بزرگنمايي:

بازار آریا - دنیای اقتصاد - هادی سلگی : رویداد تحول در سرمایه‌گذاری و توسعه در بالادست نفت و گاز ایران با حضور محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌‌‌‌‌جمهوری، محسن پاک‌‌‌‌‌نژاد، وزیر نفت، جمعی از نمایندگان مجلس شورای‌اسلامی، مدیران‌عامل بانک‌ها، نمایندگان بازار سرمایه و اتاق‌های بازرگانی، سفرا و نمایندگان شرکت‌های خارجی و داخلی در سالن اجلاس سران کشورهای اسلامی برگزار شد.
در این رویداد بیش از 200 فرصت سرمایه‌گذاری و تامین مالی در حوزه جمع‌‌‌‌‌آوری گازهای مشعل، ساخت واحدهای فرآورشی سریع‌‌‌‌‌الاحداث، احداث ایستگاه‌‌‌‌‌های تقویت فشار گاز، پروژه‌های آب‌‌‌‌‌سازی، احداث خطوط لوله و مخازن ذخیره‌سازی نفت‌خام، طرح توپکرانی هوشمند، تولید و انتقال برق، طرح‌های بهینه‌سازی و پشتیبانی ارائه شدند.آنطور که وزیر نفت اشاره کرد، از جمله روش‌های جدید جذب منابع مالی، پتروکراد یا جمع‌‌‌‌‌آوری مبالغ سرمایه‌ای مردمی و همینطور سرمایه‌گذاری در قالب صندوق‌های پروژه خواهد بود که امکان حضور سرمایه‌های خرد در حوزه بالادست نفت را فراهم می‌کند. 
محسن پاک‌‌‌‌‌نژاد، وزیر نفت در آیین گشایش رویداد «تحول در سرمایه‌گذاری و توسعه بالادست صنعت نفت و گاز ایران» با اشاره به تمرکز این رویداد بر سه محور «سرمایه‌گذاری»، «تولید» و «تحول ساختاری» بیان کرد: وزارت نفت تاکنون 16 قرارداد در قالب IPC برای توسعه 23‌میدان نفتی و گازی با مجموع سرمایه‌گذاری بیش از 27‌میلیارد دلار امضا‌کرده که از این تعداد، 9 قرارداد با ارزشی بالغ‌بر 13‌میلیارد دلار در مرحله اجرا قرار دارند و بقیه نیز در آستانه نهایی‌شدن و در شرف تنفیذ هستند. 
وزیر نفت از امضای قرارداد فشارافزایی میدان مشترک پارس‌جنوبی با سرمایه‌گذاری حدود 17‌میلیارد دلار به‌عنوان بزرگ‌ترین پروژه اخیر یاد کرد و گفت: امیدواریم این قرارداد نیز به‌زودی تنفیذ شود و اجرای آن با مشارکت پیمانکاران بزرگ داخلی آغاز شود. پاک‌‌‌‌‌نژاد از ارائه بیش از 200فرصت سرمایه‌گذاری و تامین مالی با ارزشی بیش از 135‌میلیارد دلار در رویداد تحول در سرمایه‌گذاری خبر داد و اظهار کرد: ارزش راهبردی این فرصت‌ها فراتر از حجم سرمایه‌گذاری بوده و اصلی‌ترین مزیت این بسته‌‌‌‌‌ها در طراحی نوین ابزارها، قراردادها و تسهیلات است که با هدف کاهش ریسک سرمایه‌گذار، تسریع بازگشت سرمایه و افزایش شفافیت ساختار پروژه‌ها ارائه شده‌اند. وی ادامه‌داد: فرصت‌های سرمایه‌گذاری در رابطه با طیف متنوعی از پروژه‌ها ارائه‌شده که می‌توان به «توسعه 100 میدان نفتی و گازی»، «طرح‌های نوآورانه در جمع‌‌‌‌‌آوری گازهای مشعل»، «احداث واحدهای فرآورشی سریع‌‌‌‌‌الاحداث»، «خطوط انتقال»، «ایستگاه‌‌‌‌‌های تقویت فشار» و حتی «پروژه‌های توپکرانی هوشمند» اشاره کرد.
وزیر نفت با تاکید بر رونمایی از بسته مشوق‌‌‌‌‌ها و تسهیلات جدید قراردادی در بخش بالادستی نفت و گاز در این رویداد گفت: تنوع در سبد قراردادی که برای بخش‌خصوصی طراحی‌شده می‌تواند بسیاری از نگرانی‌های قبلی سرمایه‌گذاران را در مورد محدودیت قالب قراردادی شرکت ملی نفت ایران برطرف کند. پاک‌‌‌‌‌نژاد تاکید کرد: قراردادهای IPC و قراردادهای مشارکت عمومی- خصوصی به‌همراه شیوه‌‌‌‌‌نامه جدید تامین مالی با دستورالعمل‌های جدید، شفاف و عملیاتی، مسیری جدید در توسعه میدان‌های مشترک و مستقل باز خواهد کرد. وی ادامه‌داد: برای نمونه، آغاز اجرای مدل تامین مالی پروژه میدان مشترک سهراب، به‌عنوان یکی از نخستین پروژه‌های بهره‌مند از شیوه‌‌‌‌‌نامه جدید، گام نخست در عملیاتی‌شدن این تحول است. این انعطاف‌‌‌‌‌پذیری و شفافیت، پیامی واضح به بخش‌خصوصی و غیردولتی دارد که ما آماده مذاکره حتی بر سر نوع قراردادها هستیم. وزیر نفت با بیان اینکه امروز شاهد امضای مشارکت‌‌‌‌‌نامه اعضای سهامدار صندوق تضمین نفت با سرمایه 300‌میلیون یورویی و ظرفیت صدور ضمانت‌نامه تا سقف 6‌میلیارد دلار خواهیم بود، گفت: این صندوق با مشارکت شرکت ملی نفت ایران، بانک‌ها، بورس انرژی و شرکت‌های اکتشاف و تولید برای پشتیبانی از سرمایه‌گذاران در پروژه‌های بالادستی طراحی شده‌است. 
پاک‌‌‌‌‌نژاد معرفی ابزار جدید تامین مالی جمعی با نام «پتروکراد» را یکی دیگر از دستاوردهای رویداد تحول در سرمایه‌گذاری برشمرد و بیان کرد: این ابزار برای نخستین‌بار امکان جذب سرمایه‌های خرد مردمی از مسیر بازار سرمایه را در صنعت نفت فراهم می‌سازد. وی ادامه‌داد: همچنین از دیگر اقدام‌های شاخص در این رویداد می‌توان به واگذاری گازهای مشعل با نرخ پایه صفر به سرمایه‌گذاران طرح‌های جمع‌‌‌‌‌آوری اشاره کرد. وزیر نفت ایجاد تحول در حوزه سرمایه‌گذاری در صنعت نفت و گاز را در گرو هم‌‌‌‌‌افزایی و همکاری همه‌‌‌‌‌جانبه میان ارکان حاکمیت دانست و افزود: حضور نمایندگان محترم مجلس، مدیران ارشد نظام بانکی، بازار سرمایه، بیمه‌‌‌‌‌ها، شرکت‌های بزرگ صنعتی و سرمایه‌گذاران داخلی و بین‌المللی، گواه روشنی بر اجماع ملی برای توسعه صنعت نفت به‌عنوان پیشران اقتصاد کشور است. 
پاک‌‌‌‌‌نژاد با بیان اینکه ما در وزارت نفت بر این باوریم که برای موفقیت در این مسیر باید ضمن استفاده ترکیبی و هوشمندانه از ظرفیت قراردادهای IPC و مشارکت عمومی-خصوصی، از ظرفیت‌های بازار پول و سرمایه نیز به‌صورت خلاقانه بهره‌‌‌‌‌برداری کرد، افزود: هرکدام از این ابزارها می‌توانند در قالب سیاستی یکپارچه، مسیر توسعه پایدار و خوداتکای صنعت نفت را هموار کنند. وزیر نفت در حاشیه این مراسم در پاسخ به پرسشی پیرامون امکان افزایش ظرفیت تولید نفت ایران پس از رفع تحریم‌ها گفت: بخشی از ظرفیت تولید روزانه نفت‌خام کشور هم‌اکنون به‌صورت بالقوه موجود است که در صورت رفع محدودیت‌ها، به‌‌‌‌‌سرعت فعال خواهدشد. همان‌طور که سال‌1394 و پس از توافق برجام شاهد بودیم در کمتر از یک سال‌توانستیم تولید نفت را به سطح پیش از تحریم‌ها بازگردانیم و حتما امروز نیز این توانمندی وجود دارد. پاک‌‌‌‌‌نژاد ادامه‌داد: در دوران تحریم نیز برخی کشورها در پروژه‌های نفتی ما مشارکت داشتند و امروز نیز بسیاری از شرکت‌ها آماده ورود به بازار ایران هستند. 
صنعت نفت و گاز ایران به‌دلیل بازده بالای سرمایه‌گذاری، همواره برای سرمایه‌گذاران بین‌المللی جذاب بوده و هست. وی با اشاره به توجه این وزارتخانه به استفاده از سرمایه‌های داخلی برای توسعه صنعت نفت و گاز کشور بیان کرد: اکنون بخش قابل‌توجهی از سرمایه‌ها در کشور به سمت مسیرهای زودبازده جریان می‌یابند که متاسفانه اقتصاد کلان کشور از آن بی‌‌‌‌‌بهره می‌ماند. بر این باور هستیم که با جذاب‌کردن مدل‌های قراردادی، می‌توان از سرمایه‌های مردمی برای محقق‌شدن اهداف برنامه توسعه استفاده کرد. وزیر نفت با بیان اینکه روش‌های جدید برای جذب منابع مالی در رویداد تحول در سرمایه‌گذاری رونمایی می‌شود، گفت: یکی از این روش‌ها تحت‌عنوان پتروکراد یا جمع‌‌‌‌‌آوری مبالغ سرمایه‌ای مردمی است. 
باور صاحب‌نظران حوزه مالی بر این است که مبالغ عظیمی سرمایه در قالب دارایی‌های مختلف نزد مردم وجود دارد که چنانچه این اعتماد و باور ایجاد شود که سرمایه‌گذاری در صنعت نفت با نرخ بازگشت بسیار مناسبی امکان‌پذیر است، طبیعتا این سرمایه‌ها ضمن رونق اقتصادی کشور، مردم و سرمایه‌گذاران را منتفع می‌کند. پاک‌‌‌‌‌نژاد با بیان اینکه مردم همچنین می‌توانند در قالب صندوق پروژه هم در پروژه‌های نفت و گاز سرمایه‌گذاری کنند، گفت: البته این طرح‌ها به مفهوم آن نیست که صنعت نفت از سرمایه‌گذاری خارجی محروم می‌شود و به آن توجه نمی‌کند، بلکه به موازات پیگیری این طرح‌ها، امکان ورود سرمایه و فناوری‌های خارجی نیز به این صنعت فراهم است و ما با آغوش‌باز از آنها استقبال می‌کنیم.
تبدیل ایران به مرکز مبادلات انرژی
محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهوری نیز در مقام سخنران بعدی این مراسم با بیان اینکه صنعت نفت نه‌‌‌‌‌تنها آینده اقتصادی ایران را رقم می‌زند، بلکه نقشی حیاتی در امنیت انرژی منطقه و جهان ایفا می‌کند، افزود: حوزه بالادستی نفت و گاز در جمهوری‌اسلامی ایران با در اختیار داشتن دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی و سومین ذخایر نفتی دنیا نه‌‌‌‌‌تنها یک بازیگر مهم، بلکه یک ستون در معادلات جهانی انرژی است. معاون اول رئیس‌جمهوری با تاکید بر اینکه آنچه این ظرفیت را به مزیت واقعی تبدیل می‌کند نه فقط کمیت، بلکه موقعیت ممتاز نیروی انسانی متخصص، زیرساخت‌های گسترده و اراده سیاسی برای تحول و همکاری سازنده است، بیان کرد: ایران با مساحتی وسیع و جمعیتی حدود 85‌میلیون نفر جزو 18 کشور جهان به لحاظ وسعت و جمعیت است. بالا‌بودن تعداد دانشجویان و فارغ‌‌‌‌‌التحصیلان جوان، آموزش عالی، همچنین قرارگرفتن در رده کشورهای با توسعه انسانی بالا، ظرفیت بسیاری برای جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی دارد. 
عارف ادامه‌داد: به لحاظ جغرافیایی نیز ایران موقعیت منحصربه‌‌‌‌‌فردی دارد، با داشتن مرزهای آبی و خاکی با 15 کشور، در مرکز اتصال خاورمیانه، آسیا و اروپا واقع شده‌است و با توجه به قرار داشتن در کریدورهای حمل‌ونقل بین‌المللی شمال به جنوب و شرق به غرب در کنار زیرساخت‌های مناسب می‌تواند نقش موثری در تاثیر تجارت بین مناطق مذکور ایفا کند. وی گفت: از معدود کشورهایی هستیم که هم ذخایر بالای نفت داریم و هم ذخایر بالای گاز. ایران با 208‌میلیارد بشکه ذخایر نفت اثبات‌‌‌‌‌شده سومین مالک بزرگ ذخایر نفتی در جهان به‌‌‌‌‌شمار می‌رود و با داشتن 32‌تریلیون مترمکعب ذخایر گاز، دومین دارنده ذخایر گازی جهان است.
معاون اول رئیس‌‌‌‌‌جمهوری با بیان اینکه ایران با مجموع معادل 380‌میلیارد بشکه نفت‌خام درمجموع رتبه اول ذخایر را در سطح جهان در اختیار دارد، بیان کرد: وابستگی اقتصاد کشورمان به درآمدهای نفتی سبب‌شده این صنعت از اهمیتی راهبردی برخوردار باشد. صنعت نفت و گاز و سرمایه‌های این صنعت، درواقع یکی از پشتوانه‌‌‌‌‌های اصلی رشد و توسعه اقتصادی کشور است. عارف با تاکید بر اینکه صنعت نفت و گاز از مزیت‌های اقتصادی و سرمایه‌گذاری‌های کشور ما در جذب منابع به‌‌‌‌‌شمار می‌رود، ادامه‌داد: سرمایه‌گذاری در صنایع بالادست نفت و گاز عمدتا شامل توسعه میدان‌های نفتی و گازی، بلوک‌‌‌‌‌های اکتشافی، جمع‌‌‌‌‌آوری گازهای مشعل، احداث خطوط لوله مخازن ذخیره‌سازی تقویت فشار گاز، آب‌‌‌‌‌شیرین‌‌‌‌‌کن‌‌‌‌‌ها، طرح‌های بهینه‌سازی و... است.
وی اظهار کرد: سرمایه‌گذاری در توسعه فناوری‌های کلیدی و بومی‌‌‌‌‌سازی و انتقال فناوری‌های مدرن از اقدام‌های راهبردی برای تبدیل ایران به یک قدرت تاثیرگذار در حوزه نفت و گاز است. برنامه هفتم پیشرفت به‌عنوان سند بالادستی نظام برنامه‌‌‌‌‌ریزی کشور، رویکردی جامع و آینده‌نگر به صنعت انرژی کشور به‌ویژه نفت و گاز دارد. معاون اول رئیس‌‌‌‌‌جمهوری با بیان اینکه رشد 8‌درصدی اقتصادی مورد تاکید در برنامه هفتم پیشرفت می‌تواند با استفاده از ظرفیت‌های مالی داخلی و سازوکارهای شفاف و سودآور در حوزه‌های مختلف ازجمله حوزه نفت و گاز مورد‌توجه قرار گیرد، اظهار کرد: بر اساس قانون برنامه هفتم با هدف تبدیل ایران به مرکز مبادلات انرژی منطقه، باید حجم صادرات و واردات گاز به‌‌‌‌‌ترتیب 40‌میلیارد مترمکعب و 20‌میلیارد مترمکعب در سال‌افزایش یابد. برای دستیابی به اهداف برنامه هفتم پیشرفت برای صنعت نفت و گاز سرمایه‌گذاری بین 110 تا 120‌میلیارد دلار نیاز است.
علی آقامحمدی، رئیس گروه اقتصادی دفتر مقام‌معظم رهبری نیز در این مراسم با اشاره به ظرفیت عملی تولید 6‌میلیون و 500‌هزار بشکه‌‌‌‌‌ای نفت در کشور، گفت: خوشبختانه در دولت آقای پزشکیان، این هدف در قالب برنامه‌‌‌‌‌ای منسجم با عنوان «برنامه اقدام و عمل» نهادینه شده و همه ارکان اجرایی کشور برای تحقق آن بسیج شده‌اند. آقامحمدی یکی از موانع جدی گذشته را پیچیدگی در روند امضای قراردادها دانست و گفت: در گذشته بستن یک قرارداد بیش از سه سال‌زمان می‌برد، اما امروز با اصلاح شیوه‌‌‌‌‌نامه‌‌‌‌‌ها، افزایش نرخ بازدهی، تنوع شیوه‌‌‌‌‌های تامین مالی و تغییر نوع تعامل با سرمایه‌گذاران، مسیر به شکل چشمگیری تسهیل شده‌است.
وی با اشاره به قراردادهای آماده امضا با شرکت‌های پتروشیمی برای تولید گاز اظهار کرد: این قراردادها مراحل نهایی را در شورای اقتصاد طی می‌کنند و احتمال دارد در همین‌رویداد نیز تعدادی از آنها به امضا برسد. آقامحمدی با اشاره به سند چشم‌‌‌‌‌انداز 1404 و افق ترسیمی 1430 برای جمهوری‌اسلامی ایران گفت: با پایان امسال، دوره 20‌ساله چشم‌‌‌‌‌انداز به پایان می‌رسد و برنامه‌‌‌‌‌ریزی برای افق 25‌ساله آینده آغاز خواهدشد. در این دوره، دو موضوع کلیدی اهمیت مضاعف دارند: یکی مساله جوانی جمعیت و دیگری تغییر جایگاه نفت و گاز در اقتصاد جهانی، بنابراین حداکثر بهره‌‌‌‌‌برداری از ذخایر فسیلی در این بازه زمانی ضروری است و باید با کمک نسل جوان و دانشگاهیان، زمینه‌‌‌‌‌های تحقق اقتصاد دیجیتال و توسعه همه‌‌‌‌‌جانبه کشور فراهم شود.