بازار آریا - دنیای اقتصاد : مانموهان سینگ، نخست‌وزیر اسبق هند که به‌عنوان یکی از رهبران اثرگذار در بهبود شرایط اقتصادی این کشور شناخته می‌شد، درگذشت. او به عنوان وزیر دارایی در اوایل دهه 1990 و نخست‌وزیر هند در دو دوره متوالی از 2004تا 2014، اصلاحات بزرگی انجام داد که اقتصاد هند را از اقتصاد محدود و بسته به یک اقتصاد جهانی و باز تبدیل کرد. از جمله این اصلاحات کاهش ارزش پول هند، کاهش تعرفه‌های وارداتی و خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی بود. اصلاحات مانموهان سینگ میلیون‌ها نفر را از فقر نجات داد و جایگاه هند را در سطح جهانی تقویت کرد.
از دیگر اصلاحات مهم او می‌توان به تامین شغل در روستاها، حق آموزش رایگان برای کودکان 6 تا 14ساله، بهبود شمول مالی و توزیع خدمات رفاهی به فقرا اشاره کرد. هند در دوران نخست‌وزیری سینگ، به‌ویژه در سال‌های 2004 تا 2009، رشد اقتصادی چشمگیری داشت؛ به طوری که تولید ناخالص داخلی کشور به طور متوسط حدود 8 درصد رشد کرد. مانموهان سینگ، نخست‌وزیر اسبق هند، در روز پنج‌شنبه و در 92سالگی درگذشت. او در دو دوره متوالی (2004 تا 2014) نخست‌وزیر هند بود. مانموهان سینگ به دلیل اجرای سیاست‌های اقتصادی جدید که به «آزادسازی اقتصادی» معروف است، مورد توجه قرار گرفت. این سیاست‌ها باعث شد هند از یک اقتصاد محدود و بسته به یک اقتصاد جهانی و باز تبدیل شود. در نتیجه، مسیر رشد و توسعه اقتصادی هند به شکل قابل‌توجهی تغییر کرد و به بهبود شرایط اقتصادی آن منجر شد. او اولین فردی بود که پس از جواهر لعل نهرو (اولین نخست‌وزیر هند) توانست بعد از یک دوره، مجددا به عنوان نخست‌وزیر انتخاب شود. مانموهان سینگ پیش از نخست‌وزیری، رئیس بانک مرکزی هند، معاون رئیس کمیسیون برنامه‌ریزی و وزیر دارایی بود.
آزادسازی اقتصادی
مانموهان سینگ در سال 1991 به سمت وزیر دارایی هند منصوب شد. در آن زمان، هند با یک بحران مالی جدی روبه‌رو بود. ذخایر ارزی هند به‌حدی پایین بود که تنها برای پرداخت هزینه‌های دو هفته واردات کافی بود. سینگ رهبری اصلاحات اقتصادی را بر عهده گرفت که هدف آن آزادسازی اقتصاد و رفع بحران مالی کشور بود. مانموهان سینگ در دوران وزارت دارایی خود، برای جلوگیری از فروپاشی اقتصادی هند اقدام به اصلاحات مهمی کرد. او اعتقاد داشت که اگر این اصلاحات انجام نشود، وضعیت اقتصادی کشور به‌طور حتم بدتر خواهد شد. سینگ به‌رغم مخالفت‌های شدید از سوی اعضای دولت و حزبش، موفق شد اصلاحات را به اجرا درآورد. اقدامات جسورانه او شامل کاهش ارزش پول هند (روپیه)، کاهش تعرفه‌های وارداتی و خصوصی‌سازی شرکت‌های دولتی بود. سینگ زمانی که به‌عنوان نخست‌وزیر انتخاب شد، اصلاحات اقتصادی را ادامه داد و میلیون‌ها نفر را از فقر بیرون آورد. این اقدامات به رشد هند به‌عنوان یکی از اقتصادهای بزرگ جهان کمک کرد.

نخست‌وزیر تحت‌تاثیر یا مستقل؟
در انتخابات سال 2004، حزب کنگره به رهبری سونیا گاندی توانست حزب بهاراتیا جاناتا (BJP) به رهبری آتال بهاری واجپایی را شکست دهد و دولت را تشکیل دهد. انتظار می‌رفت سونیا گاندی، رئیس حزب کنگره، مسوولیت رهبری دولت را به عهده بگیرد، اما به دلیل اینکه او در ایتالیا به دنیا آمده بود، برخی از اعضای حزب مخالف این موضوع بودند. بنابراین، سونیا گاندی از پذیرش مقام نخست‌وزیری خودداری کرد و به جای خودش مانموهان سینگ را پیشنهاد کرد. او به‌عنوان فردی بدون حاشیه و با شخصیت یکپارچه شناخته می‌شد. در انتخابات پارلمانی بعدی، سینگ توانست به حزب کنگره کمک کند تا حمایت بیشتری به دست آورد. با‌این‌حال، برخی منتقدان او را به‌عنوان نخست‌وزیری که تحت‌تاثیر خانواده گاندی قرار دارد و تصمیماتش از راه دور کنترل می‌شود، معرفی می‌کردند. مانموهان سینگ معمولا از پاسخ دادن به اتهاماتی که علیه او مطرح می‌شد خودداری و بیشتر تمرکزش را بر انجام وظایفش متمرکز می‌کرد. دوران نخست‌وزیری سینگ، به‌ویژه بین سال‌های 2004 تا 2009، شاهد رشد خوبی در اقتصاد هند بود؛ به طوری که تولید ناخالص داخلی هند به طور متوسط حدود 8 درصد رشد کرد. او تصمیمات بزرگی در زمینه اصلاحات اقتصادی گرفت و سرمایه‌گذاری خارجی بیشتری به کشور جذب کرد. بسیاری از کارشناسان سینگ را به خاطر کمک به نجات هند از بحران مالی جهانی 2008 ستایش می‌کنند. اما در دوره دوم نخست‌وزیری او، اتهاماتی درباره فساد علیه برخی از وزرای کابینه‌اش مطرح شد. هرچند که هیچ‌گاه اخلاق شخصی او مورد سوال قرار نگرفت. سینگ در آخرین کنفرانس خبری خود به عنوان نخست‌وزیر در سال 2014 در پاسخ به اتهاماتی که علیه او مطرح شده بود، گفت: «امیدوار است در آینده تاریخ قضاوت متفاوتی در مورد او داشته باشد.»
مانموهان سینگ به‌عنوان نخست‌وزیر، تصمیمات مهمی گرفت که تاثیر زیادی بر دموکراسی و رشد اقتصادی هند داشتند و هنوز هم اثرات آنها ادامه دارد. او قوانینی را معرفی کرد که به شهروندان این امکان را می‌داد تا از دولت اطلاعات بخواهند و مقامات پاسخگوی آنها باشند. همچنین او برنامه‌ای برای تامین شغل در روستاها راه‌اندازی کرد که حداقل 100 روز کار را تضمین می‌کرد. این برنامه به کاهش فقر و افزایش درآمد در مناطق روستایی کمک کرد. مانموهان سینگ قانونی را به تصویب رساند که حق آموزش رایگان برای کودکان 6 تا 14ساله را تضمین می‌کرد و این اقدام منجر به کاهش نرخ ترک تحصیل شد. او پروژه‌ای به نام «آدهار» راه‌اندازی کرد تا بهبود شمول مالی و توزیع خدمات رفاهی به فقرا را فراهم کند. این پروژه همچنان به عنوان بخشی از سیاست‌های دولت فعلی هند ادامه دارد.
توافق با آمریکا
مانموهان سینگ در سال 2008 یک توافق تاریخی با ایالات متحده امضا کرد که به انزوای هسته‌ای هند پس از آزمایش سلاح‌های هسته‌ای در سال 1998 پایان داد. دولت او استدلال کرد که این توافق می‌تواند به هند کمک کند تا نیازهای فزاینده انرژی خود را برآورده کرده و نرخ رشد اقتصادی پایدار خود را حفظ کند. این توافق به‌عنوان یک اتفاق مهم در روابط هند و ایالات متحده شناخته می‌شود. براساس این توافق، هند اجازه داشت تجارت هسته‌ای غیرنظامی با ایالات متحده و دیگر کشورهای جهان را آغاز کند. اما توافق بین هند و آمریکا با مخالفت گسترده‌ای روبه‌رو شد. منتقدان معتقد بودند که این توافق ممکن است استقلال و حاکمیت هند در سیاست خارجی را به خطر بیندازد. با‌این‌حال، سینگ موفق شد هم دولت خود و هم توافق را حفظ کند.