بازار آریا - چشم‌انداز اقتصاد ایالات متحده و اقتصاد جهانی به‌دلیل تعرفه‌های دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا و عدم اطمینانی که ایجاد کرده است، بدتر شده و سبب کاهش 5 دهم درصدی رشد اقتصاد جهانی شده است.

بیشتر بخوانید: اخبار روز خبربان
8 درصد رشد خواهد کرد که کمتر از پیش‌بینی 3.3 درصدی در ژانویه سال جاری میلادی است و اگر شرایط این گونه پیش رود، رشد جهانی در سال آینده 3 درصد خواهد بود، که این رقم نیز نسبت به آخرین پیش بینی صندوق کمتر شده است. اقتصاددانان صندوق بین‌المللی پول: اقتصاد جهانی امسال تنها 2.8 درصد رشد خواهد کرد که کمتر از پیش‌بینی 3.3 درصدی در ژانویه سال جاری میلادی است و اگر شرایط این گونه پیش رود، رشد جهانی در سال آینده 3 درصد خواهد بود، که این رقم نیز نسبت به آخرین پیش بینی صندوق کمتر شده است
کاهش رشد اقتصادی جهانی
اقتصاددانان این صندوق، رشد اقتصادی ایالات متحده در سال جاری را 1.8 درصد برآورد کردند که به شدت کمتر از پیش بینی قبلی 2.7 درصد و یک درصد کامل کمتر از رشد سال 2024 است. این کارشناسان اعلام کردند انتظار رکود اقتصادی ایالات متحده را ندارند، اما احتمال رکود اقتصادی در این کشور در سال جاری از 25 به 37 درصد افزایش یافته است.
این پیش‌بینی‌ها تا حد زیادی با انتظارات بسیاری از اقتصاددانان و کاردانان اقتصادی در بخش خصوصی تطابق دارد، اگرچه برخی نگران هستند که رکود به طور فزاینده‌ای محتمل باشد. کارشناسان اقتصادی شرکت خدمات مالی و بانکداری چندملیتی آمریکایی «جی پی مورگان» نیز می‌گویند اکنون احتمال رکود اقتصادی آمریکا 60 درصد شده است. فدرال رزرو همچنین پیش بینی کرده است که رشد اقتصادی در سال جاری به 1.7 درصد کاهش خواهد یافت.

«آپیراولیویه گورینشاس» Pierre-Olivier Gourinchas، اقتصاددان ارشد صندوق بین‌المللی پول می‌گوید: در حال ورود به عصر جدیدی هستیم و سیستم اقتصادی جهانی که در هشتاد سال گذشته کارکرد داشته، در حال تنظیم مجدد است.
صندوق بین‌المللی پول: تعرفه‌ها به خودی خود نشان دهنده یک «شوک منفی بزرگ» برای رشد خواهد بود و همچنین غیرقابل پیش بینی بودن این اقدامات نیز تاثیر منفی بر فعالیت‌های اقتصادی و چشم انداز رشد اقتصاد جهانی خواهد داشت وی افزود: به دنبال یک سری شوک‌های بی‌سابقه در سال‌های قبل، رشد جهانی تا سال 2024 ثابت و در عین حال ضعیف بود و پیش‌بینی می‌شد که در به‌روزرسانی چشم‌انداز اقتصاد جهانی (WEO) تا ژانویه 2025 به همین منوال باقی بماند، اما چشم‌انداز تغییر کرده است زیرا دولت‌ها در سراسر جهان اولویت‌های سیاست‌گذاری را تغییر داده‌اند. از زمان انتشار مجموعه تعرفه‌های جدید ایالات متحده در ژانویه 202 و تعرفه‌های جدید ایالات متحده در ژانویه 2025، چشم‌انداز اقتصاد جهانی کاهش یافته است.
این اقتصاددان تاکید کرده است: اقدامات متقابل در جنگ تعرفه ای که ترامپ راه انداخته سبب شده تا نرخ‌های تعرفه مؤثر به سطوحی برسند که در یک قرن گذشته بی سابقه بوده است و به همین دلیل انتظار می‌رود تنش‌های تجاری بازهم تشدید شود. آن گونه که سطوح بسیار بالای عدم قطعیت سیاست‌های مالی- پولی از ابتدای سال جاری میلادی تاکنون تأثیر قابل‌توجهی بر فعالیت‌های اقتصادی جهانی گذاشته است.

طبق گزارش صندوق بین المللی پول؛ تعرفه‌ها به خودی خود نشان دهنده یک «شوک منفی بزرگ» برای رشد خواهد بود و همچنین غیرقابل پیش بینی بودن این اقدامات نیز تاثیر منفی بر فعالیت های اقتصادی و چشم انداز رشد اقتصاد جهانی خواهد داشت و در عین حال، فرضیات اقتصادی در این زمینه را دشوارتر از حد معمول می‌کند.
بازارهای نوظهور ضربه خوردند، آمریکا و منطقه یورو شاهد کاهش رشد
متخصصان اقتصادی این صندوق می‌گویند: انتظار می‌رود رشد اقتصادی در سراسر جهان کند شود؛ بازارهای نوظهور و اقتصادهای در حال توسعه شاهد کاهش رشد به 3.7 درصد در سال 2025 و 3.9 درصد در سال 2026 خواهند بود و کشورهایی مانند چین که به نسبت بیشتر هدف سیاست ها و اقدامات تجاری آمریکا قرار گرفته اند، از این روند تاثیرپذیری بیشتر منفی خواهد داشت.

در این گزارش، در سال جاری میلادی، رشد 1.4 درصدی برای اقتصادهای پیشرفته و رشد 1.8 درصدی برای ایالات متحده پیش بینی شده است، که این رقم 0.9 درصد کمتر از پیش بینی قبلی برای آمریکا بوده است.
البته در حالی که صندوق بین‌المللی پول کاهش شدید رشد اقتصادی جهان در سال‌های 2025 و 2026 را پیش‌بینی کرده اما تاکید دارد که در شرایط کنونی رکودی را پیش‌بینی نمی‌کند. با این حال، می گوید احتمال رکود جهانی در یک سیر پرسرعت از 17 درصد به 30 درصد افزایش یافته است و حتی 40 درصد احتمال رکود در ایالات متحده وجود دارد.
«کریستالینا جورجیوا» Kristalina Georgieva رئیس صندوق بین‌المللی پول، دلیل این کاهش سرعت را «راه‌اندازی مجدد سیستم تجارت جهانی» توسط ایالات متحده می‌داند. او گفت که این موضوع به کاهش رتبه در برآوردهای رشد منجر می شود، زیرا نوسانات در بازارهای مالی "بالا" است و حتی قادر به نشان دادن عدم اطمینان سیاست تجاری به معنای واقعی کلمه در نمودارها نیستند.
در بخش دیگر جهان، منطقه یورو نیز شاهد کاهش 0.2 درصدی تا 0.8 درصدی رشد خواهد بود.
تاثیر بر تورم جهانی
صندوق بین‌المللی پول در مورد تأثیر کندی رشد بر تورم تاکید کرد: انتظار می‌رود تورم کل جهان با سرعتی کندتر از آنچه در ژانویه پیش‌بینی می‌شد کاهش یابد و در سال 2025 به 4.3 درصد و در سال 2026 به 3.6 درصد کاهش یابد. برای مقابله با کم شدن سرعت رشد، کارشناسان صندوق بین المللی پول توصیه کردند که کشورها باید "به طور سازنده برای ترویج یک محیط تجاری باثبات و قابل پیش‌بینی، تسهیل بازسازی بدهی و رسیدگی به چالش های مشترک" کار کنند.
آنها همچنین پیشنهاد کردند که باید بر روی پرداختن به «سیاست داخلی و فقدان تعادل ساختاری» تمرکز شود تا ثبات اقتصادی داخلی هر کشور تضمین شود.
نویسندگان گزارش جدید صندوق اذعان کردند که اثرات موجی تصمیمات ترامپ فراتر از واشنگتن و جهانی است. اکنون ریسک‌ها و نگرانی‌های ثبات مالی جهانی به طور قابل توجهی افزایش یافته است که ناشی از شرایط مالی سخت تر جهانی و افزایش نبود اطمینان اقتصادی ناشی از جنگ تعرفه‌هاست.
حرکت کم جان رشد در برخی کشورهای آفریقایی هم قطع شد
در حالی که روند رشد اقتصادی برخی کشورهای آفریقایی در مواجهه با شوک‌های متعدد، انعطاف‌پذیری نشان می‌دهد، اما تغییر ناگهانی در چشم‌انداز جهانی، شتاب رشد در این کشورها را قطع کرده است.
کارشناسان این صندوق با بازبینی دیدگاههای خود در مورد آینده رشد اقتصادی قاره سیاه تاکید کردند: نرخ رشد این قاره با کاهش 0.3 درصدی به 3.9 درصد برای سال 2025 بازنگری شده است.
جمع بندی
دولت آمریکا تاکنون اعلامیه‌های زیادی در مورد تعرفه‌ها داشته که براساس آن مالیات بر کالاهایی که از کشورهای دیگر به ایالات متحده وارد می شود شامل تعرفه‌های 10 تا 145 درصدی شده است. در یک جنگ تجاری فزاینده، ایالات متحده تعرفه‌هایی تا سقف 145 درصد بر کالاهای چینی وضع کرده است، در حالی که چین نیز با وضع تعرفه‌های 125 درصدی بر محصولات آمریکایی، به تصمیمات واشنگتن، واکنش نشان داده است.

ایالات متحده همچنین نرخ مالیات 10 درصدی را روی کالاهای اکثریت قریب به اتفاق کشورهای مختلف در نظر گرفته است، در حالی که نرخ‌های بسیار بالاتر را برای ده‌ها کشور به مدت 90 روز متوقف کرده است.
ترامپ گفته است تعرفه‌ها مصرف‌کنندگان آمریکایی را تشویق به خرید بیشتر کالاهای ساخت آمریکا می‌کند؛ میزان مالیات افزایش‌یافته را افزایش می‌دهد و منجر به میزان گسترده سرمایه‌گذاری در این کشور می‌شود. با این حال، صندوق بین المللی پول نتیجه این تعرفه‌گذاری را تأثیر منفی بالقوه بر تجارت جهانی می‌داند زیرا زنجیره های تأمین مدرن بسیار به هم مرتبط هستند.
البته برخی از کشورهای در حال توسعه در این زمینه بسیار بهتر عمل کرده‌اند، به طوری که پیش بینی می‌شود هند یکی از بالاترین نرخ های رشد تولید ناخالص داخلی سالانه را با 6.2 درصد در سال 2025 داشته باشد. اما از آن طرف پیش بینی رشد چین به دلیل تأثیر تعرفه‌های ایالات متحده به شدت کاهش یافته است. در واقع برآورد این صندوق بین المللی برای چین کاهش 1.3 درصد رشد و برخورداری از رشد 4 درصدی اقتصادی در سال جاری است.
آنچه این برآوردها بر آن تأکید می‌کند، این است که به نظر می‌رسد دوران جهانی‌سازی سریع، که توسط تجارت و یکپارچگی بازارهای مالی رونق گرفته بود، رو به پایان است. گسترش چنین سیستمی که از دهه 1950 شروع و در دهه 1980 شتاب گرفت، به گسترش گسترده اقتصاد جهانی منجر شد، اما برندگان و بازندگانی را هم از ملت‌ها و دولت‌های مختلف به جای گذاشت.

به هر صورت اکنون ترامپ این سیستم را به هم زده است و با افزایش پرشتاب و گسترده تعرفه‌ها قصد دارد از همه ظرفیت اقتصاد جهانی برای کشورش استفاده کند، آن هم بی توجه به اینکه اقتصاد دیگر کشورها و اقتصاد جهانی چه ضربه‌ای خواهد خورد.
ترامپ در این جنگ تمام عیار تعرفه‌ای به تنهایی علیه همه جهان ایستاده و اهداف مختلفی را مد نظر دارد؛ از جمله افزایش پول برای کاهش مالیات، تقویت ابزار چانه زنی برای باز کردن بازارهای خارجی به روی کالاهای آمریکایی و تشویق تولیدکنندگان جهانی به انتقال کارخانه جات و زیرساخت‌های مهم تولید به ایالات متحده.
رئیس جمهور آمریکا در میان این اهداف به طور متناوب در حال حرکت است و البته که برخی اوقات که واکنش بازارها به تصمیماتش بسیار شدید می‌شود، کمی عقب نشینی می‌کند، اما در مجموع نوسانات شدید، تجارت، سرمایه گذاری، همچنین اعتماد تجاری و مصرف کننده را در سراسر جهان بسیار بی ثبات کرده است.
اما نکته بسیار مهم این است که شدت تاثیرپذیری منفی کشورهای در حال توسعه فقیر بسیار بیشتر از سایر کشورهای جهان خواهد بود و بنابراین باید در این زمینه شرایط اقتصادی خود را بیش از گذشته مدیریت و تدبیر کنند.
در مجموع طبق برآورد جدید کارشناسان اقتصادی صندوق بین‌المللی پول (IMF) ؛ تعرفه‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، اقتصاد جهانی را به‌طور قابل‌توجهی به سمت نزول سوق داده و پیش‌بینی رشد اقتصاد جهانی برای سال 2025 را به 2.8 درصد کاهش داده است.
منبع: ایرنا