بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد- پیمان قناعتی‌فرد: ‌چین در سال‌2023 میلادی حدود 16‌میلیون بشکه در روز از کل عرضه نفت جهان را با احتساب میعانات مربوطه، خریداری کرد. به‌عنوان دومین مصرف‌کننده بزرگ نفت جهان که حدود 16‌درصد تقاضای جهانی را به خود اختصاص می‌دهد، صعود یا نزول سطح تقاضای فرآورده‌های نفتی پالایش‌شده این کشور برای بازار نفت بسیار مهم است.
استمرار روند کاهشی تقاضای نفت از سوی چین، بر تراز نفت جهانی و در نتیجه بر قیمت این کالای استراتژیک، تاثیر مستقیم دارد. به گفته کانگ‌‌‌‌‌‌وو، رئیس تحقیقات جهانی تقاضای نفت در P&S Global Commodity Insights، با سه‌برابر‌شدن میانگین تقاضای نفت هند، سومین کشور مصرف‌کننده نفت جهان، چین تنها کشور بزرگ درحال‌توسعه است که احتمالا شاهد بازگشت آرامش به بازار بنزین و حتی گازوئیل در آینده‌‌‌‌‌‌ای نزدیک خواهد بود، درحالی‌که تقاضای نفت تقریبا در تمامی کشورهای توسعه‌‌‌‌‌‌یافته به اوج خود رسیده، پیش‌بینی می‌شود اکثریت قریب‌‌‌‌‌‌ به‌‌‌‌‌‌اتفاق کشورهای درحال توسعه به‌‌‌‌‌‌استثنای چین، همچنان شاهد رشد تقاضای نفت خود در آینده‌‌‌‌‌‌ای قابل‌پیش‌بینی خواهند بود. کانگ‌‌‌‌‌‌وو افزود: به این ترتیب، چین به‌عنوان یک نیروی موثر در تعیین اینکه چه زمانی تقاضای جهانی نفت به اوج خود خواهد رسید، عمل خواهد کرد. تحلیلگران بازار انرژی دیدگاه‌های متفاوتی در مورد روند تقاضا در سال‌جاری میلادی دارند. اکثر آنها اما‌ معتقدند؛ مسائل ژئوپلیتیک به‌ویژه در خاورمیانه نفت‌خیز در ادامه سال‌2025 آنقدر چشمگیر نخواهد بود که باعث افزایش شدید تقاضای جهانی نفت شود.
پیش‌بینی تقاضای فرآورده‌های پالایشی
Commodity Insights پیش‌بینی می‌کند؛ میانگین تقاضای محصولات پالایشی چین، بدون احتساب سوخت خام و گاز طبیعی مایع، در سال‌2027 میلادی با 16‌میلیون بشکه در روز به اوج خود خواهد رسید. این کشور در سال‌2023، 15‌میلیون بشکه معادل نفت‌خام در روز مصرف کرد. پیش‌بینی می‌شود تقاضای جهانی برای محصولات پالایش‌‌‌‌‌‌شده در سال‌2028 با 91‌میلیون بشکه در روز به اوج خود برسد، درحالی‌که تقاضای جهانی ‌برابر با 88‌میلیون بشکه در روز طی سال‌2023 بود، با این‌حال رشد تقاضای نفت چین در سه‌ماهه دوم سال‌2024، تنها 16 ماه پس از بازگشایی محدودیت‌های مرتبط با همه‌‌‌‌‌‌گیری کرونا، با کاهش سالانه در تولید نفت‌خام، کندتر از حد انتظار بوده‌است. ترکیبی از عوامل نظیر رشد سریع در جابه‌جایی در حمل‌ونقل جاده‌ای سوخت، کاهش تقاضا از سوی بخش‌های ساخت‌‌‌‌‌‌وساز و تولید و اختلالات شدید آب‌‌‌‌‌‌وهوایی، سطح مصرف جهانی سوخت‌های فسیلی را تحت‌تاثیر قرارداده‌اند. تاثیر پالایشگاه‌های مستقل بر بازار نفت با استناد به داده‌های موسسه اطلاعات JLC، نشان می‌دهد؛ میانگین استفاده از پالایشگاه‌های مستقل در استان شاندونگ چین در ژوئن2024 به 52‌درصد کاهش‌یافت که پایین‌ترین سطح از مارس2020 است، زمانی‌که تقاضای نفت این کشور به آرامی پس از شیوع همه‌‌‌‌‌‌گیری بهبود یافت. پالایشگاه‌های مستقل، تامین‌‌‌‌‌‌کننده نوسانی محصولات پالایش‌شده در چین بوده که میزان فعالیت و سطح تولیدآنها مستقیما منعکس‌کننده تقاضای نفت این کشور است.
افت تقاضای دیزل، رشد مصرف بنزین
عرضه گازوئیل که حدود 22‌درصد یا 4‌میلیون بشکه در روز از مجموع تقاضای فرآورده‌های پالایش‌‌‌‌‌‌شده این کشور را به خود اختصاص می‌دهد، به دلیل فروش فزاینده گاز طبیعی مایع(LNG) در حال‌حاضر کاهشی شده‌است. به گفته تحلیلگران، کامیون‌‌‌‌‌‌های سنگین LNGسوز به‌تدریج جایگزین کامیون‌‌‌‌‌‌های معمولی دیزلی خواهند شد. Commodity Insights انتظار دارد که تقاضای بنزین چین در سال‌2027 میلادی به اوج خود برسد و کمی فراتر از 4‌میلیون بشکه در روز باشد. طبق گزارش ماهانه بازار نفت مورخ 11‌ژوئیه، آژانس بین‌المللی انرژی(IEA) رشد تقاضا را به ترتیب یک و 3‌درصد در سال‌های 2024 و 2025 تخمین می‌زند، درحالی‌که چند تحلیلگر مستقل در چین به Commodity Insights گفته‌‌‌‌‌‌اند که تقاضا برای بنزین پیش از این و به اندازه کافی افزایش‌یافته و به اوج خود رسیده‌است. موسسه مهندسی و برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی دولتی پتروچایناCPPEI، تخمین‌زده که تقاضای بنزین چین در سال‌2023 میلادی به اوج خود رسیده و در سال‌2024 شاهد کاهش 5‌درصدی بوده، زیرا فروش کامیون‌‌‌‌‌‌های سنگین با سوخت LNG در این مدت، بیش از 120‌درصد افزایش ‌یافته‌است.
CPPEI تخمین ‌زده‌است که تقاضای بنزین در سال‌2023 با 155‌میلیون‌تن در سال‌ معادل 4‌میلیون بشکه در روز، به اوج خود رسیده و در سال‌جاری به دلیل افزایش استفاده از خودروهای نو-انرژی(NEV) و دارای موتور احتراق داخلی با راندمان بالاتر، کاهش‌یافته‌است. Commodity Insights انتظار دارد تقاضای بنزین چین در سال‌2025 میلادی با میانگین 4‌میلیون بشکه در روز به اوج خود برسد. در دیگر سو، آژانس بین‌المللی انرژی پیش‌بینی می‌کند که تقاضای سوخت این کشور در سال‌2024 به 4‌میلیون بشکه در روز برسد و در سال‌2025 به میزان3‌درصد کاهش یابد. خودروهای نو-انرژی حدود 44‌درصد از کل فروش خودرو در ژوئیه را به خود اختصاص داده‌اند که بالاترین میزان در تاریخ این کشور است. طبق داده‌های انجمن خودروسازان چین، فروش خودروهای برقی باتری‌‌‌‌‌‌دار و هیبریدی پلاگین در ژانویه تا ژوئیه نسبت به مدت مشابه سال‌قبل 31‌درصد افزایش ‌یافته‌است. در همین حال، یک اقتصاددان ارشد فعال در پالایشگاه سینوپک گفت؛ تخمین‌زده می‌شود خودروهای جدید به دلیل بهبود بهره‌‌‌‌‌‌وری انرژی، حدود 2 تا 3‌درصد از مصرف بنزین را کاهش دهند.
تقاضا در صنعت پتروشیمی
اوج تقاضای بنزین در چین در انعکاس روند کلی تقاضای نفت این کشور تعیین‌کننده است. انتظار می‌رود تقاضا برای سایر سوخت‌های حمل‌ونقل، به رهبری سوخت جت و نفت‌کوره، همچنان در حال افزایش باشد، هرچند سهم کمتری از سبد تقاضای کلی نفت در چین را تشکیل می‌دهند، با این‌حال باید توجه داشت که وقتی صحبت از میعانات نفتی می‌شود، از جمله مواد اولیه پتروشیمی مانند LPG و اتان، چند سال‌دیگر طول خواهد کشید تا تقاضای چین کاهشی و در نهایت، متوقف شود. منابع بازار باور دارند که موج جدید تقاضای محصولات پتروشیمی در چین را بعید است تا پیش از سال‌2027 شاهد باشیم. در عین حال، لازم به ذکر است اکثر پالایشگاه‌های چین، اعم از دولتی یا مستقل، برای دستیابی به اوج تقاضا در محصولات نفتی پالایش‌‌‌‌‌‌شده، مبادرت به سرمایه‌گذاری هنگفتی در تاسیسات خود برای تغییر به سمت تولید محصولات پتروشیمی‌محور کرده‌اند.