بزرگنمايي:

بازار آریا - فرارو / خانوار ایرانی پارسال، به طور متوسط ماهی 21 میلیون و 400 هزار تومان درآمد داشته است. مرکز آمار میانگین هزینه ماهیانه خانوار ایرانی را 17 میلیون و 200 هزار تومان گزارش کرده و می‌گوید در ازای رشد 54 درصدی درآمد، هزینه‌ها 51 درصد بالا رفته است.
میانگین درآمد خانوار ایرانی سال 1401، به ماهی 13 میلیون و 914 هزار تومان می‌رسید و باید 11 میلیون و 430 هزار تومان برای پوشش هزینه ماهیانه کنار می‌گذاشتیم. هزینه خوراکی در بودجه خانوار ایرانی از سال 1401 تا 1402، با رشد 37 درصدی روبرو شده و از ماهی سه میلیون و 140 هزار تومان به چهار میلیون و 290 هزار تومان رسید. زور هزینه در بخش غیرخوراکی بیشتر بوده در یک سال روی‌هم‌رفته 56 درصد افزایش پیدا کرده است. نکته عجیب در گزارش رسمی مرکز آمار پیرامون دخل و خرج ایرانی‌ها، رشد نسبتا چشمگیر تعداد صاحبخانه‌ها و آب رفتن جمعیت مستاجر‌ها است. یادتان باشد از سال 1397 به این طرف تحریم‌ها باعث شد قیمت همه چیز در کشور بالا برود.
وضعیت امکانات رفاهی در خانوار ایرانی
خرید ماشین ظرف‌شویی خیلی توسط ایرانی‌ها جدی گرفته نمی‌شود؛ گزارش مرکز آمار می‌گوید حدود 9 درصد خانواده‌های کشور در خانه‌شان ماشین ظرف‌شویی استفاده می‌کنند. مایکروویو وضعیتی مشابه دارد و در 15 درصد خانه‌ها حاضر است. دقیقاً برعکس یخچال‌فریزر، ماشین لباسشویی، تلویزیون، اجاق‌گاز و جاروبرقی که در خانه اکثر قریب به‌اتفاق ایرانی‌ها وجود دارد.

55 درصد خانواده‌های ایرانی ماشین شخصی زیرپایشان انداخته‌اند و خودروسازان ایرانی واقعا شانس آورده‌اند که مالکیت ماشین شخصی در ایران سالانه با سرعت یک درصد رشد می‌کند والا بابت عملکرد لاک‌پشت‌وارشان سزاوار شدیدترین سرزنش‌ها بودند.
خرید مایکروویو و دیگر انواع فر‌های هالوژن دار ظاهراً روی بورس افتاده و بیشترین میزان رشد مالکیت بین خانوار ایرانی را در این بخش شاهد هستیم. اقبال به موتورسیکلت در شهر‌ها و روستا‌ها حائز اهمیت است؛ 13 درصد از جمعیت خانوار شهری گفته اند صاحب موتورسیکلت هستند، اما در روستا‌ها این عدد به 22 درصد می‌رسد.
آب رفتن جمعیت مستأجران
دونالد ترامپ نابکار سال 1397 با افزایش فشار تحریم‌ها، باعث رشد قیمت دلار شد با این حال گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد از آن سال تا پنج سال بعد بر تعداد خانواده‌هایی که در ملک شخصی سکونت دارند، رشد چشمگیری پیدا کرده و از جمعیت مستاجران کم شده است.
پنج سال پیش، 26.3 درصد خانوار‌های ایرانی مستاجر بودند. یک سال بعد این عدد به 24.1 درصد رسید. نمودار نزولی پیش رفته و در سال 1399 عدد 22.9 درصد، تا سال 1400 عدد 23.1 درصد و سال 1401 عدد 23.7 درصد را نشان می‌دهد.
مستأجران سال 1402، روی‌هم‌رفته 23.1 درصد خانوار شهری را تشکیل می‌دادند و نزدیک 69 درصد خانواده‌ها در ملک شخصی سکونت داشتند. در پنج سال گذشته تعداد صاحبخانه‌ها پنج درصد افزایش پیدا کرده است.
 آهنگ افزایش هزینه خوراکی در سبد خانوار کند شده و از میانگین رشد 53 درصد به 36.6 درصد رسیده است.
فشار هزینه‌ها بر خانوار ایرانی
تورم بالا می‌رود و باعث می‌شود فشار هزینه‌ها روی دوش خانوار افزایش پیدا کند. پنج سال قبل خانوار ایرانی به طور متوسط سه میلیون و 277 هزار تومان در ماه هزینه می‌کرد. یک سال بعد این عدد به سه میلیون و 953 هزار تومان رسید.
هزینه خانوار ایرانی سال 1399 به عدد متوسط پنج میلیون و 178 هزار تومان افزایش پیدا کرد. هنوز در اوج دوران کرونا هستیم. مرکز آمار متوسط هزینه خانوار سال 1400 را معادل هفت میلیون و 708 هزار تومان و در سال 1401 تقریبا 11 میلیون و 430 هزار تومان گزارش کرده. بالاخره در همین گزارش آخر آمده متوسط هزینه خانوار ایرانی در ماه به عدد 17 میلیون و 210 هزار تومان رسیده است.
هزینه خانوار ایرانی به‌این‌ترتیب از سال 1397 تا 1402 با سرعتی باورنکردنی روبرو شده و 425 درصدی افزایش پیدا کرده است. پارسال برای ایرانی‌ها سال تقریبا سخت و طاقت‌فرسایی بوده، چون هزینه‌ها نسبت به سال قبل، بیش از 50 درصد افزایش داشت.
هزینه خوراکی در سبد خانوار ایرانی
هزینه خوراکی خانوار ایرانی در عرض پنج سال از ماهی 787 هزار و 500 تومان به چهار میلیون و 290 هزار تومان رسیده است. خانواده‌های سال 1397، وقتی هنوز از کرونا خبری نبود، در ماه به طور میانگین 787 هزار و 500 تومان برای خرید مایحتاج خوراکی هزینه می‌کردند.
خرید خوراکی سال 1398 میانگین ماهیانه 980 هزار تومان و در سال 1399، عدد یک میلیون و 342 هزار تومان را به ثبت رسانده. متوسط هزینه خوراکی خانوار سال 1400 توسط مرکز آمار دو میلیون و 54 هزار تومان و سال 1401 عدد سه میلیون و 140 هزار تومان گزارش شده است.
هزینه خرید خوراکی خانوار ایرانی پارسال به متوسط چهار میلیون و 290 هزار تومان رسید که اگرچه از نظر بزرگی عدد رکورشکنی کرده، اما با صرف زمان بیشتر متوجه می‌شویم آهنگ تغییرات این بخش کند شده و از میانگین رشد 53 درصد به 36.6 درصد برگردد.
ترکیب هزینه ماهانه خانوار ایرانی
مسکن با سهم 42.2 درصدی بیشترین سهم از هزینه ماهانه خانوار ایرانی را به خود اختصاص می‌دهد. افرادی که صاحبخانه هستند از این بابت خاطرشان آسوده است، اما مستاجران و افرادی که با وام خانه‌دار شده‌اند، چنین فشاری سهمگینی را تحمل می‌کنند.
خرید خوراکی و هزینه‌های خوردوخوراک 25 درصد هزینه‌های ماهیانه خانوار ایرانی را به خود اختصاص می‌دهد. بهداشت و درمان و حمل‌ونقل و ارتباطات به ترتیب با سهم 9 درصد و هشت درصد در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرد. سهم لوازم، اثاث و خدمات همراه با هزینه پوشاک و کفش تقریبا معادل سه درصد است.
آماری از میزان درآمد ایرانی‌ها
درآمد ایرانی‌ها با آهنگی سریع‌تر از متوسط هزینه رشد کرده است. مرکز آمار می‌گوید میانگین درآمد خانوار ایرانی سال 1397 ماهیانه سه میلیون و 624 هزار تومان بوده. یک سال بعد هر خانوار ایرانی میانگین درآمد چهار میلیون و 508 هزار تومان را تجربه کرد.
متوسط درآمد ماهیانه خانوار ایرانی سال 1399 به شش میلیون و 223 هزار تومان و سال 1400 به 9 میلیون و 368 هزار تومان دست پیدا می‌کند. در گزارش مرکز آمار آمده متوسط درآمد خانوار ایرانی سال 1401 میانگین 13 میلیون و 913 هزار تومان را تجربه می‌کند و بالاخره در آخرین به روزرسانی شاهد افزایش متوسط درآمد خانوار ایرانی به 21 میلیون و 411 هزار و 500 تومان در سال 1402 هستیم.
17 درصد خانواده‌های ایرانی پارسال درآمد خود را از محل مشاغل آزاد کسب کرده‌اند. حدود 30 درصد کارمند و مزدبگیر بوده‌اند و 53 درصد درآمد‌های غیرشغلی داشته‌اند. درآمد غیرشغلی شامل چیز‌هایی مثل حقوق بازنشستگی (30 درصد) و اجاره‌بهای مسکن شخصی (42 درصد) می‌شود.