بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد : به مناسبت دوسالگی احیای روابط تهران و ریاض «دنیای‌اقتصاد» در گفت‌وگو با علیرضا عنایتی، سفیر ایران در عربستان به ارزیابی این رابطه و چشم‌انداز آن در بعد اقتصادی پرداخته است. آمار تجارت میان دو کشور نیز در پرونده‌ای مورد تحلیل قرار گرفته است.
کامران کرمی: «ما در دو‌سالگی احیای روابط و مناسبات ایران و عربستان قرار داریم.» این جمله علیرضا عنایتی سفیر جمهوری اسلامی ایران در پادشاهی عربستان سعودی دو سال پس از احیای روابط دیپلماتیک با ابتکار چین در 10مارس 2023 است که بهانه و زمینه ای را فراهم کرد تا گفت‌وگویی را با وی درباره ارزیابی روند طی شده و چشم‌انداز روابط به‌ویژه در بعد اقتصادی صورت دهیم. در طول دو سال گذشته روابط ایران و عربستان توانسته در بعد سیاسی و دیپلماتیک سطح قابل قبولی را تجربه کند و فضای اواخر دهه هفتاد و اوایل دهه هشتاد شمسی پس از امضای معاهده امنیتی را تداعی کند. دیدار منظم وزرای خارجه و معاونان با همراهی چین، دیدار مقامات ارشد دو کشور و برقراری پروازهای برنامه‌ای در حوزه گردشگری و تجارت و مدیریت تنش‌های منطقه‌ای به‌ویژه پس از 7 اکتبر از جمله دستاوردهایی است که تهران و ریاض را در شرایط باثبات قرار داده است. بااین‌حال چالش‌های روابط، به‌ویژه پس از بازگشت ترامپ و فشار حداکثری، عدم پیوست اقتصادی روابط و پویایی تنش‌های منطقه‌ای از جمله مولفه هایی است که پیش روی تهران و ریاض قرار دارد و می‌تواند آزمون مهمی برای روابط دو کشور باشد. بااین‌حال دکتر علیرضا عنایتی معتقد است که تاکید ایران همواره بر این مبناست که شکوفایی اقتصادی و رشد و توسعه مناسبات اقتصادی یک امر صرفا دوجانبه نیست، بلکه ابعاد فراجانبه پیدا می‌کند و در چارچوب همکاری‌های منطقه معنا و مفهوم بهتری را می‌توان یافت.
ممنون از وقتی که در اختیار روزنامه «دنیای اقتصاد» قرار دادید، به‌عنوان مقدمه ورود به بحث بفرمایید که ارزیابی حضرتعالی به‌عنوان سفیر جمهوری اسلامی ایران در ریاض از مسیر طی‌شده در طول دو سال گذشته چیست؟ دو کشور چه مسیری را تاکنون طی کرده‌اند؟
در 10 مارس 1401 دو کشور بعد از گفت‌وگوهای طولانی که به مدت تقریبا دو سال از آوریل 1400 تا مارس 1401 به طول انجامید، توانستند به گفت‌وگوهای ثمربخش و نتیجه‌گرا دست پیدا کنند. ما مذاکرات مفصلی را در دوران‌هاى مختلف در عراق و عمان داشتیم که با ابتکار چینی‌ها این مذاکرات به ثمر نشست و ایران و عربستان توافق پکن را با حضور چین به امضا رساندند. مناسبات ایران و عربستان ابعاد مختلف سیاسی، اقتصادی، تجاری، امنیتی، دفاعی، فرهنگی، اجتماعی و کنسولی را در بطن خود دارد. طی دو سال گذشته ما در حوزه‌هایی بسیار موفق بودیم؛ از جمله در رایزنی‌های سیاسی بین دو کشور و همچنین مسائل جهان اسلام از جمله مساله فلسطین.
یکی از موضوعات یا به عبارت بهتر مولفه‌های بسیار مهم در روابط ایران و عربستان که می‌تواند نقش تکمیلی را برای اکنون و آینده روابط دو کشور فراهم کند، بعد اقتصادی و افزایش سطح تجارت بین دو کشور است. نگاه ایران به این مولفه و ظرفیت‌هایی که وجود دارد چیست؟
در برخی زمینه‌ها نیازمند زمان هستیم که دو کشور بتوانند با استمرار رایزنی‌ها دیدگاه مشترکی را در مسائل کلی منطقه ترسیم کنند. در بخشی از مسائل هم شاید بتوان گفت در ابتدای راه هستیم. ما در مسائل اقتصادی به‌رغم همه تلاش‌ها هنوز در ابتداى راه قرار داریم و امیدواریم بتوانیم این راه را در جهت تامین منافع اقتصادی تجاری دو کشور طی کنیم. تاکید ما همواره بر این مبناست که شکوفایی اقتصادی و رشد و توسعه مناسبات اقتصادی یک امر صرفا دوجانبه نیست بلکه ابعاد فراجانبه پیدا می‌کند و در چارچوب همکاری‌های منطقه معنا و مفهوم بهتری را می‌توان یافت. از جمله بحث کریدور و ترانزیت حمل‌ونقل یا انرژی غیرفسیلی؛ اینها زمینه‌‌هایی هستند که می‌توانند هم به صورت دوجانبه و هم چندجانبه دنبال شوند.
‌ چشم انداز روابط ایران و عربستان را با توجه به پویایی‌های منطقه‌ای و جهانی و همچنین چالش‌هایی که وجود دارد چگونه می‌بینید؟
دو سال از یک برش جدید در مناسبات ایران و عربستان می‌گذرد و نتایج نزدیکی و همکاری ایران و عربستان هم در سطح دوجانبه و هم در سطح منطقه و هم در سطح جهان اسلام، به‌ویژه در دفاع از مردم فلسطین، ازجمله نشست فوق‌العاده سازمان همکارى اسلامى طی روزهای گذشته، کاملا مشهود است.
تجارت روی ریل صلح؟