بازار آریا - عاطفه چوپان: بعد از 6 روز معاملاتی امروز خون‌تازه‌ای ‌وارد رگ‌‌‌‌‌های بورس شد و 140‌میلیارد‌تومان به معاملات خرد وارد شد، با این‌وجود بازار سرمایه همچنان در شرایطی ناپایدار به‌سر می‌برد. پس از تجربه هفته‌هایی با افت ارزش معاملات و کاهش قیمت سهام، دو روز گذشته شاهد بازگشت نسبی شاخص‌کل به محدوده مثبت بودیم، اما این رشد هنوز نتوانسته اطمینان لازم را درمیان فعالان بازار ایجاد کند، چراکه ارزش معاملات خرد همچنان پایین است و سرانه خرید و فروش نشان از باقی‌ماندن کمی تردید بین سرمایه‌گذاران دارد.
در هفته‌های اخیر، بازار تحت‌تاثیر دو عامل کلیدی قرار داشت؛ از یک‌سو، ارزندگی نسبی قیمت‌ها و برخی اخبار مثبت بنیادی و از سوی دیگر، سایه ریسک‌های سیستماتیک که مانع از ورود نقدینگی جدید به بورس شده‌است. در چنین فضایی، اخبار مرتبط با استیضاح وزیر اقتصاد نیز توجه فعالان را به خود جلب کرد. حسین‌‌‌‌‌نیا، تحلیلگر بازار سرمایه، معتقد است؛ این موضوع به دلیل موضع‌گیری‌های حمایتی وزیر از بازار سرمایه و سرمایه‌گذاران، حساسیت زیادی ایجاد‌کرده‌بود. او تاکید دارد؛ تداوم سیاست‌های اخیر وزارت اقتصاد می‌تواند نقش مهمی در کاهش ریسک‌های بازار و احیای اعتماد سهامداران داشته‌باشد.
در همین‌حال‌ سماوی، دیگر تحلیلگر بازار، بر اهمیت ارزش معاملات به‌عنوان سیگنال بازگشت بازار تاکید دارد. به گفته او، ارزش معاملات هنوز به سطح مطلوب 12‌هزار ‌میلیارد‌تومان نرسیده‌است.
وی همچنین معتقد است؛ رسیدن شاخص به محدوده دو‌میلیون و 700‌هزار واحد، از نظر تکنیکال می‌تواند یک حمایت قوی باشد. بسیاری از شرکت‌هایی که پایان سال‌مالی‌‌‌‌‌شان نزدیک است، در روزهای اخیر اقدام به‌فروش سهام کرده‌اند و حالا ممکن است در قیمت‌های پایین‌تر وارد خرید شوند.
در مجموع، بورس در شرایطی قرار دارد که سیگنال‌های مثبت و منفی به‌‌‌‌‌طور همزمان بر روند معاملات اثر می‌گذارند، اگرچه کاهش فشار فروش در روزهای اخیر نشانه مثبتی است، اما برای بازگشت پایدار بازار، افزایش ارزش معاملات و کاهش ریسک‌های سیستماتیک ضروری خواهد بود. حال باید دید که در روزهای آینده، سیاستگذاران و فعالان بازار چه تصمیماتی خواهند گرفت و آیا روند صعودی بازار می‌تواند استمرار یابد یا خیر.
ضرورت تغییر رویکرد در بورس

حسن حسین‌‌‌‌‌نیا، تحلیلگر بازار سرمایه، گفت: «بورس در هفته‌های گذشته فاز‌اصلاح قیمتی را همزمان با کاهش ارزش معاملات تجربه کرده‌است. در دو روز ابتدایی هفته اخیر نیز شاهد اصلاح نسبتا شدیدی بودیم. هرچند شاخص‌کل در دو روز گذشته با رنگ سبز به‌کار خود پایان داد‌، اما ارزش معاملات خرد بورس همچنان پایین است و سرانه خریدار و فروشنده نیز از نبود انگیزه درمیان خریداران سهام حکایت دارد.»
وی در ادامه با اشاره به شرایط فعلی بازار سرمایه افزود: «اخبار بنیادی مثبت در کنار ارزندگی بازار سرمایه، شرایط را برای بازگشت به روند صعودی مهیا می‌سازد، اما همچنان سایه ریسک سیستماتیک بر سر بورس سنگینی می‌کند و سرمایه‌گذاران در خرید سهام و بازده آتی آن مردد هستند. قطعا این موضوع نیازمند شفاف‌سازی، اعتمادسازی و اطمینان‌‌‌‌‌بخشی از سوی مسوولان خواهد بود.»
حسین‌‌‌‌‌نیا همچنین به مساله استیضاح وزیر اقتصاد اشاره کرد و گفت: «اخبار مرتبط با استیضاح آقای همتی، وزیر اقتصاد، به دلیل موضع‌گیری‌های صریحی که در حمایت از بازار سرمایه و سرمایه‌گذاران داشته‌است، درمیان فعالان بازار مورد‌توجه قرار گرفته‌است. در مدت زمان کوتاه وزارت خود، وی اقدامات قابل‌توجهی برای اصلاح وضعیت نامطلوب گذشته انجام داده‌است. هرگونه اقدامی که منجر به کوتاه‌شدن دوره وزارت ایشان شود، می‌تواند به‌معنای ناتمام ماندن طرح‌هایی همچون خصوصی‌‌‌‌‌سازی واقعی و رانت‌‌‌‌‌زدایی از ارز رسمی باشد.»
وی در پایان تاکید کرد: «سرمایه‌گذاران بورسی بر این باورند که تداوم عملکرد وزیر اقتصاد در مسیر ماه‌های اخیر و کاهش دامنه ریسک سیستماتیک، می‌تواند منجر به رشد بورس شود. بورسی که در سال‌2024، طبق گزارش سایت سنا، ضعیف‌‌‌‌‌ترین عملکرد را درمیان بورس‌های جهان داشته‌است و با بازدهی منفی 40‌درصد، رکورددار افت در آن سال‌شد. نگاهی به ارزش زیر 110‌میلیارد دلاری بورس ایران، ضرورت تغییر رویکرد و اجتناب از اشتباهات گذشته را برای بهبود وضعیت ضروری می‌سازد.»
فشار فروش کاهش می‌‌‌‌‌یابد

ابراهیم سماوی، تحلیلگر بازار سرمایه، در تحلیل وضعیت اخیر بازار سهام اظهار کرد: «در روزهای معاملاتی اخیر عمده نمادها با کاهش قیمت مواجه بودند، به‌‌‌‌‌طوری که بیش از 80‌درصد نمادها در وضعیت منفی قرار داشتند، اما روز گذشته بازار تقریبا متعادل بود و نیمی از نمادها مثبت و نیمی دیگر منفی بودند. در مورد ارزش سفارش‌های پنج خط اول سهام، همچنان میزان ثبت‌سفارش‌های فروش بیشتر از خرید است، بنابراین نمی‌توان رشد شاخص‌کل را به‌‌‌‌‌طور کامل نشانه بازگشت بازار دانست.»
او در ادامه به موضوع ارزش معاملات اشاره کرد و گفت: «ارزش معاملات هنوز به سطوح اوایل آبان و بهمن نرسیده، اما نسبت به روزها و هفته‌های گذشته بهبود یافته‌است.»
سماوی درخصوص موضوع استیضاح وزیر اقتصاد نیز اظهار کرد: «همان‌طور که انتظار می‌رفت، این موضوع بیشتر جنبه هشدار و تلنگر داشت. با توجه به اینکه در روزهای پایانی سال‌هستیم و نوسانات بازارهای موازی، به‌ویژه طلا و دلار، شدت گرفته بود، این مساله در فضای عمومی و رسانه‌‌‌‌‌ها مطرح شد، اما لغو این استیضاح می‌تواند تا حدی به ایجاد اطمینان در بازار کمک کند.»
وی در ادامه، نگاهی به ارزش معاملات بورس اوراق‌بهادار داشت و بیان کرد: «در حال‌حاضر ارزش معاملات حدود 9‌هزار ‌میلیارد‌تومان است. تا زمانی‌که میانگین ارزش معاملات پنج‌‌‌‌‌روزه بالای 12‌هزار ‌میلیارد‌تومان تثبیت نشود، نمی‌توان انتظار بازگشت بازار را داشت.»
این تحلیلگر بازار سرمایه همچنین به محدوده شاخص‌کل اشاره کرد و افزود: «شاخص‌کل در محدوده دو‌میلیون و 700‌هزار واحد قرار دارد که از نظر تکنیکال یک سطح حمایتی محسوب می‌شود. بسیاری از شرکت‌هایی که پایان سال ‌مالی‌‌‌‌‌شان نزدیک است، برای تحقق سود، سهام خود را فروخته‌‌‌‌‌اند و حالا در قیمت‌های پایین‌تر اقدام به خرید مجدد می‌کنند تا از سود تقسیمی(DPS) جا نمانند، بنابراین مثبت‌شدن بازار در روز گذشته را می‌توان در این چارچوب تفسیر کرد.» او در پایان تاکید کرد: «انتظار می‌رود فشار فروش که در روزهای اخیر بر بازار حاکم بود، کاهش یابد، اما این مساله به‌معنای بازگشت قطعی روند بازار نیست و باید منتظر ماند و دید که در روزهای آینده چه اتفاق‌هایی رخ خواهد داد.»