بزرگنمايي:

بازار آریا - ایسنا : با نزدیک شدن به نوروز، سنت خانه‌تکانی اجرا می‌شود اما این سنت دیرینه در صورت رعایت نشدن اصول محیط‌ زیستی می‌تواند به افزایش آلودگی هوا، تولید زباله و مصرف بی‌رویه منابع منجر شود.
خانه‌تکانی نوروزی هرساله میزان پسماندهای خانگی را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد. بر اساس آمار در روزهای پایانی سال در بعضی شهرها حجم زباله‌های شهری تا 2 برابر افزایش می‌یابد. این موضوع نه‌تنها فشار مضاعفی بر سامانه‌های جمع‌آوری و دفع زباله وارد می‌کند بلکه منجر به افزایش آلودگی‌های زیست‌محیطی نیز می‌شود.
فعالان محیط ‌زیست تاکید می‌کنند که بسیاری از وسایلی که در جریان خانه‌تکانی دور ریخته می‌شوند، قابلیت بازیافت یا استفاده مجدد دارند اما فرهنگ تفکیک زباله و بازیافت به‌درستی نهادینه نشده است و این موضوع باعث افزایش حجم پسماندهای دفنی و آلودگی محیط‌ زیست می‌شود.
مدیریت پسماند خانه تکانی
اولین گام در مدیریت صحیح پسماند، تفکیک و جداسازی زباله‌ها بر اساس نوع آن‌هاست. به عنوان مثال زباله‌های قابل بازیافت مانند کاغذ، پلاستیک، شیشه و فلز باید از زباله‌های غیرقابل بازیافت و آلی جدا شوند. استفاده از سطل‌های مخصوص با برچسب‌های واضح در منازل، همراه با آموزش اعضای خانواده درباره اهمیت تفکیک موجب افزایش کارایی فرآیند بازیافت می‌شود. این امر کمک می‌کند تا منابع ارزشمند دوباره وارد چرخه تولید شوند و فشار بر محل‌های دفن زباله کاهش یابد.
علاوه بر تفکیک، بازنگری در مصرف کالاها و استفاده مجدد از وسایل قدیمی نیز از دیگر نکات مهم است. خانه تکانی فرصتی است برای بررسی لوازمی که دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. این اقلام در صورت تعمیر یا بازیافت می‌توانند دوباره به کار گرفته شوند یا به بازار دست دوم عرضه شوند.
اهمیت آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه مدیریت پسماند نیز نباید نادیده گرفته شود. برگزاری کارگاه‌ها، انتشار کتابچه‌های راهنما و استفاده از رسانه‌های جمعی می‌تواند آگاهی عمومی را نسبت به چگونگی تفکیک و بازیافت زباله افزایش دهد. ایجاد نگرش مسئولانه نسبت به مصرف کالاها و تولید زباله در میان افراد جامعه، زمینه‌ساز تغییرات مثبت در سطح شهرها و روستاها خواهد شد همچنین همکاری مؤثر میان نهادهای دولتی، سازمان‌های محیط زیست و جوامع محلی می‌تواند زیرساخت‌های لازم برای جمع‌آوری و بازیافت زباله را ارتقا دهد.
مدیریت پسماند در خانه تکانی نوروز نه تنها به کاهش حجم زباله‌های تولیدی کمک می‌کند بلکه با حفظ منابع طبیعی و کاهش آلودگی محیط زیست، زمینه‌ای برای توسعه پایدار فراهم می‌آورد. با اتخاذ این رویکرد در سطح خانوار، می‌توان جهت ایجاد جامعه‌ای پاک‌تر و سالم‌تر گام برداشت و ارزش‌های محیط زیستی را به نسل‌های آینده منتقل کرد.
آسیب شوینده‌ها به محیط زیست
کارشناسان ‌استفاده از مواد شوینده و آلودگی منابع آبی را یکی دیگر از معضلات محیط زیستی خانه تکانی می‌دانند و معتقدند یکی دیگر از معضلات زیست‌محیطی خانه‌تکانی، استفاده بیش‌ازحد از مواد شوینده شیمیایی است چرا که ترکیبات موجود در این مواد می‌توانند به منابع آبی نفوذ کند و باعث آلودگی آب‌های سطحی و زیرزمینی شود. بر همین اساس استفاده از شوینده‌های طبیعی مانند جوش‌شیرین و سرکه می‌تواند جایگزین مناسبی برای مواد شیمیایی مضر باشد.
راهکارهایی برای خانه‌تکانی سبز
رعایت برخی اصول ساده می‌تواند تأثیرات منفی زیست‌محیطی خانه‌تکانی را کاهش دهد. علاوه بر تفکیک زباله‌ها و تحویل مواد قابل بازیافت به مراکز بازیافت، کاهش مصرف شوینده‌های شیمیایی و جایگزینی آن‌ها با شوینده‌های طبیعی، مدیریت مصرف آب هنگام شست‌وشو و نظافت و اهدای وسایل به افراد نیازمند به‌جای دور ریختن آن‌ها می‌تواند مد نظر قرار گیرد.
در حالی که سنت خانه‌تکانی بخشی از هویت فرهنگی ایرانیان محسوب می‌شود، توجه به پیامدهای زیست‌محیطی آن و حرکت به سمت الگوهای پایدار می‌تواند این سنت را همسو با حفاظت از طبیعت کند. رعایت اصول خانه‌تکانی سبز نه‌تنها به حفظ محیط‌زیست کمک می‌کند بلکه بر کاهش هزینه‌های خانوار و مصرف منابع نیز مؤثر است. تغییر نگرش در انجام کارهای متداول مانند خانه‌تکانی گامی مهم در مسیر حفاظت از محیط‌زیست و تحقق توسعه پایدار خواهد بود.
بخش سایت‌خوان، صرفا بازتاب‌دهنده اخبار رسانه‌های رسمی کشور است.