بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد - پیمان قناعتی‌فرد : بر اساس آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی، پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی گاز در ادامه سال‌جاری بیش از 2‌درصد افزایش یابد؛ ضمن آنکه رشد مشابهی برای سال‌2026 نیز پیش‌بینی می‌شود. تقاضای جهانی گاز طبیعی در سال‌2024، به‌دنبال هرج و مرج دو سال‌قبل از آن ناشی از بحران جهانی انرژی، افزایشی بود.
بر اساس آخرین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی(IEA) در بررسی امنیت جهانی گاز، پیش‌بینی می‌شود تقاضا در سال‌2025 بیش از 2‌درصد افزایش یابد و رشد مشابهی برای سال‌آینده میلادی نیز پیش‌بینی می‌شود، با این‌حال این گزارش تاکید می‌کند که عرضه گاز از منابع جدید محدود بوده و عدم‌قطعیت‌‌‌‌‌‌های ژئوپلیتیک می‌تواند بازارهای جهانی گاز را در وضعیتی نامطمئن نگاه دارد. به نوشته تارنمای گالف‌‌‌‌‌‌بیزینس، تقاضای جهانی برای گاز طبیعی با سرعت بیشتری نسبت به سال‌های اخیر در حال رشد است. آژانس بین‌المللی انرژی این افزایش را به دو عامل اصلی نسبت می‌دهد: رشد سریع تقاضا در بازارهای آسیایی و افزایش تقاضای گاز در بخش صنعت اروپا، با این‌حال پیش‌بینی‌شده حتی با وجود بازگشت مجدد آرامش به بازار جهانی انرژی، تقاضای اروپا به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای، زیر سطح قبل از بحران باقی خواهد ‌‌‌‌‌‌ماند.
با وجود اینکه اقتصادهای جهانی به‌تدریج از اثرات مخرب بحران اخیر انرژی بهبود می‌یابند، گاز کماکان به‌عنوان یک عنصر حیاتی و تاثیرگذار برای تامین انرژی مورد‌نیاز صنایع و منازل مسکونی، شناخته می‌شود. در آسیا، کشورهایی مانند چین و هند در افزایش مصرف گاز طبیعی، پیشتاز هستند که ناشی از رشد اقتصادی این دو کشور و تغییر به سمت جایگزین‌‌‌‌‌‌های انرژی پاک‌‌‌‌‌‌تر است. در همین حال، اروپا شاهد رشد تقاضای گاز برای اهداف و پروژه‌های صنعتی است. واقعیت این است که قاره‌‌‌‌‌‌سبز همچنان یک بازیگر اصلی در بازار جهانی گاز محسوب می‌شود. در همین ارتباط، کیسوکه ساداموری، مدیر بازارهای انرژی و امنیت آژانس بین‌المللی انرژی، توضیح داد: «رشدی که در تقاضای جهانی گاز در سال‌جاری و سال‌آینده شاهد آن هستیم، نشان‌دهنده بهبود تدریجی بحران انرژی جهانی است که به‌شدت بازارها را تحت‌تاثیر قرارداده‌است.» با این حال، او همچنین هشدار داد؛ تعادل بین عرضه و تقاضا شکننده است، امری که بازار جهانی انرژی را در‌برابر نوسانات آسیب‌‌‌‌‌‌پذیر می‌کند. به‌رغم افزایش تقاضا، حجم عرضه LNG(گاز طبیعی مایع) رشد متعادلی را تجربه نمی‌کند. آژانس بین‌المللی انرژی به رشد آهسته تولید LNG به‌عنوان یک عامل کلیدی در کاهش عرضه احتمالی در آینده نزدیک اشاره می‌کند. بازار LNG در ایجاد تعادل در عرضه و تقاضای جهانی گاز نقش بسیار مهمی دارد، به‌خصوص که مسیرهای سنتی گاز لوله‌‌‌‌‌‌کشی به‌دلیل تنش‌های ژئوپلیتیک و چالش‌های زیرساختی با اختلالات جدی مواجه هستند. درحالی‌که انتظار می‌رود پروژه‌های جدید LNG در سال‌2025 میلادی و عمدتا در حوزه آمریکای‌‌‌‌‌‌شمالی، با حجم‌‌‌‌‌‌های اضافی تزریق منابع از سوی آفریقا و آسیا مواجه شوند، رشد عرضه این محصول برای سال‌2026 بسیار محدود خواهد بود. 
برخی از محدودیت‌های کلیدی، مانند تنگناهای حمل‌ونقل در کانال پاناما و دریای‌‌‌‌‌‌سرخ، همچنان بر دسترسی جهانی به LNG تاثیر می‌گذارند. این چالش‌ها تاکنون باعث کاهش قابل‌توجهی در عرضه LNG نشده‌‌‌‌‌‌اند، اما در عین حال، بر آسیب‌پذیری‌‌‌‌‌‌های شبکه جهانی بازار گاز که به‌‌‌‌‌‌طور فزاینده‌ای درهم تنیده‌شده، دلالت دارند. یکی از بزرگ‌‌‌‌‌‌ترین ابهامات در بازار جهانی گاز در ادامه سال‌2025، سرنوشت ترانزیت گاز روسیه از طریق اوکراین است. قراردادهای گذشته تا پایان سال‌2024 میلادی منقضی و در نتیجه نگرانی‌ها در مورد خاتمه احتمالی تحویل گاز به اروپا از طریق اوکراین افزایش پیدا کرد. اگر جریان گاز روسیه مختل شود، اروپا باید بیشتر به واردات LNG متکی باشد که منجر به افت تراز جهانی گاز خواهدشد. این تغییر، بازار شکننده‌‌‌‌‌‌ انرژی را تحت‌فشار بیشتر قرار می‌دهد، به‌ویژه در موسم زمستان نیمکره‌شمالی، زمانی‌که تقاضا معمولا به اوج خود می‌رسد.
از آنجاکه کشورهای اروپایی به‌دنبال کاهش خطرات در سمت عرضه هستند، آژانس بین‌المللی انرژی تقویت انعطاف‌‌‌‌‌‌پذیری در زنجیره‌‌‌‌‌‌ تامین گاز و LNG را در راستای تقویت امنیت عرضه، توصیه می‌کند. در گزارش جدید خود، آژانس بین‌المللی انرژی همچنین احتمالات جدیدی را برای ادغام گازهای کم‌‌‌‌‌‌انتشار در ترکیب انرژی جهانی بررسی می‌کند. تمرکز بر بخش حمل‌ونقل، نیاز به سوخت‌های پایدار و سبز را برای کمک به کاهش انتشار کربن در جهان برجسته می‌کند. به‌عنوان بخشی از برنامه کاری برای بهره‌‌‌‌‌‌برداری از گازهای کم‌‌‌‌‌‌انتشار، آژانس بین‌المللی انرژی در حال بررسی چگونگی استفاده از گازهای پاک‌‌‌‌‌‌تر، از جمله هیدروژن و بیوگاز، در زیرساخت‌های موجود گاز است. این نوع گازهای کم‌‌‌‌‌‌آلاینده می‌توانند نقش مهمی در کربن‌‌‌‌‌‌زدایی از بخش‌هایی داشته باشند که در آینده نزدیک، قابلیت الکتریکی‌شدن را ندارند مانند حمل‌ونقل ‌بار جاده‌ای و تولیدات صنایع سنگین. با این همه، گذار به گازهای کم‌‌‌‌‌‌آلاینده بدون چالش هم نیست. 
دولت‌ها و بازیگران صنعت باید برای بهبود زیرساخت‌ها، چارچوب‌های نظارتی و یکپارچگی بازار، با یکدیگر همکاری کنند تا این تغییر امکان‌پذیر شود. گزارش آژانس بین‌المللی انرژی تاکید می‌کند که تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان، باید با همکاری نزدیک برای تضمین امنیت بازار گاز مشارکت کنند. از آنجاکه قیمت گاز همچنان بی‌ثبات است و مخاطرات عرضه پایدار نیز وجود دارد، سهامداران جهانی باید بر بهبود همکاری و انعطاف‌‌‌‌‌‌پذیری در بازار تمرکز داشته باشند. از زمان تاسیس گروه ویژه نظارت بر بازار گاز و سوخت پاک در سال‌2022، آژانس بین‌المللی انرژی با دولت‌های سراسر جهان برای نظارت بر تحولات بازار و حمایت از برقراری امنیت عرضه همکاری می‌کند. کارگروه همچنین نقش فعالی در سیزدهمین کنفرانس تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان LNG ایفا کرد که در اوایل سال‌گذشته میلادی و با همکاری وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن برگزار شد.
آژانس بین‌المللی انرژی از همه طرف‌های درگیر می‌خواهد تا چارچوب‌های مصوبات اجرایی را برای ذخایر گاز، ادغام بهتر سیستم‌های ذخیره‌سازی و بهینه‌سازی مسیرهای عرضه LNG برای تضمین بازار جهانی این محصول استراتژیک، با انعطاف‌‌‌‌‌‌ بالاتری، تدوین کنند. درحالی‌که تقاضای جهانی گاز در سال‌های آینده به‌طور قابل‌توجهی افزایش می‌‌‌‌‌‌یابد، بازار انرژی همچنان نسبت به تحولات غیرمنتظره چه در طرف عرضه و چه در طرف تقاضا، حساس است. رشد تولید موردانتظار LNG در سال‌جاری میلادی ممکن است برخی از فشارهای موجود بر عرضه جهانی گاز را کاهش دهد، اما تنش‌های ژئوپلیتیک و خطرات ترانزیت می‌تواند همچنان به نوسان قیمت‌ها دامن بزند.