟

مساله چیست؟ اقتصاد ایران

مساله چیست؟
  بزرگنمايي:

بازار آریا - روح‌اله اسلامی ساختار اقتصادی ایران بر پایه ارائه کالاهای عمومی ارزان و یارانه‌ای شکل گرفته است. این مدل، به‌جای تخصیص بهینه منابع، رقابتی برای مصرف بیشتر ایجاد کرده است. در چنین سیستمی، هر فرد یا بنگاهی که بتواند بیشتر از منابع عمومی مانند آب، برق، بنزین، گازوئیل و دارو استفاده کند، خود را برنده می‌داند.
این منطق معیوب، نه‌تنها موجب افزایش بی‌رویه مصرف شده، بلکه سرمایه‌گذاری در تولید را کاهش داده و بخش خصوصی را از اقتصاد فراری داده است. دولت نیز با اتخاذ سیاست‌های انحصاری و گسترش مداخله خود در بازار، عملا کیفیت خدمات را پایین آورده و امکان تنوع در ارائه آنها را از بین برده است. این روند به بروز کمبودها، ناترازی در عرضه و تقاضا، قطعی برق، کاهش منابع آبی و شکل‌گیری بازارهای غیررسمی منجر شده است. از سوی دیگر، فساد و رانت‌جویی که زائیده همین ساختار معیوب هستند، موجب تخصیص ناعادلانه منابع و افزایش نارضایتی عمومی شده‌اند. در چنین شرایطی، افراد به جای سرمایه‌گذاری در تولید، ترجیح می‌دهند دارایی‌های امنی مانند طلا، دلار، سکه و زمین ذخیره کنند که این امر خود موجب افزایش تورم و کاهش رقابت اقتصادی شده است.
علل وضع موجود چیست؟
این بحران اقتصادی ریشه در دو محور اصلی دارد: فلسفه عدالت‌محور اقتصادی و دکترین خودکفایی. سیاست‌های اقتصادی ایران همواره بر پایه برابری توزیعی و دسترسی همگانی به منابع عمومی تنظیم شده‌اند. این تفکر که همه شهروندان باید به‌طور مساوی از کالاهای اساسی برخوردار شوند، بدون آنکه ملاحظات بهره‌وری و پایداری منابع در نظر گرفته شود، موجب شده است سیاست‌های حمایتی گسترده و قیمت‌گذاری دستوری جایگزین سازوکار طبیعی بازار شوند. در نتیجه، تخصیص بهینه منابع از بین رفته و مصرف‌گرایی بی‌ضابطه تشویق شده است.
از سوی دیگر، دکترین خودکفایی اقتصادی و سیاست‌های مبتنی بر استقلال مطلق، باعث ایجاد محدودیت در تجارت خارجی، کاهش تعاملات اقتصادی با دیگر کشورها و تمرکزگرایی شدید شده است. این نگاه که بر ضدیت با وابستگی خارجی و اتکای کامل به توان داخلی تاکید دارد، موجب شده است سیاست‌هایی همچون کنترل شدید سرمایه، محدودیت ورود بخش خصوصی و برنامه‌ریزی دولتی بر توسعه اقتصادی حاکم شود. در نتیجه، رقابت کاهش یافته، فرصت‌های تولیدی محدود شده و وابستگی به منابع داخلی بدون ایجاد ارزش افزوده پایدار، کشور را در چرخه‌ای از ناترازی و کمبود گرفتار کرده است. این سیاست‌ها همچنین باعث شده‌اند که دولت، به‌جای تنظیم‌گری و تسهیل رقابت، نقش محوری در اقتصاد ایفا کند که نتیجه آن کاهش کارآیی، افزایش فساد و تخصیص نامطلوب منابع بوده است.
راهکار چیست؟
اصلاحات اقتصادی باید به‌صورت تدریجی و با در نظر گرفتن منافع ملی و امنیت کشور انجام شود. نخستین گام، گذار از فلسفه عدالت‌محور به سمت فلسفه آزادی‌محور در اقتصاد است. این تغییر مستلزم احترام به مالکیت خصوصی، کاهش کنترل‌های دولتی و واگذاری تنظیم قیمت‌ها به بازار است. در این مسیر، لازم است که فضای رقابتی برای بنگاه‌های خصوصی تقویت شود تا انگیزه تولید و نوآوری افزایش یابد.
در گام بعدی، باید دکترین خودکفایی مطلق جای خود را به سیاست همکاری منطقه‌ای و بین‌المللی بدهد. پذیرش اصل تقسیم کار جهانی و تعامل اقتصادی با همسایگان، می‌تواند ضمن کاهش فشار بر منابع داخلی، زمینه را برای افزایش بهره‌وری و توسعه پایدار فراهم کند. در این راستا، سیاستگذاری اقتصادی باید به‌جای تمرکز مطلق بر خودکفایی بر ایجاد ارتباطات تجاری و جذب سرمایه خارجی استوار شود. دیپلماسی اقتصادی فعال و کاهش تنش‌های بین‌المللی، از الزامات این تحول است.
همچنین، لازم است سیاست‌های دولتی از مداخله مستقیم در اقتصاد به سمت تنظیم‌گری هوشمند تغییر یابند. حذف تدریجی یارانه‌های غیرهدفمند، رفع انحصارات دولتی و ایجاد فضای رقابتی برای کسب‌وکارها از جمله اقداماتی هستند که می‌توانند به تعادل منابع و افزایش کارآیی کمک کنند. اصلاح نظام مالیاتی نیز باید در اولویت قرار گیرد تا ضمن حمایت از تولید، مانع فرار سرمایه شود.
در کنار این تغییرات، حفظ امنیت و ثبات داخلی، به‌ویژه در حوزه اقتصادی، از اهمیت بالایی برخوردار است. سیاست‌هایی که به کاهش تنش‌های داخلی و خارجی منجر شوند، می‌توانند فضای کسب‌وکار را بهبود بخشند و زمینه را برای ورود ایران به بازار جهانی فراهم کنند. تقویت بنیه نظامی و امنیتی کشور نیز باید در کنار این اصلاحات اقتصادی دنبال شود تا ایران بتواند با حفظ قدرت داخلی، در عرصه بین‌المللی نقش فعالی ایفا کند.
نتیجه‌گیری
مدل اقتصادی ایران که بر مبنای ارائه منابع عمومی ارزان و یارانه‌ای بنا شده، در نهایت به افزایش مصرف بی‌رویه، کاهش سرمایه‌گذاری، عدم تمایل بخش خصوصی و بروز ناترازی در منابع منجر شده است. یکی از دلایل اصلی این وضعیت، سیاست‌های عدالت‌محور افراطی و دکترین خودکفایی بوده که رقابت و بهره‌وری را تضعیف کرده است. برای خروج از این بحران، لازم است که اقتصاد کشور به‌صورت تدریجی به سمت آزادی اقتصادی، تقویت بازار، تعامل بین‌المللی‌ و تنظیم‌گری هوشمند حرکت کند. رقابت و بازار، در صورتی که به‌درستی مدیریت شوند، می‌توانند موجب تعادل منابع، کاهش فساد، افزایش کارآیی و ورود ایران به اقتصاد جهانی شوند. مهم‌ترین اصل در این مسیر، حفظ و آبادانی ایران است که باید در اولویت تمامی سیاست‌های اقتصادی قرار گیرد.

لینک کوتاه:
https://www.bazarearya.ir/Fa/News/1281058/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

تجارت مردمی؛ کلید حل مشکلات اقتصادی

برگزاری کمیته هماهنگی کریدورهای ترانزیتی منطقه میان اکو و نماینده سازمان ملل

بنگاه‌های کوچک و متوسط؛ کلید توسعه اقتصادی ایران در آینده

گزارش قیمت بسته شده طلا، سکه و دلار امروز سه‌شنبه 28 اسفند 1403/ کاهش قیمت دلار+‌ جدول

انتقاد ایران از رویکرد برخی کشور‌های غربی در سازمان ملل

بررسی ملی شدن صنعت نفت در گفت‌وگو با «فیاض زاهد»

توصیه مهم سازمان هواپیمایی کشوری به مسافران

تیراندازی مراسم عروسی را عزا کرد

بیانیه کاخ سفید درباره گفت‌و‌گوی تلفنی ترامپ و پوتین

روایت آماری از رشد 11 ماهه نقدینگی در 14 سال/ تورم بیشتر در راه است؟ + نمودار

معاون سازمان ملی هوش مصنوعی: از نیروهایمان فقط 15 نفر مانده‌اند که آنها هم کار خاصی نمی‌کنند

امانت‌داران آرمان‌هایی هستیم که از ایثار نشأت گرفته است

آذری جهرمی: ریال در حال احتضار است/ کسی نیست به مردم حداقل توضیحی دهد؟

مصدومان چهارشنبه‌سوری به بیش از هزار نفر رسید

پایان طوفانی قیمت‌ طلا و سکه در سال 1403؛ دلار به کانال 97 هزار تومان رسید

رصد فعالیت بانک‌های فارس طی نوروز / شعب کشیک فعالند

واکنش عارف به انتقادات از همتی/ نیازمند تصمیم‌گیری‌های شجاعانه اقتصادی هستیم

برخورد خودرو با عابران پیاده در لندن + عکس

سخنگوی سرایا القدس به شهادت رسید

واکنش اردوغان به نقض آتش‌بس توسط اسرائیل

پلمب 122 مرکز بهداشتی متخلف در تهران

افزایش کارت سوخت جایگاه ها متناسب با تقاضای بنزین

گزارش فارس از حمله مجازی به ناو زاگرس

شهرهای چندملیتی؛ موتورهای محرک پیشرفت و تحول کشورها

کنترل تورم و توسعه تجارت منطقه‌ای کلید رشد اقتصادی در 1404

مصرف بنزین اوج گرفت؛ بیش از 144 میلیون لیتر در یک روز

رئیس‌جمهور این کشور مورد سوءقصد قرار گرفت

ظریف: اجازه نمی‌دهیم آمریکایی‌ها و اسرائیلی‌ها ما را جنگ‌طلب معرفی کنند

ترامپ قصد تعامل با ایران را دارد؟

نماینده شیراز: ملی شدن صنعت نفت باعث تقویت روحیه خودباوری و هویت ملی شد

تأیید شهادت تعدادی از فرماندهان حماس

بحران در سد کرج

گفت‌وگوی تلفنی ترامپ و پوتین در این ساعت

صنعا دخالت ایران را در تصمیم‌های یمن رد کرد

تلاش 2 کشور برای پایان دادن به جنگ غزه

صدور دو مجوز سرمایه‌گذاری خارجی جدید در خراسان جنوبی

وزیر پیشنهادی اقتصاد در این تاریخ معرفی می شود

چالش های بازار سرمایه ماندگار است؟

طوفان در بازار رمزارزها؛ تتر رکوردشکنی کرد!

زنان 3 استان مردان را از صنعت کنار زدند!

جنگ روانی آمریکا علیه بازار ایران

وحدت و همدلی سرلوحه برنامه های دولت چهاردهم است

مجری مراسم اسکار 2026 کیست؟

القاصی‌مهر: سه پرونده مهم قاچاق سوخت به دادگاه جرایم اقتصادی ارجاع شد

پاسخ حسن یزدانی به حواشی صحبت هایش در برنامه کامران نجف زاده + ویدیو

آل اسحاق: 60 درصد تغییر نرخ ارز، غیراقتصادی است

علل افزایش قیمت‌ در بازارهای ارز و طلا

زندگی طلبه‌ها سریال شد!

نبرد حماسی ایران برای حاکمیت بر نفت

بازگشت وزیر مستعفی نتانیاهو به کابینه

© - www.bazarearya.ir . All Rights Reserved.

چاپ ایرانیان کمپانی