بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد - علی عبدالمحمدی : چند روز معاملاتی دیگر از سال‌1403 باقی‌مانده‌است تا این سال‌نیز بعد از گذراندن این چند روز، به صفحات تاریخ بپیوندد و پس از این، هر از گاهی فقط برای بیان برخی آمار‌های معاملاتی به این سال‌رجوع می‌شود.‌سالی که یکی از عجیب‌‌‌‌‌ترین سال‌های تاریخ بورس تهران بود و در این سال‌بازار سهام، نتوانست در جدال با دیگر بازارها به موفقیت چندانی برسد. در‌سالی که گذشت بازار سهام از تورم جا ماند، از دلار، طلا و سکه شکست سختی خورد، سهامداران را به‌معنای واقعی کلمه آزار داد و نهایتا اینکه یکی از بدترین سال‌های معاملاتی بورس تهران در این سال ‌به ثبت رسید.
موج اعتراضات به وضعیت بازار
در معاملات روز گذشته بورس تهران، یک روز منفی دیگر نیز به‌ثبت رسید ‌و این موضوع موجب شکل‌گیری موج جدیدی از اعتراضات به وضعیت نابسامان بازار سهام شد. بعد از برکناری عبدالناصر همتی از وزارت اقتصاد، بازار سهام در مدار نزولی قرارگرفته‌است و هیچ تلاشی نیز برای بهبود اوضاع بازار سهام از سوی متولیان بازار مشاهده نمی‌شود. همتی یکی از مهم‌ترین حامیان بازار سهام بود که بعد از روی کار آمدن وی، بخشی از اعتماد عمومی به بازار سهام احیا شده بود، اما با رفتن وی از وزارت اقتصاد، همچنان شرایط و سیاست‌های حاکم بر فضای اقتصادی کشور در فاز‌ابهام قرار دارد و مشخص نیست که وضعیت بازار سهام چگونه خواهد بود.
بازار از دریچه آمار
در جریان معاملات روز گذشته بورس تهران، شاخص‌کل بورس، با افت 1.33‌درصدی همراه شد و در سطح 2‌میلیون و 688‌هزار‌واحدی آرام گرفت. شاخص هموزن نیز 0.89‌درصد از ارتفاع خود را از دست داد و تا سطح 792‌هزار‌واحدی عقب‌نشینی کرد. در فرابورس نیز شاخص‌کل این بازار با کاهش 0.83‌درصدی مواجه شد. ارزش معاملات خرد بازار سهام که شامل سهام و حق‌تقدم می‌شود؛ رقم 4‌هزار و 360‌میلیارد‌تومان را ثبت کرد و 589‌میلیارد‌تومان پول حقیقی از گردونه معاملات سهام، حق‌تقدم و صندوق‌های سهامی خارج شد.
مهم‌ترین موانع بورس در شرایط کنونی
بورس تهران در حال‌حاضر از سوی مجموعه‌‌‌‌‌ای از عوامل تهدید می‌شود که در ادامه مهم‌ترین این عوامل ذکر خواهدشد. نخستین مساله‌ای که مانع از روانه‌‌‌‌‌شدن جریان تقاضا به سمت و سوی بازار سهام می‌شود؛ وضعیت نامشخص در زمینه روابط خارجی کشور در سطح بین‌الملل است. با توجه به اینکه در‌سالی که گذشت، بازار سهام به کرات از ناحیه ریسک‌های سیستماتیک مورد آزار قرارگرفت؛ در سال‌آتی نیز وقوع چنین ریسک‌هایی برای کلیت بازار سهام محتمل است و به همین‌دلیل این عامل مانع از استقبال ادامه‌دار از صحنه معاملات سهام می‌شود. 
دومین موضوع به مشخص‌نبودن چشم‌انداز ریل‌‌‌‌‌گذاری اقتصادی در کشور بازمی‌‌‌‌‌گردد؛ با توجه به مشخص‌نبودن سیاست آتی کشور در زمینه مذاکرات و فقدان وزیر اقتصاد، هنوز مشخص نیست که کشور در زمینه ریل‌‌‌‌‌گذاری تجاری و ارزی به کدامین‌سو حرکت خواهد کرد و این موضوع نیز بر شدت ابهامات بازار سهام افزوده است. افزون بر این، آمار‌های منفی به‌ثبت رسیده در بازار در سال‌های اخیر، بازار سهام را از کانون توجهات سرمایه‌گذاران دور کرده‌است و آن را در آخرین اولویت سرمایه‌گذاری در شرایط کنونی قرارداده‌است. 
واقعیت امر این است که وقتی سرمایه‌گذار بازدهی‌‌‌‌‌های قابل‌‌‌‌‌توجه ثبت‌شده در بازار طلا و سکه را مشاهده می‌کند و آن را با بازدهی نماگرهای سهامی در سال‌جاری مقایسه می‌کند؛ خواهد دید که بازار سهام در‌سالی که گذشت نتوانسته انتظارات را برآورده سازد؛ پس با اینکه سهام نسبت به دیگر دارایی‌ها دچار جاماندگی شده‌است؛ برای خرید سهام ترغیب نخواهد شد. افزون بر این ماجراهایی مانند اردیبهشت ماه 1402 و مرداد 99 به مانند یک یادگار تلخ که پیکره اعتماد تالار شیشه‌ای را نابود ساخته، در اذهان سرمایه‌گذاران وجود دارد و تقاضا را از کلیت بازار سهام دور می‌کند.
جبران جاماندگی؟
در شرایطی که دلار در بازار آزاد به ارقام بیش از 90‌‌‌‌‌‌هزار‌‌‌‌‌‌تومان رسیده و قله جدیدی را به‌ثبت رسانده ‌‌‌‌‌است؛ بازار سهام دقیقا به مانند سال‌‌‌‌‌‌1401 نسبت به قیمت دلار و دیگر بازارها دچار جاماندگی شده ‌‌‌‌‌است. سوالی که در این اثنا به اذهان فعالان این بازار و سرمایه‌گذاران خطور می‌کند این است که آیا سلسله وقایع سال‌‌‌‌‌‌1401 در بورس تهران مجددا تکرار خواهدشد یا خیر؟‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ در پاسخ به سوال مذکور می‌توان گفت؛ انتظارات تورمی و افزایش تقاضا از این مسیر برای سهام، یکی از مهم‌ترین محرک‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های بازار سهام در سنوات اخیر بوده‌است و پیش‌بینی می‌شود که دیر یا زود با اشباع‌‌‌‌‌شدن سایر بازارها، جریان نقدینگی به سمت بازار سهام متمایل شود و شاخص‌‌‌‌‌کل بورس به‌راحتی بتواند مقاومت و مرز روانی 3‌‌‌‌‌‌میلیون ‌‌‌‌‌واحدی را پشت‌سر بگذارد. 
واقعیت امر این است که بازار سهام در دو پیک صعودی خود در سال‌های اخیر همواره با تاخیر به نوسانات نرخ ارز واکنش نشان ‌‌‌‌‌داده ‌‌‌‌‌است. بعد از افزایش افسارگسیخته نرخ ارز در سال‌‌‌‌‌‌97، از بازار سهام در آن سال‌آنچنان ‌‌‌‌‌که باید استقبال به میان نیامد و بورس با رشد در سال‌های 98 و 99 جاماندگی خود نسبت به دیگر بازارها را جبران کرد. از سوی دیگر، در سال‌‌‌‌‌‌1401 نیز ابتدا رشد در بازار ارز، طلا و سکه به‌وقوع پیوست و سپس بازار سهام با رشد همراه شد، بنابراین با اتکا به همین سوابق تاریخی می‌توان این‌‌‌‌‌چنین استنباط کرد که دیر یا زود جریان پول ردپای کسب بازدهی را در تالار شیشه‌ای دنبال خواهد کرد و سرمایه‌گذاران به سمت و سوی این بازار رهسپار خواهند شد.