بازار آریا - دنیای اقتصاد - عباس بیات : در سال‌‌‌های گذشته متانولی‌‌‌ها وضعیت خوبی را تجربه نکردند که علت این امر به بحث قطعی گاز این صنعت بازمی‌‌‌گردد. شرکت زاگرس به‌عنوان بزرگ‌ترین متانول‌‌‌ساز خاورمیانه در دوره‌‌‌های قبل در عین ناباوری زیانده شد. اتفاقی که به ذهن هیچ فعال بازار نمی‌‌‌رسید که رخ دهد در زاگرس رقم خورد و در پاییز و زمستان سال 1400 این شرکت زیان شناسایی کرد. با وجود تلاش متانولی‌‌‌های بورسی برای بهبود وضعیت تولید و فروش خود در سال 1402، طی دو فصل آغازین امسال نزول متغیرهای تولیدی در این صنعت رقم خورد. در هفت‌ماه امسال مقدار تولید و فروش متانول‌‌‌سازان بورسی در قیاس با مدت مشابه به‌ترتیب کاهش 21 و 23درصدی را ثبت کرد. درآمد فروش این صنعت در هفت‌ماه امسال 32هزار و 983میلیارد تومان به ثبت رسید که در قیاس با هفت‌ماه ابتدایی 1402 تنها 14درصد رشد را تجربه کرد. با همه این تفاسیر وضعیت سودآوری متانولی‌‌‌ها به‌دلیل رونق صادرات و همچنین رشد 28درصدی نرخ فروش، افزایش خوبی را تجربه کرد.
حاشیه سود تابستان متانول‌‌‌سازان بورسی 42درصد بوده که در قیاس با متوسط فصلی 12درصد و در مقایسه با تابستان سال گذشته بهبود 29درصدی را تجربه کرده است. این در حالی است که در بازه سالانه طی سال 1402 نزول بی‌‌‌سابقه‌ای در حاشیه سود این صنعت رقم خورده است. حاشیه سود متانولی‌‌‌ها در 1402، 19درصد به ثبت رسید که در مقایسه با متوسط سالانه 28درصد کاهش یافته است.
قطعی گاز؛ عامل بحران متانولی‌‌‌ها
قطعی گاز بزرگ‌ترین ریسک تداوم مقادیر تولیدی متانول‌سازان است. قطعی گاز در سال‌‌‌های اخیر ضربه شدیدی به صنعت متانول به‌خصوص شرکت زاگرس به‌عنوان بزرگ‌ترین متانول‌‌‌ساز خاورمیانه وارد کرده است و در صورت‌‌‌های مالی این صنعت نزول مقادیر تولیدی به‌وضوح مشهود است. طی 13سال اخیر به‌طور متوسط هر سال 10میلیون و 698هزار تن متانول توسط سه‌شرکت متانول‌‌‌ساز بازار سرمایه تولید شده است. در بیشتر سال‌‌‌های گذشته مقادیر تولید متانولی‌‌‌ها با نزول همراه بوده است. طی سال‌های 1400 و 1401 به‌‌‌ترتیب افت 12 و 2درصدی در مجموع تولیدات این صنعت رقم خورده است. در سال 1402 مجموع تولیدات متانول‌‌‌سازان 10میلیون و 29هزار تن بوده که در مقایسه با سال ماقبل بدون تغییر بوده است. با توجه به روند نزولی سال‌‌‌های گذشته می‌‌‌توان حفظ وضعیت تولیدات فعلی متانولی‌‌‌ها را یک اتفاق مثبت قلمداد کرد. با وجود توقف نزول مقادیر تولید متانولی‌‌‌ها در سال 1402، طی سال جاری تولیدات این صنعت با روند کاهشی همراه شده است. بر این اساس طی بهار و تابستان امسال میزان تولیدات این صنعت به‌‌‌ترتیب نزول 22 و 9درصدی را در قیاس با مدت مشابه سال گذشته تجربه کرده است. تمجیع تولیدات هفت‌ماهه سال جاری متانول‌‌‌سازان 6میلیون تن بوده که در مقایسه با هفت‌ماه آغازین سال گذشته 21درصد کاهش یافته است.
از میان سه‌نماد این صنعت، «شخارک» در سال جاری عملکرد بهتری داشته و مجموع تولیدات شرکت مذکور در هفت‌ماه امسال 759هزار تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد 8درصدی را تجربه کرده است.

درخشش «شخارک» در بهبود متغیرهای تولیدی
با توجه به قطعی گاز گسترده پتروشیمی‌‌‌ها خصوصا در متانول‌‌‌سازان، عمده این شرکت‌‌‌ها در فصول گرم سال تولیدات خود را افزایش می‌‌‌دهند تا در فصول سرد و همزمان با برودت هوا آسیب کمتری از قطعی گاز متحمل شوند و زنجیره فروش آنها متوقف نشود. بنابراین ارزیابی تناژ فروش در کنار مقادیر تولید می‌‌‌تواند دید بهتری در خصوص وضعیت واقعی متانولی‌‌‌ها ارائه کند. در بازه سالانه طی 13سال اخیر مقادیر فروش متانولی‌‌‌ها همچون تولیدات بدون تغییر بوده و سالانه 5میلیون و 909هزار تن متانول تولید شده است. همان‌گونه که تولیدات این صنعت در سال‌‌‌های اخیر نزول بالایی را تجربه کرده، مقدار فروش این صنعت نیز در سال‌‌‌های اخیر روند نزولی داشته است. با این حال در سال 1402 فروش متانولی‌‌‌ها 5میلیون و 540هزار تن به ثبت رسید که با این اوصاف پس از گذشت دوسال مقادیر فروش این صنعت با افزایش همراه شده و طی سال گذشته در مجموع رشد 2درصدی را تجربه کرده است. با این حال در سال جاری روند افزایش تناژ فروش شرکت‌‌‌های متانولی تداوم نداشته است. در بهار و تابستان امسال نزول 17درصدی در مقادیر فروش متانول‌‌‌سازان در قیاس با مدت مشابه رقم خورده است. تجمیع مقدار فروش هفت‌ماه آغازین سال جاری این صنعت 3میلیون و 105هزار تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه نزول 23درصدی را تجربه کرده است. در بخش مقدار فروش نیز شرکت «شخارک» یکه‌‌‌تاز بوده و طی هفت‌ماه نخست امسال با ثبت 754هزار تن فروش متانول توانسته است در مجموع فروش خود را نسبت به سال گذشته 13درصد افزایش دهد.
افزایش 28درصدی نرخ متانول
بررسی نرخ فروش محصول اصلی شرکت‌‌‌های متانولی نشان می‌‌‌دهد که در بازه هفت‌ماه نخست امسال به‌طور متوسط 28درصد به نرخ فروش آنها در قیاس با مدت مشابه سال گذشته افزوده شده است. در این مقیاس بیشترین میزان رشد نرخ فروش مربوط به شرکت «شفن» بوده که طی مدت یادشده توانسته است متانول خود را 37درصد گران‌‌‌تر نسبت به هفت‌ماه آغازین 1402 به فروش برساند. در بازه نقطه به نقطه طی هفتمین ماه از سال جاری 26درصد به نرخ فروش متانولی‌‌‌ها افزوده شده است. در این بازه نیز «شفن» با رشد 35درصدی متانول خود در افزایش نرخ فروش پیشتاز بوده است. مقایسه نرخ فروش مهرماه متانول‌‌‌سازان با میانگین سال جاری نشان می‌‌‌دهد که طی این ماه 6درصد به نرخ فروش این صنعت افزوده شده است. در هفتمین ماه سال جاری نیز «شفن» با رشد 10درصدی نرخ متانول خود در قیاس با متوسط سال، پیشتاز افزایش نرخ فروش بوده است.
عدم تکرار فروش 1402
در بازه سالانه طی 13سال اخیر به‌طور متوسط هر سال 31درصد به درآمد فروش متانول‌‌‌سازان افزوده شده است. با این حال شتاب افزایش درآمد این صنعت در دوسال اخیر تضعیف شده است. طی سال‌‌‌های 1401 و 1402 درآمد متانولی‌‌‌ها به‌‌‌ترتیب 4هزار و 89میلیارد و 4هزار و 991میلیارد تومان به ثبت رسیده که در هر دو سال رشد درآمد کمتر از میانگین سالانه بوده است. در مقیاس فصلی طی سال جاری وضعیت درآمد این صنعت همچون مقادیر تولید و فروش بسیار وخیم بوده است. در بهار درآمد فروش متانولی‌‌‌ها بدون تغییر نسبت به بهار 1402 بوده و طی تابستان تنها 22درصد به درآمد این صنعت افزوده شده است. درآمد هفت‌ماه نخست امسال شرکت‌‌‌های متانولی 3هزار و298دلار بوده که در مقایسه با مدت مشابه تنها 14درصد رشد را تجربه کرده است. در بازه هفت‌ماهه امسال برترین شرکت «شخارک» بوده است. درآمد فروش «شخارک» طی هفت‌ماه نخست امسال 9هزار و 149میلیارد تومان به ثبت رسید که در مقایسه با هفت‌ماه آغازین سال گذشته 36درصد رشد را تجربه کرده است.
بهبود متغیرهای سودآوری فصلی
همان‌طور که پیش‌‌‌تر عنوان شد قطعی گاز در سال‌‌‌های اخیر وضعیت سودآوری متانولی‌‌‌ها را با چالش جدی مواجه کرده است. میانگین حاشیه سود این صنعت طی 13سال گذشته 46درصد بوده است. طی سال 1402 کمترین میزان حاشیه سود در 13سال اخیر برای متانولی‌‌‌ها به ثبت رسیده است. در سال گذشته حاشیه سود این صنعت به 19درصد کاهش یافته است که به‌معنای نزول 28درصد سودآوری متانولی‌‌‌هاست. در مقیاس فصلی وضعیت سودآوری متانولی‌‌‌ها در سال جاری بهبود یافته است. حاشیه سود این صنعت در تابستان امسال 42درصد بوده که در مقایسه با متوسط فصلی 12درصد بهبود یافته است. عملکرد سودآوری تابستانه متانولی‌‌‌ها در سال جاری بهبود 29درصدی را تجربه کرده است. حال باید دید در زمستان با قطعی گاز، متانولی‌‌‌ها می‌‌‌توانند آهنگ سودآوری خود را حفظ کنند. از میان سه شرکت بورسی متاول‌‌‌ساز، «شخارک» چه در بازه سالانه و چه در مقیاس فصلی عملکرد بسیار خوبی از خود داشته است. حاشیه سود شرکت مذکور در سال 1402 و تابستان امسال به‌‌‌ترتیب 28 و 55درصد به ثبت رسیده است. 
--> اخبار مرتبط نگاهی به گزارش بهمن‌ماه متانول‌سازها ریسک‌های توسعه متوازن صنعت پتروشیمی آخرین وضعیت سود صنعتی چین بهینه‏‏‏‏‏‏‌سازی انرژی؛ از حرف تا عمل رکوردشکنی محصولات پاک‏‏‌کننده در نیمه پاییز