بزرگنمايي:

بازار آریا - وضعیت بازار سهام تحت تاثیر ریسک‌های متفاوت می‌تواند تحت‌الشعاع قرار گیرد؛ به نحوی که تنش‌های سیاسی، در کنار غیرواقعی بودن نرخ ارز که معیار آن، افزایش فاصله قیمت دلار توافقی با بازار آزاد و نرخ بهره بالا است، می‌تواند صدماتی را به ارزش بورس تهران وارد آورد.
به گزارش خبرنگار گروه آنلاین روزنامه نسبت P/E به عنوان یکی از نسبت‌­های ارزش‌گذاری مهم در بازار سهام ایران، به طور تاریخی در کف 6 واحد و سقف 12واحد نوسان می‌­کند.
این نسبت که تحت تاثیر عوامل مختلف، به کف و سقف‌­های مذکور واکنش نشان می‌­دهد، در پاییز با کاهش ریسک‌­های سیاسی، از 6 واحد تا بیش از 8 واحد صعود کرد؛ اما برخی از عوامل سبب شد تا برای عبور از سطح مهم 8 واحدی ناکام بماند.
در این میان یکی از عوامل موثر بر نسبت قیمت به سود یا P/E بازار، نرخ رشد سودآوری شرکت‌­ها است. نسبت مستقیم این دو متغیر به آن معناست که با رشد سودآوری انتظاری شرکت‌­های بورسی، نسبت P/E به طور میانگین افزایش می‌­یابد.
حالا در پاییز سال جاری، نزدیک­ شدن نرخ ارز توافقی با قیمت بازار آزاد سبب شد تا رشد 60 درصدی قیمت دلار موثر بر سودآوری صنایع، رقم بخورد.
در این میان با توجه به تاثیر مضاعف این رشد قیمت بر درآمد صنایع بورسی، P/Eبازار از کف تاریخی 6واحد تا محدوده 8واحد تعدیل شد. با این حال، این نسبت اکنون به محدوده 7.4واحد برگشته است.
به نظر می‌­رسد یکی از عوامل موثر دیگر، افزایش ریسک‌­های سیاسی باشد. با نزدیک ­شدن به تحولات سیاسی آمریکا به عنوان اقتصاد اول دنیا و روی کار آمدن ترامپ به عنوان 47امین رئیس جمهور آمریکا، انتظار می‌­رفت تا با اصلاح قیمتی P/Eدر بازار سهام نسبت شرکت­‌ها P/Eکاهش یابد.
این موضوع با انتشار صورت­‌های مالی9ماهه همزمان شد. در نتیجه با رشد سودآوری شرکت‌­ها در سومین فصل سال، این نسبت تا محدوده 7.4واحد کاهش یافت. این کم­ترین مقدار سنجه آماری، از اواخر آذرماه سال جاری است.
در کنار این موضوع نرخ بهره بدون ریسک یا نرخ بهره اوراق نیز، رشد قابل توجهی را تجربه کرده است. نرخ بهره بدون ریسک، یکی از متغیرهای مهم در بازار سهام است که تاثیرگذاری بالایی در روند ورود و خروج پول در بورس دارد. بهره بدون ریسک به محدوده 33درصد رسیده است.
این میزان بالاترین مقدار از خرداد سال جاری است. انتظار می­‌رود، با افزایش انتظارات تورمی همانند بهمن95 و اردیبهشت97، همزمان با خروج برجام از آمریکا، شاهد رشد نرخ بهره اوراق باشیم. در این صورت، نمی‌­توان انتظار داشت که P/Eبازار از مرز 8واحد عبور کند.
به نظر می­‌رسد، بازار شاهد یک طناب­ کشی میان رشد نرخ دلار و رشد نرخ بهره و ریسک‌­های سیاسی است. این دو وضعیت به بازار اجازه نخواهد داد تا P/E در کوتاه­مدت به زیر 6واحد کشیده شود. از سویی دیگر اجازه نمی‌­دهد به سمت سقف‌­های تاریخی حمله­‌ور شود؛ اما اگر وزن ریسک‌­های سیاسی، پیشروی کند به صورتی که خطر جدی برای ایران محسوب شود؛ این نسبت می‌تواند به شدت کاهش یابد.
با تعیین تکلیف ابهامات سیاسی، احتمالا در کوتاه­ مدت نسبت قیمت به سود بازار بهبود خواهد یافت؛ ضمن آن که رشد سودآوری شرکت­‌ها همزمان با این موضوع به رشد بورس منجر خواهد شد.