بزرگنمايي:

بازار آریا - اصلاح یارانه ها با محور عدالت یکی از شعارهای اصلی دولت پزشکیان بود. مسعود پزشکیان همواره بر این امر تاکید داشته و گفته بود: نان و گوشت گران شده اما چه کسی بیشتر استفاده کرده؟

برای برق، گوشت و بنزین یارانه می‌دهیم یک عده اصلا استفاده نمی‌کنند و یک عده 100 برابر استفاده می‌کنند، فقیر فقیرتر می‌شود و پول‌دار پول‌دارتر می‌شود. باید از این روند بیرون بیاییم. انشاالله کاری خواهیم کرد که این اتفاق رخ ندهد. محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس جمهور نیز اعلام کرده بود: یارانه حتما ادامه خواهد یافت اما مردم نباید به گونه‌ای زندگی کنند که دست نیاز به سوی نهادهای حمایتی دراز کنند و مددجو باشند؛ شأن مردم ایران بالاتر از اینهاست و همه آنها با حریت زندگی کنند و ثروتمند باشند.
حال به نظر می رسد که این اصلاحات نهایی شده و دولت وعده خود در این زمینه را محقق کرده است. در همین زمینه سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال 1404 گفت: ما در بودجه سال آینده یک حکم آوردیم که یارانه پر درآمد‌ها حذف شود. یک حکم دیگر هم دادیم که مابه‌التفاوت بالارفتن قیمت ارز ترجیحی به دهک‌های یک تا سه داده شود که با توجه به وضعیت موجود جبران کوچکی باشد.
حذف یارانه نقدی؟
رحیم زارع درباره افزایش یارانه به میزان 100 هزار تومان و دادن کالابرگ برای کالاهای اساسی گفت: در بودجه امسال یک حکمی دادیم که سرپرستان خانوار می‌توانند به جای یارانه نقدی درخواست کالابرگ بدهند، یعنی به جای پول درخواست کالابرگ بدهند که کالا را تهیه کنند.
سخنگوی کمیسیون تلفیق بودجه سال 1404 خاطرنشان کرد: حکمی که داده شده حُسنی که دارد این است که نقدینگی در جامعه را به سمت تولید می‌برد و هدفمند می‌شود و روی نرخ تورم تتثیرگذار است. هرچه نقدینگی بیشتر شود این کالابرگ می‌تواند اثر کاهشی داشته باشد و با توجه به این‌که قانون حمایت از تولید داخل را داریم، با این کار تولیدمان تقویت می‌شود.
وی با اشاره به این‌که ارز ترجیحی از 28 هزار و 500 تا 37 هزار تومان شد، بیان کرد: دولت می‌گوید متناسب با نرخ تورم در بودجه می‌خواهم 30 درصد قیمت ارز ترجیحی را بالا ببرم، حال ما در مجلس می‌گوییم موافقیم اما این سوال ماست که دولت با مابه‌التفاوت قرار است چه کار کند؟ ما در مجلس می‌گوییم این مابه‌التفاوت را برای دهک‌های اول، دوم و سوم در اولویت قرار دهد.
وی افزود: یک حکم هم آوردیم که دهک‌های پردرآمد را در بودجه حذف کنند و یارانه‌شان را برای دهک‌های یک تا سه بیاورند و این‌ها اولویت باشند اما حالا تا 5 هم شد، باشد. پس ما یک حکم آوردیم که یارانه پردرآمدها حذف شود. یک حکم دیگر هم دادیم که مابه‌التفاوت بالارفتن قیمت ارز ترجیحی به دهک‌های یک تا سه داده شود که با توجه به وضعیت محدودیت‌ها و تحریم‌هایی که بر دولت و نظام تحمیل شده است، جبران کوچکی باشد.
80 میلیون نفر یارانه نقدی دریافت می‌کنند
اما اینکه اکنون چه میزان از جمعیت کشور در دهک های مختلف یارانه دریافت می کنند؟ رئیس مرکز مطالعات و اطلاعات رفاه ایرانیان وزارت تعاون اعلام کرد :حدود 80 میلیون نفر در کشور یارانه نقدی دریافت می‌کنند.
طبق اعلام این مرکز دسته‌ای از خانوار‌ها در دهک یک تا 3 هستند و درآمد پایینی دارند که در ماه 400 هزار تومان یارانه دریافت می‌کنند. در گروه دیگر دهک‌های چهار تا 9 قرار دارند که یارانه دریافتی آن‌ها 300 هزار تومان است. در بروزرسانی که انجام شده، برخی افراد در دهک‌ها جا به جا شدند، اما در مبلغ یارانه‌شان نیز هیچ تغییری حاصل نشده است. 60 هزار نفر نیز به عنوان مشمولان جدید به یارانه بگیران پیوستند و 60 هزار نفر نیز غیر مشمول شدند.
لزوم اصلاحات در نظام یارانه ها لزوم اصلاح یارانه‌ها در ایران
یارانه‌ها به عنوان یکی از ابزارهای اقتصادی در ایران، نقش مهمی در حمایت از اقشار کم‌درآمد و کنترل قیمت‌ها ایفا می‌کنند. اما با گذشت زمان و تغییرات اقتصادی، این نظام یارانه‌ای نیاز به اصلاحات جدی دارد. یکی از دلایل اصلی لزوم اصلاح یارانه‌ها، ناکارآمدی و ناپایداری این سیستم است. یارانه‌های فعلی به‌طور عمده به کالاهای اساسی اختصاص یافته و به دلیل توزیع ناعادلانه، به جای حمایت از نیازمندان، بیشتر به نفع اقشار مرفه تمام می‌شود. از سوی دیگر، تحولات اقتصادی و افزایش نرخ تورم، فشارهای زیادی به خانوارها وارد کرده است. در چنین شرایطی، یارانه‌ها باید به‌گونه‌ای طراحی شوند که بتوانند به طور مؤثرتر به نیازهای واقعی جامعه پاسخ دهند. اصلاح یارانه‌ها می‌تواند به بهبود توزیع منابع و کاهش نابرابری‌ها کمک کند. به عنوان مثال، با هدف‌گذاری دقیق‌تر یارانه‌ها و انتقال آن‌ها به اقشار آسیب‌پذیر، می‌توان به عدالت اجتماعی نزدیک‌تر شد. علاوه بر این، اصلاح یارانه‌ها می‌تواند به کاهش وابستگی اقتصاد به نفت و افزایش درآمدهای دولت کمک کند. با کاهش یارانه‌های انرژی و انتقال آن به بخش‌های تولیدی و خدماتی، دولت می‌تواند منابع مالی بیشتری برای سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها و پروژه‌های توسعه‌ای به‌دست آورد. این تغییرات می‌تواند به رشد اقتصادی پایدار و ایجاد شغل‌های جدید منجر شود.
همچنین، اصلاح یارانه‌ها می‌تواند به بهبود کیفیت خدمات عمومی کمک کند. با حذف یارانه‌های غیرهدفمند و انتقال آن‌ها به بخش‌های آموزشی، بهداشتی و اجتماعی، دولت می‌تواند زیرساخت‌های لازم برای ارتقاء کیفیت زندگی شهروندان را فراهم کند. این اقدام نه‌تنها به بهبود سطح زندگی مردم کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به افزایش بهره‌وری و کارایی اقتصادی نیز منجر شود. در نهایت، اصلاح یارانه‌ها نیازمند یک برنامه‌ریزی دقیق و شفاف است. دولت باید با مشارکت مردم و نهادهای مدنی، به تدوین سیاست‌هایی بپردازد که همزمان با حمایت از اقشار آسیب‌پذیر، به رشد و توسعه پایدار کشور نیز کمک کند. در این راستا، آموزش و آگاهی‌بخشی به جامعه درباره مزایا و ضرورت‌های اصلاح یارانه‌ها نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.