بازار آریا - دنیای اقتصاد - عاطفه چوپان : بازار سرمایه سومین هفته منفی خود را پشت سر گذاشت. این در حالی است که بورس در پنج هفته اخیر چهار هفته را با بازدهی هفتگی منفی پشت سر گذاشته است. در این مدت شاهد خروج سرمایه از بازار بودیم و ارزش معاملات خرد روزانه نیز با ریزش به زیر 10همت از هفته‌های اوج خود فاصله گرفته است.
پس از یک روند صعودی میان‌مدت، اکنون بازار در حال تثبیت قیمت‌ها و گذراندن یک دوره استراحت زمانی است. با این حال، عوامل متعددی در این وضعیت نقش دارند که کارشناسان به بررسی آنها پرداخته‌اند. در این گزارش، دیدگاه‌های دو تحلیلگر بازار سرمایه، ابراهیم سماوی و ایمان رئیسی، درباره شرایط کنونی بورس ارائه شده است.
تثبیت بازار پس از یک دوره رشد پرشتاب

ابراهیم سماوی، تحلیلگر بازار سرمایه، معتقد است که از اوایل آبان‌ماه شاخص بورس یک روند صعودی میان‌مدت را تجربه کرد که طی آن، بسیاری از نمادهای شاخص‌ساز رکوردهای جدیدی ثبت کردند. اما اکنون بازار در حال استراحت و تثبیت قیمتی است. وی توضیح می‌دهد که یکی از مهم‌ترین دلایل رشد اخیر، ورود حجم بالای نقدینگی به بازار بود که بخشی از این پول از خارج بازار تامین شده بود. اکنون، بخشی از این نقدینگی در حال خروج از بازار است که می‌تواند فشار اصلاحی ایجاد کند.
از سوی دیگر، هنوز ریسک‌های سیستماتیک به‌طور کامل برطرف نشده‌اند. با روی کار آمدن ترامپ و سیاست‌های سخت‌گیرانه‌ای که او در پیش گرفته، احتمال افزایش فشارهای اقتصادی بر کشور وجود دارد. همچنین، موضوع فروش نفت ایران همچنان محل ابهام است و برخی نگرانی‌ها درباره کاهش درآمدهای دولت و افزایش کسری بودجه وجود دارد. در این میان، سرمایه‌گذاران نیز با تردید بیشتری عمل می‌کنند و همین موضوع روند معاملات را تحت تاثیر قرار داده است.
در بودجه1404 که دولت به تصویب مجلس رسانده، برنامه‌ای برای تامین مالی از طریق اوراق بدهی در بازار سرمایه در نظر گرفته شده است. سماوی تاکید می‌کند که این موضوع لزوما عامل اصلی ریزش بازار نخواهد بود؛ زیرا برنامه‌ریزی برای انتشار اوراق از قبل مشخص شده بود. اما سرمایه‌گذاران نیز در شرایط فعلی محتاطانه عمل می‌کنند و بسیاری از آنها سودهای خود را شناسایی می‌کنند و از بازار خارج می‌شوند.
وی به آمار معاملات اخیر اشاره کرد و گفت که ارزش معاملات در هفته گذشته حدود 11هزار میلیارد تومان بوده است. این رقم نشان می‌دهد که هنوز بازار به پایداری لازم نرسیده و احتمالا شاهد یک دوره اصلاح زمانی و قیمتی خواهیم بود. البته، درصورتی‌که اتفاق خاصی در بازار رخ دهد، ممکن است این روند تغییر کند. در این میان، برخی تحلیلگران معتقدند که حرکت‌های سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت نیز بر افزایش نوسانات بازار تاثیر می‌گذارد و می‌تواند وضعیت فعلی را پیچیده‌تر کند.
یکی دیگر از عواملی که می‌تواند بر روند بازار تاثیر بگذارد، جذابیت بازارهای موازی است. به گفته سماوی، بازارهای موازی همچنان در حال رشد هستند و این موضوع موجب می‌شود برخی از سرمایه‌گذاران که سودهای خود را در بورس شناسایی کرده‌اند، به سمت این بازارها حرکت کنند. این مساله می‌تواند فشار عرضه در بازار سرمایه را افزایش دهد و باعث رکود موقت در بورس شود. سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند دارایی‌های خود را در بازارهایی قرار دهند که بازدهی سریع‌تر و کم‌ریسک‌تر دارند.
علاوه بر این، افزایش نرخ بهره بانکی نیز به‌عنوان یک عامل مهم در خروج نقدینگی از بورس مطرح است. بانک‌ها با ارائه نرخ‌های جذاب، سرمایه‌گذاران را به سمت سپرده‌گذاری سوق می‌دهند و همین موضوع می‌تواند تاثیرات منفی بر بازار سرمایه داشته باشد.
بلاتکلیفی بازار و سیاست‌های اقتصادی

ایمان رئیسی، دیگر تحلیلگر بازار سرمایه نیز بر این باور است که بازار در شرایط تردید و ترس قرار گرفته است. یکی از دلایل این وضعیت، بسته بودن طولانی‌مدت پتروشیمی‌ها و شرایط مبهم آنهاست. علاوه بر این، سررسید شدن سپرده‌های 30درصدی نیز نگرانی‌هایی ایجاد کرده است. در حال حاضر، یکی از مسائل مهم این است که آیا بانک مرکزی سیاست انقباضی را در پیش خواهد گرفت و نرخ سپرده‌ها را تمدید خواهد کرد یا خیر؟
رئیسی توضیح داد که اگر بانک مرکزی سیاست انقباضی اتخاذ کند، فشار تامین مالی بر شرکت‌ها افزایش خواهد یافت و هزینه‌های آنها بالا خواهد رفت. اما اگر سیاست انبساطی در پیش بگیرد و هزینه تامین مالی را کاهش دهد، این موضوع می‌تواند راه را برای رشد سودآوری شرکت‌ها باز کند. در این میان، ابهام در سیاست‌های کلان اقتصادی همچنان یک چالش جدی برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود.
علاوه بر مسائل داخلی، سیاست خارجی نیز نقش مهمی در وضعیت بازار دارد. رئیسی اشاره کرد که پس از شکستن سقف تاریخی شاخص، بازار دچار رکود و فرسایش شده است. با این حال، اگر مذاکرات سیاسی تحرکات مثبتی داشته باشد، بازار می‌تواند واکنش مثبتی نشان دهد. بسیاری از سرمایه‌گذاران منتظر شفاف‌سازی درباره توافقات بین‌المللی و تاثیر آن بر اقتصاد کشور هستند. یکی از نگرانی‌های بازار، سیاست‌های دولت در زمینه تامین مالی است. به گفته رئیسی، درصورتی‌که دولت تامین مالی خود را از طریق اوراق در بازار سرمایه انجام دهد، این موضوع می‌تواند تاثیر منفی بر بازار بگذارد؛ زیرا در چنین شرایطی، بازار با یک چالش دوگانه مواجه خواهد شد: از یکسو، دولت برای تامین مالی خود از بورس استفاده می‌کند، اما از سوی دیگر، این اقدام می‌تواند مانع رشد بازار شود. با توجه به تحلیل‌های ارائه‌شده، بازار سرمایه در حال حاضر در یک وضعیت حساس قرار دارد. ورود و خروج نقدینگی، سیاست‌های اقتصادی و وضعیت بازارهای موازی از جمله عواملی هستند که بر روند بورس تاثیر می‌گذارند. درصورتی‌که سیاست‌های پولی و مالی دولت به‌گونه‌ای تنظیم شود که از فشارهای اقتصادی بکاهد و از سوی دیگر، عوامل سیستماتیک مانند سیاست خارجی نیز به سمت آرامش حرکت کنند، می‌توان انتظار داشت که بازار سرمایه بار دیگر رونق بگیرد. اما در شرایط فعلی، سرمایه‌گذاران باید با دقت و تحلیل دقیق در بازار حرکت کنند تا از ریسک‌های احتمالی مصون بمانند.
در نهایت، روند آینده بورس به مجموعه‌ای از عوامل اقتصادی، سیاسی و مالی بستگی دارد. اگر سیاست‌های انقباضی بیش از حد ادامه یابد و نرخ بهره همچنان افزایش یابد، ممکن است بازار سرمایه همچنان در رکود باقی بماند. اما در صورت ایجاد شرایط مساعدتر و تقویت اعتماد سرمایه‌گذاران، احتمال رشد دوباره بورس و بازگشت به مسیر صعودی وجود خواهد داشت.