بازار آریا - بازار نفت در هفته منتهی به اول نوامبر تحت‌تأثیر عوامل مختلفی از جمله ناامنی در منطقه خاورمیانه، کاهش دوباره نرخ بهره بانکی آمریکا، افزایش مجوز واردات نفت خام چین برای نخستین مرتبه از سال 2021 و ... بوده است.

به گزارش شانا به نقل از اداره‌ کل امور اوپک، مجامع و سازمان‌های بین‌المللی وزارت نفت، کاهش نگرانی‌ها درباره تحولات ژئوپلیتیکی و اختلال‌های احتمالی عرضه در خاورمیانه در طول هفته اول نوامبر 2024، سبب کاهش میانگین قیمت‌ نفت‌خام در قراردادهای آتی‌ شد و به افزایش اتخاذ موقعیت‌های فروش نزد سفته‌بازان در بازار انجامید. افزون بر این، شرایط بازار نفت متأثر از گزارش‌های کاهش فعالیت اقتصادی در منطقه اروپا و عدم اطمینان در خصوص اثربخشی محرک‌های اقتصادی در چین، سبب تضعیف قیمت‌ها شد. با وجود این، گزارش‌های هفتگی اداره اطلاعات انرژی آمریکا، مبنی بر کاهش ذخیره‌سازی‌های نفت‌ خام و فرآورده‌های نفتی آمریکا، مانع از تضعیف بیشتر قیمت‌ها جلوگیری کرد.

پیش‌بینی قیمت نفت از سوی مؤسسات مختلف
بر اساس گزارش چشم‌انداز کوتاه‌مدت بازار توسط «پلاتس»، با توجه به احتمال وجود مازاد عرضه در بازار، میانگین قیمت شاخص نفت برنت در سال 2025 با کاهش 4 دلار در هر بشکه (نسبت به برآورد قبلی این مؤسسه) حدود 71 دلار در هر بشکه تخمین زده می‌شود، همچنین میانگین قیمت شاخص نفت برنت در سال 2024 حدود 82.1 دلار در هر بشکه برآورد شده است.
منابع خبری رویترز پیش‌بینی می‌کنند که عربستان‌ سعودی، قیمت رسمی فروش نفت‌ خام سبک عرب به بازار آسیایی را در ماه دسامبر 2024 حدود 30 تا 50 سنت کاهش خواهد داد بنابر تحلیل این خبرگزاری، این کاهش قیمت، نشانه دیگر از برآوردهای افت تقاضا در بازار و در نتیجه تصمیم احتمالی اعضای اوپک پلاس در تعویق یک ماهه توافق‌های بازگشت تعدیل تولید اعضای این گروه است.
افزایش 6 درصدی قیمت نفت در پی تعرض محدود اسرائیل به مرزهای ایران
تعرض محدود هوایی رژیم صهیونیستی به مرزهای ایران که از سوی پدافند ایران دفع شد، افزایش 6 درصدی قیمت نفت در اوایل هفته گذشته را به‌ دنبال داشت، اما با توجه به حجم محدود این تهاجم و مذاکرات سیاسی پس از آن، به‌ویژه اعلام آمادگی رژیم صهیونیستی مبنی بر توافق‌های آتش‌بس در لبنان و احتمال دستیابی به توافق صلح در منطقه، افزایش قیمت نفت چندان تداوم نیافت و طی هفته روند کاهشی در پیش گرفت. در پایان هفته به دنبال اعلام ایران در پاسخگویی سخت به تعرض رژیم صهیونیستی، قیمت نفت دوباره در بازار آهنگ افزایشی یافت.
روسیه و اوکراین، توافق‌های اولیه در خصوص جلوگیری از حمله به تأسیسات زیربنایی انرژی نظیر نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و... را پیرو مذاکرات کاهش تنش‌ها در قطر دنبال کردند.
بر اساس گزارش مؤسسه «RBC Capital Markets» با انتخاب ترامپ به‌عنوان رئیس‌جمهوری آمریکا، تغییرات در جهت‌گیری سیاسی آمریکا سبب تغییر در بازار انرژی می‌شود. به ‌احتمال فراوان، پیشنهاد معافیت‌های تحریمی از سوی دولت ترامپ به روسیه دنبال خواهد شد.
کاهش دوباره نرخ بهره بانکی در آمریکا
انتشار آمار اقتصادی آمریکا نشان می‌دهد رشد اقتصادی این کشور در سه ماهه سوم سال 2024 به 2.8 درصد رسید که پایین‌تر از برآوردهای قبلی 3 درصدی در این مدت زمانی است. کارشناسان اقتصادی معتقدند فدرال رزرو آمریکا طی هفته آتی، نرخ بهره بانکی را به مقدار 0.25 درصد دیگر، بعد از کاهش 0.5 درصدی ماه سپتامبر 2024، کاهش خواهد داد. کاهش نرخ بهره سبب کاهش هزینه استقراض بانکی شده و در نتیجه امکان افزایش فعالیت‌های اقتصادی و سرانجام رشد تقاضای نفت به‌وجود می‌آید.
با توجه به اعمال مشوق‌های اقتصادی در چین، آخرین گزارش‌ها مؤید افزایش شاخص فعالیت‌های کارخانه‌های این کشور به 50.3 درصد در ماه اکتبر است که نسبت به ماه گذشته یک واحد درصد رشد نشان می‌دهد. این مقدار رشد شاخص مذکور، برای نخستین مرتبه از ماه آوریل 2024 در اقتصاد چین گزارش شده است. در همین حال بنا به گزارش رویترز، مشوق‌های اضافی جدید مالی نیز طی هفته آتی از سوی چین به‌منظور ثبات اقتصادی بیشتر ارائه می‌شود.
نرخ تورم در منطقه اروپا برخلاف انتظارات، در ماه اکتبر 2024 به 2 درصد افزایش یافت که بالاتر از 1.7 درصد ماه پیش است. این در حالی است که بانک مرکزی اروپا از ابتدای سال تاکنون در 3 مرحله نسبت به کاهش نرخ بهره بانکی اقدام کرده است. انتشار افزایش نرخ تورم ممکن است موجب توقف سیاست‌های کاهش نرخ بهره بانکی از سوی بانک مرکزی اروپا شود.
دولت انگلستان در لایحه بودجه سالانه خود، مالیات مضاعف بر فعالیت‌های تولید نفت و گاز در دریای شمال را از 35 درصد به 38 درصد افزایش داد و مدت اعتبار آن را نیز به مدت یک سال دیگر تمدید کرد. به این ترتیب مالیات کلی بر فعالیت‌های تولید نفت و گاز به 78 درصد رسیده که جزو بالاترین مقدار نرخ مالیاتی در جهان است. کارشناسان معتقدند افزایش مالیات ممکن است سبب کاهش سرمایه‌گذاری روی منابع نفت و گاز در دریای شمال شود.
رشد تقاضای جهانی نفت به 1.45 میلیون بشکه در روز می‌رسد
مؤسسه «استاندارد چارتر»، رشد تقاضای جهانی نفت در سال 2024 را حدود 1.45 میلیون بشکه در روز برآورد کرده است. بر اساس برآورد این مؤسسه، مقدار تقاضای نفت در ماه اوت 2024 با بازنگری افزایشی 450 هزار بشکه در روز نسبت به برآورد قبلی ماه پیش به 103.79 میلیون بشکه در روز رسید.
بنا به برآورد پلاتس، با توجه به مقررات سختگیرانه در اروپا به‌منظور جایگزینی خودروهای درون‌سوز و مصرف‌کننده سوخت‌های فسیلی با خودروهای برقی، برآورد می‌شود تقاضای سوخت دیزل اروپا از 4.4 میلیون بشکه در روز در سال 2018 در افق 2040 به 2.7 میلیون بشکه در روز افت کند.
بنا به گزارش پلاتس، تقاضا برای سوخت هوایی در بریتانیا در سال 2024 به 300 هزار بشکه در روز رسیده است. در همین حال بنا به اعلام دولت بریتانیا، این کشور قصد دارد مالیات بر سوخت مسافرت‌های هوایی را تا 50 درصد بالاتر ببرد که ممکن است بر مقدار تقاضای سوخت هوایی تأثیر منفی داشته باشد.
بنا بر برآورد سینوپک، تقاضا برای فرآورده‌های پالایشی در سه ماهه چهارم سال 2024 در چین به‌دلیل افزایش مصرف گازوئیل، همچنین آهنگ کاهشی جایگزینی سوخت ال‌ان‌جی در صنعت حمل‌ونقل این کشور افزایش می‌یابد.
منابع خبری رویترز گزارش کرده‌اند که به ‌احتمال زیاد، برنامه بازگشت تولید تدریجی توافق‌های تعدیل تولید اوپک‌پلاس با یک ماه تأخیر از ابتدای سال 2025 آغاز خواهد شد. این برنامه برای بار دوم به تعویق افتاد.
صادرات نفت خام ونزوئلا در ماه اکتبر 2024 با 21 درصد رشد نسبت به صادرات ماه پیش به 950 هزار بشکه در روز رسید. عمده صادرات نفت خام ونزوئلا در این ماه به مقصد چین، آمریکا و هند به‌ترتیب با 385، 280 و 141 هزار بشکه در روز بود. اگرچه صادرات نفت ونزوئلا به چین در این ماه نسبت به ماه قبل حدود 66 هزار بشکه در روز کاسته شد، اما کل صادرات نفت خام ونزوئلا در ماه اکتبر 2024 به اوج مقدار خود از اوایل سال 2020 رسیده است.
به گزارش خبرگزاری رویترز، «CNOOC» چین با برنده شدن یکی از مناقصات اکتشاف و تولید در عراق، قرارداد اکتشاف، توسعه و تولید بلوک 7 در استان دیاله عراق را به‌صورت مشارکت در سود به امضا رساند.
مطابق گزارش پلاتس، معادل تولید نفت و گاز شرکت چینی «CNOOC» تا سه ماهه سوم سال 2024 بالاتر از اهداف اولیه این شرکت به 1.98 میلیون بشکه در روز رسیده که نسبت به تولید سال مدت مشابه پارسال 8.1 درصد رشد داشته است.
شرکت «پتروبراس» برزیل اعلام کرد سرمایه‌گذاری توسعه و تولید میدان‌های نفتی خود را با 8 درصد افزایش نسبت به مقدار برآورد پیشین، به 110 میلیارد دلار برای برنامه پنج‌ساله 2025 تا 2029 افزایش داده است. میانگین تولید نفت خام این شرکت در نیمه دوم سال جاری میلادی با 25 درصد افزایش نسبت به ابتدای سال به 2.7 میلیون بشکه در روز رسیده و قرار است تا پایان سال نیز 500 هزار بشکه در روز به ظرفیت تولید این شرکت اضافه شود.
واردات نفت خام آمریکا از عربستان سعودی در ماه اکتبر 2024 به 160 هزار بشکه در روز رسید که دومین مقدار پایین در تاریخچه واردات ماهانه آمریکا از عربستان سعودی محسوب می‌شود. اغلب این واردات نفت به‌عنوان خوراک پالایشگاه‌های سواحل غربی خلیج مکزیک مورد استفاده قرار می‌گیرند که استفاده این پالایشگاه‌ها در سال 2024 با افت 63 درصدی نسبت به پارسال به 50 هزار بشکه در روز رسیده است. هم‌اکنون پالایشگاه‌های آمریکایی با توجه به مزایای قیمت رقابتی، به استفاده از نفت خام کانادا از طریق خط لوله «TMX» تمایل دارند که ظرفیت انتقال نفت آن با سرمایه‌گذاری 25 میلیارد دلاری به 890 هزار بشکه در روز رسیده است.
به گزارش رویترز، آرامکوی عربستان سعودی در راستای بازارسازی فروش نفت خام خود، به دنبال سرمایه‌گذاری در بخش پالایشگاهی و توزیع سوخت در ویتنام به‌منظور پاسخگویی به نیازهای منطقه جنوب شرق آسیا است، همچنین به گزارش پلاتس، امارات متحده عربی نیز آمادگی خود را برای سرمایه‌گذاری در احداث سایت‌های ذخیره‌سازی نفت در ویتنام اعلام کرده است.
به گزارش پلاتس، با توجه به افزایش سرمایه‌گذاری و تعداد دکل‌های فعال شرکت ادناک امارات، این کشور قصد دارد ظرفیت تولید خود را از 4.85 میلیون بشکه در روز کنونی به روزانه 5 میلیون بشکه تا سال 2027 برساند. مقدار توافق تولیدی امارات در قالب توافق اوپک‌پلاس در حال حاضر 2.912 میلیون بشکه در روز است.
بنا بر گزارش رویترز، سودهای پالایشی در نیمه دوم ماه اکتبر در بازار سنگاپور به 4 دلار در هر بشکه رسید که نسبت به سودهای پالایشی ماه قبل 1.88 دلار در هر بشکه افزایش داشت.
مطابق گزارش پلاتس، برنامه تعمیرات دوره‌ای در پالایشگاه‌های چین که از مدار تولید خارج می‌شوند، در ماه اکتبر 2024 به 780 هزار بشکه در روز رسیده که نسبت به ماه سپتامبر حدود 300 هزار بشکه در روز بیشتر است، همچنین انتظار است با توجه به پایان برنامه تعمیرات در دو پالایشگاه بزرگ چین، ظرفیت پالایشگاهی خارج‌شده از مدار تولید در چین در ماه نوامبر کاهش یافته و به 510 هزار بشکه در روز برسد.
برنامه تعمیرات دوره‌ای در پالایشگاه‌های روسیه در ماه اکتبر به بالاترین سطح خود در سال جاری میلادی رسید، به نحوی که 67 درصد ظرفیت پالایشی معادل 1.83 میلیون بشکه در روز این کشور از مدار تولید خارج شد. بنا به گزارش پلاتس، برنامه تعمیرات دوره‌ای در پالایشگاه‌های آمریکا نیز در ماه اکتبر به بالاترین سطح خود در سال جاری رسید، به نحوی که در این ماه 1.3 میلیون بشکه در روز ظرفیت پالایشی این کشور از مدار تولید خارج شد.
کاهش ذخیره‌سازی‌های تجاری بنزین و فرآورده‌های میان‌تقطیر آمریکا
در هفته منتهی به 25 اکتبر 2024، ذخیره‌سازی‌های‌ تجاری نفت خام آمریکا با 500 هزار بشکه کاهش به 425.5 میلیون بشکه رسید (حدود 4 درصد کمتر از متوسط پنج سال اخیر). ذخیره‌سازی‌های تجاری بنزین و فرآورده‌های میان‌تقطیر این کشور نیز به‌ترتیب با کاهش 2.7 میلیون بشکه و 1.1 میلیون بشکه به 210.9 و 112.9 میلیون بشکه رسید.
به گزارش اداره اطلاعات انرژی آمریکا، مقدار ذخیره‌سازی‌های تجاری بنزین و فرآورده‌های میان‌تقطیر این کشور به‌ترتیب 3 و 9 درصد کمتر از متوسط پنج سال اخیر است. مقدار ذخیره‌سازی‌های کنونی بنزین آمریکا اکنون در پایین‌ترین مقدار طی دو سال اخیر است.
کاهش ذخیره‌سازی‌های تجاری بنزین و فرآورده‌های میان‌تقطیر آمریکا، نشان‌دهنده افزایش تقاضا برای نفت خام است که سبب افزایش قیمت نفت خام در بازار می‌شود.
افزایش مجوز واردات نفت‌ خام چین برای نخستین مرتبه از سال 2021
وزارت بازرگانی چین (MOFCOM)، مجوز واردات نفت خام پالایشگاه‌های نفتی این کشور در سال 2025 را افزایش داد و سقف واردات را حدود 5.16 میلیون بشکه در روز تعیین کرد. این مجوز افزایش واردات برای اولین مرتبه از سال 2021 رخ داد و به افزایش 5.8 درصدی سقف واردات قبلی (به مقدار 4.88 میلیون بشکه در روز) منجر شد که طی سال‌های 2021 تا 2024 بدون تغییر باقی مانده بود.
افزایش مجوز واردات مذکور، همراستا با تغییر استراتژی انرژی چین است که منطبق با آن، توسعه و راه‌اندازی ظرفیت‌های پالایشی جدید مدنظر قرار گرفته است. بر اساس گزارش پلاتس، یکی از ابر مجتمع‌های پالایشگاهی جدید به نام (یولانگ)، افزایش مجوز چشمگیری اخذ کرده، به‌طوری که مجوز واردات این مجتمع از 167 هزار بشکه در روز به 401 هزار بشکه در روز افزایش یافته است. این افزایش مجوز واردات جدید، جایگزین مجوزهای وارداتی پالایشگاه‌های کوچک‌تر و کم‌بازده قبلی با ظرفیت در حدود 261 هزار بشکه در روز شده است.
ابر مجتمع پالایشگاهی (پانجین جین‌چنگ)، یکی دیگر از پالایشگاه‌های بزرگ است که درخواست اخذ مجوز واردات 301 هزار بشکه در روز داشته است. انتظار می‌رود این پالایشگاه با تغییر منبع تأمین خود از «سینوپک»، به‌صورت مستقل از تقاضای اخذ مجوز واردات داشته باشد. پیش‌بینی رشد تقاضای نفت چین در سال 2025 حدود 413 بشکه در روز است که نسبت به افزایش تقاضای نفت در سال 2024 کمتر است.
در حالی که سرعت نفوذ استفاده از خودروهای الکتریکی و کامیون‌های با سوخت ال‌ان‌جی ممکن است رشد تقاضای نفت را محدود کند، انتظار می‌رود سطوح پایدار تقاضای نفت در کوتاه‌مدت با توجه به سرمایه‌گذاری‌های این کشور در پالایشگاه‌های با راندمان بالا، در کنار تأثیر مشوق‌های مالی دولتی از تقاضا پشتیبانی کند.

بسته محرک 1.4 تریلیون دلاری چین
انتظار می‌رود چین بسته محرک مالی پنج ساله به ارزش 10 تریلیون یوآن (1.4 تریلیون دلار) را اوایل نوامبر با هدف تقویت مصرف داخلی و تثبیت قیمت مسکن معرفی کند. این مشوق حمایتی سبب تقویت تقاضای نفت در سه ماهه چهارم 2024 می‌شود، در حالی که شاخص هزینه مصرف‌کنندگان، نشانه‌های اولیه بهبود اقتصادی در این کشور را نشان می‌دهد.
با توجه به پایان برنامه‌های تعمیرات دوره‌ای برخی پالایشگاه‌ها در ماه اکتبر، انتظار می‌رود تقاضای نفت خام در هفته‌های آینده افزایش یابد. با توجه به این عوامل، همچنین ارزش دلار آمریکا در بازار تقویت شد. این موضوع در هفته‌های آینده، باعث افزایش فشار بر تقاضای کالاهای برمبنای نرخ دلار نظیر نفت خواهد شد.