بزرگنمايي:

بازار آریا - نشست وزارتی اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز از روز جمعه تا یکشنبه (16 تا 18 آذر) در تهران برگزار می‌شود؛ کشورهایی که 69 درصد از ذخایر گاز جهان را در اختیار دارند، اما سهم آنها از صادرات گاز 39 درصد است.

به گزارش شانا به نقل از ایران پترولیوم، مجمع کشورهای صادرکننده گاز با ایده اولیه از سوی ایران در 23 دسامبر 2008 تأسیس شد؛ کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، امارات و ونزوئلا، 12عضو اصلی جی‌ئی‌سی‌اف هستند و آنگولا، جمهوری‌ آذربایجان، عراق، مالزی، موریتانی، موزامبیک و پرو به‌عنوان ناظر در مجمع کشورهای صادرکننده گاز شرکت می‌کنند.
اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز 39 درصد از تولید گاز جهان، 69 درصد از ذخایر گازی جهان، 40 درصد از انتقال گاز با خط لوله و 51 درصد از تجارت گاز طبیعی مایع‌شده (ال‌ان‌جی) را در اختیار دارند.
این گزارش بر اساس بولتن آماری سالانه جی‌ئی‌سی‌اف در سال 2023 تهیه شده و نگاهی به کشورهای عضو مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) دارد.
ایران؛ 34 تریلیون مترمکعب ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده
جمهوری اسلامی ایران کشوری با مساحت1,745,150 کیلومترمربع است که به‌دلیل قرار گرفتن در منطقه خاورمیانه و اوراسیا مرکزی، اهمیت ژئواستراتژیک ویژه‌ای دارد. ایران از شمال با ارمنستان، آذربایجان و ترکمنستان، قزاقستان و روسیه، از شرق با افغانستان و پاکستان، از غرب با عراق و از شمال غربی با ترکیه همسایه است. بحرین، کویت، عمان، قطر و عربستان سعودی نیز از طریق خلیج فارس و دریای عمان با ایران مرز آبی دارند.
تهران پایتخت کشور ایران است و این کشور 88,550,570 نفر جمعیت دارد. ایران افزون بر منابع غنی نفت و گاز طبیعی دارای سایر منابع طبیعی ازجمله زغال‌سنگ، کروم، مس، سنگ آهن، سرب، منگنز، روی و گوگرد است. ایران یکی از اعضای مؤسس GECF ،IEF و سازمان کشورهای صادرکننده نفت (OPEC) و عضو سازمان همکاری اقتصادی (ECO)، صندوق بین‌المللی پول IMF،NAM، سازمان همکاری اسلامی (OIC) و سازمان ملل متحد است.
تولید ناخالص داخلی ایران با 28,819,421 نیروی کار 388.54 میلیارد دلار است و 76.92 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات دارد.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده ایران حدود 34 تریلیون مترمکعب است و هم‌اکنون به‌طور میانگین 262.02 میلیارد مترمکعب در سال تولید گاز طبیعی دارد که 18.04 میلیارد مترمکعب از طریق خط لوله صادر و 244.89 میلیارد مترمکعب در داخل این کشور مصرف می‌شود.
ظرفیت تولید گاز ایران نزدیک به هزار میلیون مترمکعب در روز است که بیش از 700 میلیون مترمکعب از این رقم از میدان گازی پارس جنوبی که میان ایران و قطر مشترک است تولید می‌شود و پارس جنوبی سهم 75 درصدی در گاز مصرفی ایران دارد.
روسیه؛ دارنده بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی جهان
فدراسیون روسیه با مساحت 17,098,250 کیلومترمربع بیش از یک‌هشتم مساحت کل زمین را در بر می‌گیرد که از دریای بالتیک و دریای سیاه در غرب تا اقیانوس آرام در شرق امتداد دارد. مسکو پایتخت روسیه است و این کشور 146,447,424 نفر جمعیت دارد.
تولید ناخالص داخلی روسیه با 74,933,330 نیروی کار 2240.42 میلیارد دلار است و این کشور 631.55 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات دارد.
روسیه دارای بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی جهان، هشتمین ذخایر بزرگ نفت و دومین ذخایر زغال‌سنگ است. این کشور یکی از تولیدکنندگان و صادرکنندگان گاز طبیعی در جهان و در عین حال دومین تولیدکننده و صادرکننده بزرگ نفت به‌شمار می‌رود
صنایع این کشور شامل طیف کاملی از صنایع معدنی و استخراجی تولید زغال‌سنگ، نفت، گاز، مواد شیمیایی و فلزات است. همه اشکال ماشین‌سازی از کارخانه‌های نورد تا هواپیماهای پیشرفته و وسایل نقلیه فضایی، صنایع دفاعی، قطعات الکترونیکی پیشرفته، کشتی‌سازی، تجهیزات حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی، تجهیزات ارتباطی، ماشین‌آلات کشاورزی مانند تراکتور و تجهیزات ساختمانی، تجهیزات تولید و انتقال برق، ابزار پزشکی و علمی، کالاهای بادوام مصرف‌کننده، منسوجات، مواد غذایی و صنایع دستی در این کشور توسعه یافته‌اند.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده روسیه 47.7 تریلیون مترمکعب است. تولید سالانه گاز طبیعی روسیه 647.33 میلیارد مترمکعب است که از این مقدار 128.94 میلیارد مترمکعب از طریق خط لوله و 40.97 میلیارد مترمکعب به‌صورت LNG صادر می‌شود. مصرف سالانه گاز طبیعی روسیه نیز 486.60 میلیارد مترمکعب است.
قطر؛ بزرگ‌ترین تأمین‌کننده LNG جهان
قطر کشوری با مساحت 11610 کیلومترمربع در غرب آسیاست که در شمال شرقی شبه‌جزیره عربستان قرار دارد و تنها با عربستان سعودی مرز زمینی مشترک دارد و توسط خلیج فارس احاطه شده‌ است. دوحه پایتخت این کشور بیش از 80 درصد جمعیت 2,695,122 نفری این کشور را در خود جای داده‌ است.
قطر پس از روسیه و ایران دارای سومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی جهان و بزرگ‌ترین تأمین‌کننده LNG در جهان است. بخش اعظم گاز طبیعی قطر در میدان عظیم گنبد شمالی که در ایران پارس جنوبی نامیده شده و با ایران مشترک است، قرار دارد. مقر دائمی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) نیز در دوحه قطر قرار دارد. تولید ناخالص داخلی قطر با 2,003,258 نفر نیروی کار 237.29 میلیارد دلار است.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده در قطر 23.8 تریلیون مترمکعب است و این کشور 210.49 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در سال تولید می‌کند که از این مقدار 24.04 میلیارد مترمکعب از طریق خط لوله و 108.37 مترمکعب به‌صورت LNG صادر می‌شود. مصرف داخلی گاز طبیعی این کشور 42 میلیارد مترمکعب است.
الجزایر؛ هیدروکربن‌ها عامل اصلی درآمد
جمهوری دموکراتیک خلق الجزایر با مساحت 2,381,740 کیلومترمربع دارای جغرافیای مختلط است که بخش بزرگی از آن در منطقه بیابانی و یک خط ساحلی طولانی در امتداد دریای مدیترانه در شمال قرار دارد. الجزایر بزرگ‌ترین کشور آفریقایی است که از شرق با تونس و لیبی، از غرب با مراکش، صحرای غربی و موریتانی، از جنوب غربی با مالی، از جنوب شرقی با نیجر و از شمال با دریای مدیترانه با شهرهای اصلی همسایه است و الجزیره پایتخت این کشور است.
این کشور با جمعیت 45,834,432 نفری یک جمهوری چند حزبی است و یک پارلمان دو مجلسی با شورای ملت (سنا) و مجلس ملی (مجلس سفلی) دارد.
صادرات انرژی بیشترین سهم را در اقتصاد این کشور ایفا می‌کند، به نحوی که حدود 60 درصد درآمدهای بودجه و 34 درصد از تولید ناخالص داخلی الجزایر از این محل تشکیل می‌شود. از دیگر صنایعی که در این کشور فعال هستند می‌توان به صنایع سبک، معدن، برق، پتروشیمی، صنایع غذایی، ساختمان‌سازی، داروسازی و کشاورزی اشاره کرد. الجزایر یکی از اعضای مؤسس GECF و عضو سازمان ملل متحد، اتحادیه عرب، اتحادیه آفریقا و اوپک است.
این کشور با 12,638,622 نیروی کار دارای تولید ناخالص داخلی 194.990 میلیارد دلار است، همچنین صادرات کالا و خدمات این کشور 65.53 میلیارد دلار است.
الجزایر با 4.5 تریلیون مترمکعب ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده هم‌اکنون به‌طور میانگین 101.44 میلیارد مترمکعب گاز در سال تولید می‌کند که 35.49 میلیارد مترمکعب آن با خط لوله و 13.65 میلیارد مترمکعب به‌صورت LNG صادر می‌شود؛ مصرف داخلی این کشور هم 51.82 میلیارد مترمکعب است.
بولیوی؛ دارنده دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی در آمریکای جنوبی
کشور چندملیتی بولیوی از اعضای اصلی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) است. ایالت پرجمعیت بولیوی با 12,006,031 نفر جمعیت، بیست‌وهشتمین کشور بزرگ جهان با مساحت 1,098,581 کیلومترمربع است که بین رشته‌های آند و آمازون قرار دارد و گروه‌های قومی مختلف در آن هم‌زیستی دارند. این کشور از شمال و شرق با برزیل، از جنوب با پاراگوئه و آرژانتین و از غرب با شیلی و پرو همسایه است. سوکره پایتخت بولیوی است.
بولیوی دارای دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی در آمریکای جنوبی پس از ونزوئلاست که منبع بالقوه مهم انرژی برای همسایگان جنوبی خود و برزیل است. نفت نقش مهمی در اقتصاد بولیوی ایفا می‌کند که 75 درصد آن در برخی از میدان‌های نفتی اصلی سانتاکروز مانند لاپنا، مونته آگودو و کاراندا حفاری می‌شود. بخش هیدروکربن توسط شرکت دولتی Yacimientos Petroliferos Fiscales Bolivianos (YPFB) کنترل می‌شود.
سایر فعالیت‌های اقتصادی در این کشور شامل کشاورزی، جنگلداری، ماهیگیری، معدن و تولید کالاهایی مانند منسوجات، پوشاک، فلزات تصفیه‌شده و نفت تصفیه‌شده است. بولیوی از نظر مواد معدنی طبیعی به‌ویژه قلع بسیار غنی است.
این کشور با 6,177,428 نیروی کار دارای تولید ناخالص داخلی 44.31 میلیارد دلار است و 14.45 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات دارد.
تولید گاز طبیعی بولیوی با حدود 0.3 تریلیون مترمکعب ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده، 15.09 میلیارد مترمکعب در سال است که 10.31 میلیارد مترمکعب از طریق خط لوله صادر می‌شود. مصرف داخلی گاز طبیعی این کشور نیز 4.15 میلیارد مترمکعب است.
مصر؛ کشوری با صنعت انرژی پیشرفته
مصر کشوری فراقاره‌ای با مساحت 1,001,450 کیلومترمربع در شمال آفریقاست که شبه جزیره سینا، پل زمینی را به سمت جنوب غربی آسیا تشکیل می‌دهد. مصر از شمال با دریای مدیترانه، از شمال شرقی با نوار غزه و اسرائیل، از شرق با دریای سرخ، از جنوب با سودان و از غرب با لیبی همسایه است. این کشور به‌دلیل موقعیت جغرافیایی خود نقش یک قدرت بزرگ در آفریقا، منطقه مدیترانه، خاورمیانه و جهان اسلام را به‌عهده دارد. این کشور 110,990,103 نفر جمعیت دارد و قاهره پایتخت آن است.
اقتصاد مصر یکی از توسعه‌یافته‌ترین و متنوع‌ترین اقتصادها در خاورمیانه است و بخش‌هایی مانند گردشگری، کشاورزی، صنعت و خدمات در سطح تولید تقریباً برابری دارند. مصر صنعت انرژی پیشرفته‌ای بر پایه نفت، گاز طبیعی و نیروگاه آبی دارد. نفت و گاز در مناطق بیابانی غربی، خلیج سوئز، دلتای نیل و دریای مدیترانه تولید می‌شود. مصر افزون بر نقش خود به‌عنوان صادرکننده نفت و گاز، به‌دلیل بهره‌برداری از کانال سوئز و خط لوله سومد (سوئز- مدیترانه) دارای اهمیت استراتژیک است. این دو مسیر به‌دلیل صادرات نفت از خلیج فارس و صادرات LNG از کانال سوئز قابل توجه است.
تولید ناخالص داخلی مصر با 31,166,284 نیروی کار، 476.75 میلیارد دلار است و 71.93 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات دارد.
ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده این کشور 2.2 تریلیون مترمکعب است. تولید گاز طبیعی بولیوی 66.80 میلیارد مترمکعب است که 0.73 میلیارد مترمکعب آن از طریق خط لوله و 11.31 میلیارد مترمکعب به‌صورت LNG صادر می‌شود. مصرف گاز طبیعی این کشور نیز بالغ بر 61 میلیارد مترمکعب است.
گینه استوایی؛ رشد سریع صنعت بالادست نفت و گاز
جمهوری گینه استوایی با مساحت 28,051.00 کیلومترمربع و جمعیت حدود 1.675 میلیون نفر شامل محدوده ساحلی ریو مونی است که از چند جزیره در ساحل کامرون و بخشی از سرزمین اصلی آفریقا بین گابون و کامرون تشکیل شده است. این کشور در قاره آفریقا قرار دارد و مالابو پایتخت آن است.
گینه استوایی که در خلیج غنی از نفت وگاز گینه واقع شده، به‌دلیل سرمایه‌گذاری در ذخایر بزرگ نفت و گاز خود که وضعیت اقتصادی و سیاسی کشور را تغییر می‌دهد، اقتصادی در حال رشد است. رشد سریع صنعت بالادست نفت و گاز کلید اقتصاد ملی است.
گینه استوایی دارای منابع دیگری ازجمله آب و هوای استوایی، خاک حاصلخیز، گستره‌های غنی آب، بنادر آب‌های عمیق است. دولت با تشویق کشاورزی و خدمات مالی به‌دنبال تنوع بخشیدن به اقتصاد است.
تولید ناخالص داخلی گینه استوایی با 566,927 نفر نیروی کار، 11.81 میلیارد دلار است. این کشور هم‌اکنون 6.66 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات دارد.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده در این کشور 0.039 تریلیون مترمکعب است. تولید گاز طبیعی آن 8.10 میلیارد مترمکعب است که 5.74 میلیارد مترمکعب آن به‌صورت LNG صادر می‌شود. مصرف داخلی گاز گینه نیز 2.31 میلیارد مترمکعب است.
لیبی؛ هدف‌گذاری برای افزایش تولید گاز طبیعی
لیبی در شمال آفریقا واقع شده و با تونس، الجزایر، نیجر، چاد، سودان، مصر و دریای مدیترانه مرز مشترک دارد. لیبی چهارمین کشور بزرگ آفریقا با مساحت 1,759,540 کیلومترمربع و هفدهمین کشور بزرگ در جهان است که 6,812,341 نفر جمعیت دارد و پایتخت آن طرابلس است. این کشور با 2,318,929 نیروی کار 45.75 میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی دارد.
لیبی یکی از تولیدکنندگان عمده نفت است و بخش نفت عملاً در تمام درآمدهای صادراتی و بیش از یک چهارم تولید ناخالص داخلی آن سهیم است. گاز طبیعی لیبی از طریق LNG و خط لوله صادر می‌شود. دولت قصد دارد به‌منظور گسترش استفاده از گاز طبیعی در بخش انرژی، تولید گاز طبیعی کشور را به مقدار قابل توجهی افزایش دهد. بخش‌های تولیدی و ساختمانی غیرنفتی این کشور که حدود 20 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهند، از فرآوری محصولات کشاورزی عمدتاً به تولید محصولات پتروشیمی، آهن، فولاد و آلومینیوم گسترش یافته‌اند.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده لیبی 1.505 تریلیون مترمکعب است و 12.57 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در سال تولید می‌کند که از این مقدار 2.48 میلیارد مترمکعب از طریق خط لوله صادر می‌شود. مصرف گاز طبیعی لیبی 10.09 میلیارد مترمکعب است.
نیجریه؛ بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی در قاره آفریقا
جمهوری فدرال نیجریه با مساحت 923,770 کیلومترمربع در غرب آفریقا واقع شده است، با بنین، نیجر، چاد و کامرون مرز مشترک دارد و دارای خط ساحلی حداقل 853 کیلومتر است. این کشور که در خلیج گینه واقع شده است، با جمعیت 221,062,320 نفری پرجمعیت ترین کشور آفریقاست.
آبوجا پایتخت نیجریه است و تولید ناخالص داخلی این کشور با 73,272,344 نفر نیروی کار، 477.39 میلیارد دلار است.
نیجریه دوازدهمین تولیدکننده بزرگ نفت جهان و دارای بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی در قاره آفریقاست. بخش نفت 20 درصد تولید ناخالص داخلی، 95 درصد درآمدهای ارزی و حدود 65 درصد از درآمدهای بودجه را در این کشور تأمین می‌کند. نیجریه در حال حاضر تلاش زیادی برای استفاده از گازهای همراه نفت و کاهش سوزاندن آنها در مشعل‌ها می‌کند.
نیجریه به غیر از نفت و گاز، دارای منابع طبیعی گسترده‌ای است که شامل زغال‌سنگ، بوکسیت، طلا، قلع، سنگ آهن، سنگ آهک، نیوبیم، سرب و روی می‌شود. اقتصاد نیجریه با بورس اوراق بهادار نیجریه که دومین بورس بزرگ در آفریقاست در بخش‌های مالی، حقوقی، ارتباطات و حمل و نقل به‌خوبی توسعه یافته است.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده نیجریه 5.9 تریلیون مترمکعب و تولید گاز طبیعی آن بالغ بر 42.10 میلیارد مترمکعب است که 0.79 میلیارد مترمکعب آن از طریق خط لوله و 24.8 میلیارد مترمکعب به‌صورت LNG صادر می‌شود. حجم مصرف داخلی گاز طبیعی این کشور سالانه 12.97 میلیارد مترمکعب است.
ترینیداد و توباگو؛ تقویت سرمایه‌گذاری در LNG
جمهوری ترینیداد و توباگو با مساحت 5,130 کیلومترمربع یک ایالت مجمع الجزایری در جنوب دریای کارائیب است که در سواحل شمال شرقی ونزوئلا و جنوب گرنادا در آنتیل کوچک واقع شده است. این جمهوری متشکل از دو جزیره اصلی، ترینیداد و توباگو است و تعداد زیادی لندفرم کوچک‌تر، مرزهای دریایی مشترک با باربادوس در شمال شرقی، گویان در جنوب شرقی و ونزوئلا در جنوب و غرب دارد.
ترینیداد و توباگو 1,531,044 نفر جمعیت دارد و بندر اسپانیا پایتخت این کشور است.
ترینیداد و توباگو بزرگترین تولیدکننده نفت و گاز در دریای کارائیب است و این منابع نقش مهمی در اقتصاد ملی ایفا می‌کنند. نفت و گاز تقریباً 40 درصد از تولید ناخالص داخلی و 80 درصد از صادرات این کشور را تشکیل می‌دهد. رشد اخیر این کشور با سرمایه‌گذاری در LNG، پتروشیمی و فولاد تقویت شده است. این کشور به‌دلیل توسعه بخش گاز طبیعی خود در سطح جهانی شناخته شده است.
تولید ناخالص داخلی ترینیداد و توباگو با 678100 نفر نیروی کار 27.89 میلیارد دلار است. این کشور سالانه 27.52 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی تولید می‌کند که از این مقدار 10.59 میلیارد مترمکعب به‌صورت LNG صادر می‌شود. مصرف داخلی گاز طبیعی این کشور 14.12 میلیارد مترمکعب است.
امارات متحده عربی؛ کشوری با تنوع اقتصادی موفق
امارات متحده عربی از موقعیتی راهبردی نسبت به تنگه هرمز برخوردار است، زیرا در حاشیه شمال شرقی شبه‌جزیره عربستان واقع شده است. این کشور از غرب و جنوب به مرز عربستان سعودی، از شرق به خلیج عمان، از جنوب شرقی به مرز سلطان‌نشین عمان، همچنین مرزهای مشترک دریایی با قطر، عمان و ایران محدود است.
این کشور با مساحت 83600 کیلومترمربعی، 9,441,129 نفر جمعیت دارد و پایتخت آن شهر ابوظبی است.
امارات متحده عربی متشکل از هفت امارت با یک رئیس ملی واحد است. اگرچه امارات متحده عربی در سال‌های گذشته به‌شدت به درآمدهای هیدروکربن‌ها وابسته بود، توانست با تنوع‌بخشی به اقتصاد خود و سرمایه‌گذاری‌های خارج از کشور کمترین آسیب را در دوره‌هایی که قیمت نفت پایین است، بخورد.
علاوه بر بخش نفت، بخش‌های ساخت و ساز، تولید، واردات و صادرات، گردشگری و خدمات مالی به‌خوبی در این کشور توسعه یافته‌اند. افزون بر این، امارات متحده عربی یکی از بهترین زیرساخت‌های جهان را با بزرگراه‌های چند بانده عالی، ارتباطات پیشرفته و شبکه‌ای از فرودگاه‌ها و بنادری در کلاس جهانی دارد.
تولید ناخالص داخلی این کشور با 6,579,221 نیروی کار 507.53 میلیارد دلار است. حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده امارات متحده عربی 8.2 تریلیون مترمکعب است و سالانه 55.57 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی تولید می‌کند که از این مقدار 7.58 میلیارد مترمکعب به‌صورت LNG صادر و 69.49 میلیارد مترمکعب در داخل این کشور مصرف می‌شود.
ونزوئلا؛ دارای 5 تریلیون مترمکعب ذخیره اثبات‌شده گاز
جمهوری بولیواری ونزوئلا با مساحت 912050 کیلومترمربع کشوری استوایی در سواحل شمالی آمریکای جنوبی به‌شمار می‌رود که از غرب با کلمبیا، از شرق با گویان و از جنوب با برزیل همسایه است. خط ساحلی شمالی آن شامل جزایر متعددی در دریای کارائیب است و با جزایر کارائیب اقیانوس اطلس شمالی مانند ترینیداد و توباگو، گرانادا، کوراسائو و آروبا در شمال شرقی همسایه است.
این کشور 28,301,696 نفر جمعیت دارد و پایتخت آن کاراکاس است و 17.7 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات دارد.
منابع طبیعی ونزوئلا ظرفیت اقتصادی گسترده‌ای به این کشور بخشیده است. بخش نفت بر درآمد دولت مرکزی غالب است و 50 درصد از سهم و بیش از 90 درصد صادرات را به خود اختصاص داده است. این کشور دارای بزرگ‌ترین ذخایر نفت متعارف جهان در خارج از خاورمیانه، همچنین یکی از بزرگ‌ترین ذخایر گاز طبیعی در جهان است. صنایع عمده ونزوئلا عبارت‌اند از: نفت، گاز، مخابرات، کالاهای مصرفی، معدن و کشاورزی.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده ونزوئلا 5.5 تریلیون مترمکعب است. تولید سالانه گاز طبیعی ونزوئلا 22.31 میلیارد مترمکعب است. مصرف داخلی گاز طبیعی این کشور نیز 13.86 میلیارد مترمکعب است.
آنگولا؛ سومین اقتصاد بزرگ آفریقای جنوبی
آنگولا یکی از بزرگ‌ترین کشورهای آفریقا به مساحت 1,246,700 کیلومترمربع و یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه از نظر منابع طبیعی است.
پایتخت آنگولا شهر لوانداست و جمعیت این کشور 35,588,987 نفر است. تولید ناخالص داخلی این کشور با 15,042,938 نیروی کار 106.71 میلیارد دلار است و 27.66 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات دارد.
آنگولا به‌عنوان سومین اقتصاد بزرگ آفریقای جنوبی از سال 2016 به دومین تولیدکننده بزرگ نفت خام در آفریقا تبدیل شده است. افزایش دسترسی به نیروی برق اولویت بالایی برای دولت آنگولا دارد که هدف‌گذاری 10 گیگاوات ظرفیت تولید نصب‌شده و 60 درصد نرخ برق‌رسانی تا سال 2025 را تعیین کرده است.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده آنگولا 0.12 تریلیون مترمکعب است. تولید سالانه گاز طبیعی این کشور نیز 5.39 میلیارد مترمکعب است که از این مقدار 4.17 میلیارد مترمکعب به‌صورت LNG صادر می‌شود. مصرف داخلی گاز طبیعی این کشور 0.85 میلیارد مترمکعب است.
جمهوری آذربایجان؛ گسترش‌دهنده روابط سیاسی و اقتصادی اروپا و آسیا
جمهوری آذربایجان با مساحت 86600 کیلومترمربع در سمت شرق قفقاز جنوبی در سواحل دریای خزر واقع شده است. جمهوری آذربایجان به‌عنوان بزرگ‌ترین کشور قفقاز جنوبی با ایران، ترکیه، روسیه، گرجستان و ارمنستان هم‌مرز است. آب های دریای خزر سواحل شرقی این کشور هستند. از شمال و شرق با ارمنستان، از جنوب و غرب با ایران و از غرب با ترکیه همسایه است. جمهوری آذربایجان برای اقتصاد مناطق خزر و قفقاز، به‌ویژه در توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل در قفقاز و اجرای پروژه‌های انرژی بسیار مهم است.
جمعیت جمهوری آذربایجان 10,175,016 نفر و پایتخت این کشور باکو است.
جمهوری آذربایجان نخستین کشور منطقه بود که ظرفیت عظیم انرژی خود را کشف کرد، مدل اقتصادی جدیدی را در توسعه منطقه‌ای شکل داد و روابط سیاسی و اقتصادی بین اروپا و آسیا را گسترش داد. جمهوری آذربایجان عضو سازمان ملل متحد، سازمان امنیت و همکاری اروپا (OSCE)، شورای اروپا (CE)، کشورهای مشترک‌المنافع (CIS)، سازمان دموکراسی و توسعه اقتصادی (GUAM) و همکاری اقتصادی دریای سیاه (BSEC) است.
تولید ناخالص داخلی جمهوری آذربایجان با 5,160,258 نیروی کار 78.72 میلیارد دلار است و 47.27 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات دارد.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده جمهوری آذربایجان 1.9 تریلیون مترمکعب است و 33.23 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در سال تولید می‌کند که از این مقدار 22.67 میلیارد مترمکعب از طریق خط لوله صادر و 10.59 میلیارد مترمکعب نیز در داخل این کشور مصرف می‌شود.
عراق؛ دارای ذخایر گازی قابل توجه
عراق با مساحت 435,050 کیلومترمربع دارای زمین‌های بیابانی خشک در غرب فرات، دره مرکزی وسیع و حاصلخیز بین فرات و دجله و کوه‌هایی در شمال شرقی است. عراق از شرق به ایران، از شمال به ترکیه، از غرب به سوریه و اردن و از جنوب به عربستان سعودی و کویت محدود است.
دوسوم اقتصاد عراق از تولید نفت تأمین می‌شود. میدان‌های نفتی موجود به‌طور گسترده در میدان‌های جنوب کشور پراکنده هستند و یکی از بزرگ‌ترین ذخایر جهان را تشکیل می‌دهند. عراق ذخایر گاز قابل توجهی دارد که معمولاً همراه با نفت یافت می‌شود. مقدار قابل توجهی از اینها دست‌نخورده باقی مانده است، اما می‌توان آن را صادر کرد یا برای تأمین یک منبع انرژی قابل توجه و پایدار برای تولید برق با هدف پیشبرد صنعت داخلی استفاده کرد.
به غیر از هیدروکربن‌ها، دیگر منابع طبیعی عراق شامل فسفات و گوگرد می‌شود. کشاورزی در طول تاریخ از اهمیت اقتصادی زیادی برای عراق برخوردار بوده است. مدیریت مزرعه، دامپروری و اصلاح مراتع با دامداری شامل گاو، گوسفند، بز و طیور از صنایع مهم این کشور هستند. عراق از اعضای مؤسس سازمان ملل متحد، اوپک و اتحادیه عرب است.
عراق 44,496,122 نفر جمعیت دارد و بغداد پایتخت آن است. تولید ناخالص داخلی این کشور با 11,183,808 نفر نیروی کار 264.18 میلیارد دلار است.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده عراق 3.7 تریلیون مترمکعب است. این کشور 9.86 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در سال تولید می‌کند. مصرف داخلی گاز طبیعی این کشور 20.48 میلیارد مترمکعب است.
مالزی؛ دارای اقتصادی وابسته به منابع طبیعی
مالزی کشوری با مساحت 330803 کیلومترمربع در جنوب شرقی آسیا است که توسط دریای چین جنوبی به دو منطقه با اندازه مشابه از هم جدا شده‌اند. مالزی شرقی با برونئی و اندونزی مرزهای زمینی و دریایی و با فیلیپین و ویتنام مرزهای دریایی دارد.
مالزی 33,938,221 نفر جمعیت دارد و پایتخت آن کوالالامپور است. تولید ناخالص داخلی این کشور با 17,309,921.00 نیروی کار 406.31 میلیارد دلار است و 300 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات دارد.
اقتصاد مالزی به‌طور سنتی از منابع طبیعی آن تغذیه می‌شود، اما در بخش‌های فناوری، گردشگری، بازرگانی و گردشگری پزشکی نیز در حال گسترش است. مالزی دارای یک بازار اقتصادی تازه صنعتی شده است که در رتبه سوم در آسیای جنوب شرقی و سی‌وسومین در جهان قرار دارد.
مالزی یکی از اعضای مؤسس انجمن کشورهای جنوب شرقی آسیا (ASEAN)، اجلاس سران آسیای شرقی (EAS) و سازمان همکاری اسلامی (OIC) و یکی از اعضای همکاری اقتصادی آسیا و اقیانوسیه (APEC)، مشترک المنافع ملل و جنبش غیرمتعهدها (NAM)هاست.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده مالزی 2.056 تریلیون مترمکعب است و سالانه 71.77 مترمکعب گاز طبیعی تولید می‌کند که 2.9 میلیارد مترمکعب از طریق خط لوله و 37.45 میلیارد مترمکعب به‌صورت LNG صادر می‌شود. مصرف گاز طبیعی داخلی این کشور 36.12 میلیارد مترمکعب است.
موریتانی؛ به دنبال توسعه صنعت گاز
جمهوری اسلامی موریتانی به مساحت 1,030,700 کیلومترمربع در شمال غربی آفریقا واقع شده و یازدهمین کشور بزرگ آفریقاست. این کشور بیست‌وهشتمین کشور بزرگ جهان است و 90 درصد قلمرو آن در صحرای بزرگ آفریقا قرار دارد.
نام موریتانی از قبایل باستانی بربر مائوری و پادشاهی آنها مورتانیا گرفته شده است. این کشور از غرب با اقیانوس اطلس، از شمال و شمال غرب با صحرای غربی، از شمال شرقی با الجزایر، از شرق و جنوب شرقی با مالی و از جنوب غربی با سنگال همسایه است.
جمهوری اسلامی موریتانی 4,736,139 نفر جمعیت دارد و اکثر جمعیت آن در جنوب معتدل کشور زندگی می‌کنند و تقریباً یک‌سوم آن در پایتخت و بزرگ‌ترین شهر، نواکشوت، واقع در سواحل اقیانوس اطلس متمرکز است.
موریتانی کشوری غنی از منابع با ذخایر قابل توجهی از مواد معدنی، هیدروکربن‌ها و شیلات است. این کشور تاریخ غنی دارد که قدمت آن به هزاران سال می‌رسد و چند مکان تاریخی به‌خوبی حفظ شده، مانند شهر Chinguetti که به‌خاطر کتابخانه‌ها و مساجد باستانی اش معروف است، در خود جای داده است.
این کشور با اکتشاف‌های اخیر منابع گاز طبیعی، قصد دارد صنعت گازش را توسعه دهد و خود را به‌عنوان محرک اقتصاد در منطقه معرفی کند.
تولید ناخالص داخلی موریتانی با 1,129,487 نیروی کار 10.38 میلیارد دلار است و این کشور 4.82 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات دارد. حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده موریتانی 0.05 تریلیون مترمکعب است.
موزامبیک؛ بخش صنعتی رو به رشد
موزامبیک کشوری واقع در جنوب شرقی آفریقا با مساحت 786,380 کیلومترمربع است که از شرق با اقیانوس هند، از شمال با تانزانیا، از شمال غربی با مالاوی و زامبیا، از غرب با زیمبابوه و از جنوب غربی با اسواتینی (سوازیلند) و آفریقای جنوبی همسایه است.
موزامبیک دارای منابع طبیعی غنی است. اقتصاد این کشور عمدتاً مبتنی بر کشاورزی است، اما صنعت در این کشور به‌ویژه مواد غذایی و نوشیدنی، تولید مواد شیمیایی و تولید آلومینیوم و نفت در حال رشد است. بخش گردشگری نیز در حال گسترش است.
آفریقای جنوبی شریک تجاری پیشرو موزامبیک و منبع سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی است، در حالی که بلژیک، برزیل، پرتغال و اسپانیا نیز از مهم‌ترین شرکای اقتصادی این کشور هستند. موزامبیک عضو سازمان ملل متحد، اتحادیه آفریقا، کشورهای مشترک‌المنافع، سازمان همکاری اسلامی، جامعه کشورهای پرتغالی زبان، جنبش غیرمتعهدها و جامعه توسعه آفریقای جنوبی است.
جمعیت این کشور 32,969,518 نفر و پایتخت آن ماپوتو است. تولید ناخالص داخلی موزامبیک با 14,614,366.00 نیروی کار 17.85 میلیارد دلار است.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده موزامبیک 0.650 تریلیون مترمکعب است و این کشور 5.35 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی در سال تولید می‌کند. موزامبیک 4.20 میلیارد مترمکعب گاز را از طریق خط لوله و 0.05 میلیارد مترمکعب را به‌صورت LNG صادر می‌کند. مصرف گاز طبیعی خانگی این کشور 1.15 میلیارد مترمکعب است.
پرو؛ سومین کشور بزرگ آمریکای جنوبی
جمهوری پرو با مساحت 1,285,220 کیلومترمربع سومین کشور بزرگ آمریکای جنوبی است که بخش مرکزی و غربی آن در ساحل اقیانوس آرام واقع شده است. پرو از شمال با اکوادور و کلمبیا، از جنوب با شیلی و از شرق با برزیل و بولیوی و از غرب با اقیانوس آرام همسایه است. منطقه این کشور شامل جزایر اقیانوس آرام و جزایر غربی دریاچه تیتیکاکا است.
جمعیت پرو 34,049,588 نفر و پایتخت این کشور لیماست. تولید ناخالص داخلی این کشور با 18,156,333 نیروی کار 242.6315496 میلیارد دلار است. پرو 71.13 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات دارد.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده پرو 0.237 تریلیون مترمکعب است و سالانه 13.66 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی تولید می‌کند. این کشور 4.25 میلیارد مترمکعب گاز به‌صورت LNG صادر می‌کند و 9.41 میلیارد مترمکعب مصرف گاز طبیعی داخلی این کشور است.
سنگال؛ گسترش بهره‌برداری از ذخایر بزرگ گاز طبیعی فراساحلی
جمهوری سنگال در غربی ترین نقطه قاره آفریقا واقع شده و توسط چند مسیر هوایی و دریایی مورد استفاده قرار می‌گیرد، سنگال به عنوان «دروازه آفریقا» شناخته می‌شود. این کشور با مساحت 196722 کیلومترمربع، از شمال به موریتانی، از شرق به مالی، از جنوب به گینه و گینه‌بیسائو، از غرب به گامبیا و به اقیانوس اطلس در جبهه‌ای به طول 500 کیلومتر محدود شده است.
داکار با مساحت 550 کیلومترمربع به‌عنوان پایتخت سنگال، شبه‌جزیره‌ای است که در غرب دور قرار دارد.
اقتصاد سنگال با معدن، ساخت‌وساز، گردشگری، ماهیگیری و کشاورزی که منابع اصلی اشتغال در مناطق روستایی هستند، با وجود منابع طبیعی فراوان ازجمله آهن، زیرکون، گاز، طلا، فسفات و اکتشاف‌های نفتی متعدد هدایت می‌شود. اقتصاد سنگال بیشتر ارز خارجی خود را از ماهی، فسفات، بادام زمینی، گردشگری و خدمات تأمین می‌کند. ازجمله اولویت‌های سنگال برای توسعه اقتصادی، بهره‌برداری از ثروت معدنی، توسعه منابع انرژی تجدیدپذیر و گسترش بهره‌برداری از ذخایر بزرگ گاز طبیعی فراساحلی است. تولید قریب‌الوقوع گاز سنگال آن را در موقعیتی منحصربه‌فرد در میان انتقال انرژی جهانی قرار می‌دهد. همچنین دارای ذخایر زیادی از فسفات و طلا است.
جمعیت سنگال 17,316,449 نفر است و تولید ناخالص داخلی این کشور با 5,198,745 نیروی کار 27.68 میلیارد دلار است. سنگال 6991.22 میلیارد دلار صادرات کالا و خدمات دارد.
حجم ذخایر گاز طبیعی اثبات‌شده سنگال 0.052 تریلیون مترمکعب است و این کشور 0.02 میلیارد مترمکعب گاز طبیعی تولید می‌کند. مصرف گاز طبیعی داخلی این کشور 0.02 میلیارد مترمکعب است.
ماهنامه ایران پترولیوم (نشریه انگلیسی زبان وزارت نفت ایران) همزمان با برگزاری مجمع کشورهای صادرکننده گاز در تهران ویژه‌نامه‌ای منتشر کرده که اینجا می‌توانید بخوانید.