بازار آریا

آخرين مطالب

یارانه‌گیری بدون تعهد‌دهی اقتصاد ایران

یارانه‌گیری بدون تعهد‌دهی
  بزرگنمايي:

بازار آریا - صدرا سپهری* اقتصاد ایران در شرایطی خاص قرار دارد؛ نه کاملا دولتی است و نه کاملا مبتنی بر بازار آزاد. در چنین فضایی، گروهی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان در موقعیتی قرار گرفته‌‌‌اند که از مزایای یک اقتصاد دولتی بیشترین بهره را می‌‌‌برند، اما در مقابل، وقتی نوبت به مسوولیت‌هایشان می‌‌‌رسد، به ناگهان طرفدار بازار آزاد می‌شوند.
در این میان، حمایت‌‌‌های گسترده‌‌‌ای از سوی دولت به این بخش‌ها تعلق می‌گیرد:
ممنوعیت واردات و ایجاد انحصار: بسیاری از کالاهای خارجی اجازه ورود ندارند تا تولیدکنندگان داخلی بدون رقابت رشد کنند.
انرژی و نیروی کار ارزان: قیمت برق، گاز و دیگر حامل‌‌‌های انرژی برای صنایع، به‌‌‌شدت پایین‌‌‌تر از نرخ جهانی است و حداقل دستمزد کارگران نیز متناسب با تورم واقعی افزایش نمی‌‌‌یابد.
وام‌‌‌های کم‌‌‌بهره‌‌‌تر از تورم: تولیدکنندگان و صادرکنندگان وام‌‌‌هایی دریافت می‌‌‌کنند که نرخ بهره آنها کمتر از نرخ تورم است که عملا نوعی رانت مالی محسوب می‌شود.
حمایت‌‌‌های تعرفه‌‌‌ای و غیرتعرفه‌‌‌ای: تعرفه‌های بالا روی کالاهای مشابه خارجی و محدودیت‌‌‌های قانونی بر واردات، عملا به نفع تولیدکنندگان داخلی تمام می‌شود و سایر حمایت‌‌‌های دیگر که تحت عناوین مختلف از تولید داخل و صادرات صورت می‌گیرد. در چنین بستری، انتظار منطقی این است که همان‌گونه که این گروه از حمایت‌‌‌های دولتی برخوردار هستند، در هنگام کسب درآمد ارزی نیز متعهد باشند و ارز را با نرخی که دولت تعیین کرده، به داخل کشور بازگردانند. اما اینجا دقیقا همان نقطه‌‌‌ای است که «تمامیت‌‌‌خواهی اقتصادی» نمایان می‌شود، این گروه که با کمک همین حمایت‌‌‌ها و یارانه‌های ناعادلانه به درآمدهای دلاری رسیده‌‌‌اند، حاضر نیستند این دلارها را با نرخ مصوب و عادلانه به چرخه اقتصادی کشور بازگردانند و می‌خواهند آن را در بازار آزاد، با بالاترین نرخ ممکن بفروشند.
طرفداران رانت در ورودی، حامیان بازار آزاد در خروجی
رهبر انقلاب در یکی از سخنرانی‌‌‌های اخیر خود صراحتا به این موضوع اشاره کرد: «برگشت ارزهای کسانی که درآمد صادراتی ارزی دارند خیلی مهم است.»
این جمله دقیقا ماهیت مساله را آشکار می‌‌‌کند؛ شرکت‌ها و افرادی که از یارانه‌های عظیم دولتی که سهم عموم مردم است بهره‌‌‌مند شده‌‌‌اند، درآمد دلاری‌‌‌شان را نه از رقابت سالم، بلکه از حمایت‌‌‌های گسترده دولت کسب کرده‌‌‌اند. این ارز در واقع حاصل یک چرخه اقتصادی یارانه‌‌‌ای است و باید به عنوان حق عمومی مردم به کشور بازگردد. اما در مقابل، همین گروه که در زمان دریافت حمایت‌‌‌های دولتی مشکلی ندارند، در زمان بازگرداندن ارز، ناگهان مدافع اقتصاد آزاد می‌شوند!
از پیامد‌‌‌های سنگین این رفتار که بر پیکره اقتصاد و جامعه تحمیل شده است می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:
1. افزایش شکاف طبقاتی و نابرابری اقتصادی: صنایع انحصاری که از این حمایت‌‌‌ها بهره می‌‌‌برند، سودهای هنگفتی به دست می‌‌‌آورند، در حالی که مصرف‌‌‌کنندگان داخلی با قیمت‌‌‌های بالا و کیفیت پایین مواجه هستند. این سازوکار، موجب می‌شود که دسترسی مردم به کالاهای باکیفیت و ارزان محدود شود و فشار اقتصادی بیشتری بر دهک‌‌‌های پایین جامعه وارد شود.
2. بحران ارزی و کاهش ارزش پول ملی که مدام شاهد آن هستیم: اگر صادرکنندگان بتوانند ارز خود را در بازار آزاد بفروشند، یا از بازگرداندن آن امتناع کنند، عرضه ارز رسمی در کشور کاهش می‌‌‌یابد و در نتیجه، نرخ ارز بالا می‌‌‌رود. این موضوع، به افزایش تورم و تضعیف ارزش ریال منجر خواهد شد. فشار اصلی این افزایش نرخ ارز، مستقیما بر مردم عادی و کسب‌‌‌وکارهای کوچک خواهد بود که توان رقابت در چنین شرایطی را ندارند.
3.ایجاد اقتصاد ناکارآمد و غیررقابتی: حمایت‌‌‌های دولتی، اگر بدون نظارت و محدودیت باشد، به ایجاد بنگاه‌های اقتصادی غیررقابتی و ناکارآمد منجر می‌شود. این صنایع، به‌‌‌جای سرمایه‌‌‌گذاری در فناوری و بهره‌‌‌وری، به حمایت‌‌‌های دولتی وابسته می‌‌‌مانند و در نتیجه، در برابر رقابت بین‌المللی ناتوان خواهند شد. در واقع اقتصاد یک مسیر یک‌طرفه است که تمامیت‌‌‌خواهان این اصل را نمی‌پذیرند؛ نمی‌توان همزمان رانت‌‌‌خوار و یارانه‌گیر و لیبرال بود. مساله اصلی این است که نمی‌توان به‌‌‌صورت گزینشی از دو سیستم اقتصادی بهره برد. اگر این گروه از تولیدکنندگان و صادرکنندگان واقعا طرفدار بازار آزاد هستند، باید اجازه دهند واردات آزاد شود تا رقابت شکل بگیرد. همچنین انرژی و نیروی کار را با قیمت واقعی دریافت کنند. علاوه بر این وام‌‌‌هایشان را با نرخ بهره واقعی دریافت کنند. اما اگر قرار است دولت همچنان از صنایع حمایت کند، باید نظارت خود را تا انتها حفظ کند و اجازه ندهد که صادرکنندگان، ارز حاصل از یارانه‌های داخلی را با قیمت آزاد در بازار بفروشند.
در نهایت، تمامیت‌‌‌خواهی اقتصادی به این معناست که گروهی خاص می‌خواهند در بخش هزینه‌ها، دولتی بمانند و در بخش درآمدها، آزاد عمل کنند. این تناقض نه‌‌‌تنها به اقتصاد ملی آسیب می‌‌‌زند، بلکه موجب تضعیف عدالت اقتصادی، افزایش تورم، کاهش ارزش پول ملی و نابرابری گسترده در جامعه می‌شود. اگر این ساختار اصلاح نشود، اقتصاد ایران همچنان گرفتار چرخه‌‌‌ای از رانت، فساد و بی‌‌‌ثباتی خواهد بود.
* ‌فعال اقتصادی

لینک کوتاه:
https://www.bazarearya.ir/Fa/News/1279925/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

شماره استعلام پیامکی چک اعلام شد

مجلس خبرگان رهبری درباره حجاب بیانیه داد

رکورد جدید قیمت‌ها در بازار؛ طلا 7 میلیون و سکه 82 میلیون تومان شد

5میلیون تومان تخفیف رزرو تور نوروزی کیش، فقط با پر کردن یک پرسش‌نامه!

قیمت طلا، سکه و ارز 26 اسفندماه 1403؛ سکه به 81 میلیون تومان رسید

جزئیات اسکان زائران ایرانی حج 1404

برای دریافت کالابرگ الکترونیکی چند روز فرصت داریم؟

رشد 16 هزار واحدی شاخص کل بورس

وقتی پای تقلب به بازار سیمان هم باز می‌شود

کنترل قاچاق سوخت با رویکرد دوجانبه پیشگیری و مقابله

فیفا پنجره پرسپولیس را بست

حداقل دستمزد در کدام مناطق پرداخت می‌شود؟

افزایش 45 درصدی دستمزد؛ وقتی کارگران هنوز حقوق بهمن را نگرفته اند!

جدول کامل دستمزد دریافتی کارگر متاهل با 2 فرزند در سال 1404

مرگ هر نفر با تصادف 18 میلیارد تومان ضرر اقتصادی دارد

آیا جنگ ناجی اقتصاد بیمار ایران خواهد بود؟

تحریم ها مانع جهش تولید شد

اقتصاد دیجیتال در کردستان مورد توجه قرار گیرد

حداقل حقوق کارگران در سال آینده چقدر است؟

صعود قیمت‌ها در بازار طلا و ارز؛ سکه کانال 81 میلیون را هم فتح کرد

اولین نشست دفتر نوسازی و تحول اداری با موضوع استانداردسازی خدمات برگزار شد

جوانان و نسل زد

لوگوی «ایران‌ خودرو» تغییر کرد +عکس

درخواست تازه روسیه از آمریکا

بورس در مسیر صعود؟

انتقاد تند از میزان افزایش حقوق کارگران؛ از لحاظ محتوا امروز با 10 میلیون تومان نمی‌توان زندگی کرد

امیر حیدری: نیروی زمینی لبیک‌ گوی فرمان رهبر انقلاب است/ آماده پاسخگویی به هر تهدیدی هستیم

چین دعوت بروکسل رد کرد

توزیع میوه شب عید آغاز شد

کشورهایی با کمترین حداقل دستمزد

قیمت گوشی شیائومی نوت 13 پرو + مشخصات

کمترین حقوق در کدام مناطق پرداخت می‌شود؟

نظارت مردم پایه بر بازار کم هزینه‌ترین و موثرترین نوع نظارت

همایش تخصصی مدیریت دارایی‌های فیزیکی برگزار می‌شود

طالبان پاسخ پیام عراقچی را داد

جنب و جوش مردم برای خرید عید نوروز

تلاش می‌کنیم ایران به مرکز مبادلات انرژی منطقه تبدیل شود

قیمت طلا، سکه و دلار امروز یکشنبه 26 اسفند 1403+‌ جدول

قیمت طلا 18 عیار امروز یکشنبه 26 اسفند 1403+ جدول

قیمت طلا و سکه امروز یکشنبه 26 اسفند 1403+ جدول

قیمت دلار، یورو و پوند امروز یکشنبه 26 اسفند 1403‌/ افزایش قیمت دلار+ جدول

نرخ ارز دلار سکه طلا یورو امروز یکشنبه 26 اسفند 1403+‌ جدول

کره شمالی برای آمریکا خط و نشان کشید

آمار و ارقام اقتصادی چه می‌گویند؟

فاز جدید حملات آمریکا علیه یمن

پیام افزایش 45 درصدی حداقل حقوق کارگران

بارکلیز پیش‌بینی قیمت نفت در سال 2025 را کاهش داد

از قرارداد دارسی تا ملی شدن نفت؛ مسیر مبارزه با استعمار

افزایش 45درصدی حقوق کارگران تصویب شد

آب در لانه دلالان ارز و طلا

© - www.bazarearya.ir . All Rights Reserved.

چاپ ایرانیان کمپانی