بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد : سومین گزارش پیاپی از وضعیت تولیدات صنعتی کشور، تصویری رکودی ارائه می‌کند. شواهد گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس نشان می‌دهد هم تولید و هم فروش صنایع در دی1403 نزولی است و 11مورد از 15رشته فعالیت مورد پایش، شرایط بسیار سختی را می‌گذرانند.
بخش صنعت دو مشکل بسیار جدی دارد؛ مشکلاتی که رکود را مهمان اغلب رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های صنعتی کرده است. هم تولید و هم فروش صنایع دچار چالش شده و حتی نزدیک شدن به پایان سال و احتمال رشد تقاضا، زمینه‌‌‌ساز رونق تولید و فروش نشده است. گزارش مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس با تایید این وضعیت شوک‌‌‌های وارده به اقتصاد را عامل اصلی وقوع این وضعیت می‌‌‌داند. این سومین شاهد پس از گزارش شاخص مدیران خرید بخش صنعت و پایش بخش حقیقی اقتصاد است که از حضور بنگاه‌‌‌های صنعتی در منطقه قرمز خبر می‌‌‌دهد.
افزایش قیمت مواد اولیه، رشد نرخ ارز، تبعات ناترازی انرژی، کاهش نقدینگی و رکود سرمایه‌گذاری در کنار کاهش قدرت خرید مردم و افت تقاضای موثر از جمله دلایل اصلی هستند که رکود بخش صنعت در اولین ماه زمستان را تشدید کرده‌اند. بررسی دقیق‌‌‌تر فعالیت‌‌‌های صنعتی بورسی نشان می‌‌‌دهد، رشد شاخص تولید در سه‌مقیاس ماهانه، 10ماهه و سالانه سقوط کرده و وضعیتی منفی دارد. در مورد شاخص فروش نیز به غیر از رشد یک‌درصدی 10ماهه، رشد نسبت به ماه قبل و نسبت به ماه مشابه سال قبل در محدوده قرمز است. از بین 15رشته‌فعالیت صنعتی بورسی، شاخص تولید و فروش 11رشته‌فعالیت کاهشی بوده و بنگاه‌‌‌ها با کاهش حاشیه سود مواجه بودند؛ وضعیتی که کاهش انگیزه سرمایه‌گذاری و تشدید بیشتر رکود صنعتی را به دنبال خواهد داشت.
کاهش فروش تولیدات صنعتی در بازارهای داخلی در حالی است که محدودیت‌‌‌های تجارت خارجی، فروش در بازارهای صادراتی را نیز کاهش داده است. گزارش مرکز پژوهش‌‌‌های مجلس از شاخص تولید و فروش شرکت‌های صنعتی بورسی بیانگر این است که طی سه‌ماه منتهی به دی‌ماه سال 1403، رشد میانگین متحرک سه‌ماهه شاخص تولید کاهش 0.5درصدی و شاخص فروش آن افزایش 3.7درصدی داشته است. در این ماه شاخص تولید بخش صنعت مبتنی بر شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 7.6درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 5.4درصدی مواجه شده است. 
شاخص فروش بخش صنعت مبتنی بر شرکت‌های صنعتی بورسی نسبت به ماه مشابه سال قبل با کاهش 1.4درصدی و نسبت به ماه قبل با کاهش 3.9درصدی مواجه شده است. قیمت تولیدات شرکت‌های صنعتی بورسی اما در دی‌ماه روندی افزایشی را ثبت کرده است. در این ماه نرخ رشد ماهانه‌‌‌ قیمت‌‌‌ شرکت‌های‌‌‌ صنعتی‌‌‌ بورسی‌‌‌ افزایش‌‌‌ 6.4درصدی‌‌‌ داشته‌‌‌، همچنین‌‌‌ رشد نقطه‌‌‌به‌‌‌نقطه‌‌‌ با افزایش‌‌‌ 5.8واحد درصدی‌‌‌ نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌، به‌‌‌ 30.8‌درصد رسیده است‌‌‌.
تولید و فروش به‌‌‌ تفکیک‌‌‌ رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌ها
در دی‌ماه سال 1403 نسبت به ماه مشابه سال قبل، از بین‌‌‌ ١٥رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌ صنعتی‌‌‌ بورسی‌‌‌، ٤رشته‌فعالیت‌‌‌ افزایش‌‌‌ در شاخص‌‌‌ تولید و ١١رشته‌‌‌‌فعالیت‌‌‌ کاهش‌‌‌ در شاخص‌‌‌ تولید را ثبت کرده‌اند‌‌‌. رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «تجهیزات برقی»، «لاستیک‌‌‌ و پلاستیک‌‌‌» و «کک‌‌‌ و پالایش» بیشترین‌‌‌ افزایش‌‌‌ در شاخص‌‌‌ تولید و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «چوب و کاغذ»، «محصولات فلزی‌‌‌ به‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات» و «فلزات پایه‌‌‌» بیشترین‌‌‌ کاهش‌‌‌ را در شاخص‌‌‌ تولید داشته‌‌‌اند. همچنین‌‌‌ در این‌‌‌ ماه نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌، از بین‌‌‌ ١٥رشته‌‌‌‌فعالیت‌‌‌ صنعتی‌‌‌ بورسی‌‌‌، ٤رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌ افزایش‌‌‌ در شاخص‌‌‌ فروش و ١١رشته ‌‌‌فعالیت‌‌‌ کاهش‌‌‌ در شاخص‌‌‌ فروش را تجربه‌‌‌ کرده‌‌‌اند. رشته ‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «تجهیزات برقی»، «لاستیک‌‌‌ و پلاستیک» و «کاشی‌‌‌ و سرامیک‌‌‌» بیشترین‌‌‌ افزایش‌‌‌ در شاخص‌‌‌ فروش و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «خودرو و قطعات»، «چوب و کاغذ» و «سایر کانی‌‌‌‌ غیر‌فلزی‌‌‌» بیشترین‌‌‌ کاهش‌‌‌ را در شاخص‌‌‌ فروش تجربه‌‌‌ کرده‌‌‌اند.
طی‌‌‌ دی‌‌‌ماه سال ١٤٠٣ نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «تجهیزات برقی‌‌‌»، «لاستیک‌‌‌ و پلاستیک‌‌‌» و «کک‌‌‌ و پالایش‌‌‌» بیشترین‌‌‌ سهم‌‌‌ را در افزایش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید و رشته‌‌‌ فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «محصولات فلزی‌‌‌ به جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات»، «سایر کانی‌های‌‌‌ غیرفلزی‌‌‌» و «کاشی‌‌‌ و سرامیک‌‌‌» بیشترین‌‌‌ سهم‌‌‌ را در کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید داشته‌‌‌اند. همچنین‌‌‌، رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «تجهیزات برقی‌‌‌»، «لاستیک‌‌‌ و پلاستیک‌‌‌» و «کاشی‌‌‌ و سرامیک‌‌‌» بیشترین‌‌‌ سهم‌‌‌ را در افزایش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «خودرو و قطعات»، «سایر کانی‌‌‌‌ غیر‌فلزی» و «چوب و کاغذ» بیشترین‌‌‌ سهم‌‌‌ را در کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش داشته‌‌‌اند.
طی‌‌‌ دی‌‌‌ماه سال ١٤٠٣ نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌، رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «خودرو و قطعات»، «کک‌‌‌ و پالایش» و «دارو» افزایش‌‌‌ در شاخص‌‌‌ تولید و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «سایر کانی‌‌‌ غیر‌فلزی‌‌‌»، «فلزات پایه‌‌‌» و «کاشی‌‌‌ و سرامیک‌‌‌» بیشترین‌‌‌ سهم‌‌‌ در کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید را داشته‌‌‌اند. همچنین‌‌‌ بیشترین‌‌‌ سهم‌‌‌ در افزایش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش متعلق‌‌‌ به‌‌‌ رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «تجهیزات برقی»، «محصولات فلزی‌‌‌ به‌جز ماشین‌‌‌آلات و تجهیزات» و «کک‌‌‌ و پالایش‌‌‌» و بیشترین‌‌‌ سهم‌‌‌ در کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش متعلق‌‌‌ به‌‌‌ رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «کاشی‌‌‌ و سرامیک»، «فلزات پایه‌‌‌» و «سایر کانی‌‌‌ غیرفلزی‌‌‌» بوده است‌‌‌.
شیمیایی‌‌‌ به‌‌‌جز دارو
در دی‌‌‌ماه سال ١٤٠٣ شاخص‌‌‌ تولید رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌ شیمیایی‌‌‌ به‌‌‌جز دارو، برمبنای‌‌‌ شرکت‌های‌‌‌ بورسی‌‌‌ نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ ٨درصدی‌‌‌ و نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ افزایش‌‌‌ یک‌درصدی‌‌‌ داشته‌‌‌ است‌‌‌. همچنین‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش آن نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ 1.9درصدی‌‌‌ و نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ کاهش ‌‌‌5.6درصدی‌‌‌ داشته‌‌‌ است‌‌‌. نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ افزایش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید زیربخش‌‌‌های‌‌‌ «خوراک پالایشگاه‌ها»، «پلاستیک‌‌‌ و لاستیک‌‌‌ مصنوعی» و «سایر» منجر به‌‌‌ افزایش‌‌‌ اندک شاخص‌‌‌ تولید و کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش زیربخش‌‌‌های‌‌‌ اصلی‌‌‌ منجر به‌‌‌ کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش شده است‌‌‌. درمقابل‌‌‌، نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید زیربخش‌‌‌های‌‌‌ «کودها و ترکیبات نیتروژن»، «پلاستیک‌‌‌ و لاستیک‌‌‌ مصنوعی‌‌‌» و «خوراک پالایشگاه‌ها» منجر به‌‌‌ کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید و کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش زیربخش‌‌‌های‌‌‌ اصلی‌‌‌ منجر به‌‌‌ کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش شده است‌‌‌.
فلزات پایه‌‌‌
در دی‌‌‌ماه سال ١٤٠٣، شاخص‌‌‌ تولید رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌ فلزات پایه‌‌‌ برمبنای‌‌‌ شرکت‌های‌‌‌ بورسی‌‌‌، نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ 13.2درصدی‌‌‌ و نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ 13.9درصدی‌‌‌ داشته‌‌‌ است‌‌‌. همچنین‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش آن نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ 3.2درصدی‌‌‌ و نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ 9.1درصدی‌‌‌ داشته است‌‌‌. نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید زیربخش‌‌‌های‌‌‌ اصلی‌‌‌ به‌جز «پروفیل‌‌‌» و «ورق» و شاخص‌‌‌ فروش زیربخش‌‌‌های‌‌‌ اصلی‌‌‌ به‌جز «ورق» کاهش‌‌‌ یافته‌‌‌ است‌‌‌. همچنین‌‌‌ نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌، کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید زیربخش‌‌‌های‌‌‌ «شمش‌‌‌» و «سایر» و کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش زیربخش‌‌‌های‌‌‌ «پروفیل» و «شمش‌» منجر به‌‌‌ کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید و فروش شده است‌‌‌.
غذایی‌‌‌ و آشامیدنی‌‌‌ به‌‌‌جز قند و شکر
در دی‌‌‌ماه سال ١٤٠٣، شاخص‌‌‌ تولید رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌ غذایی‌‌‌ و آشامیدنی‌‌‌ به‌‌‌جز قند و شکر برمبنای‌‌‌ شرکت‌های‌‌‌ بورسی‌‌‌، نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ افزایش‌‌‌ 0.4درصدی‌‌‌ و نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ 2.5درصدی‌‌‌ داشته‌‌‌ است‌‌‌. همچنین‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش آن نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ 1.5درصدی‌‌‌ و نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ 5.9درصدی‌‌‌ داشته‌‌‌ است‌‌‌.
همچنین نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ تنها شاخص‌‌‌ تولید و فروش زیربخش‌‌‌ «لبنیات» افزایش‌‌‌ یافته است. از طرفی نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ افزایش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید زیربخش‌‌‌های‌‌‌ «لبنیات» و «کیک‌‌‌ و بیسکویت‌‌‌» به‌‌‌ افزایش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید و کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش زیربخش‌‌‌های‌‌‌ «روغنی‌‌‌ها»، «کیک‌‌‌ و بیسکویت» و «سایر» به‌‌‌ کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش منجر شده است‌‌‌.
رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌ دارو
در دی‌‌‌ماه سال ١٤٠٣ شاخص‌‌‌ تولید رشته‌‌‌‌فعالیت‌‌‌ دارو بر مبنای‌‌‌ شرکت‌های‌‌‌ بورسی‌‌‌ نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ 9.4درصدی‌‌‌ و نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ افزایش‌‌‌ 2.5درصدی‌‌‌ داشته‌‌‌ است‌‌‌. همچنین‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش آن نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ 3.7درصدی‌‌‌ و نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ افزایش‌‌‌ 1.1درصدی‌‌‌ داشته‌‌‌ است‌‌‌. نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید و فروش زیربخش‌‌‌های‌‌‌ اصلی‌‌‌ افزایش‌‌‌ یافته‌‌‌ است‌‌‌. نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید زیربخش‌‌‌های‌‌‌ «قرص و کپسول»، «شربت‌‌‌ و سوسپانسیون» و «سایر» و کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش زیربخش‌‌‌های‌‌‌ «فرآورده‌های‌‌‌ تزریقی» و «سایر» به‌‌‌ کاهش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید و فروش منجر شده است‌‌‌.
شاخص‌‌‌ قیمت‌‌‌ فعالیت‌‌‌های‌‌‌ صنعتی‌‌‌ بورسی‌‌‌
در دی‌‌‌ماه سال ١٤٠٣ نرخ رشد ماهانه‌‌‌ قیمت‌‌‌ شرکت‌های‌‌‌ صنعتی‌‌‌ بورسی‌‌‌ افزایش‌‌‌ 6.4درصدی‌‌‌ داشته‌‌‌، همچنین‌‌‌ رشد نقطه‌‌‌به‌‌‌نقطه‌‌‌ با افزایش‌‌‌ 5.8واحد درصدی‌‌‌ نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌، به‌‌‌ 30.8‌درصد رسیده است‌‌‌. میانگین‌‌‌ سالانه‌‌‌ شاخص‌‌‌ قیمت‌‌‌ نیز در دی‌‌‌ماه سال ١٤٠٣ نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ با افزایش‌‌‌ 0.5واحد درصدی‌‌‌ میزان 24.6‌درصد افزایش‌‌‌ را نشان می‌‌‌دهد. بررسی‌‌‌ شاخص‌‌‌ قیمت‌‌‌ شرکت‌های‌‌‌ صنعتی‌‌‌ بورسی‌‌‌ نشان می‌‌‌دهد، در دی‌‌‌ماه سال ١٤٠٣، رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «چوب و کاغذ» و «شیمیایی‌‌‌ به‌جز دارو» بالاترین‌‌‌ نرخ رشد ماهانه‌‌‌ و رشته‌‌‌فعالیت‌‌‌های‌‌‌ «شیمیایی‌‌‌ به‌جز دارو » و «سیمان» بالاترین‌‌‌ نرخ رشد نقطه‌‌‌به‌‌‌نقطه‌‌‌ را تجربه‌‌‌ کرده‌اند.
شاخص‌‌‌‌‌‌ تولید و فروش شرکت‌های‌‌‌ معدنی‌‌‌ بورسی‌‌‌
در دی‌‌‌ماه سال ١٤٠٣، شاخص‌‌‌ تولید شرکت‌های‌‌‌ معدنی‌‌‌ بورسی‌‌‌ نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ با افزایش‌‌‌ 1.5درصدی‌‌‌ و نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ با افزایش‌‌‌ 8.6درصدی‌‌‌ مواجه‌‌‌ شده و همچنین‌‌‌، شاخص‌‌‌ فروش شرکت‌های‌‌‌ معدنی‌‌‌ بورسی‌‌‌ نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ با کاهش‌‌‌ 24.6درصدی‌‌‌ و نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ با افزایش‌‌‌ 7.4درصدی‌‌‌ مواجه‌‌‌ شده است‌‌‌. نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه قبل‌‌‌ افزایش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید و فروش زیربخش‌‌‌ «کنسانتره» و افزایش‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش زیربخش‌‌‌ «سایر» به‌‌‌ افزایش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید و فروش منجر شده است‌‌‌. نسبت‌‌‌ به‌‌‌ ماه مشابه‌‌‌ سال قبل‌‌‌ شاخص‌‌‌ فروش تمام زیربخش‌‌‌ها کاهش‌‌‌ یافته‌‌‌ و شاخص‌‌‌ تولید تحت‌تاثیر افزایش‌‌‌ شاخص‌‌‌ تولید زیربخش‌‌‌ «گندله‌‌‌» رشد مثبتی‌‌‌ را تجربه‌‌‌ کرده است‌‌‌. تحلیل رشد بخش صنعت از جنبه‌‌‌های مختلف، عاملی کلیدی در تحلیل‌‌‌های خرد و کلان اقتصادی و یکی از ارکان تصمیم‌گیری در حوزه اقتصاد است. شاخص تولید بخش صنعت به دلیل تاثیر نوسانات سطح فعالیت صنعت بر بخش‌‌‌های دیگر اقتصاد به عنوان یک شاخص مهم اقتصادی «کوتاه‌مدت» مورد استفاده قرار می‌گیرد.